1. Wstęp teoretyczny

W tym ćwiczeniu zapoznaliśmy się z działaniem i obsługą siłowników pneumatycznych. Siłowniki pneumatyczne dzielimy na membranowe i tłokowe. My skupiliśmy się na tłokowych dwustronnego działania, w których zarówno wsuwanie jak i wysuwanie tłoka odbywa się pod wpływem sprężonego powietrza.

Sterowanie siłownikiem odbywa się za pomocą:

• Przycisków pneumatycznych (sterowanie ręczne; dzielimy na monostabilne i bistabilne)

• Zaworów dławiąco - zwrotnych

• Zaworów rozdzielających

• Wyłączników drogowych

• Lampek pneumatycznych

OPIS SYMBOLI UŻYTYCH W SCHEMATACH:

2. Zadania do wykonania oraz schematy stanowisk

Zad 1. a) Zbudować układ sterowania siłownikiem dwustronnego działania za pomocą dwóch przycisków pneumatycznych.

b) Uzupełnić układ o możliwość płynnej regulacji prędkości przesuwu tłoka.

Zad. 2. Uzupełnić układ o rozdzielacz pięciodrogowy.

Zad. 3. Uzupełnić układ o lampki pneumatyczne sygnalizujące krańcowe położenia tłoka.

3. Opis ćwiczenia

W pierwszym zadaniu zbudowaliśmy prosty układ, w którym powietrze przepływało dwoma kanałami od zasilania do przełączników monostabilnych, a z nich do siłownika. Układ wykonywał pracę tylko wtedy, gdy jeden z przełączników jest załączony.

W zadaniu 1.b między przyciski monostabilne, a siłownik wstawiliśmy zawory regulujące, dzięki którym mogliśmy regulować prędkości przepływów, a przez to szybkość przesuwu tłoka.

W kolejnym zadaniu do układu dołączyliśmy rozdzielacz 5-drogowy. Wyjścia z przycisków monostabilnych doprowadziliśmy bezpośrednio do przełączników rozdzielacza. Wyjścia rozdzielacza dołączyliśmy do zaworów regulujących. Aby rozdzielacz mógł płynnie i bez naszej pomocy zmieniać wyjście powietrza do siłownika musieliśmy doprowadzić dodatkowe zasilanie. Dany układ spowodował, że wystarczyło krótkie naciśnięcie przycisku, monostabilnego, bez konieczności przytrzymywania.

W zadaniu 3 do układu załączyliśmy lampki pneumatyczne. Z zasilania wyprowadziliśmy dwa dodatkowe przewody do przełączników drogowych, które zamieściliśmy przy maksymalnym i minimalnym położeniu tłoka. Z przełączników drogowych wyprowadziliśmy przewody do lampek pneumatycznych sygnalizujących położenie tłoka.

4. Wnioski

• Ręczne sterowanie siłownikiem nigdy nie będzie powodowało płynnego ruchu, tak jak przy sterowaniu zautomatyzowanym. Naciśnięcie pierwszego przycisku powoduje wysuwanie się siłownika natomiast drugiego - jego cofanie. Aby wysunąć (wsunąć) tłok do końca musimy cały czas trzymać przycisk.

• Im zawór dławiąco - zwrotny jest bardziej zakręcony tym dłużej musimy trzymać przyciski, aby wysunąć do końca tłoki. Zadaniem zaworu jest obniżanie ciśnienia podawanego do układu, przez co można zmniejszyć prędkości poruszającego się tłoku.

• Przy rozdzielaczu 5-cio drogowym wystarczy krótkie naciśnięcie przycisku, aby tłok się całkowicie wysunął nawet przy niskim ciśnieniu.

• W rozdzielaczach powietrze zasilające siłownik płynie zupełnie inną drogą niż powietrze zasilające sterowanie, dlatego do zasilania można podać małe ciśnienie, a do sterownika dużo większe - niebezpieczne.

• Podłączenie regulatorów drogowych i lampek spowodowało, że nie musieliśmy obserwować ruchu tłoka. Dzięki temu układ sterowania i siłownik mogą znajdować się w innych pomieszczeniach.

• Przy większym regulatorze drogowym wystąpiło opóźnienie w reakcji lampki na przesunięcie siłownika, dlatego do tego typu zadań lepiej używać małe regulatory drogowe (natychmiastowa reakcja na przesunięcie tłoka).

SIŁOWNIK

ZASILANIE

ROZDZIELCZACZ 5/3 STEROWANY PNEUMATYCZNIE

LAMPKI PNEUMATYCZNE

ZAWÓR DŁAWIĄCO-ZWROTNY

PRZYCISK PNEUMATYCZNY MONOSTABILNY

WYŁĄCZNIK DROGOWY

---