Gleby Ojcowskiego Parku Narodowego powstały na bazie wapieni, glin i na lessie. Podłoże geologiczne terenu Ojcowskiego Parku Narodowego stanowią głównie wapienie jurajskie, datowane na około 150-180mln lat. Wody krasowe przez lata działania na skały wapienne utworzyły w pięknych dolinach ojcowskich oryginalny krajobraz. Jest on urozmaicony i bardzo stromymi ścianami licznych wąwozów, które osiągają nawet 120m głębokości. Upiększają go również przeróżne formy skałkowe i ostańce. W okolicach Ojcowa częste są dwie odmiany wapieni: wapienie skaliste i wapienie ławicowe. Pierwsza z tych odmian, wapienie skaliste, są o wiele bardziej odporne na zjawisko wietrzenia. Tworzą one charakterystyczne dla ostańce i malownicze, izolowane skałki o bardzo ciekawych kształtach. Najbardziej znanym wapieniem skalistym jest Maczuga Herkulesa, skała malowniczo usytuowana w pobliżu zamku Pieskowa Skała.

W Ojcowskim Parku Narodowym znajduje się około 400 jaskiń. Są tu również inne formy krasowe: rozłogi, wywierzyska, wciosy, i leje krasowe. Jaskinia Łokietka - 320m długości, jaskinia Ciemna - 230m długości i jaskinia Zbójecka - 189m długości należą do najdłuższych i najbardziej znanych jaskiń Ojcowskiego parku.