Przyczyny kształtowania się ped.społ.:

- przeobrażenia gospodarzcze, społeczne i kulturowe Europy i Ameryki w XIX wieku

- postęp techniki

- nowe potrzeby społeczne, które wymagały powołania nowych instytucji do ich zaspokajania

- rozwój kapitalizmu

- rozpad tradycyjnych grup społecznych

- koniecznośc powołania instytucji opiekuńczych, które zapobiegały patologii i degradacji społeczeństwa

- narastanie potrzeb najszerszych mas społeczeństwa w zakresie oświaty i kultury, opieki i pomocy społ. i rekreacji.

Ped. Społ należy do nauk o charakterze praktycznym, która obejmuje teorię praktycznego działania, projektowania i realizacji. Helena Radlińska to czołowy przedstawiciel ped.społ. i definiuje ją tak: ,,jest ona nauką praktyczną rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk biologicznych i o człowieku i społecznych i etyką i kulturoznawstwem, dzięki własnemu punktowi widzenia, który można określić jak zainteresowanie wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgów kultury na człowieka w różnych fazach jego życia, wpływem ludzi na zapewnienie bytu oraz przejęciem i krzewieniem i przetwarzaniem środowisk.”

Wroczyński definiuje ped.społ opierając się na badaniach empirycznych analizuje wpływy wychowawcze, których źródłem jest środowisko oraz ustala zasady organizowania środowiska z punktu widzenia potrzeb wychowania.

UJĘCIA SPOSTRZEGANIA PED.SPOŁ.:

1 ujęcie jej jako swoisty kierunek pedagogiczny a nie odrębna dyscyplina; możemy mówić o koncentracji uwagi na środowisku jako sprawcy trudności i sukcesów wychowania. W tym ujęciu proces wych. Jest związany z z właściwym organizowaniem środowiska. Możemy powiedzieć ze ped.społ to pedagogika środowiska.

2. Określa ped.społ jako odrębną dyscyplinę naukową wydzieloną z nauk pedagogicznych. Pole odrębności stanowią uwarunkowania społeczne i środowiskowe sytuacje jednostek, grup i warstw społecznych wymagających opieki i pomocy, bez czego ich rozwój bio-socjo-kulturalny byłby zagrożony.

ETAPY PED.SPOŁ:

1 Praktyczna działal wychow bez głębszej refleksji naukowej. Działacze: J. Pestalozzi i R. Owen

2. Uprawianie ped.społ w sposób spekulatywny bez bliższego powiązania jej z badaniami empirycznymi- działacze: P. Bergman – jako pierwszy użył nazwy ped.społ w 1900r. i P. Natrop

3. Rozwój ped.społ na podst. Badań empirycznych wraz z rozwijającą się refleksją metodologiczną. Dzialalnośc M. Richmond i H. Radlińskiej – ona nakreśliła przedmiot i zadania ped.społ. Walczyła o to by nadać ped.społ rangę naukową.

4. Ilościowy wzrost badań empirycznych. W Polsce ten wzrost rozpoczął się w latach 50. XX wieku. Były to badania nad funkcjonowaniem środowiska wychowawczego zwłaszcza rodziny i szkoły w rejonach uprzemysłowionych.

5. Próby syntetyzowania badań empirycznych. Nakreślanie nowych obszarów badawczych i swoistej metodologii. Działacze: J. Lepalczyk, R. Wroczyński, A. Kamiński

OKRESY ROZWOJU PED.SPOŁ W POLSCE:

1 lata 1908 – 1939 – 1945 to głownie działalność H. Radlińskiej, która podjęła próbę sformułowania przedmiotu i zadań.

2. Lata 1945 – 1980 działalność i rozwój

ośrodków naukowych

W roku 1957 odbył się pierwszy zjazd pedagogów społecznych. Utworzono tez na UW katedrę ped.spol pod kierunkiem A. Kamińskiego

Lata 80 po dziś – dalszy rozwój badań empirycznych i rozwój nowych ośrodków

ZADANIA PED.SPOŁ:

Zakres zadań ujęła H. Radlińska w 3dziedziach:

1 Teoria pracy społecznej-zajmuje się rozpoznawaniem warunków w których zachodzi potrzeba ratownictwa, opieki, pomocy zabezpieczenia oraz poszukiwania sposobów odnajdywania sił w ludziach orga.

nizowania ich do przezwyciężania, zmiany niekorzystnych uwarunkowań środowiskowych na korzystne dla rozwoju jednostek i grup społecznych.

2. teoria oświaty dorosłych – obejmuje zagadnienia i dokształcanie dorosłych organizacji wczasów, wspomagania kompetencji jednostek i grup niezbędnych do wypelniania różnorodnych zadań.

3. Historia pracy społecznej i oświatowej-poszukuje czynników ewolucji społecznych ich powiązań, trwałości i zmienności oraz skutków oddziaływań wychowawczych.

Przedmiot ped.społ - to wszystkie zagadnienia z którymi jednostka spotyka się w zyciuspołecznym np. agresja, ubóstwo

Związek ped.społ z innymi naukami: ped.ogólna, teoria wych, socjologia, psychologia, polityka społ,filozofia, nauki medyczne.

HALINA RADLIŃSKA (1879 – 1954)

Pochodziłą z warsz. Rodziny inteligenckiej. Rodzice należeli do elity. Ukończyłą Zakłąd Naukowy Henryki Czarnockiej I kursy ze specjalnością pedagogiczną. W 1902 dzięki mężowi Zgmuntowi wchodzi do kręgu działaczy PPS. Kończy kursy pielęgniarskie i pracuje w ambulatoriach. Wielki wpływ miała na udział w strajku szkolnym. W 1906 wyjężdzą wraz z mężem a Syberię. Po powrocie osiedlają się w Krakowie. Była członkiem Polskiego Skarbu Wojskowego. Podczas IIw.ś prowadziła tajne kursy dla absolwentów l.o. Jest tes działaczem Wolnej Wszechnicy.

Działalność naukowo-dyd. Możemy podzielić an 4 grupy związane z miejscem zamieszkania:

1, 1897 – 1905 – Warszawa – twórczość o charakterze popularyzującym głównie piśmiennictwo adresowanie do jak najszerszego odbiorcy: ,,kto to był Mickiewicz, kto to był Bolesław Chrobry?” pisałą również zbiory wierszy i opisy wydarzeń z dziejów kult.pols, umieszczała recenzje, umieszczała recenzje na łamach czasopisma ,,książka” przygotowywała spisy i katalogi wartościowych książek dla dzieci, pisała podręczniki.

2. Okres krakowski – 1906 – 1918 – głównie publicystyka społ, emitacja do czynu wyzwoleńczego, ,,ze spraw wychowania i oświaty” skrytykowała politykę wyzwolenia i ludności polskiej. W 1908 r napisała ,,z zagadnień ped.społ. W 1913 napisała pierwszy polski podręcznik dotyczący zagadnień oświaty pozaszkolnej.

