-GEOGRAFIA SPOŁECZNA – W NR 1 08.10.2012r.

dr Renata Jaroszewska - Brudnicka

EGZAMIN pisemny – test lub otwarte pyt.

Literatura podstawowa:

1. Lisowski Andrzej „Wstęp do geografii społecznej” Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1990

2. Lisowski Andrzej 1996, Geografia społeczna – nowa kompozycja dyscypliny, Czas Geoger 67, 2 s.189 – 199

3. Otok S., 1987, Geografia społeczna, PWN, Warszawa

Literatura uzupełniająca:

1. Lisowski A., 1996, Geografia społeczna nowa koncepcja dyscypliny, Czasopismo geograficzne, 67, 2, ;

2. Maik W., Stachowski J., Preteoretyczne modele pojęciowe w geografii społecznej i ich rola w budowie teorii i wyjaśnianiu zjawisk społeczno-przestrzennych, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, nr 19, Łódź;

3. Artykuły zalecane przez wykładowcę i prowadzących ćwiczenia

1. BLOKI TEMATYCZNE:

1. Człowiek i zbiorowości ludzkie jako przedmiot badań geograficznych

• Definicja geografii społecznej i jej miejsce w naukach geograficznych

• Problematyka badawcza

• .......

1. Podstawowe pojęcia i koncepcje w geografii społecznej

• Przestrzeń w ujęciu społecznym terytorium miejsc

• Grupy społeczne i społeczności terytorialne

• Terytorialne systemy ...

1. Środowisko w świadomości człowieka

• Percepcja i wyobrażenie świata

• ...

1. Struktury i powiązania społeczno – przestrzenne

• Struktury społeczno – przestrzenne, jakość życia, zróżnicowanie kulturowe

• Powiązania i zachowania przestrzenne, wyobrażenia przestrzenne, powiązania społeczne

• Zagrożenia społeczne: patologia społ., kwestia mieszkaniowa, zagrożenia zdrowia i zanieczyszczenia środowiska, infrastruktura moralna, patologia instytucji

1. Społeczne wytwarzanie przestrzeni

1. Geografia społeczna jest stosunkowo młodą dyscypliną nauk geograficznych.

Po raz pierwszy tego terminu użył wybitny francuski geograf Rechus.

Znaczenie przymiotnika „społeczny” (według Uniwersalnego Słownika Języka Polskiego)

Odnoszący się do społeczeństwa lub jego części:

1. Wytworzony przez społeczeństwo i będący jego wspólną własnością

2. Przeznaczony do obsługiwania społeczeństwa

3. Pracujący bezinteresownie dla dobra jakiejś społeczności

4. Dotyczy postaw lub działań większości członków społeczeństwa

5. Zorganizowany przez jakąś społeczność samodzielnie ..

1. Wzrost zainteresowania geografów problematyką społeczną w latach 70 i 80 XX w. Był reakcja na dominację scjentyzmu i ekonomizmu w geograficznych studiach społeczno – ekonomicznych.

Scjentyzm – pogląd filozoficzny głoszący że uzyskanie prawdziwej wiedzy o rzeczywistości jest możliwe tylko przez poznanie naukowe.

Ekonomizm – materializm ekonomiczny, pogląd gł. II poł. XIX i na początku XXw. Usiłujący wyjaśnić zjawiska i przemiany społeczne przez bezpośrednie..

1. DZIEJE GEOGRAFII SPOŁECZNEJ

Z. Rykieł: nauka społeczna zajmująca się przestrzennymi aspektami problemów społeczeństwa, zbiorowości regionalnych i lokalnych, człowieka i obywatela.

S. Otok: Bada zróżnicowanie przestrzenne struktur społecznych, wzajemne oddziaływanie struktur społecznych i środowiska geograficznego oraz poszukuje dróg i metod optymalizowania tych związków z punktu widzenia racjonalnego zaspokajania potrzeb człowieka.

E. Jones: Istotą geografii społecznej jest zrozumienie układów powstających w wyniku użytkowania przestrzeni przez grupy społeczne.

A. Buttimer: Geografia społeczna bada układy przestrzenne i związki funkcjonalne między grupami społecznymi w środowisku oraz działalność tych grup i wzajemne kontakty.

1. Rola geografii społecznej w badaniach społecznych i interdyscyplinarnych (wewnątrz geografii).

• Wprowadza do nauk społecznych wymiar przestrzenny (ujęcie przestrzenne)

• Koncentruje uwagę na ludziach i ich problemach

Grupa społeczna – to zbiorowość jednostek powiązanych w istotny sposób wspólnymi cechami społecznymi, takimi jak status zawodowy, etniczny, rodzinny, przynależność polityczna, wykształcenie, stan zdrowia

1. Przedmiot badań w geografii społecznej jako dyscypliny nauk geograficznych można określić:

• W mikroskali – badania dot. jednostek i małych grup społecznych (rodzina, społeczność lokalna) z uwzględnieniem warunków bytowych podmiotu oraz jego indywidualnej świadomości społecznej

• W makroskali - ....

1. Funkcje geografii społecznej

1. Opisowa – polega na identyfikacji potrzeb materialnych i niematerialnych jednostek i grup społecznych, zasobów (naturalnych i antropogenicznych) i stosunków społecznych w ich środowisku w skali mikrospołecznej, a układów terytorialnych zbiorowości społecznych różniących się poziomem zaspokojenia potrzeb w skali makroskopowej.