1. RODZAJE ORAZ PODSTAWOWE ZADANIA INSTYTUCJI KULTURY:

6.10.11

RODZAJE:

• w kontekście uczestnictwa w kulturze - sformalizowany zespół obiektów, które umożliwiają mieszkańcom uczestnictwo w kulturze

• w polityce kulturalnej - sformalizowany system obiektów, których działanie dotyczy dbania o dobra kultury

ZADANIA:

• tworzenie lub pobudzanie do tworzenia dóbr (teatr, radio, etc.)

• powielanie dóbr (drukarnie, stacje nadawcze, etc.)

• przechowywanie dóbr (muzea, archiwa, etc.)

• upowszechnianie dobra kultury (kina, galerie, czytelnie, etc.)

1. PODSTAWOWE PROBLEMY ZACHODZĄCE W RAMACH „DZIAŁANOŚCI KULTURALNEJ”

FUNKCJE DZIAŁANOŚCI:

• Kreatywna

• Upowszechnieniowa

• Osobo twórcza – wychowawcza

• Ludyczno-wypoczynkowa

• Integracyjna i adaptacyjna

• Kompensacyjna

DZIAŁNOŚĆ KULTURALNA:

Planowe tworzenie takich sytuacji czasu wolnego, opartych na bezpośrednich interakcjach społecznych, w trakcie których zachodzi co najmniej jeden z trzech procesów głównych:

• Refleksyjna recepcja treści kulturowych

• Ekspresja kulturalna

• Twórczość kulturalna

1. PODSTAWOWE CZYNNIKI WARUNKUJĄCE KONTAKT Z KULTURĄ

20.20.11

• płeć i wiek

• czas wolny (uczestnictwo proporcjonalne wobec czasu)

• środowisko kulturowe (rodzinna dziedziczność zainteresowań)

• orientacje światopoglądowe, a światopoglądy

1. PODSTAWOWE TYPY ODBIORCÓW KULTURY:

20.20.11

Wg Herberta Macrusse'a:

• człowiek jednowymiarowy

• człowiek wielowymiarowy

OGÓLNIE:

• odbiorca naiwny (bierny)

• odbiorca nieautentyczny (przeważnie bierny)

• odbiorca krytyczny (czynny)

• miłośnik sztuki (bardzo aktywny)

• odbiorca profesjonalny (znawca/teoretyk sztuki )

1. HISTORYCZNE GŁOSY "PRO" ORAZ "ANTY" MUZEUM JAKO INSTYTUCJI KULTURY

27.10.11

PRO:

• instytucja edukacyjna

• instytucja wzmacniająca wartości kultury, podtrzymuje pamięć historyczną

ANTY:

• futuryzm - zwalczanie moralizmu, feminizmu, oportunistycznej i utylitarystycznej podłości sztuki

• Paul Valery - muzeum to instytucja podtrzymywująca hegemonię oka; oko musi zmagać się z przyjmowaniem dzieł, które są nieporównywalne do siebie (analogia do ucha, które musiałoby znosić dźwięki kilku naraz grających

• Joseph Margolis - muzeum wyrywa dzieło z pierwotnego kontekstu; muzeum jest jak zoo, tzn. prezentowanie "eksponatów" na jednej przestrzeni przeczy własnym interesom, a udostępnianie ich do oglądania fałszuje ich naturalny "sposób bycia"

1. TEORIA SZTUKI WG GEORGE'A DICKIE'GO:

27.10.11

Relatywizm sztuki w kontekście jej przedstawienia. Rozrost form prezentacji sztuki prowadzi do zrewidowania pojęcia "sztuka".

Dzieło sztuki klasyfikowane jako:

• artefakt - wynik namysłu

• przedmiot/artefakt - pretendent do bycia artefaktem, ponieważ przejawia cechy artefaktu

1. PODSTAWOWE MODELE POLITYKI KULTURALNEJ:

3.11.11

• FRANCUSKI - scentralizowany model upowszechniania kultury, która jest finansowana przez Ministerstwo Kultury.

• HISZPAŃSKI - finansowanie kultury z prywatnych kieszeni

• BRYTYJSKI - zdecentralizowany model. Zasada "arm lenght" - podział funduszy przez niezależne organizacje celem uniknięcia uzależnienia politycznego i preferowania kierunków artystycznych.

• NIEMICKI - polityka kulturalna tworzona i finansowana przez państwo, a wykonywana przez pośrednie organizacje (prywatne/publiczne)

GŁÓWNE DZIAŁY POLSKIEJ POLITYKI KULTURALNEJ

• Dziedzictwo narodowe

• Kultura wyższa

• Kultura ludowa

• Szkolnictwo artystyczne

• Międzynarodowa wspólnota kulturalna

PODSTAWOWE CECH STOWARZYSZENIA, CO TO JEST STOWARZYSZENIE, CZYM SIĘ RÓŻNI STOWARZYSZENIE ZWYKŁE OD ZAREJESTROWANEGO?

