metody stosowane w edukacji przyrodniczej, edukacja przyrodnicza


Równie ważny, w edukacji przyrodniczej dzieci, jest dobór stosowanych metod. Istotne jest, by były to metody wynikające z koncepcji wielostronnego kształcenia. Istnieją, jak podaje
K. Żuchelkowska, cztery grupy takich metod:


1. Metody asymilacji wiedzy oparte na aktywności poznawczej o charakterze reproduktywnym

2. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy oparte na aktywności poznawczej, związanej z rozwiązywaniem problemów

3. Metody waloryzacyjne (eksponujące) cechujące się przewagą aktywności emocjonalnej
i artystycznej

4. Metody praktyczne oparte na aktywności praktyczno - technicznej.

Według K. Żuchelkowskiej w edukacji ekologicznej mają zastosowanie następujące metody :
a) w grupie metod asymilacji wiedzy:

- pogadanka - rozmowa nauczyciela z dziećmi polegająca na tym, że nauczyciel zadając pytania przewiduje odpowiedzi dzieci,

- praca z książką - omawianie ilustracji zawartych w książce;
b) w grupie metod samodzielnego dochodzenia do wiedzy:
- metoda problemowa - rozwiązywanie problemów ekologicznych w ciągłej interakcji między nauczycielem a dziećmi,
- metoda sytuacyjna - wprowadzenie dzieci w konkretną sytuację, dzieci muszą ją zrozumieć
i podjąć decyzje związane z jej rozwiązaniem oraz przewidzieć skutki tych decyzji,
- burza mózgów - rozwiązywanie określonego zadania lub problemu zespołowo, dzieci podają jak najwięcej pomysłów, z których wybiera się najlepszy,
- gry dydaktyczne - wykorzystywane na zajęciach i podczas samodzielnego działania dzieci, występuje w nich element zabawowy,
c) w grupie metod waloryzacyjnych (eksponujących):
- metody impresyjne - polegają one na uczestniczeniu dzieci w eksponowanych wartościach związanych z ochroną i kształtowaniem naturalnego środowiska,
- metody ekspresyjne - polegają one na wyrażaniu własnych przeżyć, doznań, uczuć w konkretnej działalności na rzecz środowiska a także w twórczości plastycznej, konstrukcyjnej i słownej,
d) w grupie metod praktycznych:
- eksperyment - prowadzony przez dzieci w warunkach naturalnych lub w kąciku przyrody.

Natomiast M. Studzińska podaje nieco inny podział metod. Za szczególnie przydatne
w szkole uważa :

1) metody kierowania samodzielną pracą dzieci tj.:
§ obserwacja,
§ praca w ogrodzie, kąciku przyrody,
§ praca z książką,
§ zajęcia plastyczne,
2) metody poszukujące tj.:
§ rozmowa,
§ pogadanka heurystyczna,
3) metody podające tj.:
§ opowiadanie i opis,
czytanie.

Z uwagi na to, że uczenie się jest procesem aktywnym, dlatego dużą rolę będą odgrywały tutaj metody aktywizujące, gdzie dziecko może stać się aktywnym uczestnikiem, współdecydować o tym, czego i w jaki sposób chce się uczyć. Swoista wrażliwość dziecka, jego zdolność do wnikliwej obserwacji przyrody, a przede wszystkim ciekawość i radość, jaką wykazuje ono w bezpośrednim kontakcie z przyrodą daje nauczycielowi nieograniczone wręcz możliwości różnicowania form edukacji ekologicznej.

Największe walory posiadają formy bezpośredniego poznawania przyrody, do których zaliczamy: zajęcia w ogrodzie, w kąciku przyrody, organizowanie spacerów i wycieczek.

Spacery i wycieczki to bardzo pożądana forma pracy z dziećmi. Przed spacerem lub wycieczką zaznajamiamy dzieci z jego celem, ukierunkowujemy na konkretne zadania, które będą miały do wykonania np. obserwacją kwitnących drzew. W czasie każdego spaceru lub wycieczki rozbudzamy w dzieciach emocjonalny stosunek do przyrody przez ukazanie znaczenia poznawanych obiektów oraz negatywnych skutków niewłaściwego obcowania ludzi z przyrodą.

Oprócz form bezpośredniego poznawania przyrody istnieje szereg form pośredniego poznawania przyrody, do których zaliczamy: literaturę dziecięcą, piosenkę, filmy
i przeźrocza, twórczość artystyczną oraz zabawy o tematyce przyrodniczej.

Literatura przyrodnicza dla dzieci odgrywa istotną rolę w poznawaniu przyrody. Treści przyrodnicze w wielu książkach dla dzieci zawierają elementy baśniowe, np. ludziki, które przybliżają małym czytelnikom obiekty i zjawiska przyrodnicze, np. w utworach
L. Krzemienieckiej, M. Konopnickiej i H. Zdzitowieckiej.

