Źródła obowiązków dotyczących bhp.

Podstawowymi źródłami obowiązków dotyczących bhp są: Konstytucja RP art. 70, ust.2., oraz DZ. U 1976r nr 7, poz 36 z późniejszymi zmianami.

Problematyka bezpieczeństwa i higieny pracy była regulowana do 1954 r. głównie rozporządzeniami, wydawanymi na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16.3.1928 r. o bezpieczeństwie i higienie racy oraz rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16.2.1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli. W latach 1954-1965 rozporządzenia, które zawierają przepisy o charakterze ogólnym, były wydawane jako, rozporządzenia Rady Ministrów.

Z najważniejszych aktów prawnych należy wymienić przede wszystkim rozporządzenie ministrów pracy i opieki społecznej, zdrowia, administracji publicznej z Dnia 6.11.1946 r. o ogólnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny prący oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21.8.1959 r. w spranie ogólnych warunków higieniczno-sanitarny w nowo budowanych lub przebudowywanych zakładach przemysłowych . Pierwsze ustawowe uregulowanie problem bhp w Polsce nastąpiło w 1965 r. w wyniku uchwalenia ustawy z dnia 30.3.1965 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy . Była to jedna z pierwszych ustaw w Europie, która regulowała tą problematykę. W wyniku prac nad kodyfikacją polskiego prawa pracy, w dniu 26.6.1974 r. został uchwalony - Kodeks pracy. Z niewielkimi zmianami ustawa z dnia 30.3.1965 r. została przeniesiona do kodeksu pracy, w którym utworzono dział X poświęcony bezpieczeństwu i higienie pracy. Realizując w praktyce konstytucyjne prawa obywateli utworzono w kodeksie pracy oddzielne działy dotyczące ochrony pracy kobiet (dział VIII) i ochrony pracy młodocianych (dział IX). Wprowadzona w dniu 2.6.1996 r. ustawy kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw dostosowała poszczególne przepisy kodeksu do warunków gospodarki. W sprawach dotyczących bezpieczeństwa higieny pracy chodziło przede wszystkim uwzględnienie wymagań określonych w konwencji MOP nr. 155 dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy. Dotyczą: - ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w środowisku pracy spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrz, hałasem i wibracją, bezpieczeństwa pracy przy używaniu substancji chemicznych w pracy, zapobiegania i kontroli ryzyka zawodowego spowodowanego przez substancje i czynniki rakotwórcze, bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu, bezpieczeństwa i zdrowia w budownictwie, nr 167 - służb medycyny pracy, nr 161.

Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp.

Podstawowe obowiązki pracodawcy określone są w art. 94 kodeksu pracy pkt. 4.

Do obowiązków pracodawcy należy obowiązek dotyczący zapewnienia bezpiecznych higienicznych warunków pracy oraz prowadzenia systematycznego szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ponosi pracodawca. Wartością podlegającą ochronie jest zdrowie i życie pracownika. Obowiązek ten powinien być realizowany przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. To, czy dany pracodawca w określonych warunkach wykorzystał w sposób odpowiedni osiągnięcia nauki podlega indywidualnej ocenie właściwych organów nadzoru. np. Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub sądu w toku postępowania sądowego.

Ogólny obowiązek pracodawcy jest określony w obowiązkach szczególnych, które wymagają od pracodawcy: - organizowania pracy w sposób zapewniający higieniczne warunki pracy,

- zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i pleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonania tych poleceń, (4 takie punkty

- zapewnienia wykonania nakazów_ wvstanień decvzii i zaczadzeń oceanów nadzoru nad waruNcami oracv

Pracodawca, który rozpoczyna działalność, jest zobowiązany zawiadomić (w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia tej działalności) właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz o przewidywanej liczbie pracowników. Złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych w zakładzie pracy w celu spełnienia wymagań wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Podstawowe obowiązki pracowników.

Przestrzeganie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa higieny pracy należą do podstawowych obowiązków pracownika szczególności pracownik jest zobowiązany: l) znać prcepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniach i instruktażach z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bhp, a także stosować się do wydawanych poleceń i wskazówek pezełożonych, 3) dbać o należyty stan maszyn., urządzeń, narzędzi i sprzętu, a także o porządek oraz ład w miejscu pracy, 4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem, 5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zalecanym badaniom lekarskim i stosować się do zaleceń lekarskich, 6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie, 7) współdziałać z pracodawcą i przełożonym w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp.

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: 1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami bhp, 2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnych oraz ich stosowanie zgodnie z przepisami, 3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, z uwzglądnieniem zabezpieczenia pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi związanymi ze środowiskiem pracy, 4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy oraz wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony.

Prawa pracownika: (w znormalizowanym kodeksie pracy wprowadzono) 1) prawo powstrzymania się od pracy gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, lub innych. Pracownik ma prawo oddalić się wtedy z miejsca pracy. Musi powiadomić o tym pracodawcę. Może sam zadecydować o zagrożeniu, ma prawo w tym przypadku do wynagrodzenia, 2) prawo do powstrzymania się od wykonywania prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Stwierdza to pracownik (zły swój stan) i w tym przypadku nie ma prawa do wynagrodzenia ponieważ wynika to z jego winy.