POLSCY PREZYDENCI

Gabriel Narutowicz - urodził się 17 marca 1865 roku w Telszach na Żmudzi, w

rodzinie powstańca styczniowego, właściciela majątku. Gimnazjum kończył w

Lipawie na Łotwie. Ze względu na stan zdrowia przerwał studia na

Uniwersytecie w Petersburgu, a Politechnikę ukończył w Zurychu. W okresie

studiów związany był z emigracyjną grupą partii "Proletariat", co uniemożliwiło

mu powrót do kraju, gdzie władze rosyjskie wydały nakaz jego aresztowania.

Pracując w budownictwie hydroenergetycznym uzyskał międzynarodowy

rozgłos. Objął katedrę na Politechnice w Zurychu. Jego prace naukowe oraz

realizacje spowodowały, że został uznany za jednego z najwybitniejszych

europejskich twórców elektrowni wodnych i świetnego znawcę zagadnień

geologicznych. W czasie I wojny światowej podjął działalność charytatywną na

rzecz Polaków i stopniowo zbliżył się do koncepcji realizowanych przez Józefa

Piłsudskiego. Po zakończeniu wojny współpracował w sprawie regulacji Wisły.

W czerwcu 1920 roku otrzymał nominację na ministra robót publicznych. Został

prezesem Akademii Nauk Technicznych i przewodniczącym Państwowej Rady

Odbudowy. W czerwcu 1922 roku powołany na ministra spraw zagranicznych.

Prasa prawicowa atakowała go za powiązania z Józefem Piłsudskim i popieranie

polityki Naczelnika Państwa, z którym był spowinowacony. Na skutek

demagogicznej akcji endeków stał się sztandarową postacią lewicowej części

Sejmu. Po wyborze na pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej zaprzysiężony

został 11 grudnia 1922 roku. 16 grudnia na otwarciu wystawy dzieł sztuki, w

czasie rozmowy z posłem angielskim został zastrzelony przez prawicowo

nastawionego Eligiusza Niewiadomskiego. Na procesie zabójca oświadczył, że

zamierzał najpierw zabić Naczelnika Państwa - Józefa Piłsudskiego.

Stanisław Wojciechowski - urodził się 15 marca 1869 roku w Kaliszu, w

rodzinie inteligenckiej, wywodzącej swoje szlachectwo z XV wieku. Po

ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim w

latach 1888-1891, studiował na Wydziale Fizyko-Matematycznym. Należał do

grona najbardziej aktywnych konspiratorów, uczestników tajnych studenckich

grup samokształceniowych. Był członkiem konspiracyjnego Związku Młodzieży

Polskiej "Zet". Następnie działał w tajnej organizacji Zjednoczenie Robotnicze.

Brał udział w Zjeździe Paryskim tworząc Polską Partię Socjalistyczną. Był

przeciwny stosowaniu terroru. Z Francji, gdzie go aresztowano, został

wysiedlony. W latach 1895-1899 przebywał nielegalnie w kraju. W 1893 roku

uczestniczył w zjeździe założycielskim PPS w Wilnie, gdzie poznał

Piłsudskiego, z którym się zaprzyjaźnił. Do roku 1905 współpracowali bardzo

blisko, a Wojciechowski był w tym czasie członkiem kierownictwa Partii. Wraz

z marszałkiem redagował i wydawał pismo "Robotnik". W rok później,

korzystając z przejściowych możliwości wrócił do kraju i wystąpiwszy z partii

stał się pionierem ruchu spółdzielczego. Założył tygodnik, który za radą

Żeromskiego nazwał "Społem". Podczas wojny udał się do Rosji, gdzie po

obaleniu caratu został Prezesem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego

w Moskwie, która współdziałała z Komitetem Narodowym Polski w Paryżu.

Zaangażował się w tworzenie armii polskiej w Rosji. W 1918 roku zagrożony

aresztowaniem dotarł do Warszawy i powrócił do działalności spółdzielczej.

Naczelnik Państwa mianował go 15 stycznia 1919 roku ministrem spraw

wewnętrznych w gabinecie Ignacego Paderewskiego, którego zastępował

podczas licznych nieobecności w kraju. Współpracował przy przygotowywaniu

projektu konstytucji. 20 grudnia 1922 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało go

Prezydentem Rzeczypospolitej. W wyniku zamachu stanu przeprowadzonego

przez Józefa Piłsudskiego 14 maja 1926 roku złożył urząd Prezydenta. Zmarł w

1953 roku w Gołąbkach koło Warszawy.

