Cytaty po łacinie, S E N T E N C J E, Aforyzmy & cytaty


>> a fructibus eorum cognoscetis eos - po ich owocach ich poznacie. Jezus Chrystus.

>> ab alio exspectes, alteri quod feceris - co zrobisz drugiemu, oczekuj od niego; jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie. Seneka.

>> ab Iove principium <początek od Jowisza> - zaczynać od osoby lub sprawy najważniejszej.

>> ab ovo <od jaja> - od początku.

>> ab ovo usque ad mala - od jajka do jabłek; od początku do końca. Horacy.

>> ab urbe condita - od założenia Rzymu; przen. od początku. Tytus Liwiusz.

>> absens carens - nieobecny traci.

>> absit! - uchowaj, Boże!

>> absterget Deus omnem lacrimam ab oculis - i otrze Bóg z ich oczu wszelką łzę. Apokalipsa wg św. Jana.

>> ad calendas Graecas <do greckich kalend> - na czas nieokreślony. Oktawian August.

>> ad futuram rei memoriam - na przyszłą rzeczy pamiątkę.

>> ad maiorem Dei gloriam - dla większej chwały Bożej. św. Ignacy Loyola.

>> ad patres - (udać się) do ojców; umrzeć.

>> ad perpetuam rei memoriam - na wieczną rzeczy pamiątkę.

>> aequam memento rebus in arduis servare mentem - i w nieszczęściu zachowuj spokój umysłu. Horacy.

>> alea iacta est - kości zostały rzucone (dosł. kość [kostka do gry] została rzucona). Menander, a za nim Cezar.

>> alter ego - drugie ja. Cyceron.

>> alteri vivas oportet, si vis tibi vivere - musisz żyć dla innych, jeśli chcesz żyć z pożytkiem dla siebie. Seneka.

>> amantium irae amoris integratio - kłótnie kochanków umacniają ich miłość. Terencjusz.

>> ambitiosa non est fames - głód nie ma ambicji. Seneka.

>> amicorum omnia communia - u przyjaciół wszystko jest wspólne. Pitagoras.

>> amicus certus in re incerta cernitur - pewnego przyjaciela poznaje się w niepewnej sytuacji. Cyceron.

>> amicus Plato, sed magis amica veritas - przyjacielem Plato, lecz większą przyjacółką prawda. Arystoteles.

>> amor omnibus idem - miłość dla wszystkich jednaka. Wergiliusz.

>> amor vincit omnia - miłość wszystko zwycięża.

>> anguis in herba <wąż w trawie> - ukryte niebezpieczeństwo.

>> animam debet - <winien duszę> zadłużony po uszy.

>> anima vilis - podła dusza.

>> arbiter elegantiarum - mistrz dobrego smaku. Tacyt o Petroniuszu.

>> arma virumque cano - opiewam oręż i męża. Wergiliusz, początek Eneidy.

>> ars est celare artem - sztuką jest ukrycie (wysiłków) sztuki. Owidiusz.

>> ars longa, vita brevis - sztuka długotrwała, życie krótkie. Seneka.

>> asinus ad lyram - osioł przy lirze; pasuje jak wół do karety.

>> asinus asinorum - osioł nad osłami.

>> asinus in tegulis - osioł na dachu; zła wróżba.

>> attendite a falsis prophetis - strzeżcie się fałszywych proroków. Jezus Chrystus.

>> audaces fortuna iuvat - śmiałym szczęście sprzyja. Wergilusz, Eneida.

>> audiatur et altera pars - trzeba wysłuchać i drugiej strony. Seneka.

>> aurea dicta - złote słowa. Lukrecjusz.

>> aurea mediocritas - złoty środek. Horacy.

>> aut bibat, aut abeat - niech pije albo niech sobie idzie. Cyceron.

>> aut Caesar aut nihil - albo Cezarem, albo niczym.

>> ave, Caesar, morituri te salutant - witaj, Cezarze, mający umrzeć cię pozdrawiają.

Na początek

B

>> beati pauperes spiritu - błogosławieni ubodzy w duchu. Jezus Chrystus.

>> bellum omnia contra omnes - wojna wszystkich przeciwko wszystkim.

>> bene meritus - dobrze zasłużony.

>> benedictus qui venit in nomine Domini - błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.

>> bis dat qui cito dat - podwójnie daje, kto szybko daje. Publiliusz Syrus.

>> bona fide - w dobrej wierze.

>> bonum ex malo non fit - dobro nie rodzi się ze zła. Seneka.

>> boss lassus fortius figit pedem - zmęczony wół szybciej pracuje.

Na początek

C

>> caeca invidia est - zazdrość jest ślepa.

>> captatio benevolentiae - zjednywanie sobie względów.

>> carpe diem <chwytaj dzień> - korzystaj z każdego dnia. Horacy.

>> cedant arma togae - niech oręż ustąpi przed togą.

>> certum est, quia impossibile est - jest pewne, ponieważ jest niemożliwe.

>> charta non erubescit - papier się nie rumieni.