3. Drugi okres Warszawski – 1918 – 1939 – to najbogatszy okres w efekty pracy naukowej. Wtym czasie kształtowała i rozwijała się ped.społ. jako nauka, ,,książka wśród ludzi, ,,wychownie dorosłych”, ,,istota i zakres służby społecznej”

4. Okres łódzki – 1945 – 1954 – dalszy rozwój piśmiennictwa o charakterze empirycznym, technika pierwszej pracy badawczej, ,,Egzamin z ped.spol.” studium z Józefem Wojtyniakiem ,,Sieroctwo, zasięg i wychowanie”

RYSZARD WROCZYŃSKI (1909-1987), pedagog i historyk pedagogiki. Od 1955 profesor Uniwersytetu Warszawskiego, 1955-1958 i 1962-1966 dziekan Wydziału Pedagogicznego tej uczelni. 1971-1975 dyrektor Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. 1959-1987 redaktor naczelny Przeglądu Historyczno-Oświatowego, 1973-1977 redaktor Studiów Pedagogicznych.
ALEKSANDER KAMIŃSKI

Od 1918 uczeń polskiej szkoły średniej w Humaniu.

Kamiński ukończył gimnazjum i rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim. Studiował historię z dodatkowym przedmiotem – archeologią. Pracował też w pruszkowskiej bursie jako wychowawca. W 1928 r Aleksander Kamiński został komendantem Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy. Publikował swoje harcerskie artykuły i felietony w „ Na Tropie”, „Płomyku”, „Iskrach”. W 1928 r. ukończył studia.

Po studiach Kamiński powołany został do służby wojskowej. Odbywał ją w Grudziądzu. W 1930r. A.Kam ożenił się z Janiną sokołowska. W czasie okupacji "Kamyk" napisał swoją najsłynniejszą powieść Kamienie na szaniec.

W maju 1945r. rozpoczął pracę w łodzi jako asystę Radlińskiej w katedrze pedagogiki społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Współpracował również z innymi wybitnym pedagogiem, profesorem Sergiuszem Hessenem.

WOLNY CZAS - Wg Kamińskiego jest to częśc budżetu czasu, która nie jest zajęta przez pracę zarobkową, normalną i dodatkową ani przez systematyczne kształcenie się ani przez zaspokajanie elementarnych potrzeb fizjologicznych tj. sen, posiłki, higiena ani przez stałe obowiązki domowe i może być spożytkowana na swobodne wczasowanie bądź na życie rodzinne, obowiązki społeczne lub aktywnośc przynoszącą doraźne korzyści.

Wg Skórzyńskiego jest to czas pozostający pza snem i poza wykonaniem wszelkich koniecznych obowiązków jak praca zawodowa, obowiązki gospodarsko domowe i obowiązki społeczne.

Wczasy wg Kamińskiego to zajęcia i zachowanie się w czasie wolnym od pracy zarobkowej a zatem zajęcia podejmowane dobrowolnie dla odpoczynku, zabawy i własnego rozwoju.

Wczasy wg Wroczyńskiego to czas spędzony w ośrodku wczasowym.

CZYN DETERMINUJĄCE. ILOŚĆ CZASU WOLN:

Praca, obowiązki domowe, zajęcia szkolne, odrabianie lekcji

FUNKCJE CZASU WOLNEGO:

wychowawcza i kulturotwórcza

A. Kamiński podaje nową typologię:

Wypoczynek, rozrywka, rozwój osobowości

Koncepcja M. Ziemskiej:

Funkcja twórcza, f. percepcyjna, f. rekreacyjna, f. uspołeczniająca, f. szkodliwa

KLASYFIKACJA FORM CZASU WOLNEGO:

- klasyfikacja funkcjonalna – opiera się an funkcjach czasu wolnego

- klasyfikacja rzeczowa – uwzględnia postawy ludzi i ich zachowania, np turystyka, sport, środki masowego przekazu, teatr, wystawy, samokształcenie

R. Wroczyński zastosowal generalizację poszczególnych grup aktywności:

1. zabawy i gry ruchowe

2. turystyka

3. uczestnictwo w imprezach artystycznych oraz amatosko-artystycz.

4. środki masowej komunikacji

5. inne formy aktywności intelektualnej

6. zajęcia techniczne

7. aktywność społeczna i towarzyska

8. inne formy aktywności

Wypoczynek CZYNNY – to jest przeplatanie pracy umysłowej pracą fizyczną lub odmiennym rodzajem pracy umysłowej.

Cechy wypoczynku czynnego:

Wykonalność i atrakcyjność

Wg Tomaszewskiego METODA NAUKOWA to sposób dochodzenia do twierdzeń uzasadnionych i sprawdzonych a więc zespół czynności, które należy wykonać i procesów, które muszą się odbyć aby można było uzyskać uzasadnione i sprawdzone twierdzenie o badanych faktach.

METODA BADAWCZA – sposób zaplanowania i realizowania procesu badawczego , w którym techniki badawcze stanowią bardzo ważny choć nie jedyny składnik.

TECHNIKI BADAWCZE – jest to sposób zbierania materiału oparty na starannie dobranych dyrektywach (tzn muszą być jasne, precyzyjnie określone, ścisłe i dokładne) weryfikowanych w badaniach różnych nauk społecznych i dzięki temu posiadający walor użyteczności interdyscyplinarnej

METODY BADAWCZE DZIELIMY NA:

- Metodę indywidualnych przypadków (obserwacja, wywiad, analiza dokumentów osobistych)

- Sondaż diagnostyczny (ankieta, obserwacja, wywiad, techniki socjometryczne)

- Monografia instytucji (analiza dokumentów, obserwacja, wywiad, ankieta)

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY – przedmiotem badań sondażowych są poglądy badanych, ich opinie, motywy. Metoda sondażu pozwala na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu, zakresu poziomu, następnie na ocenę i w wyniku tego zaprojektowanie modyfikacji. Pozwala na wyjaśnienie pewnych zjawisk masowych.

TYPY BADAŃ SONDAŻOWYCH:

1, badania jednorazowe na próbie nieważonej, wybiera się co entą osobę z jakiegoś zbioru, na tej podstawie poznaje się rozkład interesujących go (badacza) cech w danej zbiorowości.

2. badania jednorazowe na próbie ważonej – świadomy wybór grupy (grup) badanej zbiorowości

3. badanie jednorazowe na grupach kontrastowych – grupy muszą róznić się odnośnie jakiś cech.

4. badanie powtarzane:

a) badanie trendów – kiedy powtarzamy badanie z nową grupą respondentów

b) badania panelowe – badania przeprowadzone w 2 lub 3 nawrotach z tą samą grupą ludzi

GŁOWNE TECHNIKI:

ANKIETA – (pocztowa, prasowa, internetowa, środowiskowa, imienna, anonimowa) zaletą ankiety jest niski koszt badań oraz szybkie tempo zdobywania materiału badawczego. Wady ankiety wynikają głownie ze złego jej skonstruowania.

1)pytania muszą być skonstruowane w sposób jednoznaczny, ścisły, jasny dla respondenta

2)język musi być dopasowany do poziomu intelektualnego respondentów

3)ankieta nie może zawierać zbyt wielu pytań ponieważ to zniechęca do odpowiedzi. Typy pytań:

- otwarte (podane odpowiedzi)

- półotwarte (podane odpowiedz i inne)

- zamknięte

4) badacz nigdy nie może liczyć na 100% zwrot ankiet

OBSERWACJA- często stosowaną jest obserwacja uczestnicząca.

Warunki dobrej obserwacji:

1.musi być obiektywna, nie skażona postawami obserwatora

2. adekwatna- ma ujmować fakty nie zniekształcone

3. wyczerpująca – ujmować pewne elementy, które tworzą całość

4. wnikliwa – obserwator powinien równocześnie obserwować elementy przypuszczalnie ze sobą związane

Mamy dwa typy obserwacji uczestniczącej:

1.obserwator -> uczestnik

Sytuacja gdy obserwator dązy do uzyskania zaufania członków badanej grupy po to by nie powodować zmian swoją obecnością. Obserwator staje się uczestnikiem danej grupy.

