SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA/zdolnośc do efektywnego wykonyw pracy mieśniowej.Wysoce sprawny to duży zasob opanowanych ćw.ruchow, wysoka wydolność,prawidłowa budowa ciała,aktywny styl życia. KONCEPCJE SPRAWNOSCI wg PRZEWĘDY /1/mechanistyczno-biologiczne – mechaniczne pojecie sprawności jako maszyny, stosunek biologicznego dzialania organizmu. Sprawność fiz jako stosunekefektywnosci ruchów do morfologicznego podłoża / 2/ behawioralno-kulturowe – nacisk na osiągnięty poziom zaradności i samodzielności motorycznej w roznych sytuacjach zewnętrznych /3/ koncepcje motoryczne – miara sprawności fizycznej jest pewnia koniunkcja właściwości : zdolności silowe,wytrzymałościowe, szybkościowe,koordynacyjne. /4/ fizjologiczno-medyczne – nacisk na zdrowie i sprawność energetyczną ustroju. Ewulowalo w kierunku HRF.
HEALTH-RELATED-FITNESS/celem spr.fiz.jest pozytyw. zdrowie fizyczne,niskie ryzyko chorob,problemów zdrow.HRF odnosi się do tych kompomentow sprawności fizycznej które wplywają dobry lub zły na aktywności fizycznej oraz stan zdrowia:1)zdolność do podejmow.codziennej Aktywn.z wigorem 2)stanem cech i zdolności,który wskazuje na niskie ryzyko wczesnych chorób i osłabienia przez brak aktyw.fiz .ogólnie:PROMOCJA ZDROWIA oraz TROSKA O FUNKCJONALNA WYDOLNOSC I DOBRISTAN. Komponenty HRF: morfologiczne(stos masy do wysokości,sklad ciala,tkanka tluszcz,gestesc tk kostnej,gibkość) mięśniowe(moc,sila,wytrzymałość) motoryczne(zwinność,rownowaga,koordynacja,szybkość ruchu)krążeniowo-oddechowe(submaksymalna wydolność wysilkowa,maks moc aerobowa,sprawność serca,płuc,cisn krwi)metaboliczne(toler glukozy, wrażl na insuline,metabolizm lipidowy) MOTORYCZNOŚC/caloksztal czynności ruchowych- sferę ruchowej aktywności, wszystko co tyczy się poruszania człowieka lub czesci jego ciala KONCEPCJA MOTORYCZNOŚCI J.RACZKA /1/Potencjalna(wewn.uwarunkowania)2/Efektywna(przez które widoczne są zewnetrzne przejawy) zdolności motoryczne/1/kodycyjne(energetyczne)determinowane proces energ-metabolic i motywacyjnymi /2/koordynacyjne-det.proces sterująco-regulac./3/kompleksowe- det czynnikami obu wyzej wymienionych grup. Zdolności specyficzne czyli umiejętności ruchowe-/1/elementarne-czworakowanie,chodzenie,bieganie,itp. /2/specjane-sportowe. KONCEPCJA MOTORYCZNOSCI W.OSINSKIEGO-dwustopniowe właściwości związane z motorycznością/1/budowa i funkcje organizmu(pewne predyspozycje motoryczne)/2/efekty motoryczne(zdolności motoryczne i specyficzne)KONCEPCJA MOTORYCZNOSCI J.SZOPY Struktura: Predyspozycje-zdolnosci-efekty motoryczne.Kluczowe są predyspozycje:/1/strukturalne-parametry somatyczne,proporcje ciala,gibkość,itp. /2/energetyczne-beztlenowe i tlenowe /3/koordynacyjne-rownowaga,orientacja /4/psychiczne-motywacja,temperament,sila woli,odwaga. ZDOLNOSCI MOTORYCZNE-nowe jakości powstałe na podlozu biologicznym,ale integrowane czynnikiem ruchowym.są to zdolności silowe,szybkościowe,wytrzymałościowe i koordynacyjne.CECHY JAKOSCIOWE-cechy ruchu,atrybuty ruchu. ETAPY UCZENIA SIĘ /1/et.poznawczy-uczacy analizuje info przekazane i podejmuje plan dzialania. Na tym etapie wyst duzo bledow, należy pokazac jak unikach ich. /2/etap kojarzeń-laczenie umiejętności w plynna całość stałymi zabiegami.coraz mniej bledow, dokładniejsze instrukcje trzeba./3/etap samodzielności-wykonanie cynnosci automatyzuje się, ćwiczący wykonuje kolejne czynności bez udzialu świadomości,tylko koncentrując się na calym zadaniu. NAWYK RUCHOWY-indywidualna forma reakcji ruchowej,charakteryzujaca się zautamtyzowanym przebiegiem i brakiem szczególnej uwagi, koncentracji i myslenia podczas wykonywania jej./1/zamkniete-oparte na warunkowaniu wewnętrznym, odwzorowanie wczesniej zaprogramowanej formy ruchu /2/otwarte-koniecznosc pewnego dostosowania formy ruchu do sytuacji zmieniającej się w środowisku zewnętrznym. KRYTERIA TESTÓW W BADANIACH NAD SPRAWNOSCIA FIZ I MOTORYCZNOSCIĄ /1/obiektywizm – ocena powinna być automatyczna,wolna od subiektywizmu,gwarantuje to w miarę jednorodne wyniki w probach prowadzonych przez rozna osoby /2/trafność- trafność wewnetrzna danej próby oraz określa jej trafność zewnetrzna,oznacza ono stopien adekwatności pomiaru, a wiec zgodność tresci ,które test mierzy z tym co w zalozeniu miał Mierzyc. /3/rzetelność-inaczej powtarzalność, informuje o wielkości błedu pomiaru, stabilności wynikow badan realizowanych przez te sama osobe w odstępie czasu / 4/standaryzacja-kryterium wskazujące, ze sposób wykonania testu powinien być określony dokladna instrukcją./5/ normalizacja- ustalony musi zostac pewnien układ odniesienia, normy testowe, opracowane na podstawie badan na danej populacji /6 /relatywnosc – należy pamiętać o rozwoju somatycznym, wynik odnosimy do zaawansowania biologicznego. SPOSOBY ZWIEKSZENIA RZETELNOSCI TESTU: 1/bardziej rygorystyczna standaryzacja/2/ zwiekszenie liczby prób /3/zwiekszenie liczby oceniających i ponoszenie ich umiejętności /4/ wprowadzenie ekwiwalentnych testów /5/ powiekszenie motywacji badanych. GIBKOŚĆ –zakres ruchu w stawie lub kilku stawach.ogranicziona ruchomość może powodowac ból,głownie kręgosłupa.GIBKOSC STATYCZNA-ruchomosc stawów w sytuacjach pasywnych.GIBKOSC DYNAMICZNA – odnosi się do zmiany pozycji w stawie w rezultacie dzialania sil zewnetrzych. Najpowszechniej stosowany test to sklon w przod w siadzie.Trening to głownie streching. EUROFIT 1/rownowaga ogolna(utrzymanie na 1 nidze) 2/ szybkość ruchow reki(dotykanie krazków) 3/gibkość (sieganie rekami siedząc)4/sila eksplozywna(skok na odległość)5/sila statyczna (zaciskanie reki na dynamometrze)/6/ sila tulowia( siady z tulowia 30s.) /7/ sila funkcjonalna(zwis na drążku) 8/ szybkość biegowa,zwinność(bieg wahadłowy 10x5m) 9/wytrzymałość krazeniwo oddechowa (wytrzymalosciowy bieg wahadłowy)