CECHY:

• Dobrowolność

• Samorządność

• Niezarobkowy cel

RÓZNICE POMIEDZY ZWYKŁYM, A ZAREJESTROWANYM:

• Do zarejestrowanie stowarzyszenia zarejestrowanego potrzeba co najmniej 15 osób – w zwykłym 3

• Działalność w oparciu o statut

• Bardziej złożona struktura organizacyjna

• Osobowość prawna

• Możliwość korzystania z różnych źródeł finansowania ( dotacje), możliwość prowadzenia działalności gospodarczej

9. ANIMACJA KULTURALNA:

24.11.11

• ANIMACJA - pomoc w artykułowaniu własnych potrzeb i preferencji, znalezienie własnych form ekspresji i aktywności kulturalnej

• ANIMACJA KULTURALNA - przeciwwaga wobec zastanej kultury i homogenizacji życia

9. ZADANIA ANIMATORA KULTURY:

24.11.11

• rozbudzanie zainteresowań

• ukazywanie ideałów i wzorów osobowych

• upowszechnianie wartości i norm oraz wytworów materialnych

• rozwijanie więzi osobowych

• kształtowanie poczucia wartości i ważności, świadomości i umiłowania własnego środowiska

• uczenie lepszych form pracy oraz ożywanie chęci do pracy artystycznych

• łączenie przeszłości z przyszłością

• rozwijanie infrastruktury społeczno-kulturalnej

• kształtowanie umiejętności kultury ogólnej

JAKĄ DEFINICJĄ CZASU WOLNEGO POSŁUGUJE SIĘ UNESCO? PODSTAWOWE FUNKCJE CZASU WOLNEGO

FUNKCJE:

• społeczno – produkcyjna

• społeczno wychowawcza

• kulturowa lub kulturalna ( nie mogę się rozczytać)

• wychowawcza

• rozrywkowa

• rekreacyjna

9. "TYP" I "STYL" KULTURY:

8.12.11

• TYP - wyznaczający sposoby komunikowania się w przestrzeni społecznej, gdzie używanie różnych technik komunikacyjnych powoduje kształtowanie się określonych praktyk komunikacyjnych współkształtujących "rzeczową infrastrukturę kultury

• STYL - określany przez obecny repertuar wartości i ich hierarchii w danej kulturze

9. ROLA KULTUROTWÓRCZA RADIA:

8.12.11

• Radio jako „bęben plemienny” (M. Mcluhan)

• Radio przynosi głębokie zaangażowanie plemienne

• Radio cofnęło człowieka w epokę plemienną

• Powołanie do życia organizacji radiowej jako instytucji społecznej determinowanych w poszczególnych państwach:

• System ekonomiczny ( ZSRR- radiofonia jako element systemu społecznego kontrowanego w całości przez państwo

• Tradycje i władza

• Religie (tradycje oświatowe kościoła katolickiego w krajach latynoskich)

• Geografia ( np. w Australii zasadą ogólną było zachowanie swoistości kulturowej i wyrastającej stąd nowej tożsamości narodowej)

• Etnografia ( w Belgii rozwój radia wyznaczyła konieczność zapewnienia równowagi w podzielonym kulturowo etnicznie i językowo społeczeństwie)

• Etnologia ( w USA dostrzeżenie korzyści komercyjnych)

• Zależności polityczne

• Indywidualna wizja jako inspiracja dla innych

9. KULTUROTWÓRCZE FUNKCJE TV:

5.01.12

Wg Janusza Gajdy:

• upowszechnianie różnorodnych treści (informacja, edukacja, konsumpcja, estetyka)

• ludyczna (relaks, rozrywka)

• stymulująca - aktywniejszy odbiór obrazów oraz do pełniejszego uczestnictwa w kulturze (wychowanie, estetyka)

• wzorotwórcza - propagowanie ideałów (edukacja, wychowanie)

• interpersonalna - wszędobylstwo TV (informacja, wychowanie)

„TV a upowszechnianie kultury” J. Gajda:
Podstawowym warunkiem osiągnięcia większej efektywności i upowszechniania kultury jest przemyślana współpraca tv i placówek kulturalnych oraz ich komplementarne oddziaływanie na odbiorcę.

„TV jako kultura” W. Godzic
Telewizja wyraża i upowszechnia rozliczne fakty kulturowe oraz sama, w swej globalności, tworzy kulturę.

Wg Agnieszki Barżykowskiej
Przekazy tv są dla wielu osób sposobem uczestnictwa w kulturze. Brak czasu, obowiązki rodzinne, nienormowany czas pracy, lenistwo, ograniczone możliwości finansowe, odległość, choroba itp., nie zawsze pozwalają na czynne uczestnictwo w organizowanych przedsięwzięciach kulturalnych.