2.uczestnik -> obserwator

Członek grupy przyjmuje na siebie dodatkowo rolę badacza, czyli członek grupy staje się obserwatorem.

Zalety: znika stosunek obcości obserwatora, zatem znika źródło intencjonalnych zmian w zachowaniu się obserwowanych. Daje to możliwości łatwiejszego przeprowadzenia i zebrania dokumentacji. Obserwator poprzez aktywne uczestnictwo może przyswoić sobie pewne pozytywne osobowościowe cechy członków grupy. Wady: gdy uczestnik grupy pełni stanowisko kierownicze utrudnia to patrzenie na to co dzieje się na innym poziomie, nieobiektywne badanie może modyfikować członków grupy, obserwator przyswaja sobie pewne stereotypy przez co może nie dostrzegać odmienności, jest zaangażowany emocjonalnie. Wada związana z niebezpieczeństwem konformizmu, korzystne przedstawianie grupy pod wpływem nacisków wewnętrznych

WYWIAD SRODOWISKOWY: zalety wywiadu: możliwośc wprowadzania pewnych zmian w trakcie, bezpośredni kontakt z respondentem pozwala także zastosować także technikę obserwacji. Dobry wywiad musi być poprzedzony przygotowaniem planu. Wady: wysokie koszta, technika czasochłonna, wymaga wprowadzenia atmosfery zaufania, akceptacji, osoba badana musi mieć komfort wypowiedzi, czuć się swobodnie.

TECHNIKI SOCJOMETRYCZNE – stosowane są głownie do badania wzajemnych ocen i stosunków między jednostkami w danej grupie, informacji dostarczają tylko członkowie danej grupy

- technika Moreno – wszystkim członkom grupy podaje się specjalnie skonstruowane pytania

- technika Zgadnij kto? – podaje się kilka cech charakterystycznych cech dla jakiejś osoby, pozostali muszą zgadnąć kto to jest.

- technika zaszeregowanie rangowe – podporządkowanie osób wg danej cechy

MONOGRAFIA INSTTUCJI – przedmiotem może być instytucja, bądź jeden fakt związany z funkcjonowaniem tej instytucji.

Pojęcie instytucji wg Szczepańskiego jest to:

1, grupa ludzi wykonując określone funkcje społeczne na rzecz zbiorowości. Możemy zastosować ankietę.

2. formy organizacyjne, zespoły czynności wykonywanych przez niektórych członków grupy w imieniu całości

3. zespół urządzeń i środków, które pozwalają upoważnionym jednostkom na wykonanie publicznych funkcji mających an celu zaspokajanie potrzeb

4. społeczne role wypełniane przez jednostki

ANALIZA DOKUMENTÓW INSTYTUCJI – mogą to być kroniki, pisemne prace uczniów, dzienniki, status szkoły, rysunki, gazetki, prace plastyczne, dyplomy dla szkoły.

Pomoc w rozwoju to wprowadzenie w wartości, dopomaganie we wzroście i wzrastaniu w środ.społ, wspomaganie rozwoju przed zaburzeniami. Podst środow, które powinno pomagać jest rodzina.

2 Kategorie pomocy w rozw: jedna ukierunkowana na dziecko, druga na rodzinę. Nie możan mówić pomocy dziecku bez przekształcania środow.

Ped.społ wyodrębnia 3 kierunki pomocy:

- ratownictwo,

- kompensacja społeczna

- profilaktyka wychowawcza

W poczynaniach instytucji dominuje kompens.społ. Pryncypalnym kierunkiem rozwoju powinna być profilak.wych. pojmowana jako aktywność niwelująca niedomagania środow. Wzbogacająca rozwój wychowanka celem powinno być uprzedzenie wystąpienia objawów wskazujących na zagrożenie procesu rozwoju biosocjokult w danym środ. Wyróżniay: próg ostrzegawczy, zaawansowany i naturalny.

PRÓG ZAGROŻENIA ROZWOJU – stopień kumulujący negatywne element środ jedn

POMIAR ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO

POMIAR – to czynność odczytania jednostek na skali (pomiar bezpośredni)

Pomiar pedagogiczny jet pomiarem pośrednim ponieważ nie widzimy mierzonej zmiennej tylko objawy. Podstawową czynnością jest wyróżnienie wskaźników

WSKAźNIK – to cecha, zjawisko na podstawie zajścia którego wnioskujemy z pewnością bądź z określonym prawdopodobieństwem iż zachodzi zjawisko które nas interesuje np. zainteresowania czytelnicze uczniów klas 4 – 6

MIERNIK to symbol liczbowy za pomocą, którego określamy natężenie danego wskaźnika.

ETAPY POM JAKOŚĆ WG RADLIŃSKIEJ:

I.opracowanie wzorca.

WZORZEC – zestawienie norm, obejmuje to co jest osiągalne w danej epoce, kulturze. Zawiera realne wskazania przebudowy i kompensacji w poszczególnych dziedzinach. Możemy powiedzieć ze ten wzorzec jest modelem stanu pożądanego.

II. zbadanie rzeczywistości i opracowanie wzoru

WZÓR – model stanu rzeczywistego

III. porównanie wzoru z wzorcem

IV. Wnioski o charakterze praktycznym:

- wzór bardzo odbiega od pożądanego – działania by zmniejszyć różnicę

- wzór jest bliski stanu pożądanego – działania by utrzymać taki stan

PODSTAWOWE POJĘCIA PED.SPOŁ.

WYCHOWANIE – punktem wyjścia do definiowania tego pojęcia jest to że człowiek jest osobą biosocjokulturalną. Ludzie cechują się odrębnością sytuacji wychowawczej (właściwa pielęgnacja, wyrównywanie braków organizmu i pobudzanie rozwoju)wrastanie w grupy społeczne czy też przyswajanie odpowiednich ról wrastanie w wartość kultury materialnej i duchowej. Na podstawie tych 3 sfer definicja:

WYCHOWANIE: polega na pielęgnowaniu rozwoju psychofizycznego, chronienie procesów wzrastania w środowisko społeczno-przyrodnicze oraz na wprowadzaniu w świat wartości kultury.

Zdaniem Radlińskiej wychowanie jest wolne od pragmatyzmu i przymusu i nie może zmierzać do urabiania do gotowych wzorów.

W koncepcji Radlińskiej mamy: 3W

WZROST –autonomiczny rozwój psychofizyczny

WZRASTANIE JEDNOSTKI W SRODOWISKO – autonomiczny rozwój społeczny

WPROWADZANEI W WARTŚCI KULTURY – uprzystępnianie wartości kulturalnych, kształtowanie jednostki przez kulturę

Przedmiot wychowania ogranicza się do jednostki (kształtowanie osobowości) ale obejmuje warunki, w których przebiega rozwój człowieka.

3 TYPY WYCHOWANIA:

1.kontakt między wychowawcą a wychowankiem oparty na indywidualnym stosunku wychowawczym, który zachodzi w tym układzie.

2.wychowanie zespołowe w grupie, która jest tak zaktywizowana i zorganizowana wychowawczo, ze nad respektowaniem zasad grupy czuwa nie tylko wychowawca ale wszyscy członkowie tego zespołu. To jest możliwe w sytuacji gdy członkowie grupy

Identyfikują się z normami zasadami tej grupy.

