Temat: Procesy psychiczne, ich podział i kluczowe pojęcia
PROCESY PSYCHICZNE - to ogół stanów świadomych i nieświadomych, które mają wpływ na powstanie myśli, przekonań, marzeń, pragnień, motywów również świadomych i nieświadomych. Są to te stany które wywierają wpływ na zachowanie się człowieka.
Procesy psychiczne dzielimy na:
1. Poznawcze
2. Emocjonalno - pobudzeniowe
3. Wykonawcze
PROCESY POZNAWCZE - procesy dzięki, którym człowiek uzyskuje pewną wiedzę o otaczającym go świecie, w sposób pośredni i bezpośredni. Zaliczamy tu wrażenie, spostrzeżenie, pamięć, uwagę, wyobraźnię, mowę, myślenie.
WRAŻENIA - podstawowy proces poznawczy. Elementarny i jednorodny proces poznawczy powstający pod wpływem jednego bodźca jednego rodzaju. Dając odzwierciedlenie pojedynczej cechy przedmiotu np.: barwa, dźwięk, smak. Wrażenia różnią się od siebie czterema cechami:
*charakterem
*intensywnością
*jakością
*czasem trwania
Wrażliwość to zdolność odbierania wrażeń czyli pobudliwość na pewne bodźce. Bodźce dzielimy na podprogowe, nadprogowe i progowe. Próg możliwości - najmniejsze wrażenie wywołane przez najmniejszy bodziec dla danego receptora. Próg czułości - najmniejsza zauważalna zmiana wywołana przez bodziec.
Rodzaje wrażeń:
* odzwierciedlające cechy przedmiotów znajdujących się poza nimi (smakowe, węchowe)
* odzwierciedlające ruchy poszczególnych części i stan poszczególnych narządów wewnętrznych (mięśniowo ruchowe, równowagi i ustrojowe)
Wrażenia zależą od:
1. Sytuacji wewnętrznej - jakości, siły, ilości bodźców, czasu trwania
2. Stanu psychofizycznego organizmu
3. Poziomu inteligencji i wiedzy w danej dziedzinie
4. Czynnik: od czasu trwania i nastawienia na odbiór
Po dłuższym czasie działania bodźca przestajemy odczuwać (wrażliwość się zmniejsza) jest to tzw. adaptacja
SPOSTRZEŻENIA - odzwierciedlenie świadomości człowieka zespołów powiązanych ze sobą cech, szczegółów, przedmiotów oddziaływujących na nasze zmysły. Etap wyższy od wrażenia. Proces bezpośredniego poznawania otaczającej rzeczywistości. Mamy zawsze do czynienia z kompleksami pobudzeń jednego lub kilku ośrodków zmysłowych. Żeby zinterpretować spostrzeżenie trzeba umieć odbierać wrażenia. Podstawowy materiał dzięki któremu gromadzimy informacje.
Zależą od:
*możliwości percepcyjnych człowieka
*doświadczeń indywidualnych (szybko i dobrze spostrzegamy)
*zainteresowania - (stopnia zainteresowania) to co kogo interesuje
*koncentracji uwagi - podnosi jakość spostrzegania
*umiejętności obserwowania - jak uczeń gestykuluje, wypowiada się
*przedmiotu - (nowy, zaskakujący)
APERCEPCJA - zależność spostrzeżeń od wiedzy, poglądów, zainteresowań, stosunku do otaczającej rzeczywistości.
Spostrzeżenia:
*obiektywne - spostrzegamy to co istnieje rzeczywiście, interpretuje i niczego nie dodaje
*subiektywne - spostrzegamy nie tylko to co istnieje ale znacznie więcej.
PAMIĘĆ - Możemy wykorzystać wcześniej poznane informacje w momencie, gdy ich potrzebujemy. Fizjologiczne podłoże pamięci jest jeszcze badane. Funkcja pamięci nie składa się tylko z procesu zapamiętywania. Żeby coś sobie przypomnieć trzeba sobie zapamiętać. Funkcje pamięci:
1. Zapamiętać
2. Przechować
3. Odtworzyć
Ad 1) Zapamiętywanie
*spontaniczne
*celowe - uczenie się
Sensowność decyduje o tym, że lepiej zapamiętujemy. Zainteresowanie, ocenianie, zrozumiałość, powtórki, motywacja do uczenia. Gdy znajdziemy sens w tym co chcemy zapamiętać to zapamiętujemy łatwiej, trwałej, szybciej. Powtarzanie ułatwia zapamiętywanie. Motywacja do tego co się uczymy pomoże zapamiętać. Zainteresowanie - jeśli się czymś interesujemy to zapada nam to w pamięć. Ocenianie informacji co do ich ważności pomaga zapamiętywać.
