Rośliny Ozdobne

Wykład 1 03.10.2013

Prof. Dr hab. Aleksandra Łukaszewska

„Pod osłonami” – nowe pismo

Color Every Day with Coldsmith

Bruno Nebelung Kiepenkerl – Produkcja roślin ozdobnych.

Fisher Kwiaty rabatowo – balkonowe

Syngenta Ogrody i tereny zielone 2013

Program zajęć (będzie wywieszony przed katedrą)

1. Cykl produkcyjny i walory dekoracyjne roślin jednorocznych

2. Grupy zastosowań roślin jednorocznych; rośliny sezonowe w zielenie miejskiej

3. Cykl rozwojowy roślin cebulowych. Uprawa roślin cebulowych w gruncie

4. Zasady pędzenia roślin cebulowych na przykładzie tulipana.

5. Tradycyjna i sterowana uprawa chryzantem

6. Uprawa goździków i gerbery pod osłonami

7. Uprawa i zastosowanie róż w gruncie

8. Uprawa róż w gruncie

Rośliny jednoroczne

Rośliny jednoroczne – monokarpiczne, których cykl życiowy od wysiewu do kwitnienia, wydania nasion i śmierci zamyka się w 1 roku.

Krajowe rośliny jednoroczne mogą wysiewać się wczesną jesienią i zakwitać w roku następnym.

Jako roczne w naszym klimacie uprawia się rośliny wieloletnie w klimacie cieplejszym, u nas niszczone przez mrozy i wymagające corocznego siewu lub rozmnażania przez sadzonkowanie.

Rozmnażanie generatywne:

1. Produkcja rozsady (rozsada musi być gotowa w połowie maja)

• wysiew nasion w szklarni: XII/I-II „piątka szklarniowa”, w III te o krótszym cyklu produkcji

Uwaga: coraz bardziej popularna produkcja – przez wyspecjalizowane firmy – zminiaturyzowanej rozsady w multiplatach (na określony termin).

1. Wysiew wprost do gruntu:

• Większość – IV

• Ciepłolubne pocz. Do poł V

• Krajowe – wczesna jesień lub IV

• Te o krótkim cyklu życiowym do k. VI, partiami co 2 tyg.

Rozmnażanie wegetatywne – sadzonkowanie: II-III w szklarni, z roślin matecznych.

Nie znoszą pikowania, więc muszą być wysiewane na miejsce stałe: jaskrowate, makowate Papaveraceae, Bobowate, wiesiołkowate. Wyklucza to stosowanie ich na nasadzeniach miejskich.

Elementy ozdobne roślin jednorocznych

Kwiat (symetria promienista i grzbiecista):

- pojedynczy

- półpełny

- pełny

Kwiatostan (koszyczek, krono, kłos, główka, baldach, wiecha)

Kielich

-Zielony

-wybarwiony

Okrywy koszyczka

Owoce

Liście/pokrój

Nemezja (symetria grzbiecista), goździk(symetria promienista), petunia (kwiat pojedynczy), goździk (półpełny kwiat), begonia (kwiat pełny).

Skracający się dzień jest sygnałem nadchodzącej zimy i pobudza roślinę aby wydała nasiona. U begonii (roslina jednopienna dwupłciowa). Żeńskie kwiaty żeńskie są zawsze, męskie nie zawsze.

Typy kwiatostanów:

Koszyczek u rudbekii (bikolor), gazania koszyczek anemonowy, grono u malwy(?),grono u szałwii, driakiew – główka.

Ozdobny kielich: szałwia – czerwone pochodzi od przekształconych, gdy kwiat opadnie kielichy nadal są barwne. Zatrwian – kwiaty są malutkie, a to kolorowe coś to są przekształcone kielichy. Kocanka ogrodowa – okrywy koszyczka (brakte)

OWOC

Papryka roczna, dynia

Liście i pokrój

Coraz częściej wśród roślin ozdobnych spotyka się rośliny zielarskie np. szałwię.

Portulaka kwiaty zamykają się w deszcz i w dni pochmurne i na wieczór.

Mietelnik (zwany też cyprysem) daje się formować.

Rącznik – ładny pokrój

Begonia wieczniekwitnąca.

