PROGRAM SZKOLENIA DOWÓDCÓW OSP
Cel i zakres szkolenia.
Celem szkolenia jest przygotowanie strażaków do dowodzenia zastępem i sekcją z umiejętnością dokonywania oceny sytuacji i podejmowania decyzji w różnych sytuacjach ratowniczych, oraz nauczenie organizowania i prowadzenia szkolenia doskonalącego i instruktażowego w OSP.
Charakterystyka absolwenta.
W wyniku szkolenia według niniejszego programu absolwent powinien znać:
strukturę organizacyjną ochrony przeciwpożarowej, statut OSP i obowiązujące regulaminy,
metody nauczania praktycznego oraz zasady instruowania,
istotę i funkcję dowodzenia,
właściwości gaśnicze środków gaśniczych i umieć je wykorzystać,
zasady zaopatrzenia wodnego,
budowę i zasady działania sprzętu ochrony dróg oddechowych,
budowę, zastosowanie i konserwację sprzętu pożarniczego,
rodzaje i budowę pomp i autopomp pożarniczych,
budowę i obsługę sprzętu ratowniczego,
podział, rodzaje, typy powszechnie stosowanych samochodów pożarniczych i ich walory taktyczno-techniczne,
zasady organizacji łączności radiowej,
charakterystykę przebiegu procesu palenia i rozwoju pożaru,
elementy akcji ratowniczej i gaśniczej,
formy walki z pożarem i ich zastosowanie w różnych sytuacjach,
zasady podejmowania decyzji i wydawania rozkazów,
zasady udziału w akcjach ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego,
elementy meldunku o pożarze.
W wyniku szkolenia według niniejszego programu absolwent powinien umieć:
ocenić sytuację pożarową,
organizować akcję ratowniczo-gaśniczą,
kierować pracą zastępu, sekcji,
organizować współdziałanie podczas akcji ratowniczo-gaśniczych,
organizować ewakuację ludzi, zwierząt i mienia,
wykorzystywać sprzęt łączności bezprzewodowej,
udzielać pomocy przedmedycznej,
zabezpieczyć pogorzelisko,
prowadzić szkolenie doskonalące w ochotniczej straży pożarnej.
Warunki przyjęcia na szkolenie.
Świadectwo ukończenia szkolenia szeregowców OSP.
Świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej. Komendant powiatowy/miejski PSP może w drodze wyjątku odstąpić od tej zasady.
Posiadanie co najmniej 3-letniego stażu członka czynnego OSP.
Skierowanie na szkolenie od zarządu OSP, potwierdzone przez właściwy organ gminy.
Świadectwo o stanie zdrowia.
Organizacja szkolenia.
Szkolenie należy organizować w następujących formach:
Jednorazowy 6-dniowy kurs skoszarowany.
Kurs nieskoszarowany prowadzony w dniach dogodnych dla uczestników szkolenia.
Organizatorem szkolenia jest komendant powiatowy/miejski PSP. Komendant powiatowy/miejski ustala harmonogram szkolenia.
Organizatora szkolenia obowiązuje:
wybór formy organizacyjnej szkolenia,
zabezpieczenie wykładowców i instruktorów posiadających minimum podoficerskie wyszkolenie PSP lub specjalistyczne w danej dziedzinie,
powołanie kandydatów na szkolenie,
prowadzenie stosownej dokumentacji.
Szkolenie należy zakończyć egzaminem przed komisją powołaną przez komendanta rejonowego PSP. Strażakom, którzy złożą egzamin z wynikiem pozytywnym należy wydać świadectwa ukończenia kursu dowódców OSP.
Wskazania metodyczne.
W procesie realizacji materiału nauczania należy uwzględnić potrzeby i warunki danego terenu.
W realizacji zajęć szkoleniowych należy racjonalnie łączyć różne metody nauczania.
Przy doborze metod nauczania brać pod uwagę cele szkolenia oraz poziom wykształcenia uczestników szkolenia.
W celu pobudzenia aktywności uczestników szkolenia należy stawiać problemy teoretyczne i praktyczne oraz zlecać im samodzielną ich realizację.
Stosować wszelkie dostępne środki dydaktyczne.
Maksymalny czas szkolenia w jednym dniu nie powinien przekraczać 8 godzin dydaktycznych.
Każdorazowo wykładowca i instruktor w czasie prowadzenia zajęć uwzględniać musi przyswajanie przez uczestników szkolenia zagadnień bhp w danej tematyce.
Tematyka szkolenia
L.p. Temat T P R
1. Organizacja ochotniczych straży pożarnych 1 - 1
2. Regulaminy i dokumentacja 1 1 2
3. Szkolenie medyczne 1 - 1
4. Bezpieczeństwo i higiena pracy 1 - 1
5. Obowiązki dowódcy 1 2 3
6. Dowodzenie w natarciu i obronie 2 2 4
7. Organizacja łączności dowodzenia i współdziałania 1 1 2
8. Dostarczanie wody do pożaru 1 3 4
9. Dowodzenie sekcją podczas akcji ratowniczej 2 - 2
10. Organizacja ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia 1 2 3
11. Analiza operacyjna miasta i gminy 1 - 1
12. Instalacje komunalne 1 1 2
13. Ratownictwo chemiczne i ekologiczne 2 - 2
14. Walory techniczno-taktyczne sprzętu pożarniczego 1 - 1
15. Aparaty powietrzne - 3 3
16. Sprzęt ratowniczy 1 2 3
17. Środku gaśnicze i sprzęt do ich podawania 1 1 2
18. Organizacja szkolenia i doskonalenia w OSP 1 - 1
Razem 20 20 40
Uwaga. Organizator szkolenia może dostosować czas realizacji poszczególnych tematów do specyfiki powiatu.