Ad 2) Przechowywanie
Dzięki przechowywanym informacjom możemy lepiej i łatwiej żyć. Zapamiętywanie jest przeciwieństwem przechowywania. Nie ma jednej teorii dlaczego zapamiętujemy.
Ad 3) Odtwarzanie
Przypominanie, skorzystanie z przechowywanych informacji, im wcześniej przypominamy, tym więcej pamiętamy.
Rodzaje pamięci:
1. Mechaniczna - bezsensowna
2. Logiczna - sensowna
3. Mimowolna - nie zależy od nas to, że zapamiętujemy
4. Dowolna
5. Świeża - bezpośrednia, natychmiastowa, wynik badamy zaraz po nauce
6. Trwała
Informacje z pamięci świeżej wędrują dopiero do trwałej.
Cechy pamięci:
*trwałość
*szybkość
*wierność
*gotowość
*zakres
Trwałość - czas trwania wiedzy w pamięci
Szybkość - w różnym stopniu jest wyrażona i tak jedni szybciej drudzy wolniej zapamiętują. Ile trzeba powtórzeń by materiał został odtworzony.
Wierność - jak wiernie ci pamięć odtwarza,
Gotowość - łatwość odtwarzania, szybkie rozpoznanie i posługiwanie się wiedzą
Zakres - (pojemność), ile potrafimy zapamiętać. Ilość zapamiętanych treści w danym czasie.
Typy pamięci:
1. Wzrokowa
2. Słuchowa
3. Ruchowa
Akcent kładziony jest na jeden typ. Łatwiej korzysta się z jednego typu.
Proces zmiany i modyfikacji zachowania zależy od uczenia się i procesu dojrzewania.
MYŚLENIE - Odzwierciedlenie istoty cech przedmiotów i zjawisk oraz stosunków między nimi zachodzącymi nie działających bezpośrednio na nasze zmysły.
Proces poznawczy, w którym odzwierciedlane są struktury i funkcjonalne stosunki różnych elementów rzeczywistości.
Dzięki myśleniu możemy informacje które przechowujemy przekształcać. W proces myślenia zaangażowane są 3 zjawiska - materiał stanowi:
1. Informacje
2. Operacje
3. Reguły
Ad 1) Bierzemy z pamięci, materiałem do myślenia są także pojęcia, spostrzeżenia, wyobrażenia
Ad 2) Podstawowe transformacje przy pomocy, których zmieniamy materiał myślenia:
analiza
synteza
porównywanie
abstrahowanie
uogólnienie
Gdybyśmy nie sortowali operacji nie moglibyśmy ich transformować.
Ad 3) Reguły myślenia mogą być zawodne i niezawodne. Strategie, metody, które porządkują nasze operacje myślenia. Niezawodne reguły myślenia to algorytmy, zawodne reguły myślenia to heurystyki. Reguła myślenia - ciąg operacji, cykl operacji. Może być właśnie zawodny i niezawodny. Nasze myślenie jest częściej zawodne.
Poziom myślenia:
1. Myślenie sensoryczno - motoryczne -- do 2 roku życia
2. Konkretno - obrazowo - ruchowe -- przedszkole
3. Wyobrażeniowe -- szkoła
4. Abstrakcyjno - teoretyczno - pojęciowe - dorośli
Wyobraźnia to proces poznawczy, definiowany jako umiejętność:
przypomnienia sobie lub wytworzenia w umyśle dowolnych bodźców odbieranych przez zmysły: obrazów, dźwięków, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych
Wyobraźnia pozwala na mniej lub bardziej szczegółowe tworzenie w umyśle dowolnych sytuacji zaistniałych, hipotetycznych lub nie mogących zaistnieć w rzeczywistości. Ma związek z marzeniami sennymi.
przewidywania możliwych, przyszłych zdarzeń na podstawie bieżących informacji, umożliwiające uniknięcie pewnych negatywnych zdarzeń lub przygotowanie się do nich, jeśli są niemożliwe do uniknięcia
W tym sensie używa się tego słowa w zwrotach "Kierowca jeżdżący z wyobraźnią".
przekazywania w dowolnej formie artystycznej swoich wrażeń i wyobrażeń (wyobraźnia artystyczna)
Wyobraźnia artystyczna jest też czasem rozumiana jako zdolność do "zobaczenia" w swoim umyśle tworzonego dzieła artystycznego zanim zostanie ono technicznie wykonane.