Ignacy Mościcki - urodził się 1 grudnia 1867 roku w Mierzanowie pod

Ciechanowem, jako syn ziemianina, uczestnika Powstania Styczniowego.

Szkołę Realną ukończył w Warszawie, a następnie studiował chemię na

Politechnice w Rydze, podejmując równolegle działalność konspiracyjną w

partii "Proletariat". Po powrocie do Warszawy, zagrożony aresztowaniem

wyemigrował w 1892 roku wraz z żoną do Londynu. Tam współdziałał z

polskimi socjalistami pracując głównie jako robotnik. W 1896 roku poznał

Józefa Piłsudskiego i odtąd związał się z nim na stałe. W rok później

zaangażowano go jako asystenta na Uniwersytecie w Fryburgu w Szwajcarii.

Następnie pracował w przemyśle. Pierwszy zastosował na skalę przemysłową

uzyskiwanie azotu z powietrza do produkcji kwasu azotowego. Opracował

konstrukcję kondensatorów ogromnej mocy stając w rzędzie najlepszych

specjalistów europejskich. W 1912 roku objął katedrę chemii fizycznej i

elektrochemii technicznej Politechniki Lwowskiej. W 1925 roku wybrany został

rektorem Politechniki Lwowskiej i w tymże roku przeniósł się na Politechnikę

Warszawską. Był autorem patentów polskich i zagranicznych. Posiadał

doktoraty honoris causa wielu uczelni krajowych i zagranicznych. 4 czerwca

1926 roku został zaprzysiężony na Zamku Królewskim przed Zgromadzeniem

Narodowym na prezydenta Rzeczypospolitej w obecności rządu, korpusu

dyplomatycznego, przedstawicieli prasy i rodziny. 9 maja 1933 roku, również na

Zamku Królewskim, który uczynił swą siedzibą, został zaprzysiężony po

wybraniu przez Zgromadzenie narodowe - na drugą kadencję prezydencką, którą

zakończył we wrześniu 1939 roku internowany w Rumunii. Przekazał swój

urząd Władysławowi Raczkiewiczowi. Zmarł pod Genewą 2 października 1946

roku.

Władysław Raczkiewicz - urodził się 28 stycznia 1885 roku na Kaukazie. Był

synem sędziego i wnukiem uczestnika Powstania Styczniowego, który po

konfiskacie majątku i zesłaniu na Syberię został osiedlony na Kaukazie.

Ukończył gimnazjum w Twerze, studiował w Petersburgu, gdzie wstąpił do

nielegalnej Organizacji Młodzieży Narodowej, a później do ZMP "Zet"

odgrywając tzw. wiodącą rolę. Wydział Prawa ukończył na Uniwersytecie w

Dorpacie, w Estonii, w roku 1911. Po odbyciu służby wojskowej został

adwokatem w Mińsku, stolicy Białorusi. W roku 1917 jako były chorąży armii

carskiej zaangażował się w tworzenie polskich formacji wojskowych w Rosji.

Na I Ogólnym Zjeździe Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie wybrano go

przewodniczącym (honorowym przewodniczącym został Józef Piłsudski). Był

prezesem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego, który po zwycięstwie

bolszewików przeniósł się do Mińska. Współdziałał z Radą Regencyjną. Wojnę

ukończył w stopniu majora. W 1921 roku został ministrem spraw

wewnętrznych. Był nim mianowany trzykrotnie. Kilkakrotnie był wojewodą.

Został senatorem w 1930 roku, a następnie marszałkiem Senatu. Po objęciu

urzędu prezydenta 30 września 1939 roku mianował premierem gen.

Władysława Sikorskiego, a po jego śmierci Stanisława Mikołajczyka. Po

konferencji jałtańskiej wielkie mocarstwa koalicji cofnęły uznanie rządowi

Rzeczypospolitej na uchodźstwie. 6 czerwca 1947 roku Władysław Raczkiewicz

umarł desygnując przedtem na stanowisko prezydenta Augusta Zaleskiego.

