 | Pobierz cały dokument 1,2W 02 2010 Logika prawnicza.docx Rozmiar 18,3 KB |
Logika prawnicza
Wykład 1,2 (13.02.2010 r.)
dr Justyna Karaźniewicz
Podręczniki:
- Ziembiński „Logika praktyczna”
- Lewandowski, Malinowski „Logika dla prawników”
- Wajszczyk „Wstęp do logiki z ćwiczeniami”
Nawrot „Wprowadzenie do logiki dla prawników
Co to jest, z czego się składa i jakie działy ma logika
Logika (logos, łac. słowo, wypowiedź, myśl jako słowo jako wypowiedź do samego siebie) nauka o zasadach, regułach prawidłowego rozumowania, poddaje analizie język i metody posługiwania się językiem
Logika:
semiotyka – logika języka, nauka o znakach, zwłaszcza znakach słownych
semantyka – związki między słowami a rzeczywistością, do której się odnoszą
syntaktyka – nauka o rodzajach znaków słownych i regułach łączenia tych znaków w wyrażenia złożone
pragmatyka – nauka, która bada stosunek między znakami słownymi a człowiekiem, który je wypowiada i który je odbiera (nauka o prawidłowej komunikacji)
logika formalna – nauka, której głównym punktem zainteresowania są zdania w sensie logicznym, zajmuje się zdaniem i związkami zachodzącymi pomiędzy zdaniami (budowa zdania i jej konsekwencje)
ogólna metodologia nauk
analiza procedur badawczych
teoria argumentacji – sposoby i zasady uzasadniania twierdzeń
Semiotyka
Znak w sensie logicznym jest to dostrzegalny układ rzeczy lub zjawisko spowodowane przez człowieka w celu wywołania u kogoś określonej myśli. Znak jest sposobem komunikowania się między ludźmi.
Elementy znaku w sensie logicznym:
twórca znaku – osoba, która wytwarza, powoduje pewien układ rzeczy lub zjawisko w celu przekazania w ten sposób pewnej informacji
element oznaczony znaku – skoncentrowany zamiar twórcy znaku
odbiorca znaku- osoba, do której znak jest adresowany (może to być jedna osoba, grupa osób, bliżej nieokreślona jednostka, może nim być również twórca znaku)
substrat materialny – układ rzeczy, zjawisko, za pomocą którego przekazywana jest informacja (nośnik znaku)
reguły znaczeniowe są to reguły, które nakazują wiązać z określonym substratem materialnym określone myśli
Oznaka – objaw, symptom
Język jako system znaków słownych
Język jest to system znaków słownych i reguł, które odnoszą się do sposobów posługiwania się znakami słownymi.
Elementy języka jako systemu:
znaki słowne i reguły wyznaczające zasób słów danego języka
słownictwo – zbiór znaków słownych, które w danym języku mają ustalone znaczenie
słownik w ujęciu logicznym – zasób słów, które znane są danej osobie
słownik czynny – zasób słów, którym dana osoba posługuje się w praktyce
słownik bierny – zasób słów, które są znane, ale nie wykorzystywane w praktyce
reguły znaczeniowe (semantyczne) nakazują nadawać znakom słownym określone znaczenie
reguły składniowe (syntaktyczne) określają zasady wiązania znaków słownych w wyrażenia złożone
Rodzaje języków ze względu na sposób powstania:
naturalne – reguły znaczeniowe został wykształtowane w sposób spontaniczny, zwyczajny przez grupę, która się posługuje danym językiem, a dopiero później ktoś spisał i usystematyzował znaczenie poszczególnych znaków słownych (przede wszystkim języki pierwotnych grup etnicznych)
sztuczne – reguły znaczeniowe takich języków zostały zaprojektowane z góry, są tworzone dla ściśle określonych celów (esperanto, zapis nutowy, języki symboli matematycznych, programów komputerowych), mają ograniczony zasób znaków, słów, tworzone dla określonych grup i rozumiane tylko przez nie
mieszane – powstają na bazie języków naturalnych, do których dodawane są elementy języka sztucznego (języki narodowe, język prawny – język tekstów prawnych, język prawniczy – język opisujący teksty prawne, język subkultur np. więziennej)
Rodzaje języków ze względu na stopień semantyczny:
pierwszego stopnia (przedmiotowy) – wypowiedź sformułowana w ten sposób opisuje rzeczywistość np. jest piękna pogoda
drugie stopnia (metajęzyk) – wypowiedź o wypowiedzi pierwszego stopnia np. ona powiedziała, że jest piękna pogoda
trzeciego stopnia
czwartego stopnia
itd.
Role semiotyczne wypowiedzi:
funkcja deskryptywna (opisowa) – podstawowa funkcja każdego języka, polega na tym, że wypowiedź służy przekazaniu konkretnej informacji
funkcja instrumentalna (dodatkowa, uboczna)
ekspresywna (emocjonalna) – służy wyrażaniu uczuć, emocji, przeżyć
sugestywna (perswazyjna) – pełnią ją wypowiedzi, które mają na celu sprowokowanie kogoś do określonego zachowania lub konkretnych przeżyć
performatywna – celem tej wypowiedzi jest modyfikacja (zmiana) rzeczywistości
Kategorie syntaktyczne – kategorie wyrażeń wyodrębnianych ze względu na funkcję, jaką pełnią w budowaniu wyrażeń złożonych:
nazwa – wyraz lub wyrażenie, które może pełnić w zdaniu funkcję podmiotu albo orzecznika orzeczenia imiennego
zdanie – w sensie logicznym jest to wyrażenie, które jednoznacznie coś stwierdza (tylko oznajmujące w formie twierdzącej lub przeczącej!), tylko sformułowane w czasie przeszłym lub teraźniejszym, zdanie w sensie logicznym to wyrażenie albo prawdziwe albo fałszywe
funktor – takie wyrażenie, które służy do wiązania innych wyrażeń w wyrażenia złożone
argument funktora – wyrażenia, które jest wiązane przez funktor
Rodzaje funktorów ze względu na rodzaj argumentu:
funktory o argumentach nazwowych – funktory, których argumenty są nazwami, mogą powodować powstanie nazw złożonych lub zdań
funktory o argumentach zdaniowych – funktory, których argumenty są zdaniami
funktory o argumentach funktorowych – funktory, których argumenty są funktorami
Rodzaje funktorów ze względu na rodzaj wyrażenia powstałego w wyniku zastosowania funktora, czyli dodania funktora do jego argumentu lub argumentów:
nazwotwórcze – powstaje nazwa, z reguły funktorami nazwotwórczymi są przymiotniki
zdaniotwórcze – powstaje zdanie, są nimi najczęściej czasowniki
funktorotwórcze – służą do budowania funktorów złożonych
Indeksy syntaktyczne – symbole przyporządkowane do danej kategorii syntaktycznej
n – nazwa
z – zdanie
Funktory zapisuje się w postaci ułamka zwykłego. W liczniku wpisuje się indeks wyrażenia, które powstało w wyniku zastosowania funktora, w mianowniku indeks argumentu lub indeksy argumentów
| Pobierz cały dokument 1,2W 02 2010 Logika prawnicza.docx |