Wyobraźnia zanika wraz z wiekiem[
MOWA - myślenie ściśle związane z mową, która odgrywa ważną rolę w procesach myślenia. Dzięki mowie przedmioty i zjawiska otrzymują nazwy. Można więc operować symbolami przedmiotów i zjawisk. Mowa należy do drugiego układu sygnałowego dostępnego tylko człowiekowi. Pierwszy układ jest wspólny dla zwierząt i ludzi (gest).
Funkcje mowy:
oddziaływanie na innych - polecenia, instrukcje.
komunikacyjna - przekazywanie innym co się wie.
PROCESY EMOCJONALNO POBUDZENIOWE - pozwalają na podjęcie działań mobilizując energię i ustosunkowanie się do otaczającej nas rzeczywistości.
EMOCJE - to zjawiska psychiczne wyrażające nasz stosunek do otoczenia. Człowiek w swoich działaniach odnosi się do ludzi, rzeczy, zjawisk, działań innych ludzi i ten stosunek może być mniej lub więcej uświadomiony. Emocje to przeżycia proste przebiegające gwałtownie i trwające względnie krótko. Związane najczęściej z potrzebą zaspokojenia potrzeb biologicznych.
Posiadają 3 cechy:
*Znak - pozytywne nastrojenie +, i negatywne -
*Intensywność - siła z jaką przeżywamy, stopień pobudzenia układu nerwowego
*Treść - strach, niepokój, znudzenie, miłość
Stanowią ważny przedział w życiu człowieka. W spotkaniu z drugim człowiekiem możemy i nie możemy zgadnąć jakie on ma emocje. Człowiek posiada takie środki, którymi uzewnętrznia swoje emocje.
Ekspresję emocji możemy obserwować za pomocą (mimiki, pantomimiką), pozwala nam pokazać co przeżywamy. Nad ekspresją możemy panować (tuszować ją). Dzieci nie panują nad ekspresją.
Emocje każdy wyraża swoje emocje na swój sposób. Jedyną emocją tak samo wyrażaną jest śmiech.
Teoria Langego wypatrywała podłoża emocji w fizjologii człowieka. Canon podważył tę teorię. Łuria powiedział, że to związki czasowe w pobudzeniu pewnych struktur decydują o przeżywaniu emocji.
Teoria oceny poznawczej - uwzględnia to co wiemy na temat emocji. Zawsze potem pojawia się ocena tego co odebrałem z otoczenia. Coś robimy w kierunku percepcji lub nie. Percepcja ma źródło w otoczeniu i w sobie.
Świat i ja buduje swoje emocje. Z ciała płynie jakość pobudzenia. Jak ja ocenię to co postrzegam taka będzie intensywność emocji. Siłę emocji funduje organizm, temperament, układ nerwowy. Emocje mają wpływ na to co przyswajamy w danym momencie. Istnieje ścisła zależność między tym co w danym momencie przeżywamy (siłą i treścią emocji) a naszym poznaniem. Siła wpływa na jakość poznania. Im sprawniejsze procesy umysłowe tym mniejszy wpływ emocji.
Zasady pomagająco - przeszkadzające:
* brak emocji - (obojętność) - z bodźca czerpiemy tylko informacje.
* minimalny stan natężenia emocji sprzyja procesom umysłowym bez względu na znak (ułatwia pracę umysłową)
* emocje o średniej sile mają wyraźny wpływ na przebieg czynności poznawczych i korespondują wprost z treścią emocji (podniecenie, zniecierpliwienie)
* emocje o silnej sile (na max), wyłącza mechanizmy regulacji zachowania. Wszystkie czynności podporządkowane procesom emocjonalnym. Osoba ślepa na to co się dzieje wokół niej, realizuje tylko swój stan emocjonalny (szał, furia).