3.wychowanie w toku ulepszania środowiska – siła w postaci wsparcia. Typ preferowany przez ped.społ ale to nie znaczy ze dwa pierwsze typy nie mają zastosowania. Pelnią one funkcje pomocniczą wobec podstaw koncepcji procesu wychowawczego. Możemy nazywać ten proces środowiskowym procesem wychowawczym. Ten proces ma tę właściwość ze wychowanie nie stanowi czynności autonomicznej, ale towarzyszy czynnościom rzeczowym tj zakładanie różniego typu placówek oświatowych lub wychowawczych, pobudzanie do aktywności.

ŚRODOWISKO – są to elementy otaczającej struktury przyrodniczej społecznej i kulturalnej, które działają na jednostkę stale lub przez dłuższy czas albo krótko, ale ze znaczną siłą. Otoczeniem środowiska jest struktura szersza zarówno trwała jak i zmienna zarówno oddziałująca jak i nie na jednostkę. Środowisko jest tą częścią otoczenia, która wywiera na jednostkę jakiś wpływ. W ped. Wyróżniamy 3 punkty widzenia na rolę środowiska w życiu jednostki:

1, DETERMINIM – przedstawicielem jest H.Spencer – człowiek jest kształtowany przez środow. Przyr. Spencer uważał ze zbiorowość ludzka to swoisty organizm biologiczny

2. IDEALIZM PEDAGOGICZNY – przedstawicielem był F.FOESTER – jednostka może przezwyciężyć wszelkie niepożądane oddziaływania środowiska ponieważ jest wrażliwa na motywację wyższego poziomu i na ich podst kształtująca własny charakter.

W ped.społ obie te koncepcje są odrzucone.

3. ŚRODOWISKO I JEDNOSTKA W DIALEKTYCZNYM ZWIĄZKU – rozumiemy to jako wzajemne oddziaływanie wpływu środowiska i przekształcających środowisko sił jednostek

TYPY ZACHOWAŃ. JEDN. WOBEC ODDZIAŁ ŚROD.:

- bierne przystosowanie się do środowiska

- uleganie wpływom środowiska prowokujące w korzystnych warunkach postawę obronną np. u osób chorych

- czynne, twórcze przekształcanie środowiska przez ludzi dorosłych, którzy dokonują wyboru elementów środowiska i przekształcające je dla własnych potrzeb

TYPOLOGIA ŚROD WG RADLIŃSKIEJ:

1, środowisko bezpośrednie (to co najbliższe i szersze)

2. środowisko obiektywne (to po co jednostka może sięgnąć) i subiektywne (to, którego wpływ jednostka odczuwa)

3. środowisko materialne (składające się z realnych wytworów człowieka i przyrody) i środ. niewidzialn (obejmuje idee, więź moralną, wierzenia)

SIŁY SPOŁECZNE – jest to zespół określonych czynników i wartości funkcjonalnych środowisku postaci jednostkowych lub zbiorowych jawnych lub ukrytych uzdolnień wyrażających się w pozytywnym działaniu. To pojęcie ma znaczenie w pracy socjalnej. Z tym pojęciem wiąze się:

SIEĆ SPOLECZNA – rozumiana jako sieć powiązań między jednost lub grupami, które łączą się w więzi pokrewieństwa, podobne funkcje i status społeczny, a także bliskość geograficzna lub kulturowa. Wyróżniamy 3 typy sieci społecznych:

1, systemy wsparcia

2, naturalna sieć pomocy, którą worzą osoby z najbliższego otoczenia

3. grupy samopomocy

OPIEKA SPOŁECZNA – to działalność kompensacyjno rewalidacyjna, może to być rodzinna lub społeczna działalność, podejmowana wobec jednostek niezdolnych do samodzielnej egzystencji. To jest wrunek podjęcia działań opiekuńczych. To łączy się z przejęciem przez opiekuna odpowiedzialności za los tych jednostek. Funkcję właściwie sprawowanej opieki powinno być stopniowe doprowadzanie podopiecznego do samodzielności i niezależności życiowej. Może być przyznana:

- os. małoletniej gdy nie ma opiekuna prawnego,

- os. Ubezwłasnowolnionej całkowicie

Często opiekę społ. określa się do sfery materialnej

OPIEKA SPOŁ A POM.SPOŁ (różnice):

- w opiece to działanie ubezwłasnowolniające ograniczające własna zaradnośc podopiecznego za którego opiekun przyjmuje odpowiedzialność, działanie to nie ma charakteru powszechnego

- instytucje związane z opieką społeczną: Domy Małego Dziecka, Zakłady Dla Przewlekle Chorych.

- POMOC SPOŁ. to działanie którego zasadę stanowi dopomaganie w rozwoju, a zatem zakłada się tutaj świadome współuczest. i współpracę korzystającego z pomocy. Działan o char powszech.

- placówki: Poradnie Rodzinne, Kluby Seniora, Świetlice Młodzieżowe

WSPOMAGANIE ROZWOJU – to tworzenie sprzyjających warunków dla życia i rozwoju człowieka, ale też przeciwdziałanie i przezwyciężanie syt trudnych w zyciu człowieka. W szerszym rozumieniu wspomaganie odnosi się do całych zbiorowości ludzkich, lokalnych i pozalokalnych, a także do infrastruktury społ-materialnej i służącej ludziom w ich funkcjonowaniu. W węższym zanczeniu dotyczy dzieci i młodzieży i obejmuje 3 sfery rozwojowe.

PATOLOGIA SPOŁ.- zespół zjawisk szkodliwych w sensie indywidualnym lub grupowym o określonej genezie, zasięgu społ i negatywnych skutkach. Należy zastanowić się nad problemami społ szkodliwymi oraz środkami zaradczymi wobec nich stosowanymi. Dzielimy ją na 3 grupy:

- pat.indywidualna – alkoholizm, narkomania, hazard, prostytucja

- pat.grupowa – dezorganizacja rodziny, kazirodztwo, dyskryminacja, przestępczość mafijna

- pat.instytucjonalna – korupcja, przemyt zorganizowany, biurokracja

Diagnoza – opis wyników badań określonego wycinka rzeczywist.dokonany na podst zabranych i ocenionych danych z różych źródeł, przyczy. Rozwinięte rozpoznanie obejmuje opis poszczególnego złożonego stanu rzeczy, jego genezę lub przyczyny oraz wyjaśnienie znaczenia i etapu rozwoju a także w rozpoznaniu decyzyjnym ocenę możliwości jej zmiany (lub utrzymania)w kierunku pedagogicznie pożądanym. Diadn.decyzyjna jest częścią diagn.rozwiniętej.

PRÓG ZAGROŻENIA – jedna ze zmiennych wpływających na rozwój.

Zmienne wpływające na treść i formę działań wspierających rozwój:

1, próg rozwojowy

2. sfery rozwoju dziecka: biologicz, społ, kulturalna

3. przedmiot oddziaływania – dziecko lub rodzina – to oddziaływanie połączone, oddziałując na rodzinę oddziałujemy także na dziecko

4. kierunki pomocy w rozwoju: ratownictwo, kompensacja, wyrównywanie braków, profilaktyka wychowawcza, zapobieganie występowaniu niepożądanych zjawisk wychowawczych

ŚRODOWISKO LOKALNE należy do głównych kategorii pojęciowych w ped.socj ponieważ jest najważniejszym czynnikiem socjalizacji. pojęcie to budzi wśród pedagogów wiele kontrowersje, bo:

1, jest pojęciem wieloznacznym gdyż możliwym do zrozumienia poprzez wyliczenie jego składników, a każdy z tych składników ma swoje swoiste znaczenie

2. środowisko jest kategorią historyczną opisującą byt idealny, który współcześnie nie ma realnych desygnatów, czyli jest pojęciem nie praktycznym

3. środowisko jest pojęciem określającym typ ładu społecznego i pożądanego stanu zbiorowości ludzkiej, zatem służy jako wzorzec działania prakty-cznego i nie jest pojęciem naukowym.

