Pojecie i kategorie gospodarki rynkowej, prawo popytu i podaży.

Gospodarka naturalna – sam zaspakajał swoje potrzeby

Gospodarka rynkowa:

Rozwój społeczno gospodarczy:

-wspólnota pierwotna( I faza dzikości , dominowały plemiona wędrowne koczownicze , II faza barbarzyństwa plemiona osiadłe i tu właśnie wykształciła się gospodarka rynkowa : podział pracy i specjalizacja miedzy plemienna , powstawanie nadwyżek ponad własne potrzeby danego plemienia, )

Wykształcenie specjalizacji:

-rolnictwo

-przemyśl

-handel

I wielki społeczny podział pracy to powstanie rolnictwa we wspólnocie pierwotnej(pasterstwo)

II wielki podział czyli powstanie przemysłu ( powstanie miast, rzemiosło )

III WIELKI PODZIAL czyli powstanie handlu : powstanie kasty kupieckiej, średniowiecze

-Niewolnictwo

-Gospodarka feudalna

Istota gospodarki rynkowej to wymiana

A geneza to powstawanie nadwyżek ,

Podstawowe kategorie gospodarki rynkowej:

-Rynek to miejsce gdzie dochodzi do transakcji kupna sprzedaży a dla ekonomi nie istotne jest miejsce , istota rynku SA transakcje, relacje miedzy kupującymi a sprzedającymi . Jest to ogol stosunków wymiennych czyli transakcji kupna sprzedazy miedzy kupującymi a sprzedającymi ( miedzy oferentami a nabywcami)

Podmioty rynku : sprzedający , kupujący

Rodzaje rynkow :

-Ze względu na przedmiot wymiany wyróżnia się rynek towarowy(rynek dóbr konsumpcyjnych i rynek środków produkcji)

-rynek usług ( materialnyc-szewskie itp. , niematerialnych- doradcze , edukacyjne)

-rynek nieruchomości ( budynki, dzialki , mieszkania, jeziora)

-rynek finansowy ( papiery wartościowe , waluty, bony , długi )

-rynek pracy (praca)

Ze względu terytorialny

-lokalny

-regionalny

-Rynek krajowy

-Rynek międzynarodowy

-rynek globalny ( coca cola xd )

Ze względu na zakres swobody wymiany:

-swobodny( zero ograniczeń , ilość , cena)

-regulowany

Towar : jest to produkt pracy ludzkiej przeznaczony do wymiany. Zaspokaja potrzeby człowieka. Legalnie przeznaczony do wymiany.

Pieniądz : powszechny ekwiwalent którym można wyrazić wartość każdego towaru i dokonywać ekwiwalentnej wymiany ( równoważnej) towar-pieniadz- towar . kiedyś to były ryby, bursztyn, ryby - zależało od tego co dominowało na tym obszarze . Pierwsza postać pieniądza była towarowa. Az zaczeli używać kruszców.

Cena: wartość towaru wyrażona w pieniądzu

Wartość towaru : pojecie dość subiektywne

POPYT EFEKTYWNY :

Popyt (ang. demand) – funkcja przedstawiająca kształtowanie się relacji pomiędzy ceną dobra (towary i usługi), a ilością (liczbą sztuk) jakąkonsumenci chcą i mogą nabyć w określonym czasie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuacjęrynkową (ceteris paribus). Wykresem tej funkcji jest tzw. krzywa popytu. Należy zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy "popytem", a "wielkością popytu". Popyt to cała funkcja, natomiast wielkość popytu to ilość dobra, jaką konsumenci chcą nabyć przy danej cenie. "Wielkość popytu przy cenie p" jest więc konkretnym elementem funkcji, któremu na krzywej popytu odpowiada jeden punkt.

Popyt efektywny – chęć nabycia towaru poparta jest posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu.

Popyt potencjalny – oznacza pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi.

W przypadku poprawy sytuacji dochodowej nabywcy popyt potencjalny może się przekształcić w popyt efektywny.

ze względu na rodzaj dobra:

popyt substytucyjny

popyt komplementarny

ze względu na elastyczność cenową:

popyt sztywny (nieelastyczny) – zmiana ceny nie wywołuje zmian popytu

popyt elastyczny

popyt neutralny

Podaż (ang. supply) to ilość dóbr, oferowana na rynku przez producentów przy określonej cenie, przy założeniu niezmienności innych elementów charakteryzujących sytuację na rynku (ceteris paribus). Zależność między ceną a podażą przedstawia krzywa podaży.

Prawo popytu i podaży : prawo to opisuje relacje miedzy cena popytem i podażom .

Prawo popytu mówi ze wzrost ceny danego towaru powoduje spadek popytu na ten towar a spadek ceny wzrost popytu , przy założeniu niezmienności pozostałych czynników wpływających na popyt.

Oprócz ceny na popyt na dany towar wpływają następujące czynniki :

-dochody nabywców( dochody realne),

-Dochody wpływają na wzrost popytu albo na spadek.

- ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych

-Gusta i preferencje nabywców

-oczekiwanie inflacyjne

-liczba konsumentow

-czynniki losowe ( epidemie )

(popyt)

Prawo podaży dotyczy relacji miedzy cena danego towaru a podąża : mówi ono ze wzrost ceny danego towaru powoduje wzrost jego podaży a spadek ceny spadek podaży . przy założeniu niezmienności pozostałych czynników wpływających na podaż.

Czynniki pozacenowe wpływające na rozmiary podazy :

- koszty produkcji, kiedy rosna podaz maleje.

-zmiany technologii zwiększają podaz

- liczba producentow ( oferentow) na danym rynku, wzrost liczby wzrost podazy

-polityka panstwa

-czynniki losowe ( strajki, zawieszenie produkcji, pozary itp. )

(podaz)