8.10.2012r

Fizjoterapia (medycyna fizykalna) - dział medycyny, zajmuje się stosowaniem w lecznictwie energii fizycznych i kinezyterapii ( na ogół bez podawania środków farmakologicznych)

Fizjoterapia:

• Kinezyterapia

• Fizykoterapia

Fizykoterapia (terapia fizykalna)- zastosowanie w celach leczniczych występujących w przyrodzie naturalnych czynników fizycznych (ciepła, zimna, promieniowania słonecznego, wody itp.) oraz sztucznych czynników fizycznych (wytwarzanych przez przyrządy elektromedyczne itp. )

Fizykoterapia (wg. Łazowskiego) – stosowanie energii fizycznych w celach leczniczych, odnowy biologicznej i promocji zdrowia

Fizjoprofilaktyka:

• Hydroterapia

• Światło

• Sauny

• inhalacje

• Kriokomory itp.

Fizykoterapia- posługuje się własnymi metodami diagnostycznymi i swoistymi metodami leczenia, opartymi na różnych formach energii fizycznej występujących w naturalnym środowisku człowieka

Działy fizykoterapii:

• Termoterapia: ciepłolecznictwo, zimnolecznictwo

• Wodolecznictwo

• Światłolecznictwo

• Elektroterapia

• Sonoterapia

• Magnetoterapia

• Mechanoterapia

• Aerozoloterapia

• Klimatoterapia

• Balneoterapia

• Leczenie uzdrowiskowe

Bodziec(stresor, adaptogen) zaliczany do określonej grupy czynników fizykalnych → Reakcja organizmu (odczyn)

Podstawowa zasada leczenia fizykalnego:

Zadziałanie bodźca (określonego czynnika fizykalnego) →wystąpienie odczynu

Czynniki fizykalne:

• Naturalne

• Sztuczne

Kategorie czynników fizykalnych:

1. Czynniki termiczne – bodźcem jest energia cieplna przekazana droga przenoszenia, przewodzenia i promieniowania lub wytworzona w tkankach

2. Czynniki fotochemiczne – bodźcem jest przede wszystkim promieniowanie ( głównie ultrafioletowe), które powoduje w tkankach reakcje fotochemiczne

3. Czynniki elektrochemiczne – bodźcem jest prąd elektryczny, który powoduje zmiany chemiczne w tkankach

4. Czynniki elektrokinetyczne – bodźcem jest prąd elektryczny, który powoduje przemieszczanie się jonów tkankowych i spolaryzowanych elektrycznie cząstek w kierunku poszczególnych biegunów elektrycznych

5. Czynniki mechaniczne i kinetyczne – bodźcem są środki działające mechanicznie – woda, ultradźwięki, pole magnetyczne, masaż elektrostymulacja itp. ; powodują odkształcenie naszych tkanek

*ten sam bodziec może być kwalifikowany do różnych czynników fizykalnych, np. wirówki – bodziec mechaniczny i termiczny

Rodzaje odczynów:

1. W zależności od rodzaju czynnika

• Cieplny

• Fotochemiczny

• Elektrochemiczny

• Mechaniczny itd.

1. Odczyn prosty – kiedy działanie bodźca jest jednolite

2. Odczyn złożony

3. W zależności od nasilenia:

• Progowy

• Średnio nasilony

• Maksymalny (tolerowany, nie powodujący uszkodzenia tkanki)

1. Odwracalny

2. Nieodwracalny

3. Zakresu czynnościowego

4. Ze względu na prawidłowość reakcji:

• Normalny (fizjologiczny)

• Paradoksalny (niefizjologiczny) – np. wykonujemy kąpiel ciepłą, a naczynia pacjenta się obkurczają powodując ból

1. Ze względu na miejsce występowania:

• Miejscowy (lokalny)

• Ogólny

• Odruchowy

1. Ze względu na czas występowania:

• Bezpośredni ( natychmiastowy, wczesny)

• Późny – powodowany np. przez promieniowanie ultrafioletowe (pojawia się po kilku godzinach)

Reakcje miejscowe:

• Reakcja naczyń krwionośnych

• Tkanki nerwowej

• Tkanki mięśniowej

• Zmiany zachodzące na błonach komórkowych

• Zmiany stężenia elektrolitów tkankowych

Reakcje ogólne:

• Reakcja ukł termoregulacji

• Ukł krążenia

• Ukł oddechowego

• Ukł nerwowego

• Reakcja hormonalna

Celem zabiegów fizykoterapii jest wywołanie adaptacji, usprawnienie mechanizmów adaptacji.

Adaptacja jest przystosowaniem się organizmu do warunków środowiska zewnętrznego

Działanie bodźca fizykalnego (drażnienie)→zakłócenie równowagi fizjologicznej organizmu→obrona organizmu→odczyn→przystosowanie się organizmu do nowych warunków środowiska→adaptacja organizmu

Rodzaje adaptacji:

• Miejscowa

• Ogólna

• Pierwotna – reakcje organizmu występujące po każdym zabiegu

• Wtórna – reakcja organizmu występująca po serii zabiegów

Rodzaje adaptacji wg Hildebrandta:

• Czynnościowa – reakcje czynnościowe np. rozszerzanie naczyń krwionośnych, przyspieszony oddech itp

• Morfologiczna

• Habituacja

• Autonomiczna adaptacja korowa ( tworzenie odruchów warunkowych, uczenie się)

Adaptacja czynnościowa po zabiegu:

• Zmiany pobudliwości tkanki nerwowej i mięśniowej

• Zmiany ukrwienia

• Zwiększenie wytwarzania ciepła

• Zwiększenie objętości wyrzutowej

Adaptacja morfologiczna - przyrost mięśni, wzrost ilości erytrocytów i leukocytów itp.

Habituacja – zjawisko hamowania lub zmniejszania się odpowiedzi układu nerwowego na wielokrotnie powtarzające się bodźce

Zasada doboru rodzaju bodźca:

Rodzaj bodźca, jego nasilenie itp. Zależą od:

• Rodzaj i okres choroby

• Wiek pacjenta

• Choroby towarzyszące ( i innych metod ich leczenia)

• Miejsce schorzenia

• Głębokość schorzenia

Prawo Grothusa-Drapera – zmiany w tkankach wywołuje tylko ta energia, która została zaabsorbowana. Energia, która przenika przez tkanki lub odbija się od niech nie ma znaczenia terapeutycznego

Prawo Arndta-Schulza – słabe bodźce podtrzymują procesy życiowe, średnie bodźce usprawniają procesy życiowe, silne bodźce działają niekorzystnie na procesy życiowe (hamują procesy fizjologiczne, wywołują reakcje paradoksalne)

Reguła Hildebrandta – słabe bodźce do których organizm jest zaadaptowany, jedynie utrzymują adaptację, nie dopuszczając do jej obniżenia. Bodźce silniejsze od tych, do których organizm jest zaadaptowany wyzwalają procesy adaptacji (trenują, hartują organizm). Bodźce silne, przekraczające możliwości adaptacyjne ustroju, powodują jego uszkodzenie