nr 11
Prostata, gruczoły dodatkowe płciowe u samców
U kotów rzadkie problemy
Z wiekiem w dole jamy brzusznej i powiększa się- hyperplazja
* część miąższowa
* część gruczołowa
* część pozostała
U terierów szkockich 4x większa niż u innych gatunków.
Fibromięśniowa torebka o zdolności obkurczania się.
Testosteron- ↓ T- inwolucja, zahamowanie wzrostu gruczołu
↓
Dihydrotestosteron- odpowiada za dojrzewanie płciowe
Badanie gruczołu krokowego:
* badanie kliniczne z badaniem krwi i moczu ( prostata otacza cewkę moczową )
* badanie per rectum ( ułożenie, wrażliwość, ruchomość, kształt, wielkość, powierzchnia,
symetryczność )
* badanie USG ( jamy, cysty, kawerny, echogeniczność ), RTG
* badanie wydzieliny- opróżnić pęcherz, cewnikiem pobrać wydzielinę prostaty ( masaż
prostaty przez 2 min. ), cewnik zamknąć, badanie wydzieliny- leukocyty, erytrocyty,
komórki nabłonkowe, przy zapaleniu neutrofile i makrofagi
* badanie biopsyjne ( biopsja przez skórę ), pod kontrolą USG lub laparotomii- rozrost
przerostowy lub rozrost nowotworowy
Objawy towarzyszące chorobom gruczołu krokowego:
zaburzenia oddawania kału
zaburzenia ze strony układu moczowego- krwiomocz, ropomocz, nietrzymanie moczu, skąpomocz, bezmocz, bolesne oddawanie kału ( przy kamicy na początku krew, a przy prostacie pod koniec )
zaburzenia w poruszaniu się- sztywny chód, garbienie się, obrzęk kończyn
objawy ogólne- gorączka, osłabienie, apatia, brak apetytu, zaburzenia stanu ogólnego
Łagodny rozrost gruczołu krokowego ( hyperplazja)
Przyczyny- zaburzenie równowagi estrogenowo- androgenowej- ↑T- rozrost części gruczołowej, ↑E- rozrost torebki fibromięśniowej; występuje powyżej 6 roku życia u większości psów, zaś u 10 letnich wszystkich.
zaburzenia części gruczołowej- zaburzenia w wydzielniczości- metaplazja- gromadzenie się wydzieliny- tworzą się cysty
utrudnione oddawanie kału, zaparcia
uciska na przeponę mięśni- rozejście się mięśni- przepukliny
Płaty powiększone, symetryczne, powierzchnia gładka, mobilna, niebolesna.
Leczenie przyczynowe- ↓T i ↓E- kastracja, po 2-3 tyg. gruczoł ulega inwolucji, leczenie hormonalne- Dalmodinon, Medroliny progesteronowe, Depoprovera, Depopromone 0,5-5 mg.
Preparaty antyandrogenowe- Flutaminol, Finesteryd ( długo ), Stilbestrol- fibromuskularna metaplazja.
Zapalenie gruczołu krokowego- prostatitis, głównie miąższu prostaty
Postać ostra i postać przewlekła.
Przyczyny- bakteryjne- mycoplazmy, Proteus, E.coli, Blastomyces, głównie poprzez układ moczowy ( cewka ) lub hematogennie.
Infekcji sprzyja- zaburzenia prostaty, obstrukcja hormonalna, mechaniczna, przerosty, zaburzenia wydzielnicze ( spadek odporności ).
Objawy zależą od rodzaju infekcji
Postać ostra- bolesność stercza, krwisty wypływ z cewki, leukocytoza w moczu oraz krwinki, bakterie, białko.
Dołącza zapalenie otrzewnej- wymioty, bolesność brzucha.
Zniesienie bariery między krwią, a gruczołem krokowym. Antybiotyki podawać do 3 tyg. (bad. krwi i moczu ). Badanie prostaty- bardzo bolesna, szorstka, nieregularna.
Postać przewlekła- następstwo zapalenia ostrego lub powikłanego, kamicy dróg moczowych lub zaburzeń hormonalnych z powodu cyst i nowotworów. Brak swoistych objawów klinicznych, okresowe krwawienia, gruczoł niebolesny, z tendencją do zwłóknienia. Istnieje bariera krew- gruczoł krokowy, podawać antybiotyki rozpuszczalne w tłuszczach.
Leczenie- makrolidy, chinolony, oleandomycyna, klindamycyna, trimetoprim.