Jan Pestalozzi wprowadził pojęcie środowiska lokalnego. Twórcą pojęcia środowiska lokalnego jest Ferdynand Tönnies, który stworzył klasyfikację zbiorowości społ. głównie skoncentrował się an wspólnocie i stowarzyszeniach.

STOWARZYSZENIE:

- przynależność do stow.jest dobrowolna

- jest grupą zorganizowaną wg reguł formalnych

- posiada określona cele

- posiada strukturę, organizac. wewnętrzną i członków

- kieruje się ustalonymi wzorami

- posługuje się ustalonymi sankcjami wobec członków

WSPÓLNOTA:

- przynależność jest zdeterminowana rodzeniem (pokrewieństwo, więzy krwi)

- organizacja jest wynikiem aprobaty społecznej i jest nieformalna

- posiada cele ale nie są one artykułowane (nie występują w postaci pisanej)

- posiada strukturę, organiz i członków ale oni są określani zasadami, poczuciem przynależności

- rządzą uznane za właściwe uznane wzory zachowań, obwiązuje grupowy konformizm

- istnieje system kontroli społecznej

Środowisko lokalne obejmuje obszari szereg instytucji (służą organizacji życia zbiorowego np. kościół szkoła instytucje usługowe socjalne. W skład środ.lok wchodzi obyczajowość – normy moralne, stosunki międzyludzkie, autorytety

ŚRODOWISKO LOKALNE – jest to gromada ludzi zamieszkująca ograniczone i względnie izolowane terytorium posiadających i ceniących wspólną tradycję, wartości i symbole, instytucje usługowe i kulturowe. Jest to grupa ludzi świadomych jedności, odrębności i gotowości do wspólnotowego działania, żyjących w poczuciu przynależnościi wewn. Bezpieczeństwa. Cechy konstytutywne środ.lok:

1, tożsmośc etniczna, religijna, kulturowa

2. zasada odrębności, izolacji, kontroli grupy nad jednostką i powszechnej identyfikacji cłonków

3. względna jednolitość ekonomiczna i zawodowa

Ważnym elementem są więzi społeczne.

WIĘŹ SPOŁECZNA – wg Szczepańskiego to zorganizowany system stosunków instytucji, środków kontroli społecznej skupiający jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w całość zdolną do trwania i rozwoju. Warunkiem kształtowania się więzi społ w środ.lok są: stycznośc przestrzenna i łączność psychiczna. Ped.społ nie przyznaje miana środ.lok dużemu miastu, bo tam nie ma styczności przestrzennej (postrzegania drugiego człowieka w kontekście jakiejś stałej). Dużemu miastu odpowiada pojęcie środowisko okoliczne. Łączność psychiczna gotowość nawiązywania kontaktów trwałych (związków bezinteresownych z innymi ludźmi) rodzi się an gruncie identyfikacji sytuacji gdy utożsamiamy się z innymi ludźmi.

KONCEPCJA KRĘGÓW ŚRODOWISKOWYCH wg Pietera- opiera się an tym,że wyróznia 3 podst kręgi oddziaływania wychowawczego:

- środowisko rodzinne

- środowisko lokalne

- środowisko okoliczne

Ta koncepcja zawiera swoisty obraz rozwoju. Pieter nazywa to spiralą rozwoju. Człowiek rozwijając się nie opuszcz obiektów najbliższego kontaktu. Przechodzenie z bagażem doświadczeń z jednego środ w następne. Zadaniem ped.społ w tym kontekście jest przygotowanie człowieka i okoliczności , które sprzyjać będą rozwijaniu i wzbogacaniu związków psych między ludźmi. Przekonanie by człowiek od dzieciństwa był wychowywany prospołecznie.

MIASTO – cech spec miasta wg Ziółkowskiego uszeregowane są ze względu na ich znaczenie w proc socjalizacji

1.uczestnictwo mieszkańców głownie młodzieży w dużej liczbie grup celowych
2. Dominacja więzi rzeczowych w zyciu społecznym powierzchowny charakt związków międzyludzkich

3. obniżenie społ znaczenia rodziny i zanik tradycyjnych autorytetów

4. bezosobowa i nierygorystyczna kontrola społeczna

5. anonimowośc zycia i działania, powszechne poczucie braku przynależności, mało popularny patriotyzm lokalny

6. zanik instytucji sąsiedztwa

7. większa tolerancja wobec różnic oraz racjonalizacja myślenia

8. wielka ruchliwość przestrzenna i możliwości awansu społecznego

9. ogromne zróżnicowanie struktury zawodowej i uwarstwienia społecznego

10. przestrzenna segregacja warstw i klas społ.

WIEŚ – koncepcja Czarneckiego: wieś stanowi społ lokalną zupełną, zamkniętą w sobie, obejmującą wszystkie funkcje życia jej członków przeciwstawiającą się społecznościom podobnym. Cechy wsi:

1, mała zbiorowość ograniczona przestrzennie

2. mieszańcy wsi mają poczucie jedności i względnej izolacji

3. dominacja rolniczego charakteru pracy

4. społeczny charakter instytucji usługi i kultury

5. specyf układ autorytetów osobowych i instytucjonalnych

6. dominacja przyrody i przyrod rytm życia Zawodo

7. podział pracy i usług

8. kultura ludowa i folklor jako ważne składniki świadomości

9. presja zewnętrznego świata info i kultury

10. postępująca dezintegracja więzi pod wpływem czynników migracyjnych, urbanizacyjnych i kulturowych.

11. narastające konflikty wewn międzypokolenio

12. szczególna rola szkoły i nauczyciela

STAROŚĆ

Społeczeństwa się starzeją dlatego, że wzrasta procentowy udział osób starszych w ogólnej liczbie ludn. Ten wzrost nazywany jest stopą lub współczynnikiem starości.

Dwa sposoby w kwestii oceny starości:

1.określenie za pomocą wieku biologicznego autentyczne starzenie się organów

2.określenie za pomocą wieku kalendarzowego – granica umowna

GERONTOLOGIA – nauka o osobach starszych

Wg WHO przyjmujemy że 60-75 to starość początkowa; 75-90 starość właściwa; 90-starość sędziwa. W Polsce współczynnik starości wynosi 17%

PRZYCZYNY STARZENIA SIĘ SPOŁ.

- wydłużenie się przeciętnego trwania życia człow.

- rozwój medycyny (profilaktyka, wczesne wykrywanie i lecz nieuleczalnych chorób, dobry sprzęt medyczny, szczepionki, przeszczepy org, dostępność leków)

- polepszenie warunków życia (urbanizacja, rozwój technologii, możliwość dbania o higienę)

- kontrolowana liczba urodzeń dzieci

PRZEMOC W RODZINIE:

PRZEMOCĄ jest każde zachowanie, którego intencją jest wyrządzenie krzywdy fizycznej drugiemu człowiekowi lub też czyn który jest postrzegany jako mający taką intencję. To najbardziej popularna def przemocy, przedstawiającą wąskie rozumienie.

