Anastazja Sierant
Konspekt lekcji historii w szkole podstawowej.
Temat lekcji – Życie pierwszych ludzi.
Cele lekcji
Uczeń:
Charakteryzuje osiadły i koczowniczy tryb życia.
Wymienia poszczególne epoki i wyjaśnia ich znaczenie.
Wyjaśnia określenie pojęć: praludzie, dymarka pięściak, praludzie,
Omawia czas i miejsce pojawienia się pierwszego człowieka.
Środki dydaktyczne: podręcznik,
Formy pracy: zbiorowa, indywidualna
Metody i techniki pracy: opowiadanie, elementy wykładu, praca z podręcznikiem.
Przebieg zajęć
Rekapitulacja wtórna
Krótkie przypomnienie ustaleń z lekcji poprzedniej.
Wprowadzenie do tematu
Opowiadanie nauczyciela: Wygląd przodków człowieka został odtworzony na podstawie wykopalisk. Przodkowie człowieka współczesnego żyjący w epoce prehistorycznej nazywani są praludźmi. Pojawienie się pierwszego człowieka rozumnego datuje się na około 200 tysięcy lat temu.
Rozwinięcie
Skąd pochodzi człowiek?
Następnie nauczyciel przechodzi do omawiania poszczególnych punktów z podręcznika, Mówi: Najstarsi przodkowie człowieka nazywani praludźmi żyli około czterech milionów lat temu w epoce prehistorycznej w Afryce. Różnili się znacznie od współczesnych ludzi. Chodzili pochyleni , mieli dłuższe ręce a ich ciała pokrywało gęste owłosienie. Nasi przodkowie z czasem opanowali wiele cennych u umiejętności. Przede wszystkim nauczyli się rozniecać ogień, dzięki czemu mogli przygotować pieczone mięso. Ponadto żar i blask bijące od ognia odstraszały dzikie zwierzęta i pozwalały się ogrzać. Ognisko stało się wiec bezpiecznym miejscem przy którym praludzie spędzali razem czas. Ponadto wykonywali przy nim rozmaite prace na przykład przyrządzali jedzenie, robili oszczepy z drewna i proste narzędzia z kamienia. Dzięki czemu rodziło się w śród nich poczucie wspólnoty . Aby żyć w grupie ludzie musieli sprawnie się porozumiewać. Przyczyniło się to do powstania mowy. Opanowanie tej umiejętności pozwoliło przodkom człowieka na skuteczniejsze i szybsze wymienianie się informacjami. Mogli także przekazywać zdobyte doświadczenia kolejnym pokoleniom.
Od myśliwego do rolnika
Nasi przodkowie żywili się tym , co udało im się uzbierać, czyli owocami, nasionami i jajami ptaków. Zajmowali się także myślistwem. Aby zapewnić sobie wystarczającą ilość pokarmu , często musieli przenosić się z miejsca na miejsce. Taki tryb życia nazywamy koczowniczym. Około 100 tysięcy lat temu ludzie opuścili Afrykę i zaczęli wędrować na inne kontynenty w poszukiwaniu pożywienia. Z czasem zaobserwowali, że z ziaren dziko rosnących zbóż wyrastają nowe rośliny. Dzięki temu nauczyli się je wysiewać i zbierać plony. W ten sposób około 9000 lat p.n.e. na Bliskim wschodzie narodziło się rolnictwo.
Aby uprawiać ziemię, ludzie musieli osiedlać się na stałe w pobliżu pól. Z tego powodu przestali przenosić się z miejsca na miejsce i zamienili koczowniczy tryb życia na osiadły. Najstarsze osiedla składały się z kilku chat. Powstawały najczęściej nad jeziorami i rzekami. Na terenach wokół swoich domostw ludzie siali proso, pszenicę i jęczmień. Z biegiem czasu oswoili i udomowili różne gatunki zwierząt – bydło, świnie, owce, oraz kozy. Odkryli bowiem że hodowla przynosi większe korzyści niż polowania. Dzięki niej otrzymywano mięso, mleko, skórę, wełnę.
Następnie nauczyciel prosi o zapoznanie się z ikonografią dotyczącą życia ludzi z czasów prehistorycznych. Wspólnie z uczniami omawia treść.
Koczowniczy tryb życia. Początkowo przodkowie człowieka żyli w grupach liczących kilkadziesiąt osób. Żywili się tym, co zebrali lub upolowali.
Jaskinie- Nasi przodkowie chronili się w jaskiniach przed deszczem i chłodem. Miejsca te zapewniały także ochronę przed dzikimi zwierzętami.
Ogień- Dzięki możliwości ogrzania się przy ognisku ludzie byli w stanie zamieszkiwać w chłodniejszych rejonach świata.
Myślistwo - Praludzie polowali w grupach. Urządzali zasadzki na zwierzęta lub osaczali osobniki, które odłączyły się od stada. Jako broni używali włóczni z kamiennymi grotami
Od epoki kamienia do epoki żelaza
Z czasem przodkowie człowieka zdobyli wiele ważnych umiejętności .Nauczyli się wytwarzać narzędzia i broń. Początkowo stosowali w tym celu drewno oraz kości i rogi zwierząt. Coraz częściej wykorzystywali też trwalszy materiał kamień. Wyrabiali z niego noże, siekiery i groty oszczepów. Okres w dziejach , kiedy upowszechnił się ten surowiec, nazywa się epoką kamienia. Trwała ona do około IV tysiąclecia p.n.e. Kamień, choć powszechnie dostępny, okazał się trudny w obróbce. Ponadto kruchy , a kamienne ostrza szybko się tępiły. Dlatego ludzie nauczyli się wytapiać metale, z których wyrabiali ozdoby, narzędzia i broń. Na początku stosowali jedynie miedź. Później zaczęli dodawać do niej inny metal – cynę. W ten sposób otrzymali stop zwany brązem. Był on znacznie trwalszy od miedzi. Okres w którym powszechnie wykorzystywano ten surowiec to epoka brązu.
Około 1200 lat p.n.e. ludzie opanowali sztukę wytwarzania narządzi i broni z żelaza. Metal ten był bardziej wytrzymały niż brąz. Wykuwano z niego sierpy, siekiery, ostrza włóczni, haczyki do łowienia ryb, a także ozdoby. Czasy w których używano żelaznych narzędzi i broni nazywamy epoką żelaza.
Jak wytapia się żelazo
Nauczyciel w rozmowie z uczniami omawia współczesne sposoby wytopu żelaza.
W dzisiejszych czasach żelazo również uzyskuje się z rud. Jego wytapianiem zajmują się duże zakłady zwane hutami. Znajdują się z nich ogromne piece, w których topi się rudę żelaza w temperaturze około 1500 C. W ten sposób otrzymuje płynny metal . W przeciwieństwie do dymarek piece hutnicze nie ulegają zniszczeniu podczas pracy i można je wykorzystywać wielokrotnie. Są one zasilane energią elektryczną, dzięki czemu do ich rozgrzania nie używa się węgla. Ponadto nowoczesne piece umożliwiają kontrolowanie temperatury w której odbywa się proces wytapiania.
IV. Podsumowanie
W celu podsumowania i przypomnienia najważniejszych wiadomości z lekcji nauczyciel zadaje pytania naprowadzając na najważniejsze kwestie omawianego tematu.
V. Rekapitulacja pierwotna:
Na podstawie wiadomości zdobytych na lekcji uczniowie rozwiązują zadania w podręczniku i podane przez nauczyciela.
VI. Zalecenie pracy domowej