>> cicer cum caule - groch z kapustą (tłumaczenie polskiego idiomu).

>> cogito, ergo sum - myślę, więc jestem. Kartezjusz.

>> cognosce te ipsum - poznaj samego siebie.

>> conflabunt gladios suos in vomeres - przekują swoje miecze na lemiesze. Izajasz.

>> consensus facit legem - zgoda tworzy prawo.

>> consuetudo est altera natura - przyzwyczajenie jest drugą naturą. Cyceron.

>> consummatum est - stało się. Jezus Chrystus.

>> contra vim non valet ius - prawo jest bezsilne wobec przemocy.

>> convenienter naturae vivere - żyć w zgodzie z naturą. Zenon z Kitionu.

>> cornix cornici oculum non effodit - kruk krukowi oka nie wykole.

>> corrumpunt mores bonos colloquia mala - złe rozmowy psują dobre obyczaje.

>> corvus albus - biały kruk. Juwenalis.

>> crede, quod habes, et habes - wierz, że masz, a będziesz miał.

>> crescit sub pondere virtus - prześladowana cnota wzrasta.

>> crux interpretum <krzyż komentatorów> - miejsce (w tekście) trudne do zrozumienia.

>> cucullus non facit monachum - kaptur nie czyni mnicha.

>> cui bono? - na czyją korzyść? Lucjusz Kasjusz.

>> cuius regio, eius religio - czyja władza, tego religia.

>> cum debita reverentia - z należytym szacunkiem.

>> cum tacent, clamant <milcząc wołają> - milczenie jest wymowniejsze od mowy. Cyceron przeciw Katylinie.

>> cum ventis litigare - walczyć z wiatrem.

Na początek

D

>> damnat quod non intelligunt - potępiają to, czego nie rozumieją.

>> de fumo in flammam - z dymu w ogień; z deszczu pod rynnę.

>> de gustibus non est disputandum - w sprawach gustów nie ma dyskusji.

>> de mortuis aut bene aut nihil - o zmarłych należy mówić dobrze albo nic. Chilon ze Sparty.

>> Deum sequere - idź za wezwaniem Boga. Cyceron, Seneka.

>> Deus ex machina - bóg z machiny. Często u Eurypidesa.

>> dictum sapienti sat - mądrej głowie dość dwie słowie.

>> diem perdidi - straciłem dzień (bo nie zrobiłem nic dobrego). Tytus.

>> dies irae - dzień gniewu. Sofoniasz o dniu Sądu Ostatecznego.

>> difficile est satiram non scribere - trudno nie pisać satyry. Juwenalis.

>> difficilis in otio quies - bezczynność nie daje odpoczynku.

>> dimidium facti, qui coepit, habet - kto zaczął, już zrobił połowę. Horacy.

>> Dis aliter visum est - inna jest wola bogów. Publiliusz Syrus.

>> discenda est virtus - cnoty należy uczyć. Seneka za Sokratesem.

>> divide et impera - dziel i rządź. Filip, król Macedonii.

>> divitiae non sunt bonum - bogactwo nie jest dobrem. Seneka za stoikami.

>> docendo discimus - ucząc innych, sami się uczymy. Seneka.

>> ducunt volentem fata, nolentem trahunt - powolnego prowadzą losy, opornego siłą ciągną. Seneka za Kleantesem.

>> dulce et decorum est pro patria mori - słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę. Horacy.

>> dulcis est somnus operanti - słodki jest sen dla pracującego. Kohelet.

>> dum spiro, spero - dopóki oddycham, nie tracę nadziei.

>> duobus litigantibus tertius gaudet - gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta. Z Ezopa.

>> duo cum faciunt idem, non est idem - gdy dwóch robi to samo, to nie jest to samo.

>> dura lex, sed lex - surowe prawo, ale prawo.

Na początek

E

>> ecce homo - oto człowiek. Piłat o ukrzyżowanym Jezusie.

>> edimus, ut vivamus, non vivimus, ut edamus - jemy po to, by żyć, a nie żyjemy po to, by jeść. Plutarch.

>> ego sum qui sum - jestem, który jestem. Bóg do Mojżesza.

>> ego sum via et veritas, et vita - ja jestem drogą, prawdą i życiem. Jezus Chrystus.

>> equi donati dentes non inspiciuntur - darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby.

>> errare humanum est - błądzić jest rzeczą ludzką. Seneka Starszy.

>> est modus in rebus <mają rzeczy swą miarę> - wszystko ma swoje granice. Horacy.

>> et tu, Brute, contra me - i ty, Brutusie, przeciwko mnie. Cezar.

>> etiam latrones suis legibus parent - i zbóje mają swoje prawa. Cyceron.

>> ex malis eligere minima - wybierać mniejsze zło. Cyceron za Arystotelesem.

>> ex oriente lux - światło ze wschodu (przychodzi).

>> exegi monumentum aere perennius - zbudowałem pomnik trwalszy od spiżu. Horacy.

>> exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor - niech z naszych kości narodzi się mściciel. Wergiliusz, Eneida.