UCZUCIA - przeżycia bardziej trwałe, utrzymują się przez dłuższy okres, są aktywizowane przez korę mózgu i związane są zaspokojeniem potrzeb wyższego rzędu (potrzeby psychospołeczne)
Fizjologiczne podłoże emocji i uczuć
Powstają one pod wpływem układu nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego. W powstawaniu zaangażowane są ośrodki podkorowe, układ wegetatywny, trzustka, kora nadnerczy. Obserwujemy też objawy zewnętrzne, że jesteśmy w pobudzeniu:
gęsia skórka, zaczerwienienie, pocenie, bladość, nadmierne wydzielanie śliny, szybsze lub wolniejsze oddechy, wyraz twarzy.
Klasyfikację uczuć i emocji ustala się na podstawie siły:
silne,
mocne
słabe
Ze względu na charakter:
nieprzyjemne
przyjemne
Ze względu na treści:
intelektualne
społeczne
moralne
estetyczne
Ze względu na stopień komplikacji:
proste - sytość
złożone - przyjaźń, miłość
głębokie
Ze względu na trwałość:
*Nastroje - dłużej trwający stan emocjonalny jest względnie słaby (dobrego samopoczucia, przygnębienia
*Afekty - silne gwałtowne i krótkotrwałe przeżycia emocjonalne. Wywołane przez wściekłość, przerażenie, rozpacz. Znosi możliwość kontrolowania siebie. Zależą od cech osobowościowych. Nie zależą od woli. Podłożem afektów są niezaspokojone ambicje i konflikty zewnętrzne.
*Wzruszenia - przebiegają z wyraźnymi objawami wegetatywnymi. Silne emocje.
Emocje powstają w sytuacjach:
zagrożenia
ograniczenia
pozbawienia
zaspokojenia
PROCESY WYKONAWCZE - wpływają na organizowanie działań jednostki - sterują działaniem, dzięki nim tworzą się ciągi uporządkowanych czynności, kształcą one nawyki, umiejętności i sprawności. Czynnikami aktywizującymi człowieka do działania są potrzeby, zadania i cele. Czynnikami ukierunkowującymi są motywy.
DZIAŁANIE - aktywny udział jednostki w dążeniu do osiągnięcia określonego celu. (zabawa, nauka, praca)
POTRZEBA - to brak w organizmie czegoś, co jest niezbędne do utrzymania równowagi organizmu i dobrego funkcjonowania.
POTRZEBY wg.: MASLOVA
1 - Samorealizacji
2 - Estetyki
3 - Poznawcze
4 - Uznania i szacunku
5 - Przynależności i miłości
6 - Bezpieczeństwa
7 - Fizjologiczne
1 - 3 P. PSYCHOSPOŁECZNE
4 - 7 P. PODSTAWOWE
FRUSTRACJA - wiąże się ściśle z potrzebą, stan psychiczny, pojawia się za każdym razem gdy na drodze do zaspokojenia potrzeby staje jakaś przeszkoda.
Przeszkody:
zewnętrzne
czynna - zależne od człowieka
bierna - naturalne przeszkody
wewnętrzne - konflikt motywacyjny (konflikty co ukierunkowują działanie)
zarówno a i b są pozytywne (obie możliwości są dobre).
- i +, aby uzyskać coś pozytywnego trzeba się poświęcić.
- i -, co robić aby jak najmniej bolało, najmniej ponieść strat.
Przy frustracji występują:
regresja - powrót do prymitywnych form dzialania
fiksacja - zamknięcie się w kręgu zachowań, wykonywanie czynności, które nie przynoszą korzyści a nawet przynoszą straty
rezygnacja
STRES - jest też emocją, ale nie tylko. Niespecyficzna reakcja organizmu na stawiane przed nim wymagania. Stan wzmożonego napięcia emocjonalnego i podniesionej aktywizacji całego ustroju. Włanczają się mechanizmy obronne i może dochodzić do dezorganizacji zachowania (robimy głupoty). Stres jest wywoływany przez stresory - czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Niespecyficzna reakcja (nie wiemy co zrobić, jak się zachować) to wtedy wywołuje się w nas reakcję stresową.