August Zaleski - urodził się 13 września 1883 roku. Przed I wojną światową

ukończył studia w Londynie. Pracował w Warszawie jako bibliotekarz ordynacji

Krasińskich. W roku 1917 podjął w Londynie stałe wykłady z literatury i języka

polskiego i związał się z masonerią, wykorzystując tę organizację jako środek

oddziaływujący w interesie Polski. W czasie wojny jednym z jego zadań było

przekonanie Brytyjczyków, że akcja wojska Piłsudskiego nie jest skierowana

przeciwko mocarstwom koalicji, a wyłącznie przeciw Rosji. Był dyplomatą

akredytowanym w Szwajcarii, Grecji, Włoszech. Po przewrocie majowym objął

tekę ministra spraw zagranicznych. Osiągał sukcesy na forum Ligi Narodów. Od

1928 roku do 1935 piastował mandat senatora. Następnie został prezesem Rady

Naczelnej Banku Handlowego w Warszawie, który we wrześniu 1939 roku

ewakuował do Francji. Po objęciu urzędu (VI. 1947 r.) prezydenta na emigracji

powołał na premiera gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego. Po zakończeniu 7-

letniej kadencji, przedłużył kadencję na czas nieokreślony. Jego zwolennikiem

był Cat-Mackiewicz, który objął po gen. Borze-Komorowskim urząd premiera,

natomiast gen. Anders wypowiedział mu posłuszeństwo. Przed śmiercią w

kwietniu 1972 roku wyznaczył na swego następcę Stanisława Ostrowskiego.

Stanisław Ostrowski - urodził się 29 października 1892 roku we Lwowie, gdzie

ukończył gimnazjum i w roku 1919 wydział lekarski Uniwersytetu Jana

Kazimierza. Od 1912 roku należał do zakonspirowanej Organizacji Młodzieży

Narodowej. Był członkiem Związku Strzeleckiego, w którym ukończył szkołę

podoficerską i oficerską. W czasie wojny znalazł się w I Brygadzie Legionów, a

następnie w Departamencie Wojskowym Naczelnego Komitetu Narodowego.

Służył w armii austriackiej (w roku 1918 uczestniczył w obronie Lwowa), a

potem w wojsku polskim jako kapitan-lekarz do 1922 roku. Po wojnie był

docentem Uniwersytetu Jana Kazimierza, a od 1934 roku wiceprezydentem, a

następnie prezydentem Lwowa. Więziony przez NKWD we Lwowie i Moskwie,

skazany na 8 lat obozu na Syberii i w Mongolii. Jako żołnierz 2 Korpusu gen.

Andersa uczestniczył w kampanii włoskiej. Po wojnie lekarz i profesor

medycyny. 9 kwietnia 1972 roku zaprzysiężony jako prezydent, ustąpił po

siedmioletniej kadencji, przekazując funkcję Edwardowi Raczyńskiemu. Zmarł

w Londynie 22 listopada 1982 roku.

Edward Raczyński - urodził się 19 lipca 1891 roku w Zakopanem. Syn

arystokraty również przez matkę spowinowacony z Habsburgami. Lata

gimnazjalne spędził mieszkając w rodzinnej kamienicy krakowskiej pod

Baranami, a podczas wakacji w wielkim latyfundium rodziny - Rogalinie. Studia

odbył w Niemczech i Anglii, doktorat z prawa uzyskał w Krakowie.

Spadkobierca tradycji historycznej, polityk i pisarz. Od 1934 roku był

ambasadorem Rzeczypospolitej w Londynie, aż do cofnięcia uznania władzom

polskim na emigracji przez Wielką Brytanię. W latach 1941-1943 kierował

Ministerstwem Spraw Zagranicznych. W marcu 1979 roku objął urząd

prezydenta, zapowiadając, że ustąpi ze swego stanowiska w 1986 roku. 8

kwietnia tego roku został zaprzysiężony jego następca - Kazimierz Sabbat.

Edward Raczyński zmarł 30 lipca 1993 roku w Londynie.

Kazimierz Sabbat - urodził się 27 lutego 1913 roku w Bielinach Kapitulnych

u stóp Łysej Góry. Ukończył gimnazjum w Mielcu, a studiował na Wydziale

Prawa Uniwersytetu Warszawskiego tuż przed wojną. Był harcerzem i

organizacji tej był wierny również i później. Po krótkiej służbie w Marynarce

Wojennej został skierowany do Brygady Zmotoryzowanej gen. Maczka. Ranny,

podczas powrotu dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie skierowany został do Sztabu

Głównego, jako referent do spraw młodzieżowych. Wojsko opuścił w 1948 roku

i założył własne przedsiębiorstwo. Społecznie pracował w harcerstwie i

Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. W Egzekutywie Zjednoczenia

Narodowego kierował odcinkiem skarbu, potem objął jego prezesurę. Usiłował

jednoczyć emigrację. Po zakończeniu swej kadencji pragnął przekazać swoją

funkcję ewentualnemu następcy w kraju. Zmarł w trakcie przełomowych

wydarzeń w Polsce - 19 lipca 1989 roku.