Przemoc to wszystkie nieprzypadkowe akty godzące w osobistą wolność jednostki lub przyczyniające się do fizycznej lub psychicznej szkody osoby wykraczając poza społ zasady wzajemnych relacji

GENEZA PRZEMOCY: Wyróżniamy 3 podejścia teoretyczne:

1.PODEJŚCIE INTRAINDYWIDUALNE – podkreśla się znaczenie następujących czynników:

- osobowościowych np. poczucie wlasnej wartości, kompetencje społeczne

- psychopatologicznych np. antysocjalne zaburzenia osobowości, naduż alko lub innych środk psychoaktywnych

- neurologicznych np. urazy głowy na skutek człow ma pewne zaburzenia wczesnodziecięce mikrouszkodzenia ośrodk.ukl.nerw

- fizjologicznych np. wzmożona akcja serca, podwyższony poziom cukru we krwi

2.PODEJŚCIE SOCJOKULTUROWE:

a) Systemowa teoria rodziny – rodz jest systemem, który dąży do utrzymania równowagi gdy dochodzi do jakiejś przemocy(alkoholizmu), koncentruje się na zagadnieniach w jaki sposób przemoc staje się wzorcem utrwalanym stopniowo w życiu małżonk i na refleksji nad potencjalnymi zmiana w życiu rodz

b) Teoria strukturalna – upatruje źródłą przemocy w czynnikach sytuacyjnych np. stres, deprywacja, flustracja, wskazuje na koncepcje feministyczne, które zwracają uwagę na sztywne wzorce roli kobiety i mężcz w rodz; dominacja przez większe zarobki lub wyższe wykształc

3. PODEJŚCIE SPOŁECZNO-PSYCHOLOGICZNE:

a) Teoria społecznego uczenia się- traktuje przeoc jako zjawisko wyuczone(syndrom kata i ofiary) os któa doświadczyla przem w rodz często w poznijesz życiu doświadcza przem lub ją wyswiadcza

b) Teoria Konfliktu –wskazuje ze konflikt jest nieodłączną częścią wszystkich grup, w których mamy do czynienia z pozycją dominacji i uległosci.

KONCEPCJA PRZYCZYN KRZYWDZENIA DZIECKA W RODZINIE (wg Belskiego)

1.Czynniki krzywdzenia dziecka tkwiące w osobie dopuszczającej się przemocy – nawiązanie do teorii społ uczenia się. Belski uważa ze stosunek do wlasnych dzieci odzwierciedla stosunki panujące w rodz macierzystej, większość rodziców dopuszczających się przemocy wobec wlasnych dzieci w dzieciństwie dopuszczała się podobnych sytuacji

2. czynniki krzywdzenia dziecka tkwiące w mikrosystemie. Autor pokazuja ze przemoc jest sposobem odreagowania po konflikcie między małżonk. Dziecko staje się ofiarą odreagowania negatywnych emocji

3. czynniki krzywdzenia dziecka tkwiące w egzosystemie. W tej grupie podkreśla się znaczenia izolacji społecznej i wsparcia. Izol.społ o tyle sprzyja maltretowani dziecka ze daje możliwośc nieujawnienia tego zjawiska. Wsparcie np gdy kobieta ma depr.poporodowa

4. czynniki krzywdzenia dziecka tkwiące w makrosystemie a) w naszej kult istnieje orzekonanie ze dzieci są wartością rodziców; b) stosowanie kar fiz jest sposobem na wychowanie

Wyróżniamy 4 rodzaje przemcy:

- przemoc fizyczna

- przemoc psychiczna

- przemoc seksualna zwana też nadużyciem seksual

- zaniedbanie (dotyczy wyłącznie dziecka)

PRZEMOC FIZYCZNA – wszelkiego rodzaju działanie agresywne odnoszące się do ciała dziecka począwszy od klapsów przez szarpnięcia, popychanie aż do maltretowania dziecka przy użyciu różnych przedmiotów i narzędzi. To rodzaj przemocy którą najłatwiej zdiagnozować.

PRZEMOC PSYCHICZNA – rozmyślne niszczenie lub znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju w sferze psychicznej poprzez emocjonalne odrzucenie po nadmierne wymagania i nie liczenie się z możliwościami rozwojowymi dziecka.Przemoc psych zawiera: przymus, groźby, zastraszanie, oskarżanie, upokażanie, wmawianie choroby psych wmawianie poczucia winy, zabranianie korzyst z tel kontrola kontaktów z innymi os. Jest najtrudniejszym typem przemocy do zdiagnozow, trudno takiej os pomóc.

PRZEMOC SEKSUALNA- wciąganie dziecka w sferę akt seks nieadekwatnej od jego etapu rozwoj, w sferę działań których dziecko nie rozumie i nie jest w Stamie zaakceptować, i które naruszją jednocześnie normy społ.

Najpełniejsza klasyfikacja form przemocy:

1.przem seks bez kont fiz np. rozm o treści seks, ekspozycja anatomii i czynności seksualnej przed dzieckiem 2.kontakty seks polegające na pobudzaniu intymnych części ciała 3.kontakty oralno – genitalne 4.stosunki udowe 5.penetracja seksualna 6.seksualne wyzyskiwanie dzieci

FAZY SEKSUAL KRZYW DZIECKA W RODZ:

1.Ukrywanie związku – dziecko odczuwa ogromne poczucie winy, czuje potrzebę ukrywania tego

2. bezradnośc – poczucie wynikające z uzależnienia dziecka od sprawcy, ambiwalencja uczuc

3.przystosowanie-forma reakcji o char obronnym i akceptującym

4. konflikt lub protest-ma miejsce wtedy gdy załamują się mechanizmy obronne

5. wycofanie się prowadzące do zarwania związku kazirodczego, np. ucieczka z domu, ujawnien.faktu

REAK RODZ NA KRZYWDZ.SEKS. DZIECKA:

1.reakcje irracjonalne-stwierdzenie ze dziecko sobi wymyślilo, motywem pomocy dziecku jest chęć zemsty dla sprawcy

2.reakcje tuszujące-nie daje się wiary w to co mówi dziecko, a córce przypisuje się poczucie winy. dziecko traci poczucie bezpieczeństwa

3.reakcje rozsądne-spotk z lek i psych i rozpoczęcie terapii rodzinnej

ZASAD.POSTĘP.PRZY.KRZYWDZ.SEKS.DZ.

1.interwencja kryzysowa-zapewn.dz.wsparcia podczas badań lek, zeznań

2.terapia krótkotrwała trwająca ok.6mies której zadaniem jest zrozumienie tego co się stalo

3.terapia długofalowa-pomoc w akceptowaniu siebie i innych członków rodz

ZANIEDBYWANIE-może obejmować sferę fiz,psych. Rozumiane jest jako niezaspokajanie potrzeb niezbędnych do jego prawidł.rozw. W sferze fiz-odrzywianie, higiena, odpoczynek; w sferze psych- bezpieczeństwo, wsparcie

METODA INDYWIDUALNYCH PRZYPADKÓW

Z powstaniem metody indywidualnego przypadku należy kojarzyć nazwisko Mary Richmond - amerykańskiej działaczki społecznej, dała podstawy do opracowania metody indywidualnego przypadku w pracy socjalnej.

Mary Richmond podaje zasady, według, których należy pracować z indywidualnym przypadkiem. Apeluje by:

1.Uwzględniać zasadę indywidualizacji w pracy z jednostką, nie traktować jej jak książkowego modelu, ale analizować jej problem w sposób indywidualny. Przez co dostosować metody rozwiązania kłopotów jednostki w sposób indywidualny i najlepszy dla jednostki. Nie można dokonywać uogólnienia problemów klientów i traktować wszystkich jednako.