Wg J. Murraya-Browna TV jest:
- niezbędnym składnikiem czynności życiowych (a nie tylko rozrywką)
- język dający poczucie powszechnej przynależności we współczesnych pluralistycznych społeczeństwach.
- nowy wektor osobowości człowieka,
- twórca współczesnych mitów (symbole, ikony, obrazy wytworzone przez tv)
- dostawca informacji emocjonalnej zamiast wiedzy (choć są wyspecjalizowane kanały)
- nowa oralność (brzmienie a nie intelektualna zawartość słów)
- przekonanie, że każdy problem posiada swoje rozwiązanie (struktura…?)
- odcięcie od źródła informacji (mamy już do czynienia z pewną interpretacją, komentarzem, a nie pierwotnym źródłem).

MODELE OBCOWANIA Z TEKSTAMI KULTURY

1. MODEL PSYCHOLOGICZNY

– obcowanie z tekstem traktuje się jako obcowanie z drugą osobą – z twórcą, autorem

– znaczenie utworu utożsamiane z intencją jego twórcy. Sam utwór, traktowany jako ekspresja twórcy, jedynie zapośrednicza ten kontakt i umożliwia dotarcie do autora, do jego intencji

– kategorie „intencji” bądź „wczuwania” jako zdolności niezbędne dla właściwego rozpoznania intencji autora

2. MODEL HISTORYCZNY

– znaczenie tekstu utożsamiane jest ze znaczeniem, jakie miał on dla swego pierwotnego, współczesnego powstaniu tekstu, odbiorcy

- interpretacji dokonuje się na drodze rekonstrukcji pierwotnej sytuacji komunikacyjnej: poprzez osadzenie tekstu w historii i konfrontację z innymi tekstami z tej samej epoki

- tekst traktowany jest jako źródło wiedzy o epoce, którą reprezentuje i której daje świadectwo

3. MODEL IMMANENTNY

– założenie o znaczeniowej autonomii tekstu

- interpretacja nakierowana na rekonstrukcję znaczenia samego tekstu, które nie jest tożsame ani z intencją twórcy, ani też ze znaczeniem, jakie tekst miał lub mieć może dla pierwotnego lub współczesnego odbiorcy

- tekst jest strukturą znaczącą, która uniezależnia się od pierwotnej sytuacji towarzyszącej jego powstaniu; raz wykonany tekst żyje własnym życiem

- autonomia struktury wyraża się w tym, że jej poszczególne elementy zyskują swe znaczenie nie przez odniesienie do czegokolwiek poza tekstem, lecz do innych elementów tej samej struktury tekstowej

4. MODEL HERMENEUTYCZNY

- nierozpoznawalność intencji twórcy

- tekst interesuje nas nie jako ekspresja cudzego życia, lecz w tym, co mówi

- interpretacja psychologiczna przesłania historyczny wymiar interpretacji

- tekst pozostaje żywym tekstem kultury tylko wtedy, gdy stanowi odpowiedź na pytanie, które jest ważne dla nas i teraz, gdy ma nam coś do powiedzenia

- interpretacja to „stopnienie horyzontów”

Dzieło sztuki nie jest przedmiotem stojącym naprzeciw podmiotu. Prawdziwe istnienie przysługuje mu natomiast przez fakt, że staje się ono doświadczeniem zmieniający osobą, która go doświadcza.

/Hans Georg Gadamer/

Cenzura – ograniczenie prawa do wypowiedzi jednej osoby, bądź instytucji przez inną. Jest to również ograniczanie przez państwo podstawowych praw człowieka – prawa do wolności słowa i wolności mediów pod różnymi pretekstami.

Cenzura instytucjonalna - w danym kraju istnieje specjalna instytucja, która zajmuje się kontrolą i dopuszczaniem (lub nie) do przekazu wszelkich publikacji, filmów, itp.

/początki cenzury instytucjonalnej w państwach europejskich XV-XVI w. W 1559r. opracowano pierwszy Spis Ksiąg Zakazanych/

Cenzura prawna - w danym kraju istnieje prawo zakazujące publikowania określonych treści pod groźbą rozmaitych kar, które są egzekwowane na normalnej drodze prawnej czyli przez zwykłe organy ścigania i sądy

Cenzura prewencyjna – polegająca na kontrolowaniu wszelkich przekazów zanim zostaną opublikowane i zakazie publikowania czegokolwiek bez zgody odpowiedniej instytucji cenzurującej

Cenzura represyjna – polegająca na ściganiu, karaniu i ew. wycofywaniu z obiegu materiałów objętych cenzurą, jednak bez cenzurowania ich przed publikacją

Cenzura wewnętrzna /kontrola/ - odbywająca się nie na mocy prawa lecz wewnątrz wydawnictw czy stacji telewizyjnych i polegająca na kontrolowaniu publikacji przez właścicieli mediów, odbiorców, reklamodawców…

Cenzura polityczna - ograniczenia wolności słowa dotyczących polityki, szczególnie krytyki władzy

Cenzura religijna – ograniczenia publikacji krytykujących pewną religię – zarówno jej dogmaty jak i postepowanie kleru czy sprawy finansowe.