>> experto credite - wierzcie doświadczonemu. Wergiliusz.

>> extremis malis extrema remedia - na krańcowe zło krańcowe środki.

Na początek

F

>> faber est quisque suae fortunae - każdy jest kowalem własnego losu. Appiusz Klaudiusz.

>> fama crescit eundo - plotka rośnie rozchodząc się. Wergiliusz.

>> fames est optimus coquus - głód jest najlepszym kucharzem. Cyceron.

>> fas est et ab hoste doceri - wolno się uczyć nawet od wroga. Owidiusz.

>> favete linguis - milczcie w skupieniu. Horacy.

>> feci, quod potui, faciant meliora potentes - zrobiłem, co mogłem, kto potrafi, niech zrobi lepiej.

>> felix culpa - szczęśliwa wina. Św. Augustyn o grzechu pierworodnym.

>> felix, qui potuit rerum cognoscere causas - szczęśliwy, kto zdołał poznać przyczyny wszechrzeczy. Wergiliusz.

>> ferro ignique <żelazem i ogniem> - ogniem i mieczem.

>> festina lente - spiesz się powoli.

>> fiat lux - niech się stanie światłość. Księga Rodzaju.

>> fides sine operibus mortua est - wiara bez uczynków jest martwa. Św. Jakub.

>> finis coronat opus - koniec wieńczy dzieło. U Owidiusza.

>> finita est comoedia - komedia skończona.

>> fortuna favet fortibus - los sprzyja dzielnym.

>> fumum vendere <sprzedawać dym> - mamić obietnicami.

Na początek

G

>> gallus in suo sterquilinio plurimum potest - kogut tylko na własnym gnojowisku dużo może. Seneka.

>> genius loci - duch opiekuńczy miejsca.

>> gladiator in arena consilium capit - gladiator decyduje dopiero na arenie.

>> gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis - chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. Św. Łukasz.

>> gloria victis - chwała zwyciężonym.

>> gloria virtuti resonat - sława jest echem cnoty.

>> gratis accepistis, gratis date - darmo otrzymaliście, darmo dawajcie. Jezus Chrystus do apostołów.

>> graviora manent - najgorsze dopiero nadejdzie.

>> gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo - kropla drąży skałę nie siłą, lecz ciągłym padaniem. Owidiusz.

Na początek

H

>> Hannibal ante portas - Hannibal u bram; bliskie niebezpieczeństwo.

>> hic sunt leones - tu przebywają lwy; nieznane kraje.

>> historia magistra vitae - historia nauczycielką życia. Cyceron.

>> hodie mihi, cras tibi - dziś mnie, jutro tobie.

>> hominis est errare, insipientis in errore perseverare - ludzką rzeczą jest błądzić, głupców trwać w błędzie.

>> homo homini lupus est - człowiek człowiekowi jest wilkiem. Plaut.

>> homo sacra res homini - człowiek jest rzeczą świętą dla człowieka. Seneka.

>> homo sum, humani nihil a me alienum puto - jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce. Terencjusz.

>> honesta res est laeta paupertas - szacowna to rzecz pogodne ubóstwo. Seneka za Epikurem.

>> horribile dictu - strach powiedzieć.

>> hospes, hostis - każdy obcy to wróg.

>> humana non sunt turpia >> co ludzkie, nie hańbi.

Na początek

I

>> ibi patria, ibi bene - tam ojczyzna, gdzie dobrze.

>> ignavis sepmer feriae - lenie zawsze mają święto.

>> ignis non exstinguitur igne - ognia nie gasi się ogniem.

>> ignorantia iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi.

>> ignoti nulla cupido - nieznane nie nęci; nie pragnie się czegoś, o czym się nie wie, że istnieje.

>> impares nascimur, pares morimur - rodzimy się nierówni, umieramy równi. Seneka.

>> imperare sibi maximum est imperium - panować nad sobą to najwyższa władza. Seneka, Cyceron.

>> impos animi - słaby na umyśle.

>> impossibilium nulla obligatio est - nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych.

>> in aqua scribis <piszesz na wodzie> - niepewność realizacji.

>> in arena aedificas <budujesz na piasku> - nierealne podstawy czegoś.

>> in articulo mortis - w obliczu śmierci.

>> in lacte matris praebibere - wyssać z mlekiem matki. Św. Augustyn.

>> in magnis et voluisse sat est - w rzeczach wielkich wystarczy chcieć. Propercjusz.

>> in principio creavit Deus coelum et terram - na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Księga Rodzaju.

>> in principio erat Verbum - na początku było Słowo. Św. Jan.

>> in silvam ligna ferre - znosić drewno do lasu. Horacy.

>> in vino veritas <prawda w winie> - wino rozwiązuje język. Platon.

>> inter arma silent Musae - w czasie wojny milczą Muzy. Cyceron.

>> inter malleum et incudem - między młotem i kowadłem. Orygenes.

>> invidia gloriae assiduus est - zawiść jest stałym towarzyszem sławy.

>> invitum qui servat, idem facit occidenti - kto ocala kogoś wbrew jego woli, to tak jakby go zabijał. Horacy.