Najpierw jest:
1. Alarm - coś jest nie tak, coś nowego się pojawiło niespodziewanego.
2. Obrona - organizm wytwarza mechanizmy lub substancje by przetrwać trudny czas.
3. Reakcja wyczerpania - występuje jeśli nie rozładujemy stresu, nie podejmiemy działań, które obniżają stres.
Stresory:
sytuacje frustracyjne - można zaspokoić potrzeby
sytuacje deprawacji - nie można myśleć o zaspokojeniu potrzeby (złamanie nogi)
sytuacje bolesne - żal po stracie osoby bliskiej, ból fizyczny i psychiczny
sytuacje zagrożenia - może się pojawić sytuacja od 1 - 3
PSYCHOLOGIA
1. PROCESY PSYCHICZNE
a) procesy poznawcze:
wrażenia- jest to elementarny proces poznawczy, który polega na odzwierciedleniu cech przedmiotów i zjawisk, które w danej chwili działają na nasze narządy zmysłowe (wrażenia: wzrokowe, słuchowe, smakowe, skórne, równowagi, ustrojowe).
spostrzeżenia - wyodrębnienie z tła danego przedmiotu. Jest to proces złożony, poznawczy wyższy. Subiektywny.
1. uobecnienie sobie przedmiotu- to istnieje
2. sąd realizujący- to na pewno istnieje
3. sąd klasyfikujący-do czego to się zalicza
Zaburzenia w postrzeganiu- są wynikiem zab. w przebiegu któregoś z ww.3 elementów lub fałszywych sądów, np.:
Ad.2- halucynacje
Ad.3-złudzenia
APERCEPCJA- zależność naszych spostrzeżeń od całości życia psychicznego
a) stała (wyrobiony pogląd- sposób postrzegania zjawisk, przedmiotów, dostrzeganie cech negatywnych/ pozytywnych)
b) chwilowa (zależy od nastroju- np. aury, dot. Jedynie momentów)
Wpływ na spostrzeżenia mają:
-wiadomości na temat dot. spostrzeżenia
-zainteresowanie obiektem spostrzeżenia
-stan psychiczny
wyobrażenia- odzwierciedlenie przedmiotów, zjawisk, które już kiedyś zostały spostrzeżone
a)wytwórcze- pewne el. są już znane a inne są wytworem naszej wyobraźni, fantazji ( b. ważne w rozwoju techniki, nauki, etc.). Ludzie o predyspozycjach artystycznych posługują się w większym stopniu wyobraż. wytw.
c) odtwórcze- związane z pamięcią
Wyobrażenia- motywują do działania, kreacji.
Działalnosć wyobraźni wiąże się z życiem emocjonalnym i uczuciowym.
FORMY DZIAŁALNOSCI WYOBRAŹNI:
a) mimowolna- np. marzenia senne
b) dowolna- obrazy świadome tworzone i przekształcone w zalezności od celów (wizualizacja) i pragnień
[procesy poznania umysłowego]:
myślenie- jest wynikiem uogólnienia i analizy wrażeń i spostrzeżeń świadomości. Jest najwyższym procesem poznawczym. Jest to proces uogólnionego i posredniego poznawania rzeczywistości. Dzięki myśleniu poznajemy zjawiska, przedmioty, których nie możemy poznać w sposób namacalny- bezpośredni.
FAZY MYŚLENIA:
1. uświadomienie sobie sytuacji problemowej, zagadnienia przed którym stajemy
2. Postawienie hipotezy- przypuszczalnego sposobu rozwiązania tego problemu
3. Sprawdzenie hipotezy
4. Sąd- podjęcie decyzji
OPERACJE MYŚLOWE;
1. porównywanie- prowadzi do klasyfikacji.
2. analiza-myślowe rozłożenie przedmiotu lub zjawiska i wykrywanie składowych elementów problemu
3. synteza- odbudowuje całość rozłożoną w analizie
4. abstrahowanie- - wydzielenie, wyodrębnienie jednej okreslonej cechy, właściwości przedmiotu lub zjawiska i oderwanie jej od pozostałych cech
5. uogólnienie- polega na ustaleniu cech specyficznych, wspólnych pewnej grupie przedmiotów, zjawisk. Prowadzi do powstawania pojęć.