Koleus – pokrzywka brazylijska – jednoroczna ale też bylina niezimująca w gruncie. Rozmnażana jest też z nasion. Szybko zawiązują się nasiona.

Mrozy: senecio maritima,

Kolorowe kapusty,w pojemnikach, także na kwiat cięty,

Buraki też jako ozdobne jednoroczne/

Nie nadają się na kwietniki miejsckieL

• wysiewane wprost do gruntu

• Krótko kwitnące

• nieodpowiednim pokroju (wysokie, pnące)

• Zamykające się w dni pochmurne i deszczowe (lub w dzień)

• Odmiany o zbyt dużych, delikatnych kwiatach

Maczek kalifornijski, mak wprost do gruntu.

W pasach oddzielających jezdnie wysiewa się kosmos.

Gazania pochodzi z Afryki Płd., w pochmurne dni zamyka się, doskonale radzi sobie z suszą

Portulaka też zamywa się – może być jako roślina okrywowa, lub w skrzynkach

Przypołudnik – typowa roślina z pustyń, też się zamyka

Deszczo-wskazówka – piękne kwiaty, żółte zamyka się przed deszczem.

Dziwaczek – to co mam w domu, z tymi nasionami czarnymi, zielone liście, amarantowe kwiaty.

Zastosowanie roślin jednorocznych

• Rośliny na kwietniki (tzw. rabatówki)

• Rośliny do wiszących pojemników – o zwisających pędach, ale nie pnącza

• Rośliny do grup ogrodowych

• Samotniki – najczęściej duże, nie dające się eksponować z niczym innym

• Parawanowe/żywopłotowe – wysokie sztywne lub rozgałęzione, dające się strzyc

• Rośliny na łąki kwietne – wysiewane wprost do gruntu

• Pnącza – wymagają podpór, ale niekonieczni, mogą pełnić funkcję rośliny okrywowej

• Na kwiat cięty (m.in. pod osłonami)

• Na suche bukiety

• Uprawiane dla zapachu/miododajne

• Przyprawowo/lecznicze – nagietek, maruna

• Inne – doniczkowe, ogrody skalne

Rabatowe:

Kwietnik a rabata.

Kwietnik ze wszystkich stron jest tak samo

Rabata jest oglądana z trzech stron, tzn z jednej, dwóch lub trzech, czwarta strona to np. ściana albo płot

Cechy: raczej niskie, zwarty pokrój,

Żeniszek meksykański, begonia wiecznie kwitnąca, petunia, szałwia błyszcząca, niecierpki, aksamitki.

Rośliny o zwisłych pędach: pelargonia bluszczolistne, scewola, lobelia, sanwitalia, bakopa, petunia, (surfinia, ursynia), nemezja, werbena, begonie bulwiaste o zwisłych pędach,

Pendula czyli zwisłe, wiszące.

Grupy ogrodowe, rabaty: Tytoń, rudbekia, miskanty. Złocień trójbarwny, astry (roczne), niecierpek (zwany balsamem), kleome(?), tagetes, szarłat zwisły

Rośliny nie zasłaniają się.

Parawany/żywopłoty

Np. z szarłat, kochia.

Rośliny na łąki kwietne: chabry, kąkole, maruna, łubin, mak, ostróżka,eszolcja czyli maczek kalifornijcki

Pnącza

Nasturcja, wilec (ipomea purpurea)- ma kwiat przez jeden dzień ale ma dużo kwiatów, kobea – kwiaty powst na szczycie pędów, kwitnie późno

Uprawiane na kwiat cięty – cynie, wyżlin – lwia paszcza, słoneczniki, ostróżki jednoroczne, godecja wielkokwiatowa, peonia, groszek pachnący,

Na suche bukiety – kocanka ogrodowa, kocanka różowa, lonas roczny, celozja, zatrwian, czarnuszki, gąfrena???

Pachnące – goździki, smagliczka nadmorska( długo kwitnie do mrozów), rezeda ( cały kwiatostan jest zielony), tytoń, 4

Przyprawowe/ lecznicze – bazylie, nagietek lekarski,

Inne zastosowanie: oniczkowe celozje, papryczki,