>> ipsa sua melior fama - lepszy od swojej reputacji.

>> ira furor brevis est - gniew jest chwilowym szaleństwem. Horacy.

>> ira sine viribus vana est - gniew nie poparty siłą jest próżny. Liwiusz, Seneka.

>> is fecit, cui prodest - ten zrobił, komu to przynosi korzyść.

>> ite, missa est - idźcie, ofiara spełniona.

>> iucundi acti labores - miłe są trudy zakończone. Cyceron.

>> iurare in verba magistri <przysięgać na słowa nauczyciela> - ślepo wierzyć; uznawać autorytet nauczyciela za argument ostateczny. Horacy.

>> iustitias vestras iudicabo - sprawiedliwość waszą sądzić będą.

Na początek

L

>> labor omnia vincit - praca wszystko przezwycięża.

>> lapides clamabunt - kamienie wołać będą. Jezus Chrystus na wezwanie faryzeuszy do uciszenia swoich uczniów.

>> lapis super lapidem non reliquentur hic - kamień na kamieniu tu nie pozostanie. Jezus o Jerozolimie.

>> laudant, quod non intelligunt - chwalą to, czego nie rozumieją.

>> laudator temporis acti - chwalca przeszłości; konserwatysta.

>> laus alit artes - pochwała karmi sztukę. Seneka za Enniuszem.

>> lavare manus - umywać ręce.

>> littera docet, littera nocet - litera uczy, litera szkodzi.

>> littera scripta manet - słowo zapisane pozostaje.

>> litterae non erubescunt - pismo się nie rumieni. Cyceron.

>> lucidus ordo - jasny układ; przejrzysta konstrukcja.

>> lupus in fabula - o wilku mowa, a wilk tuż. Terencjusz.

>> lux in tenebris - światło w ciemnościach. Św. Jan.

Na początek

M

>> magnis nominis umbra - cień wielkiego imienia; cień dawnej świetności.

>> magnum in parvo <dużo w małym> - wiele treści w krótkiej wypowiedzi.

>> magnus ille, qui in divitiis pauper est - wielki jest ten, kto w bogactwie żyje jak ubogi. Seneka.

>> maior reverentia e longinquo - większy szacunek z daleka. Cesarz Tyberiusz.

>> malum est in necessitate vivere, sed in necessitate vivere necessitas nulla est - źle jest żyć w okowach konieczności, żadna jednak konieczność nie zmusza nas do życia. Seneka za Epikurem.

>> manus manum lavat - ręka rękę myje.

>> me nemo ministro fur erit - nie będę pomocnikiem złodzieja. Juwenalis.

>> mea culpa, mea maxima culpa - moja wina, moja bardzo wielka wina.

>> medice, cura te ipsum - lekarzu, wylecz samego siebie. Św. Łukasz.

>> medicus curat, natura sanat - lekarz leczy, natura uzdrawia.

>> medio tutissimus ibis - najbezpieczniej chodzić środkiem.

>> melior est canis vivus leone mortuo - lepszy jest żywy pies od martwego lwa. Kohelet.

>> memento mori - pamiętaj o śmierci.

>> mens sana in corpore sano - w zdrowym ciele zdrowy duch. Juwenalis.

>> messis quidem multa, operarii autem pauci - żniwo wprawdzie obfite, ale robotników mało. Jezus Chrystus.

>> mirabile dictu - aż dziw powiedzieć.

>> miscere utile dulci - łączyć przyjemne z pożytecznym. Horacy.

>> more antiquo - starym obyczajem.

>> more maiorum - obyczajem przodków.

>> mors malum non est, sola ius aequum generis humani - śmierć nie jest złem, a jedynie prawem obowiązującym cały rodzaj ludzki. Seneka.

>> mulier ideo bene olet, quia nihil olet - kobieta wtedy ładnie pachnie, gdy wcale nie pachnie. Cyceron.

>> mulieres in Ecclesiis taceant - kobiety mają milczeć w kościele. Św. Paweł.

>> multum, non multa <dużo, a niewiele> - dużo pod względem jakości, mało pod względem ilości. Pliniusz Młodszy.

>> mundi est propria virtus - cnota jest właściwością świata. Cyceron za Chryzypem.

>> mundus vult decipi, ergo decipiatur - świat chce być oszukiwany, niech więc go oszukują.

>> mutato nomine de te fabula narratur - o tobie ta bajka mówi, choć pod zmienionym imieniem. Horacy.

Na początek

N

>> natura horret vacuum - natura nie znosi próżni.

>> naturalia non sunt turpia - to, co naturalne, nie przynosi wstydu.

>> navigare necesse est, vivere non est necesse - żeglowanie jest koniecznością, życie koniecznością nie jest. Plutarch za Pompejuszem Wielkim.

>> ne puero gladium - nie dawaj dziecku miecza.

>> ne quid nimis - nic ponad miarę. Solon.

>> ne sutor supra crepidam iudicet - niech szewc nie ocenia tego, co jest powyżej trzewika. Pliniusz Starszy.