Na początku wyleczyć zakażenie, potem kastracja. Zejściem procesu zapalnego mogą być ropnie na powierzchni lub wewnątrz gruczołu krokowego. Przy postaci przewlekłej ropnie są trudne do diagnozy. Ognisko ropne → zapalenie kanalików wydzielniczych → ogólne zapalenie prostaty.
Rozstrzyga badanie moczu, hematuria, bolesność.
Leczenie- antybiotyki- długo, drenaż prostaty ( ewaluacja zawartości ), ewakuacja przez punkcję prostaty ( przy minimalnym nacięciu ). Płukanie antybiotykiem, kastracja.
Torbiele gruczołu krokowego- prostata ma zdolności wydzielnicze, przy zatkaniu przewodów wyprowadzających powstają torbiele okołoprostatowe- wydzielina gromadzi się w pozostałościach przewodów Mullera i wewnątrzprostatowe, dochodzi do powiększenia jamy brzusznej.
Leczenie- hormony stymulujące wydzielanie, kastracja sprzyja dalszym torbielom, usunięcie częściowe lub całkowite lub wyszycie tak, aby wydzielina wydostawała się na zewnątrz.
Gruczolakoraki- zbadać ww chłonne, biopsja, usuwa się w całości.
Uraz prostaty- rzadko, poprzez uszkodzenie cewki moczowej w miejscu gdzie ona przechodzi obok prostaty.
Objawy podobne jak przy uszkodzeniu cewki.
Postępowanie chirurgiczne- trudna w dostępie, otacza cewkę, dużo nerwów, naczyń, na dnie jamy. Gruczołu w stanie metaplazji nie usuwać, pamiętać, że gruczoł jest parzysty.
Napletek ??? wypłukać i pozostawić w polu operacyjnym. Naczynia podtorebkowe podwiązać. Często wykonuje się osteotomię miednicy.
Drenaż prostaty- mechaniczny- dren miękki lub ssący ( aktywny ), fizjologiczny- kawałek sieci, ma właściwości wchłaniające, .....
Przy drenażu mechanicznym- nacięcie punktowe na powierzchni bocznej, potem płucze się płynem antyseptycznym, usunąć tkanki martwe, podać antybiotyk, wypłukać błonę otrzewnową!!!!! Przy drenażu ropnia ( + zapalenie otrzewnej )- dren do torebki prostaty i dren w zeszyciu jamy otrzewnowej- płukanie!! Gdy używa się sieć jako dren ( przy ropniu ) należy nakłuć z obu stron gruczoł do jego jamy ( nie uszkodzić cewki ). Sieć wprowadzić w jedną dziurę dookoła cewki i wyszyć do tkanek narządu materacem.
Przy cystach także używa się sieci. Przy ropniach pozatorebkowych siec przyszywa się do pozostałości na ścianie.
Cystę się wyszywa ( trwała stoma w jamie brzusznej ), aby ewakuować płyn. Otwór w cyście, która uchodzi na zewnątrz, płuczemy kilka tyg., gdy zmiany się cofają to otwór się obkurcza i się zarasta. Ściana ropnia musi być na tyle mocna, aby mogła wytrzymać kilka tyg. Cystę wyszywa się do ściany bocznej od dołu np. do mięśnia prostego brzucha.
Dobrze jest wyciąć cystę w całości. Cystę przyszywa się do mięśnia prostego brzucha nie otwierając jej, potem się ja nacina i po rozejściu się jej brzegów przyszywamy ją. Dostęp do części wydzielniczej, sama się obkurcza.
Komplikacje- zapalenie układu moczowego, nie trzymanie moczu. Nie usuwać cysty zrośniętej z moczowodem i w ok.......
Kastracja- drenaż- nawracają ropnie.
Usunięcie prostaty jest tylko koniecznością ( teoretycznie ). Najmniej inwazyjna metoda usunięcia miąższu za pomocą noża usuwająco- zasysającego ( kauter soniczny ).Torebkę należy zszyć ( trudno ).
Przyżeganie miąższu kauterem, koagulacja miąższu w kilku miejscach, ale zawsze w tej metodzie uszkadza się cewkę. Można także mrozić miąższ.
Proces rozpadu tkanek doprowadza do zapalenia otrzewnej i śmierci.
Usunięcie prostaty- wprowadzić kateter, naciąć torebkę, przesunąć prostatę jak najdalej od pęcherza i cewki, założyć lejce, zespalanie minimalnej ilości nici w świetle cewki, kateter pozostawić w środku cewki 7-14 dni.
Powikłania- nietrzymanie moczu, śmierć.
Na 3-6 dzień jest kryzys- przesiąkanie, wymioty, należy jeszcze raz otworzyć i zszyć.
Brak leczenia farmakologicznego.