CECHY MYŚLENIA:
1. krytycyzm- ostrożne przyjmowanie pewnych hipotez
2. giętkość umysłu- przeciwdziała rutynie
3. rozległość myśli- ogrnianie całości zagadnienia bez pomijania szczegółów
4. szybkość myślenia
5. pochopność myślenia- myśl. stereotypowe
POZIOMY MYŚLENIA:
1) myślenie obrazowe
2) m. Obrazowo-ruchowe- powstaje dzięki dokonywaniu zmian w otaczającym środowisku
3) m. Konkretne- zastosowanie wyobraźni, spostrzeżeń stosownie do zadania
4) m. Abstrakcyjne- wyraża się w symbolach słownych, liczbowych, kształtuje się w okresie dojrzewania
MOWA- symbolem myślenia- ułatwia myślenie-kształtuje się już w okresie poniemowlęcym(1-3r ż.)-ok. 300słów pod koniec tego okresu
pamięć - zdolność do rejestrowania, przechowywania i odtwarzania informacji; rozróżniamy p. natychmiastowa i doraźną/
mimowolną, mechaniczną, rozsądkową i mnemotechniczną(sztuczna)- dzięki niej zapamiętujemy, co z czego wynika
PROCESY PAMIECIOWE:
1. zapamiętywanie- u podłoża leżą skojarzenia
a)mimowolne
b)dowolne- uczenie się
2. pamiętanie
3. odtwarzanie- może być w formie przypomnień- mimowolnych i dowolnych
4. zapominanie
Dobra pamięć- zależy od nastawienia, skojarzeń, dokładnego odzwierciedlenia treści w świadomości, powtarzania nabytych wiadomości
Uwaga-skierowanie czynności poznawczych w określonym kierunku- ku przedmiotowi będącemu źródłem bodźców; ogólnie czuwanie
b)procesy emocjonalne i uczuciowe- wyrażają nasz stosunek do procesów poznawczych.
Źródło uczuć- życie w społ., poznanie, praca
Wpływ stanów uczuciowych na dział. człowieka
o uczucia steniczne- pobudzają do działania
o uczucia asteniczne- demobilizują
UCZUCIA PODSTAWOWE-:
1. GNIEW
2. SMUTEK
3. RADOŚĆ
4. STRACH
5. WSTYD
DOJRZAŁOŚĆ EMOCJONALNA- zdolność do przeżywania emocji intensywnych bez poczucia winy i leku; umiejetność zachowania równowagi miedzy wyrażaniem uczuć a ich kontrolą; osoba dojrzała emocjonalnie kieruje się w postępowaniu swoimi poglądami, planami, jest odpowiedzialna za swoje czyny, potrafi przewidzieć skutki swojego postępowania, kieruje się w podejmowaniu decyzji uczuciami wyższymi- zdolność do wyrzeczeń
cechy stanów uczuciowych-pobudliwość, stabilność, intensywność, głębia
Etapy procesu poznania:
1. poznanie konkretnych przedmiotów i zjawisk- odzwierciedlają się one w naszej świadomości za pomocą wrażeń i spostrzeżeń . Ten etap nazywamy poznawaniem zmysłowym
2. Poznanie umysłowe- wyst. Wtedy, gdy zgromadzone doświadczenie związane z konkretnymi przedmiotami są wykorzystywane do formowanie odpowiednich pojęć, sądów, prawidłowości
3. Nabyty zasób wiadomości znajduje zastosowanie w działalności praktycznej
c)procesy wykonawcze- wolicjonalne
wpływają na organizację działanie jednostki; dzięki nim tworzy się ciąg uporządkowanych czynności. Kształcą umiejętności, nawyki, sprawności ;
Działanie człowieka:
o Dowolne- zamierzone akty naszej woli; najmniejszy stopień dowolności w działaniu impulsywnym
o Mimowolne ŚWIADOME I NIEŚWIADOME
Towarzyszą stanom
Emocjonalnym
Odruchy bezwarunkowe
WOLA- ta str. Życia psychicznego, która znajduje swój wyraz w świadomej celowości działań, szczególnie takich, które wiążą się z przezwyciężaniem trudności lub przeszkód zewnętrznych lub wewn..
Fazy zjawiska woli:
1. powstanie pobudki i postawienie jakiegoś celu
2. namysł i walka motywów
3. postanowienie
4. realizacja
CECHY WOLI:
1. Świadomość postanowień i działań
2. negatywizm- przeciwstawianie się dział. , informacją pochodzącym od innych ludzi
3. sugestywność- uleganie cudzym wpływom
4. zdecydowanie
5. panowanie nad sobą
6. energia i wytrwałość w działaniu- przezwyciężanie różnych przeszkód stojących na drodze do zamierzonego celu.