>> nec Hercules contra plures - siła złego na jednego.

>> necesse est multos timeat quem multi timent - wielu musi się bać ten, kogo wielu się boi. Seneka za Decimusem Laberiuszem.

>> nemo ante mortem beatus - nikogo nie można nazwać szczęśliwym przed śmiercią. Solon.

>> nemo est casu bonus - nikt nie jest dobry przez przypadek. Seneka.

>> nemo iudex idoneus in propria causa - nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie.

>> nemo potest duobus dominis servire - nikt nie może służyć dwom panom. Jezus Chrystus.

>> nemo propheta in patria sua - nikt nie jest prorokiem we własnej ojczyźnie.

>> nemo regere potest nisi qui et regi - tylko ten umie rządzić, kto umie być posłusznym władzy. Seneka, Solon.

>> nemo sapiens nisi patiens - nie jest mądry, kto nie jest cierpliwy.

>> nemo sine vitiis est - nikt nie jest bez wad.

>> nervus belli pecunia - pieniądz jest nerwem wojny. Cyceron.

>> nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua - niech nie wie lewica twoja, co prawica twoja czyni. Jezus Chrystus o jałmużnie.

>> nihil est ab omni parte beatum - nie ma rzeczy ze wszystkich stron szczęśliwej.

>> nihil est in intellectu quin prius fuerit in sensu - nie ma nic w umyśle, czego by przedtem w zmysłach nie było (z Arystotelesa).

>> nil admirari - niczemu się nie dziwić. Horacy.

>> nil desperandum - nie należy rozpaczać. Horacy.

>> nil homini certum est - dla człowieka nie ma nic pewnego. Owidiusz.

>> nil nisi bene - mów dobrze lub wcale.

>> nil novi sub sole - nic nowego pod słońcem. Kohelet.

>> nolens volens - chcąc nie chcąc.

>> noli me tangere - nie dotykaj mnie. Jezus Chrystus do Marii Magdaleny po swoim zmartwychwstaniu.

>> noli turbare circulos meos - nie zamazuj moich kół. Archimedes.

>> nolite iudicare, et non iudicabimini - nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni. Jezus Chrystus.

>> nolunt, ubi velis, ubi nolis, cupiunt - kiedy chcesz, odmawiają, kiedy nie chcesz, pragną. Terencjusz.

>> nomina sunt odiosa - nie należy wymieniać nazwisk. Cyceron.

>> non compos mentis - niespełna rozumu.

>> non est beatus, esse se qui non putat - nie jest szczęśliwy, kto się za szczęśliwego nie uważa. Seneka za Publiliuszem Syrusem.

>> non est bonum esse hominem solum - nie jest dobrze człowiekowi być samemu.

>> non est potestas nisi a Deo - wszelka władza pochodzi od Boga. Św. Paweł.

>> non est viri timere sudorem - nie przystoi mężczyźnie bać się ciężkiej pracy. Seneka.

>> non in solo pane vivit homo - nie samym chlebem człowiek żyje. Księga Powtórzonego Prawa.

>> non licet - nie wolno; nie godzi się.

>> non liquet - nic stąd nie wynika.

>> non mortem timemus, sed cogitationem mortis - nie śmierci się boimy, lecz myśli o śmierci. Seneka.

>> non nova, sed novae - nie nowa rzecz, ale w nowy sposób przedstawiona.

>> non omnia possumus omnes - nie wszyscy możemy wszystko.

>> non omnis moriar - nie wszystek umrę. Horacy.

>> non qui parum habet, sed qui plus cupit, pauper est - nie ten jest ubogi, kto mało ma, ale ten, kto chce mieć więcej. Seneka.

>> non scholae, sed vitae discimus - uczymy się nie dla szkoły, ale dla życia.

>> nosce te ipsum - poznaj samego siebie.

>> nuda veritas - naga prawda. Horacy.

>> nulla dies sine linea - ani jednego dnia bez pracy. Apelles.

>> nulla poena sine lege - nie ma kary bez przepisu prawa.

>> nulla sine Deo mens bona est - bez Boga żadna myśl nie jest dobra. Seneka.

>> nullum crimen sine lege - nie ma przestępstwa bez przepisu prawa.

>> nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae fuit - nie było wielkiego geniuszu bez domieszki szaleństwa.

>> num custos fratris mei sum ego? - czyż jestem stróżem brata mego? Księga Rodzaju.

>> nunc est bibendum - teraz pijmy. Horacy.

Na początek

O

>> o, imitatores, servum pecus! - o, naśladowcy, trzodo niewolników!

>> o sancta simplicitas! - o święta naiwności!

>> o tempora! o mores! - o czasy! o obyczaje! Cyceron.

>> oculum pro oculo, dentem pro dente - oko za oko, ząb za ząb.

>> oderint, dum metuant - niech nienawidzą, byleby się bali.

>> odi et amo - nienawidzę i kocham. Katullus.

>> odi profanum vulgus et arceo - nienawidzę ciemnego tłumu i trzymam się odeń z daleka. Horacy.