Ryszard Kaczorowski - ostatni prezydent Rzeczypospolitej na uchodźstwie,

urodził się 26 listopada 1919 roku w Białymstoku, gdzie ukończył szkołę

handlową. Jak jego poprzednik był harcerzem. W 1940 roku aresztowany przez

NKWD i skazany na śmierć. Po amnestii w 1941 roku zaciągnął się do armii

gen. Andersa, a po jej ewakuacji do III Dywizji Strzelców Karpackich, gdzie

ukończył liceum dywizyjne. W Anglii skończył szkołę handlu zagranicznego.

Do roku 1986 pracował w przemyśle jako księgowy. W latach 1955-1967 był

Naczelnikiem Harcerzy, a następnie przewodniczącym ZHP na emigracji. Był

ministrem do spraw krajowych, co stało się podstawą do mianowania go

następcą prezydenta Sabbata. Insygnia władzy prezydenckiej Drugiej

Rzeczypospolitej przekazał prezydentowi Wałęsie.

Bolesław Bierut - urodził się w rodzinie chłopskiej, we wsi Rury Jezuickie

pod Lublinem 18 kwietnia 1892 roku. Mieszkał z rodzicami w Lublinie, gdzie z

ostatniej klasy szkoły został usunięty za udział w strajku w 1905 roku. Pracował

miedzy innymi jako drukarz. Ukończył czteroletnie wieczorowe kursy

handlowe. W 1912 roku wstąpił do PPS Lewicy. Zaangażował się w działalność

spółdzielczą. Okres wojny spędził głównie w Lublinie. Jako poddany austriacki

ukrywał się używając nazwiska Bielak. W czasie wojny, podobnie jak PPSLewica

opowiadał się za międzynarodową rewolucją, a nie walką o

niepodległość. Po wojnie wstąpił do Komunistycznej Partii Robotniczej Polski i

z jej ramienia działał w ruchu klasowej spółdzielczości robotniczej. Z władz

spółdzielczych został usunięty za postawę komunistyczną. Do 1924 roku był

kilkakrotnie aresztowany. Potem stał się zawodowym funkcjonariuszem partii.

W rok później wyjechał do Moskwy. Po przygotowaniu w szkole Kominternu

wykonywał różne zadania z ramienia Międzynarodówki Komunistycznej,

skierowany między innymi do Komitetu Centralnego Bułgarskiej Partii

Komunistycznej w Sofii. W 1933 roku, po powrocie do kraju aresztowany i

skazany na siedem lat więzienia, z którego wyszedł dzięki amnestii w końcu

1938 roku. Po wybuchu wojny przedostał się z Warszawy na teren okupacji

radzieckiej. Na polecenie władz ZSRR i bezpośrednio NKWD w sierpniu 1943

roku powrócił do Warszawy i wszedł do kierownictwa Polskiej Partii

Robotniczej.

31 grudnia 1943 roku powołano go na przewodniczącego Krajowej Rady

Narodowej. Od 31.XII.1944 r. Prezydent Krajowej Rady Narodowej. Okres

powojennej działalności Bolesława Bieruta był czasem bardzo poważnych

odstępstw od praworządności, ograniczania suwerenności Polski i

podporządkowania dyrektywom ówczesnego kierownictwa ZSRR. B.Bierut

ponosi współodpowiedzialność za zbrodnie stalinowskie.

4 lutego 1947 roku Sejm wybrał go na prezydenta Rzeczypospolitej po

uchwaleniu ustawy o trybie wyborów głowy państwa. Funkcję prezydenta po

uchwaleniu 22 lipca 1952 roku konstytucji PRL i po nowych wyborach

zastąpiono funkcją przewodniczącego Rady Państwa. 1952-54 premier. 1948

sekr. gen. KC PPR; 1948-54 przewodniczący; 1954-56 I sekretarz KC PZPR.

Zmarł 12 marca 1956 roku w Moskwie, uczestnicząc na czele delegacji PZPR w

XX Zjeździe KPZR.

Wojciech Jaruzelski - urodził się 6 lipca 1923 roku w Kurowie koło Puław, w

rodzinie inteligenckiej o tradycjach ziemiańskich, jego ojciec był

administratorem miejscowego majątku rolnego. Uczył się w renomowanym

gimnazjum O.O. Marianów na Bielanach w Warszawie. W czasie wojny jak

setki tysięcy innych Polaków, którzy znaleźli się na terenach zajętych przez

Armię Czerwoną, deportowany na Syberię. Kiedy w ZSRR powstaje armia

polska, w jej szeregach kończy szkołę oficerską w Riazaniu. Jest dowódcą

plutonu zwiadu, a potem szefem zwiadu pułku w 2 Dywizji Piechoty im.