7. Inicjatywa
8. Samodzielność
9. Stanowczość
10.Motywacja- osobista, społeczna, uczuciowa, intelektualna
OKRES NIEMOWLĘCY
Odruchy bezwarunkowe
Dźwięki artykułowane
Pierwsze słowa
Zabawy manipulacyjne, koordynacyjne
Reakcje ruchowe- na bodźce
OKRES PONIEMOWLĘCY
Rozwój mowy
Nauka chodu
Poznawanie otaczającego świata przez dotyk, smak, zapach...
WIEK PRZEDSZKOLNY
Zabawa i twórczość-rysowanie, malowanie, budownie-klocki, plastelina-myślenie kreatywne i odtwórcze,
Spostrzeganie szczegółów
Wczesne doświadczenia mają wpływ na całe późniejsze życie(„dziecko jest ojcem człowieka”Wordsworth)
Jształtuje się poczucie własnej tożsamości
MŁODSZY WIEK SZKOLNY(7-11,12LAT)
Intensywny rozwój procesów psychicznych:
Spostrzeżenia dokładne-realizowanie poleceń, odpowiadanie na pytania
Kształtowanie pamieci-zapamiętywanie nowych informacji i wykorzystywanie ich. Najpierw kształtuje się pamięć mechaniczna, następnie logiczna- oparta na rozumieniu
Wyobraźnia- początkowo odtwórcza, z biegiem czasu twórcza- kształtowana i rozwijana na zajęciach artystycznych
Uczucia i zainteresowania- stają się trwalsze i głębsze (dziecko przeżywa radość z sukcesów i osiągnięc, a także wstyd wynikajacy z niepowodzeń, strach w sytuacjach zagrożenia, kształtuje się miłość, przyjaźń i przywiązanie- więź emocjonalna; zainteresowania są jeszcze labilne-często dziecko jest zainteresowane wszystkim co je otacza, kolekcjonuje wszystko co jest możliwe itp.
Mowa-wzbogacana i rozwijana; zdobywanie umiejętności operowania słownictwem, tworzenie bardziej złożonych zdań...
OKRES DORASTANIA
Okres dojrzewania biologicznego i dorastania społcznego- dziecko uczy się samodzielności;
Rozwój świadomości społecznej
Rozwój umysłowy- doskonalenie procesów poznawczych
Rozwój życia emocjonalnego- burzliwy i intensywny
Okres buntu, dostrzegania problemów świata zewnętrznego
ROZWÓJ ŻYCIA
Stabilizacja emocjonalna, zainteresowań
Dojrzałość emocjonalna
Uczucia pozytywne: przyjemność, wzruszenie, podniecenie, miłość
Reakcje obronne: płacz, lęk, niepokój
OSOBOWOŚĆ- zespół względnie trwałych właściwości psychicznych i fizycznych człowieka, które kształtują się pod wpływem warunków środowiskowych i materialnych na podłożu zadatków wrodzonych.
CECHY OSOBOWOŚCI
Potrzeby, postawy, zainteresowania- ukierunkowują naszą osobowość, są bodźcem do zdobywania wiadomości i umiejętności, nadają kierunek rozwoju.
Zdolności i uzdolnienia- warunkują poziom naszego działania
Temperament- określa typ układu nerwowego oraz charakter, który warunkuje nasze postepowanie.
POTRZEBA- stan braku czegoś, co jest niezbędne do prawidłowego f-cjonowania org.;
HIERARCHIA POTRZEB wg Maslova:
1.Sacrum
2.Samorealizacja
Psychospołeczne
Bezpieczeństwa
Biologiczne- m.in. potrzeba kontaktu emocjonalnego-kształtuje się od najmłodszych lat, łączy się z poczuciem bezpieczeństwa
POSTAWY- względnie stałe ustosunkowanie się do przedmiotów czy koncepcji, teorii w wyniku doświadczeń życiowych lub narzucone z zewnątrz
ZAINTERESOWANIA- właściwość psychiczna polegająca na tendencji do skupiania się na pewnych przedmiotach, osobach i dążeniu do poznania obiektu zainteresowań; ustalają się pod koniec okresu dojrzewania