>> omne ignotum pro magnifico - wszystko, co nieznane, wydaje się wspaniałe. Tacyt.

>> omnes qui acceperint gladium, gladio peribunt - wszyscy, którzy za miecz chwytają, od miecza zginą. Jezus Chrystus.

>> omnia mea mecum porto - wszystko, co posiadam, noszę ze sobą. Bias z Prieny.

>> omnia orta occidunt et aucta sensecunt - wszystko, co powstało, ginie, a co wzrosło, starzeje się. Salustiusz.

>> omnia possibilia sunt apud Deum - u Boga wszystko jest możliwe. Jezus Chrystus.

>> omnia subiecta sunt naturae - wszystko podlega naturze. Demokryt i Epikur.

>> omnis ars naturae imitatio est - wszelka sztuka jest naśladowaniem natury. Seneka.

>> omnis homo mendax - każdy człowiek jest kłamcą. Księga Psalmów.

>> omnis qui se exaltat, humiliabitur - każdy, kto się wywyższa, będzie poniżony. Św. Łukasz.

>> otium sine litteris mors est et hominis vivi sepultura - życie bez zajęć naukowych i literackich jest śmiercią i grobem żywego człowieka. Seneka.

Na początek

P

>> pacta sunt servanda - należy dotrzymywać układów.

>> panem et circenses - chleba i igrzysk.

>> parcere subiectis et debellare superbos - oszczędzać zwyciężonych, a dumnych poskramiać. Wergiliusz.

>> pecunia non olet - pieniądze nie śmierdzą. Cesarz Wespazjan.

>> pedibus in sententiam ire - głosować nogami (w senacie rzymskim).

>> per aspera ad astra - przez ciernie do gwiazd. Seneka.

>> per fas et nefas - nie przebierając w środkach.

>> per pedes apostolorum - na wzór apostołów; pieszo.

>> pereant qui ante nos nostra dixerunt - niech przepadną ci, którzy nasze słowa wypowiedzieli przed nami.

>> pereat mundus, fiat iustitia - niech zginie świat, byle było sprawiedliwie.

>> periculum in mora - niebezpieczeństwo w zwłoce.

>> piscem natare doces - rybę uczysz pływać.

>> plenus venter non student libenter - pełny brzuch niechętnie studiuje.

>> plus dat, qui in tempore dat - dwa razy daje, kto prędko daje.

>> poetae nascuntur, oratores fiunt - poetami się rodzą, mówcami zostają.

>> potius sero quam numquam - lepiej późno niż wcale. Liwiusz.

>> primum non nocere - przede wszystkim nie szkodzić. Hipokrates.

>> primum vivere, deinde philosophari - najpierw móc żyć, potem filozofować.

>> primus in orbe deos fecit timor - bogów na świecie najpierw stworzył strach.

>> primus inter pares - pierwszy wśród równych.

>> principiis obsta - zło niszcz w zarodku. Owidiusz.

>> prior tempore, potior iure - pierwszeństwo w czasie daje lepsze prawa.

>> pro captu lectoris habent sua fata libelli - los książek zależy od pojętności czytelników. Terencjusz Maurus.

>> pro publico bono - dla dobra ogółu.

>> probitas laudatur et alget - uczciwość zbiera pochwały i umiera z zimna. Juwenalis.

>> proprium ingenii humani est odisse, quem laeseris - właściwe jest naturze ludzkiej nienawidzić tego, kogo się obraziło. Tacyt.

>> pulvis es et in pulverem reverteris - prochem jesteś i w proch się obrócisz. Księga Rodzaju.

>> pulvis et umbra sumus - prochem i cieniem jesteśmy. Horacy.

Na początek

Q

>> quae nocent, docent - to, co szkodzi, uczy.

>> qualis artifex pereo! - jakiż artysta ginie we mnie. Neron.

>> qualis pater, talis filius - jaki ojciec, taki syn.

>> qualis rex, talis grex <jaki król, taka trzoda> - jaki pan, taki kram.

>> quem di diligunt, adolescens moritur - wybrańcy bogów umierają młodo. Plaut za Menandrem.

>> qui asinum non potest, stratum caedit - kto nie może bić osła, bije worek. Petroniusz.

>> qui non est mecum, contra me est - kto nie jest ze mną, jest przeciwko mnie. Jezus Chrystus.

>> qui non est adversum vos, pro vobis est - kto nie jest przeciwko wam, ten jest z wami. Jezus Chrystus.

>> qui non laborat, non manducet - kto nie chce pracować, niech nie je. Św. Paweł.

>> qui tacet, consentire videtur - kto milczy, zdaje się zezwalać.

>> quia nominor leo - bo się nazywam lew. Z Ezopa.

>> quidquid agis, prudenter agas et respice finem - cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca.

>> quis fallere possit amantem? - któż zdoła oszukać tego, kto kocha?

>> quod licet Jovi, non licet bovi - co wolno Jowiszowi, tego nie wolno wołowi.

>> quod verum est, meum est - co jest prawdziwe, jest też moje. Seneka.