Zagadnienia szkoleniowe.
Organizacja ochotniczych straży pożarnych.
Ustawowe zadania ochotniczych straży pożarnych.
Statut OSP.
Uprawnienia i obowiązki członków OSP.
Regulaminy i dokumentacja.
Regulamin służby wewnętrznej i umundurowania.
Wybrane zagadnienia z ceremoniału pożarniczego.
Sporządzanie meldunków popożarowych i składanie informacji.
Prowadzenie dokumentacji obowiązującej dowódcę sekcji.
Szkolenie medyczne.
Zabezpieczenie sanitarne miejsca akcji.
Ocena stanu poszkodowanego.
Rodzaje ran i ich opatrywanie.
Złamania i unieruchamianie.
Reanimacja osób poszkodowanych.
Zasady wydobywania i wynoszenia poszkodowanych podczas katastrof komunikacyjnych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy.
Bhp dotyczące szkolenia, sprzętu pożarniczego, garaży.
Warunki bhp podczas ćwiczeń, zawodów sportowo-pożarniczych i akcji ratowniczych.
Obowiązki dowódcy.
Dowodzenie zastępem i sekcją przy wykorzystaniu posiadanego sprzętu.
Utrzymanie załogi w stałej gotowości bojowej.
Odpowiedzialność za wykonanie zadań bojowych.
Dowodzenie w natarciu i obronie.
Rozpoznanie i ocena sytuacji pożarowej, podjęcie decyzji i wydanie rozkazu.
Elementy rozkazu bojowego.
Kontrolowanie wykonania wydanego rozkazu.
Dowodzenie zastępem, sekcją działającą samodzielnie.
Dowodzenie plutonem - ugrupowania bojowe plutonu.
Zasady organizowania natarcia i obrony.
Dowodzenie podczas pożarów wewnętrznych i zewnętrznych (z uwzględnieniem specyfiki terenu).
Odwód taktyczny.
Organizacja łączności dowodzenia i współdziałania.
Ogólna charakterystyka łączności dla potrzeb taktycznych.
Dostarczanie wody do pożaru.
Czynniki wpływające na wielkość zaopatrzenia wodnego.
Gaszenie pożarów ze zbiorników w samochodach.
Dostarczanie wody gaśniczej na duże odległości, zasady wyboru jednego z systemów.
Wykorzystanie sieci hydrantowej.
Możliwości sekcji w dostarczaniu wody gaśniczej.
Dowodzenie sekcją podczas akcji ratowniczej.
Dowodzenie sekcją podczas klęsk żywiołowych, wypadków komunikacyjnych, zagrożeń chemicznych i ekologicznych, katastrof budowlanych itp.
Wykorzystanie sprzętu do akcji ratowniczych.
Określenie możliwości wprowadzenia ludzi i sprzętu na zagrożone obszary.
Organizacja ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia.
Zasady obowiązujące podczas ratowania zwierząt.
Zasady i sposoby organizowania i ratowania mienia.
Wybór metod i sposobów ewakuacji w zależności od sytuacji.
Zasady organizowania ewakuacji.
Wykorzystanie sprzętu pożarniczego do ewakuacji.
Sposoby przeciwdziałania panice i organizowanie ewakuacji w różnych warunkach.
Analiza operacyjna miasta i gminy.
Ocena stanu zabudowy miejscowości i gminy, drogi dojazdowe.
Zagrożenie pożarowe, chemiczne, ekologiczne itp. wynikające z charakteru zabudowy.
Występowanie obszarów leśnych, ważnych dróg komunikacyjnych, zakładów pracy.
Zaopatrzenie wodne (sieć wodociągowa, sztuczne i naturalne zbiorniki wodne) miasta i gminy.
Instalacje komunalne.
Zasilanie energetyczne budynków i obiektów, linie energetyczne napowietrzne, zasady awaryjnego odłączania zasilania.
Sieć gazowa, stacje redukcyjne na terenie miejscowości i gminy, instalacja gazu butlowego, praca w strefie zagrożonej wybuchem.
Sieć wodociągowa w miejscowości i na terenie gminy.
Ujęcia i przepompownie, odcinanie zasilania i zwiększanie ciśnienia w sieci.
Instalacje ściekowe i burzowe.
Ratownictwo chemiczne i ekologiczne.
Rozpoznanie i ocena zagrożenia, oznakowanie środków transportu przewożących materiały niebezpieczne, zabezpieczenie ratowników i osób poszkodowanych.
Zastępcze sposoby usuwania skutków awarii, likwidacja i ograniczenie skażeń środowiska.
Walory techniczno-taktyczne sprzętu pożarniczego.
Budowa i dane techniczno-taktyczne motopomp i autopomp pożarniczych.
Efektywne wykorzystanie walorów techniczno-taktycznych samochodów i przyczep pożarniczych.
Aparaty powietrzne.
Budowa, zasady wykorzystania oraz konserwacja aparatów powietrznych i masek.
Sprzęt ratowniczy.
Charakterystyka techniczna i efektywne wykorzystanie pomp do hydraulicznych urządzeń ratowniczych, rozpieraczy, nożyc, rozpieraczy kolumnowych, poduszek podnoszących, pił i innych urządzeń.
Środki gaśnicze i sprzęt do ich podawania.
Właściwości fizykochemiczne i dobór środków gaśniczych.
Parametry techniczno-taktyczne sprzętu do podawania wody i piany: prądownice, wytwornice, zasysacze, działka, agregaty na pianę lekka.
Środki pianotwórcze i ich wykorzystanie.
Organizacja szkolenia i doskonalenia w OSP.
Metodyka szkolenia.
Organizacja ćwiczeń.
Przygotowanie do zawodów.
Prowadzenie i udzielanie instruktażu.