Również w wielu opowiadaniach przyroda ukazana jest w antropomorficznym ujęciu np. zwierzęta i rośliny opowiadają o swoich kłopotach i przygodach. Szczególną wartość poznawczą dla dzieci mają pozycje, w których autorzy przedstawiają zwierzęta w ich naturalnym środowisku. Literatura może być także inicjatorem zajęć, w czasie których dzieci będą rozwiązywać różnorodne zadania, np.:
- dobierać tematycznie książki o życiu ptaków, ssaków, o zwierzętach gospodarskich,
- wyszukiwać w książkach obiekty przyrodnicze,
- opowiadać o życiu zwierząt na podstawie ilustracji, rozpoznawać zwierzę, środowisko życia zwierząt na podstawie fragmentu ilustracji,
- porównywać ilustracje zwierząt i klasyfikować je.(7)

Bliskie kontakty z przyrodą mogą być wzmacniane piosenką o tematyce ekologicznej. Stanowi ona ulubioną bodaj formę ekspresji wychowanków, łączoną często z ruchem, gestem, tańcem i powinna zajmować ważne miejsce, gdyż:
- łatwo trafia do każdego dziecka, wywołuje zainteresowanie przyrodą i problemami z nią związanymi,
- uwrażliwia na piękno przyrody, bogactwo życia,
- sprawie, że dzieci odnajdują w sobie pokłady odwagi, kreatywności, postanawiają walczyć
o zachowanie przyrody i mają na to wiele pomysłów,
- powodują przemianę duchową wychowanków w kierunku odkrywania wspólnych wartości, ważnych dla człowieka i przyrody,
- sprawia głębsze odczuwanie wspólnoty z całym światem istot żywych,
- utrwala ważne prawdy o przyrodzie,
- uczy szacunku i podziwu dla życia,
- rozwija wyobraźnię, zainteresowania artystyczne i twórcze,
- przyczynia się do tego, że dzieci stają się rzecznikami ekologicznego myślenia i działania.

Filmy i przeźrocza jako kolejna z form pośredniego poznawania przyrody są środkami, które szybko i silnie uaktywniają dzieci. Projekcja może spełniać następujące zadania:
- dostarczać wiadomości o przyrodzie niedostępnej bezpośredniej obserwacji, np.
o zwierzętach egzotycznych, o krajobrazie i regionach Polski,
- uzupełniać i utrwalać wiadomości zdobyte w toku obserwacji, np. o zwierzętach domowych, o owadach,
- kształtować procesy poznawcze np. porównywania i klasyfikowania
- wpajać przekonanie o konieczności ochrony przyrody, np. mrowisk, lasów, ptaków.

Także twórczość artystyczna wyrażająca się w rysowaniu, wycinaniu, lepieniu jest wyrazem przeżyć i wiedzy, obrazuje stosunek do poznanych obiektów i zjawisk przyrodniczych,
a dla nauczyciela jest sprawdzianem, które zabawy i zajęcia o tematyce przyrodniczej wywołały największe zainteresowanie.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
metody stosowane w edukacji przyrodniczej (2), edukacja przyrodnicza
PROPEDEUTYKA ZDROWIA FORMY I METODY STOSOWANE W EDUKACJI ZDROWOTNEJ
metody nauczania w edukacji przyrodnicznej i spolecznej
TECHNIKA CO BY BYŁO GDYBY(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
TECHNIKA RYBI SZKIELET(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
AKTYWIZUJĄCE METODY I TECHNIKI W EDUKACJI, METODY I FORMY W NAUCZANIU
TECHNIKA PLANOWANIE Z PRZYSZŁOŚCI(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
Kształtowanie pojęć geometrycznych dzieci 6 – letnich, pedagogika, metodyka zintegrowanej edukacji w
Drama Przykład I, Aktywizujące metody i techniki w edukacji
KINEZJOLOGIA EDUKACYJN1(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
TECHNIKA DRZEWKO DECYZYJNE(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
TECHNIKA OBCY PRZYBYSZ(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
Dziecko z chorobą reumatyczną, Edukacja integracyjna i wlączająca, Metodyka pracy edukacyjno - terap
konspekt poznawanie liczby 6, pedagogika, metodyka zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej
TECHNIKA NIEZWYKŁE ZADANIA(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
metodyka 5 form edukacji muzycznej
KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
TECHNIKA SYMULACJA(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji
TECHNIKA GWIAZDA PYTAŃ(1), Aktywizujace metody i techniki w edukacji

więcej podobnych podstron