>> quos Deus vult perdere, prius dementat - kogo Bóg chce zgubić, temu rozum odbiera. Z Eurypidesa.

>> quot capita, tot sensus - ile głów, tyle opinii.

>> quot homines, tot sententiae - ilu ludzi, tyle zdań.

Na początek

R

>> rara avis - rzadki ptak. Juwenalis.

>> rationale animal est homo - człowiek jest istotą rozumną. Seneka.

>> relata refero - powtarzam, co ułyszałem.

>> rem tene, verba sequentur - trzymaj się tematu, a słowa się znajdą. Katon Starszy.

>> repetitio est mater studiurum - powtarzanie jest matką wiedzy.

>> respice finem - patrz końca.

>> res sacra miser - nieszczęśliwy jest rzeczą świętą. Seneka.

>> res severa est verum gaudium - prawdziwa radość jest rzeczą poważną. Seneka.

>> rex regnat, sed non gubernat - król panuje, ale nie rządzi.

>> ridentem dicere verum - z uśmiechem mówić prawdę. Horacy.

>> rixari de asini umbra - spierać się o cień osła; o rzecz błachą.

>> Roma locuta, causa finita - Rzym przemówił, sprawa skończona.

Na początek

S

>> sacra populi lingua est - język ludu jest rzeczą świętą. Seneka Starszy.

>> salus populi suprema lex - dobro ludu najwyższym prawem. Cyceron.

>> salus rei publicae suprema lex - dobro republiki najwyższym prawem.

>> sapere aude - odważ się być mądrym. Horacy.

>> sapienti sat - mądremu wystarczy. Plaut.

>> satis verborum - wystarczy słów.

>> scio me nihil scire - wiem, że nic nie wiem. Sokrates.

>> se contentus est sapiens - mędrzec zadowala się sobą. Seneka.

>> semper avarus eget - skąpiec zawsze cierpi niedostatek. Horacy.

>> semel emissum volat irrevocabile verbum - słowo raz wypowiedziane nie powraca. Horacy.

>> seniores priores - starsi mają pierwszeństwo.

>> si ad naturam vives, numquam eris pauper - jeśli będziesz żyć w zgodzie z naturą, nigdy nie będziesz ubogi. Seneka.

>> si Deus pro nobis, quis contra nos? - jeśli Bóg jest z nami, któż przeciwko nam? Św. Paweł.

>> si duo faciunt idem, non est idem - gdy dwaj robią to samo, to nie jest to samo. Terencjusz.

>> si parva licet componere magnis - jeśli się godzi porównywać rzeczy małe z wielkimi.

>> si tacuisses, philosophus mansisses - gdybyś milczał, byłbyś nadal filozofem.

>> si vis amari, ama - jeśli chcesz być kochanym, kochaj. Seneka.

>> si vis pacem, para bellum - jeśli chcesz pokoju, gotuj się do wojny. Wegecjusz.

>> sic itur ad astra - tak się idzie do gwiazd. Wergiliusz.

>> sicut mater, ita et filia eius - jaka matka, taka córka. Ezechiel.

>> signum temporis - znak czasu.

>> silva rerum - las rzeczy.

>> similia similibus curantur - podobne leczy się podobnym (homeopetia).

>> sine ira et studio - bez gniewu i zawziętości. Tacyt.

>> sit nox cum somno, sit sine lite dies - niech noc nie będzie bezsenna, a dzień upłynie bez kłótni. Marcjalis.

>> sit tibi terra levis - niech ci ziemia lekką będzie. Marcjalis za Eurypidesem.

>> sola ratio perfecta beatum facit - tylko doskonały rozum czyni człowieka szczęśliwym. Seneka.

>> spiritus flat ubi vult - duch tchnie, kędy chce. Św. Jan.

>> stultum facit fortuna, quem perdere vult - kogo los chce zgubić, tego głupcem czyni. Publiliusz Syrus.

>> sub specie aeternitatis - z punktu widzenia wieczności.

>> summum ius, summa iniura - najwyższe prawo to najwyższa niesprawiedliwość; zbyt surowa kara jest krzywdą.

>> superflua non nocent - nadmiar nie szkodzi.

>> sursum corda - w górę serca; nie traćcie ducha. Jeremiasz.

>> sus Minervam docet - świnia poucza Minerwę.

>> sustine et abstine - cierp i panuj nad sobą. Epiktet.

Na początek

T

>> te Deum laudamus - Ciebie, Boga, wychwalamy.

>> taedium vitae - wstręt do życia.

>> tarde venientibus ossa - spóźnionym dostają się kości.

>> tempora mutantur et nos mutamur in illis - czasy się zmieniają i my zmieniamy się wraz z nimi. Owidiusz.

>> tempus fugit - czas ucieka. Wergiliusz.

>> testis unus, testis nullus - jeden świadek, żaden świadek.

>> tota vita discendum est mori - przez całe życie trzeba się uczyć umierać. Seneka.

>> trahit sua quemque voluptas - każdy ulega swoim namiętnościom. Wergiliusz.