2.Pomagać z rozmysłem, nie pochopnie, nie przemyślawszy wpierw indywidualnych cech jednostki i jej środowiska.

3.Oprócz zadatków indywidualnych pracownik socjalny kształcił się i rozwijał swoje kompetencje wiedzą specjalistyczną.

Poza tym podczas pracy z jednostką pracownik winien uwzględniać następujące zasady:

1.Zasada akceptacji klienta, winien starać się go zrozumieć i dawać mu poczucie, iż jest akceptowany pomimo swych wad.

2.Zasada komunikacji. Jest ona niezmiernie ważna w kontakcie pracownika socjalnego ze swym klientem. Nie można oczekiwać, że klient będzie miał te same poglądy co caseworker, należy jednak dążyć do wspólnej komunikacji, dyskusji i otwartości na propozycje partnera w komunikacji.

3.Zasada akceptacji. Polega ona na tym, iż pracownik socjalny powinien darzyć szacunkiem swojego Zasada uczestnictwa. Należy dążyć do tego by klient zaangażował się w działania naprawcze tyczące jego problemu. Sam musi chcieć zmierzyć i przezwyciężyć swój problem. W przypadku, gdy takiej chęci nie będzie, wszelki oddziaływania pracownika socjalnego są nieskuteczne.

4.Zasada zaufania i poszanowania prywatności. Klient powinien mieć świadomość, iż jego problem nie zostanie ujawniony osobom trzecim, nie zaangażowanym w niesienie mu pomocy. Pracownika obowiązuje więc obowiązek tajemnicy, problemy klienta nie mogą być przedmiotem rozmowy poza miejscem pracy.

5.Zasada samoświadomości. Pracownik socjalny musi umieć oddzielić problemy swych podopiecznych od swego życia prywatnego. Nie może on się nimi ciągle zadręczać i wnosić ich w swe życie prywatne. Pomimo zaangażowania w pomoc pracownik winien cechować się pewnym dystansem wobec swojego klienta i jego problemów.

A. Kamińskiego wyróżnia trzy etapy, według których pracownik socjalny winien podjąć pracę z jednostką. Etapy te mają następującą kolejność:

- społeczna diagnoza przypadku (diagnoza środowiskowa) - polega na rozpoznaniu stanu danej jednostki oraz sił jednostki i jej najbliższego środowiska , na których można oprzeć postępowanie rewalidacyjne. To wyszukanie przycz powodujących zaburz w zachowaniu się. Narzędziem diagnozy jest wywiad środowiskowy oparty na odpowiednim kwestionariuszu i przeprowadzony w domu jednostki. Pracownik musi dokonać dogłębnego wglądu w źródło problemu jednostki, w tym także zbadać sytuację środowiskową jednostki; potem następuje diagnoza wlaściwa polegająca na analizie info, próbie określenia przyczyn powodujących dane objawy.

- opracowanie planu działania – plan jest praktyczną konsekwencją diagn. Określa co, kiedy i jak ma czynic prac.socj. w stosunku do pacjenta i jego rodziny aby przbiegał proces rewalidacji. Plan bywa ukierunkowany dwojako:

a) na praktyczne korygowanie środowiska

b) postępowanie wychowawcze

planowanie musi być elastyczne

- prowadzenie przypadku wdług wypracowanego planu, jest postępowaniem elastycznym, dopuszczającym korygowanie diagn i samego planu do czasu utrafienia w nurt najskut. Postęp. Rewalidacyjn. Rewaliad polega na zmianach syt środ oraz wyciszenia niepokoju. Proces ten jedt długotrwały i kosztowny gdyż 1 prac soch może prowadzic jednodczesnie kilka przypadków. Preferowana w krajach zamożnych.

Rezultat prowadzenia przypadku może być:

- pomyślny, przypadek zostaje uznany za wygasły, kartoteka zostaje zamknięta

- niepomyślny – nieskuteczność stosowane metody i zaleca się inny sposób postępowania

- sytuacje pośrednie – najliczniejsze, kartoteka jest zamykana i otwierana ponownie

PRAC.SOCJ.MUSI:

- trzeba akceptować jednostkę taką jaka jest. Traktować nie emocjonalnie, widziec w nie interesujący problem do rozwiązania.

- należy mieć wiarę w jednostkę i jej zdolność do korzystnego rozwoju

- ,,most życzliwości” między prac.socj a jednost – jedn musi wyczuwać życzliwe zainteresowanie prowadzącego. Należy stworzyć syt i nastrój które zachęcą do szczerego wypowiadania się.

- należy zmierzać do takiego nastawienia jedn by sama zaczęła zmieniać swoje życie; nie należy za nią podejmować decyzji

METODA PRACY GRUPOWEJ

W tej metodzie prac.socj ma przed sobą zespolony przez wspólne zadanie zbiór osób,wiąże go nie tylko dialog z pojedynczymi członkami grupy.

Można wyróżnić 3 odmiany tej metody:

- rozwojowo – wychow

- psychoterapeutyczna

- rewalidacyjna

1.Grupy rozwojowo-wych kształtują się na gruncie pracy kulturalno oświatowej dorosłych i młodz w domach kult, klubach, w związkach młodzieży i stowarzysz społ, w zorganizow rekreacji–kolonie, kluby sportowe. Obejmują ludzi o sposobie bycia nie odbiegającym od przeciętnych zachowań dzieci młodz, dorosł. Grupy te nie są nastawiona na dzialania opiekuńcze – ich zadaniem jest służenie pomyślnemu rozwojowi fiz psych kult wszystkich którzy pragną samorozwoju.

Poczynanie wstępne polega na ustaleniu przez grupę zadań realizacyjnych, to stanowi niezbędne podłoże procesu wychow,który oparty jest w met.grup na kształtowaniu się więzi moralnej. Kierownictwo grupy powinno być nastawione na wartości moralne. Praca lidera polega na przodownictwie i na opiekuństwie. Lider grupy powinien wszystko to co che żeby czynili członkowie zespołu. ,,Duch grupy”-jej ambicja i dynamizm wyraża się w sprawowaniu kontroli przez grupę nad zgodnością postępowania członków z jej celami ideowymi, zasadami moralnymi, zwyczajami

2.Grupy psychoterapeutyczne – nastawione są na poczynania ratownicze i opiekuncze w stosunku do osób nieprzystosowanych społ, podlegającym zab w Zach, dezorganizujących życie społecz. Grupy 7-8 osób w jednakowym wieku(dzieci, młodzieży dorosłych) przejawiających objawy jakiegoś wykolejenia(np. grupa alkoholików) grupa spotyka się systematycznie w jakimś lokalu, świetlicy aby w rozmowach wypowiadać się o sobie, swym życiu, niepowodzeniach, zainteresowaniach. W toku pierwszych seansów prac. socj tylko słuca nie wyrażając żadnych sądów, powinien doprowadzić do otwarcia się członków grupy.Drugą fazą jest przejście do dyskutowania poczynionych wypowiedzi, do poszukiwania sensu w to co się wysłuchiwało. Podst zadaniem fazy dyskusyjnej jest wywołanie lub wzmocnienie u nich krytycznego poglądu wobec omawianych faktów i wzbudzenie chęci wyzbycia się takiego postępowań

Ostatnia faza to przejście od poznawania do oddziaływania.

Ważną cechą jest u prowadzącego w nawiązywaniu kontaktow z innymi ludz. Sprzyja to wytworzeniu dobrych stosunków między prowadzącym a grupą.

