OBRZEŻEK GOŁĘBI

Występowanie: Europa Zachodnia i Środkowa ; pasożytuje zewnętrznie na organizmie, aktywny NOCĄ

Żywiciel : głównie gołębie i ich miejsca bytowania, ale również inne ptaki i śpiący ludzie

Budowa : Larwa – owalne lub okrągłe ciało, dwie pary podłużnych rzędów zębów, ciało pokryte luźno szczecinkami.

Nimfy i formy dorosłe - Owalne, popielate lub szarobrązowe ciało z licznymi fałdkami i brodawkami. Na obwodzi ciała występują charakterystyczne struktury OBRZEŻA. Przymocowuje się do żywiciela za pomocą szczęk i hypostomu.

Rozwój: Cykl rozwojowy trwa od 255 dni do 2,5 roku ; szybkość cyklu zależy od warunków temperaturowych

Schorzenia : Niewielkie ognisko krwotoczne w miejscu nakłucia ; reakcje skórne – rumień, świąd, ropień ; bolesność okolicznych węzłów chłonnych ; zakażenia bakteryjne ; podwyższona temperatura ; ogólne objawy zatrucia organizmu ; może wywoływać paraliż kleszczowy.

Profilaktyka : Odpowiednia odległość kurników, gołębników od mieszkań człowieka

ROZKRUSZEK MĄCZNY

Występowanie: gatunek kosmopolityczny ; nie pasożytuje ale jest groźnym szkodnikiem w magazynach i spiżarniach

Budowa: Ciało przejrzysto – białe z odcieniem brązowym

Rozwój : jajo -> larwa -> 3 stadia nimfalne - > forma dorosła

Czas rozwoju zależy od temperatury; cykl trwa ok 15 dni przy obniżeniu temperatury do 1,5 miesiąca; gdy nie ma odpowiednich warunków przekształca się w deutonimfę zwaną hipopusem. Zakres temperatury optymalnej dla rozwoju 3 – 31 C ; wilgotność powietrza 70-100%

Rozkruszki zbijają się w skupiska.

HIPOPUS – stadium przetrwalnikowe niepobierające pokarmu, ma silnie spłaszczone ciało.

Epidemiologia : Żerują i rozwijają się na wielu produktach roślinnych i zwierzęcych np. zboża, kasza, mąka, zioła. Można zaobserwować migracje rozkruszków (stadia nimfalne i postaci dorosłe) poszukujące lepszego miejsca do bytowania. Są aktywne przez cały rok.

Schorzenia: Zmiany alergiczne - świąd, zaczerwienienie, zapalenie spojówek.
Choroba – świąd magazynierów, astma oskrzelowa

Profilaktyka : Zachowanie higieny pomieszczeń magazynowanych; Uzdatnianie skażonych produktów przy małej liczebności pasożyta

ROZTOCZE KURZU DOMOWEGO

Występowanie : gatunek kosmopolityczny najczęściej w Europie i Ameryce Środkowej

Budowa : białe lub bladoróżowe ciało, bardziej spłaszczone niż rozkruszek; miękki, cienki, przezroczysty, błyszczący oskórek pokrywający ciało ; aparat gębowy dobrze wykształcony, kleszczowaty.

Rozwój : jajo-> prelarwa-> larwa-> protonimfa -> tritonimfa -> postać dorosła

Samice są płodne przez cały okres życia, dziennie składają od 1 do 3 jaj. W warunkach optymalnych rozwijają się około 1 miesiąca. Wszystkie stadia aktywne odżywiają się złuszczonym naskórkiem człowieka lub zwierząt i żyją w jednym miejscu – kurz domowy albo gniazda ptaków i ssaków.

Epidemiologia : Powszechnie występuje w kurzu domowym. Na liczebność roztoczy poza wilgotnością i temperaturą mogą mieć wpływ: częstość przewietrzania mieszkań, czystość, stan techniczny budynku. Przenosicielem jest człowiek.

Schorzenia : Alergie atopowe oddechowe i skórne np. uczulenie na kurz domowy

Profilaktyka: Regularne sprzątanie zamieszkiwanych pomieszczeń

ROZKRUSZEK DROBNY

Występowanie : gatunek kosmopolityczny występujący w magazynach i w warunkach naturalnych

Budowa: Wydłużone, jajowate ciało koloru mlecznobiałego, odnóża o odcieniu różowym bądź brązowym ; kolor ciała zależy od rodzaju pobieranego pokarmu; odnóża zakończone pazurkami ; aparat gębowy typu kleszczowego, mocny do rozdrabniania twardego pokarmu

Rozwój : jajo -> larwa -> protonimfa -> tritonimfa -> postaci dorosłe

Rozwój całego pokolenia może trwać od 8 dni do 4 miesięcy w zależności od warunków bytowania. Długość życia postaci dorosłych wynosi od 60 do 400 dni.

Epidemiologia: Pospolity szkodnik magazynów z żywnością. Zarażone produkty mają nieprzyjemny stęchły zapach. Bytuje na produktach roślinnych, ziołach, suszonych owocach, mączce rybnej.

Schorzenia : Reakcje alergiczne

ROZTOCZEK OWŁOSIONY

Występowanie: gatunek kosmopolityczny występujący w magazynach z żywnością, pasożyt alergenny

Budowa : ciało kształtu gruszkowatego, aparat gębowy typu kleszczowatego z ząbkami na brzegach wewnętrznych, kolor ciała mlecznobiały, matowa, miękka skórka z brodawkami pokrywająca ciało; długie, sztywne i pierzaste szczeciny ciała.

Rozwój: jajo -> larwa -> protonimfa -> hypopus -> tritonimfa -> postać dorosła

W warunkach optymalnych rozwój zajmuje ok 20 dni.

Epidemiologia : Roztoczek owłosiony może bytować we wszystkich rodzajach produktów spożywczych, mieszkaniach ale i stogach siana i słomy oraz w warunkach naturalnych np. gniazda gryzoni.

Schorzenia : Choroby alergiczne atopowe np. astma oskrzelowa, przewlekły nieżyt nosa.

ROZTOCZEK DOMOWY

Występowanie : gatunek kosmopolityczny

Budowa: Ciało jajowate, szerokie, tępo zakończone, mlecznobiałe, matowe. Gęste szczeciny na stronie grzbietowej.

Rozwój: Pełny rozwój tego gatunku trwa 22 dni w warunkach optymalnych.

Epidemiologia: Jest pasożytem żerującym na produktach spożywczych różnego rodzaju; pospolity w domach w materacach, pod tapetami. Zanieczyszcza i zawilgaca miejsca swojego bytowania.

Schorzenia: Przyczyna chorób alergicznych – astma oskrzelowa, kiedyś uważano że powodował tzw egzemę sklepikarzy. Najbardziej narażeni są rolnicy, zielarze, tapicerzy.