>> tres faciunt collegium - trzech tworzy kolegium.

>> tua res agitur, paries cum proximus ardet - o ciebie chodzi, gdy płonie dom sąsiada. Horacy.

>> tuta timens - bojąc się rzeczy bezpiecznych.

Na początek

U

>> ubi bene, ibi patria - gdzie dobrze, tam ojczyzna.

>> ubi concordia, ibi victoria - gdzie zgoda, tam zwycięstwo.

>> ubi lex, ibi poena - gdzie prawo, tam i kara.

>> ubi tu Caius, ibi ego Caia - gdzie ty, Gajuszu, tam i ja, Gaja.

>> ultra posse nemo obligatur - nikt nie jest zobowiązany zrobić więcej niż może.

>> unus pro multis - jeden za wszystkich. Wergiliusz.

>> usus est tyrannus - zwyczaj jest tyranem.

>> ut ameris, amabilis esto - jeśli chcesz być kochany, bądź godny miłości.

>> ut pictura poesis - poemat jest jak obraz. Horacy.

>> ut sementem feceris, ita metes - jak posiejesz, tak zbierzesz.

>> utile dulci miscere - łączyć przyjemne z pożytecznym.

>> utilam falsus vates sim! - obym był fałszywym prorokiem!

Na początek

V

>> vae victis! - biada zwyciężonym! Król Galów, Brennus.

>> vanitas vanitatum et omnia vanitas - marność nad marnościami i wszystko marność. Kohelet.

>> variatio delectat - odmiana sprawia przyjemność.

>> varium et mutabile semper femina - chwiejną i zmienną jest zawsze kobieta. Wergiliusz.

>> veni, vidi, vici - przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. Cezar.

>> Venimus, vidimus, Deus vicit - przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył - Sobieski pod Wiedniem (nadesłał kenrir1)

>> ventum seminabunt et turbinem metent - wiatr siać będą, a zbierać burzę. Księga Ozeasza.

>> verba docent, exempla trahunt - słowa uczą, przykłady pociągają.

>> verba volant, scripta manent - słowa ulatują, pismo zostaje.

>> veritas odium parit, obsequium amicos - prawda rodzi nienawiść, ustępliwość przyjaciół. Terencjusz.

>> videant consules, ne quid res publica detrimenti capiat - niechaj baczą konsulowie, by rzeczpospolita nie poniosła jakiej szkody.

>> video meliora proboque, deteriora sequor - widzę i pochwalam to, co lepsze, ale idę za tym, co gorsze. Owidiusz.

>> vince in bono malum - zło dobrem zwyciężaj. Św. Paweł.

>> vigilate itaque, quia nescitis diem neque horam - czuwajcie więc, bo nie znacie dnia ani godziny. Św. Mateusz.

>> vino pellite curas - winem odpędźcie troski. Horacy.

>> vinum incendit iras - wino rozpala gniew. Seneka.

>> virtus ad beate vivendum sufficit - cnota wystarcza do szczęścia. Seneka.

>> virtus est perfecta ratio - cnota jest doskonałym rozumem. Cyceron.

>> vis maior - siła wyższa.

>> vita mancipio nulli datur, omnibus usu - życia nikt nie otrzymuje na własność, lecz wszyscy do użytku. Lukrecjusz.

>> vivere militare est - życie jest walką. Seneka.

>> vivere nolit, qui mori non vult - kto nie chce umierać, ten nie chce też żyć. Seneka.

>> volenti nihil difficile - dla chcącego nic trudnego.

>> volenti non fit iniura - chcącemu nie dzieje się krzywda.

>> vos estis sal terrae; vos estis lux mundi - wy jesteście solą ziemi; wy jesteście światłością świata. Jezus Chrystus do apostołów.

>> vox clamantis in deserto - głos wołającego na pustyni. Księga Izajasza.

>> vox populi vox Dei - głos ludu głosem Boga.

>> vulnerant omnes, ultima necat - wszystkie ranią, ostatnia zabija.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Cytaty po łacinie
AUREA DICTA-przysłowia po łacinie, Pomoce naukowe, Łacina
Wirusowe zapalenie tętnic koni to po łacinie cz odp
wszystkie Imiona męskie, F, Feliks - Feliks: po łacinie felix znaczy szczęśliwy
Modlitwy po Łacinie
po łacinie ciałko żółte ciążowe
OBRZĘD MSZY ŚWIĘTEJ PO ŁACINIE(CAŁOŚĆ!!!)
Modlitwy po lacinie, Modlitwy w różnych językach, łacina
Kilka zdań po łacinie
Łacina-Pigułka, Kilka zdan po lacinie, A co jeśli go nie przyjmie
Łacina-Pigułka, Kilka zdań po łacinie
Kilka zdań po łacinie (2)
Budowa skóry z nazwami po łacinie, kosmetologia pielęgnacyjna
modlitwy po lacinie, Dokumenty Textowe, Religia
Modlitwa do Ducha Św- po łacinie, S E N T E N C J E

więcej podobnych podstron