Henryka Dąbrowskiego. Uczestniczy w walkach nad Wisłą, na Przyczółku

Magnuszewskim, walczy o wyzwolenie Warszawy, nad Bałtykiem, Odrą i Łabą.

Bierze też udział w starciach ze zbrojnym podziemiem. Ukończył z

wyróżnieniem Wyższą Szkołę Piechoty oraz Akademię Sztabu Generalnego.

Jest wykładowcą taktyki i służby sztabu, szefem zarządu akademii wojskowych

i szkół oficerskich. Awansuje na szefa GZP, zostaje mianowany wiceministrem

Obrony Narodowej, a w roku 1965 szefem Sztabu Generalnego. Od kwietnia

1968 roku - minister Obrony Narodowej. Równolegle awansuje w hierarchii

partyjnej. W grudniu 1975 roku zostaje członkiem Biura Politycznego PZPR. 11

lutego 1981 roku obejmuje urząd prezesa Rady Ministrów, a 18 października

tego roku - pierwszego sekretarza KC PZPR. 13 grudnia 1981 roku ogłasza stan

wojenny, stając na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. 6 listopada

zostaje przewodniczącym Rady Państwa, rezygnując z funkcji premiera. 19

lipca 1989 roku wybrany przez Zgromadzenie Narodowe, najbardziej minimalną

z możliwych większością głosów - gen. Jaruzelski, jako jedyny zgłoszony

kandydat zostaje wybrany prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Urząd ten

pełni do grudnia 1990 roku - kiedy to prezydentem RP wybrany zostaje Lech

Wałęsa, po raz pierwszy w Polsce w powszechnych wyborach.

Lech Wałęsa - urodził się 29 września 1943 roku w Popowie, Ziemi

Dobrzyńskiej w rodzinie drobnego rolnika. Przez siedem lat chodził do szkoły w

Chalinie, a potem do klasy mechanizacji rolnictwa Zasadniczej Szkoły

Zawodowej w Lipnie, w której ukończył naukę po trzech latach i podjął pracę

elektryka w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Łochocinie. Po niespełna

dwóch latach powołany do wojska odbywa zasadniczą służbę w Koszalinie, a po

przeszkoleniu zostaje wysłany do szkoły podoficerskiej w Świeciu, skąd wraca

do macierzystej jednostki. Wojsko opuszcza w stopniu kaprala. Wraca do pracy

w POM-ie. 30 maja 1967 roku rozpoczyna pracę jako elektryk okrętowy w

Stoczni Gdańskiej. Zawiera związek małżeński. Po grudniu 1970 roku, kiedy dał

się poznać jako początkujący działacz, zostaje inspektorem bhp z ramienia

związków zawodowych na swoim wydziale. W kwietniu 1976 roku, za źle

widziane przez ówczesne władze wystąpienie zostaje zwolniony z pracy.

Rozpoczyna aktywną działalność opozycyjną. Często zmienia pracę, zyskując

rosnącą popularność, jako działacz społeczny. W 1980 roku jest przywódcą

strajku w Stoczni Gdańskiej. 31 sierpnia podpisuje porozumienie MKS z

Komisją Rządową. W latach 1980-1981 przez 16 miesięcy stoi na czele

Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Próbuje

podtrzymywać stałe rozmowy z rządem dla rozładowania narastającego

społecznego napięcia. 13 grudnia 1981 roku izolowany w willach rządowych po

ogłoszeniu stanu wojennego. 26 stycznia 1982 roku wręczono mu decyzję o

internowaniu z datą 13 grudnia 1981 roku. Przebywa w odosobnieniu w ośrodku

rządowym w Arłamowie. 15 listopada wraca do Gdańska, a 22-go spotyka się z

kardynałem Glempem. W Gdańsku odwiedzają go przedstawiciele zachodnich

państw. W 1983 roku otrzymuje pokojową Nagrodę Nobla. Z Gdańska

wychodzi w 1988 roku koncepcja Okrągłego Stołu. 9 grudnia 1990 roku zostaje

wybrany w powszechnych wyborach prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, 23

grudnia obejmuje najwyższy urząd w państwie. Po zakończeniu pięcioletniej

kadencji przegrywa w drugich powszechnych wyborach na prezydenta z

Aleksandrem Kwaśniewskim.