Na zaliczenie : 4 zadania – 2 pkt, teoria – 8 pkt. Nosić kalkulator

„Podatki i prawo podatkowe” – Andrzej Gomułowicz, Jerzy Matycki – wyd. LEXIS 2010 czarno-zielona

„Polskie prawo podatkowe 2006” – Jak Głuchowski

Podatek jest bardzo istotny z punktu widzenia zasilania : VAT, akcyza, dochodowy

Danina publiczna – wszelkie formy przejmowania wartości materialnych i usług przez państwo od obywateli danego terytorium lub organizacji prowadzących działalność na jego terytorium.

Ma znaczenie szersze niż podatek.

3 rodzaje daniny publicznej :

1. Osobiste – przymusowe świadczenie usług na rzecz podmiotu sprawującego władzę (służba wojskowa, pańszczyzna)

2. Rzeczowe – nieodpłatne dostarczanie państwu różnego rodzaju wartości (płody rolne, które obywatele dostarczyli podmiotom sprawującym władzę)

3. Pieniężne – podatki, opłaty, cła.

Danina publiczna pobierana jest przez związek publiczno-prawny (województwo, samorząd, gmina).

Podatek – rodzaj daniny publicznej charakteryzującej się cechami :

1. Przymusowy charakter – istnienie prawnych środków przymusu

2. Bezzwrotność – państwo lub samorząd terytorialny nie mają obowiązku ani prawa zwrotu podatku (wyjątek – podatek pobierany nienależnie lub w za dużej wysokości)

3. Nieodpłatność – nie jest ekwiwalentny tzn. w zamian za uiszczenie podatku podatnik nie otrzymuje świadczenia zwrotnego (poza odpłatności ogólną – służba zdrowia, infrastruktura drogowa). Podatek ma postać transferów czyli jednokierunkowych przepływów pieniężnych.

4. Ogólność – podatki są kierowane do określonych kategorii podatników, a nie indywidualnie. Podatki zawsze są wprowadzane ustawą. Ustawa jest aktem prawnym, która ma zasadę ogólności.

5. Jednostronność – wysokość podatku i inne elementy konstrukcji podatku (np. skala) nie są przedmiotem umowy pomiędzy podatnikiem, a związkiem publiczno prawnym (władze lokalne).

6. Pieniężny – podatki opłacane są w formie pieniężnej.

Klasyfikacja podatków :

1. Przedmiotowe – ze względu na to co jest przedmiotem opodatkowania :

   1. Dochodowe – przedmiotem opodatkowania jest dochód rozumiany jako nadwyżka przychodu nad kosztami uzyskania przychodu (wyjątek to : renty, emerytury, stypendia, zyski kapitałowe, dywidendy, które zalicza się, mimo, że nie występuje kategoria kosztów). Typowe to : PIT, CIT.

   2. Przychodowe – świadczenia, które obciążają wszystkie przychody osiągane przez dany podmiot bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodów (akcyza, VAT, od gier) – gdzie nie bierzemy pod uwagę elementów kosztów).

   3. Konsumpcyjne – są zawarte w cenie towarów lub usług – obciążają dochód podmiotów dokonujących wydatków (VAT i akcyza lub tylko VAT).

   4. Majątkowe – obciążają samo władanie majątkiem lub jego przyrost (PIT, CIT, od nieruchomości, od środków transportowych, od czynności cywilno-prawnych , od spadków i darowizn – ten ostatni jest pobierany przez Urząd Skarbowy, ale jest dochodem gminy).

2. Kryterium źródła pokrycia świadczenia podatkowego :

   1. Pośrednie – obciążają dochód w momencie jego wydatkowania (VAT, akcyza)

   2. Bezpośrednie – obciążają dochód w momencie jego powstawania (PIT, CIT).

   3. Podmiotowe – którego dochód stanowi podatek :

      • Państwowe – beneficjentem jest Skarb Państwa – trafiają do budżetu państwa, ale część tych podatków przypada do budżetu województwa, powiatu lub gminy. (VAT, PIT, CIT, akcyza, od gier)

      • Lokalne – od nieruchomości, rolny, leśny, od środków transportowych, od czynności cywilno- prawnych, od spadków i darowizn.

Funkcje podatków :

1. Fiskalna – za pomocą podatków państwo i samorząd terytorialny gromadzą większość dochodów budżetowych (ale też informuje jak prowadzone są wydatki).

2. Redystrybucyjne – możliwość dokonywania podziału dochodu i majątku dochodowego pomiędzy podatnikami i związkami publiczno-prawnymi (wyrównany rozkład).

3. Stymulacyjna – za pomocą podatków można oddziaływać bodźcowo na różnego rodzaju procesy i zjawiska zachęcając lub zniechęcając podatników do podejmowania określonych działań.