Środkami pomocniczymi bywają filmy, wykład, pogadanka, odpowiednia książka.

Duży wpływ wywiera nagranie magnetofonowe wypowiedzi i dyskusji w grupie, po takim wysłuchaniu członkowie grupy uświadamiaja sobie własny sposób myślenia.

Spotkania nie trwaja nie dłużej niż 30-45min i siedzi się w dowolnie wybranym miejscu tak by wszyscy siebie widzieli.

Przedmiotem zabiegów nie jest grupa ale jednostka.

Popularna jest ostatnio psychodrama(socjodrama) jest to swego rodzaju teatr samorodny w których grupa improwizuje spektakl dramatyczny i z dialogami spontanicznie wypowiadanymi przez grających. Najważniejsze jest zaproponowanie tematu i odp przydzial ról. Jednost daje wyraz nurtującym ją niepokojom i dążeniom.

3.Grupy rewalidacyjne – uważane są przez prac. Soc. Za najwłaściwsze praktykowanie metody grupowej metoda grupowa polega tu na operowaniu jej postacią rozwojowo-wychowawcza dla organizowania dzieci zagrożonych wykolejeniem lub już wykolejonych a zadaniem staje się organizowanie procesu wychowawczej poprawy. Jej zadaniem jest próba powiązania zerwanych nici łączących jednostkę z najbliższą grupą społeczną. Na początku ważne jest obserwowanie i wysłuchiwanie opowiadań, wytworzenie klimatu przyjaźni i zaufania. Wychowawca pełni rolę łowcy dusz. Skupia wokół siebie wykolejające się jednostki jako jej życzliwy obserwator, który ułatwia pokonywanie trudności. W Polsce działaczami byli Tadeusz Pudełko i Zbigniew Czarnuch.

AGRESJĄ nazywa się czynności mające na celu zrobienie szkody i spowodowanie utraty cenionych społecznie wartości, zadanie bólu fizycznego lub spowodowanie cierpienia moralnego innemu człowiekowi. W akcie agresji prawie zawsze zaangażowane są dwie strony podczas gdy przemoc jest jednostronna. Wyróżniamy agresję zamierzoną instrumentalną- polegającą na podjęciu czynności zmierzających do uzyskania określonego celu w wyniku czego ktoś lub coś doznaje krzywdy lub jest niszczone i agresję zamierzoną celową polegającą na podjęciu czynności nakierowanych wyłącznie na wyrządzenie szkody lub krzywdy przedmiotowi agresji

Żródła agresji:

nadmierna rywalizacja, współzawodnictwo, rywalizacja finansowa, stres, frustracja, napięcie,brak w możliwości dostępu d czegoś.

Człowiek może być agresyw do grupy którą uważa jako winną całej sytuacji, lub innej nie związanej.

Os nietolern ocenia i nie akceptuje. Os obojęt to nie jest os nietolerancyjna ani toleranc, ona nie ocenia

TOLETRANCJA - oznacza on postawę wykluczającą dyskryminację ludzi, których sposób postępowania oraz przynależność do danej grupy społecznej może podlegać dezaprobacie przez innych pozostających w większości społeczeństwa.

NIETOLERANCJA to zachowanie lub opinia skierowana przeciwko ludziom, zjawiskom lub wartościom które nam nie odpowiadają, Mimo ze ich istnienie lub posiadanie jest uprawnione przez prawa natury, obyczaj, moralność

ŹRODŁA NIETOLERANCJI:

1.ignorancja-nie zwracanie uwagi, uważa ze soje racje są najważniejsze, wiąze się to z niewiedzą. Np. nie tolerujemy os z AIDS, strach wynika z niewiedzy przenoszenia tej choroby

2. poczucie odmienności- os z subkultury

3. lęk i zagrożenie np przed osobami chorymi i niepełnospr

4. przesądy

5.dyspozycje psych uwarunkowane cechami osobniczymi no egoiści, ludzie uparci, zdyscyplinowani

6.dyspozycje psych zdetermin cechami zewnętrz strój rasa odmienna orientacja seksu al inne wyznanie, os niepełnspr.

Społeczność lokalna- niewielka zbiorowość lokalna obejmująca ogół osób, z którymi jednostka może się stykać bezpośredni dzięki bliskości miejsca zamieszkania. Metoda pracy socjalnej tym rózni się od prowadzenia indywd. przyp. Oaz od metody pracy gr. Że prac. socj działa na rzecz zespalania wysiłków różnorodnych instytucji danej społecznośći lok. W celu ulepszenia ich działań dla dobra swoich członków a przez to dla dobra całej społ. Met org. społ. lok. Nazywana bywa niekiedy metodą środowiskową obie nazwy wywodzą się z pierwowzory amerykańskiego. Używać można także określenia aktywizacja społeczności lokalnej. Upowszechnianiu tej metody sprzyja jej taniość i podatność do planowania. U jej podstaw znajduje się potrzeba psycho-społ pobudzająca ludzi do tego aby uczynić coś dla społ. w której się żyje a także nowoczesna konieczność przeciwstawiania się złym skutkom uprzemysłowienia i urbanizacji.

Organiz. Społ lok dla zadań socjalnych polega na na ulepszaniu sytuacji społeczności lokalnej zjednoczonymi wysiłkami organizacji publicznych i społecznych mobilizujących wszelkie sily społeczne do działań opartych na wspólny planie wypracowanym za pomocą badań kompleksowych. Do racjonalnego zaplanowania poczynań społecznośi lokalnej stanowią podstawę badania kompleksowe posiadają one ustalona procedurę badawczą. Są to badania zespołowe, biorą w nich udzał specjaliści oraz działacze społeczni. Bez działaczy nie można ustalić planu badań.

Bardzo ważną rolę odgrywają

1.zaangażowanie społeczności lokalnej uznawane jest za kryterium powodzenia podejmowanych działań

2.wykrycie sił i czynników naprawy stanowi konieczne zadanie lustracji społecznej. Ped społ przykłada największe znaczenie do tego własnie zadania lustracji

Przechodzenie od rozpoznania do planowania ujmuje się:

- wyniki rozpoznania podlegaja przedyskutowaniu wśród członków placówki danej społeczności, celem dyskusji jest określenie odczuwalnych potrzeb placówki i społeczności

- dyskusja ma zmierzać do zaplanowania ulepszeń w placówce oraz całej społeczności

- zmierza się do wyprzęgnięcia do działań wszystkich możliwości fiz społ kult i ekonom dane społ.

Ulepszanie środowiska lokalnego – polega na wywoływaniu u członków społeczności instytucji i placówek odpowiednich nastawień zachęcających do wzmocnienia i ożywienia tego co funkcjonuje niezadowalająco. Placówki opiekuńcze (przedszkole, pólkolonia, samopomoc sąsiedzka, praca chałupnicza itd.), wspierających rozwój jednostek, grup całej społeczności(osiedlowy ogród jordanowski, czytelnia dla dzieci), ulepszanie i zakładanie nowych urządzeń sanitarno-zdrowotnych, ustalenie kalendarium imprez lokalnych,

POMIAR efektywności metody środowiskowej – opieramy na funkcjonowaniu istniejących w społeczności lokalnej placówek i urządzeń socjalnych.

Stabilizacja poczynań organizujących społeczności lokalnej do zadań socjalnych może mieć trojaka postać:

a)objęcie kierownictwa tych poczynań przez odpowiednią komisję

b)wzięcie sprawy w swoje ręce przez samorząd osiedlowy

c)powołanie specjalnej organizacji w postaci federacji związków