DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA

Swobodny przepływ towarów - jedną z podstawowych zasad funkcjonowania jednolitego (wspólnego) rynku w krajach Unii Europejskiej. Wyroby spełniające odpowiednie przepisy i normy techniczne, dotyczące bezpieczeństwa mają w zasadzie zagwarantowany swobodny przepływ w całej wspólnocie jeżeli : podstawowe przepisy i normy dotyczące wymagań i oceny wyrobów będą takie same w każdym z krajów należących do UE.

Uzgodnione w uchwale Rady Wspólnot Europejskich z 7 maja 1985 r. w sprawie nowego podejścia do harmonizacji technicznej oraz normalizacji, w postaci tzw „dyrektyw nowego podejścia” wprowadziło następujące zasady:

-harmonizacja ustawodawcza Rady zostaje ograniczona do podstawowych wymagań (Dyrektyw Rady), które musi spełniać wyrób wprowadzony na rynek UE korzystający z prawa swobodnego przepływu w obrębie państw członkowskich,

- specyfikacje techniczne wyrobów spełniających podstawowe wymagania przedstawione w dyrektywach będą określone w zharmonizowanych normach,

- stosowanie zharmonizowanych norm lub innych norm jest dobrowolne, a producent wyrobu może zawsze zastosować inne przepisy (normy) celem spełnienia wymagań dotyczących wyrobów,

- wyroby (maszyny i urządzenia techniczne) wytworzone zgodnie z normami zharmonizowanymi uznaje się jako wytworzone zgodnie z odpowiednimi podstawowymi wymaganiami (dyrektywami).

Wymagało to uporządkowania podstawowych wymagań dotyczących wyrobów, które powstawały na przestrzeni wielu lat oraz uporządkowania norm w poszczególnych krajach UE, ujednolicenie metod oceny poszczególnych wyrobów (maszyn i urządzeń) w krajach UE.

W wyniku tych działań powstały trzy podstawowe pojęcia, które są wiodące w omawianej tematyce:

- dyrektywy nowego podejścia,

- normy zharmonizowane,

- ocena zgodności.

Dyrektywy nowego podejścia (DNP)

→ TO PRZEPISY UJMUJĄCE PODSTAWOWE WYMAGANIA DLA OKREŚLONYCH GRUP WYROBÓW WYMAGAJĄCYCH OZNACZENIA SYMBOLEM CE.

Krajowe odpowiedniki (DNP) wprowadzone do prawa polskiego na podstawie ustawy z 28 kwietnia 2000 r. o systemie oceny zgodności, akredytacji art. 6 ust. 2 oraz zmianie niektórych ustaw. Obowiązują od 1.01.2003 r.

„Nazwa” dyrektywy	Nr dyrektywy	Polski akt prawny
Wyposażenie elektryczne NN	73/23/EEC	DZ.U. z 2003 nr 49, poz. 414
Proste zbiorniki ciśnieniowe	87/404/EEC	DZ.U. z 2003 nr 98, poz. 898
Zabawki	88/378/EEC	DZ.U. z 2003 nr 210, poz. 2045
Wyroby budowlane	89/106/EEC	DZ.U. z 2003 nr 207, poz. 2016
Kompatybilność elektromagnetyczna	89/336/EEC	DZ.U. z 2003 nr 90, poz. 848
Środki ochrony indywidualnej	89/686/EEC	DZ.U. z 2003 nr 80, poz. 725
Nieautomatyczne urządzenia wagowe	90/384/EEC	DZ.U. z 2004 nr 4, poz. 23
Aktywne wyroby medyczne do implantacji	90/385/EEC	DZ.U. z 2001 nr 126, poz. 1380
Urządzenia spalające paliwa gazowe	90/396/EEC	DZ.U. z 2003 nr 91, poz. 859
Sprawność kotłów grzewczych	92/42/EEC	DZ.U. z 2003 nr 97, poz. 881
Materiały wybuchowe do użytku cywilnego	93/15/EEC	DZ.U. z 2002 nr 117, poz. 1007
Wyroby medyczne	93/42/EEC	DZ.U. z 2001 nr 126, poz. 1380
Sprzęt i sys. ochr. stos w atm pot wybuchu	94/9/EC	DZ.U. z 2003 nr 143, poz. 1393
Łodzie rekreacyjne	94/25/EC	DZ.U. z 2003 nr 91, poz. 857
Dźwigi	95/16/EC	DZ.U. z 2003 nr 117, poz. 1107
Sprawność energ lodówek i zamraż. dom.	96/57/EC	DZ.U. z 2003 nr 219, poz. 2157
Urządzenia ciśnieniowe	97/23/EC	DZ.U. z 2003 nr 99, poz. 912
Maszyny	98/37/EC	DZ.U. z 2003 nr 91, poz. 858
Urządzenia medyczne diagnostyki in vitro	98/79/EC	DZ.U. z 2001 nr 126, poz. 1380
Urządzenia radiowe i telekomunikacyjne	99/5/EC	DZ.U. z 2003 nr 113, poz. 1070
Urządzenia linotorowe do transportu osób	2000/9/EC	DZ.U. z 2004 nr 15, poz. 130

DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA NIEWYMAGAJĄCE OZNAKOWANIA CE

„Nazwa” dyrektywy	Nr dyrektywy	Polski akt prawny
Opakowania i odpady opakowań	94/62/EC	DZ.U. z 2001 nr 63, poz.638
Transeuropejski sys. kolei wielkich prędkości	96/48/EC	W opracowaniu
Wyposażenie statków morskich	96/98/EC	W opracowaniu
Transportowe urządzenia ciśnieniowe	1999/36/EC	W opracowaniu
Transeuropejski system kolei konwencjonaln.	2001/16/EC	W opracowaniu
Emisja hałasu do środowiska	2000/14/EC	DZ.U.z 2003 nr 138, poz.1316

Państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność za stosowanie, kontrolę i egzekwowanie odpowiedzialności producentów. Naruszenie skutkuje kontrybucją Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości sięgającą dziesiątków mln Euro

Normy zharmonizowane

Normy zharmonizowane to krajowe normy (PN ) będące odpowiednikami ustanowionych przez europejskie instytucje normalizacyjne CEN, CENLEC, ETSI. Precyzują one w całości lub częściowo zasadnicze wymagania bezpieczeństwa zawarte w dyrektywie (w kraju - w rozporządzeniach Rady Ministrów w sprawie zasadniczych wymagań dotyczących różnych wyrobów). Postanowienia zawarte w normach zharmonizowanych wyznaczają akceptowany poziom bezpieczeństwa technicznego. W krajach wspólnoty przyjęto zasadę, że norma zharmonizowana powinna być przyjęta w danym kraju członkowskim UE jako norma krajowa.

Jeżeli producent wykonał swój wyrób (maszynę lub urządzenie techniczne) zgodnie z postanowieniami normy zharmonizowanej, które pokrywają się z wszystkimi zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa odnoszącymi się do danej maszyny, może skorzystać z przywileju domniemania zgodności, tzn. prawa uznania maszyny za zgodną z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa zawartymi w danej dyrektywie.

Stosowanie norm zharmonizowanych, zgodnie z ustawą o normalizacji, nie jest obligatoryjne.

Producent może w każdym przypadku użyć innych środków do wykazania zgodności z zasadniczymi wymaganiami zawartymi w dyrektywie. W takim przypadku powinien zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa swojego wyrobu, co najmniej równoważny z poziomem ustanowionym z normami zharmonizowanymi. Niestosowanie norm zharmonizowanych może np. utrudnić mu drogę do uzyskania efektu końcowego, tj. deklaracji zgodności (producent w tym przypadku skazany jest na stosowanie innej, bardziej złożonej procedury uzyskiwania deklaracji zgodności).

Ocena zgodności

Każda dyrektywa, a w prawie krajowym - odpowiadające dyrektywie rozporządzenie Rady Ministrów lub Ministra Gospodarki określa sposób postępowania producentów w celu uzyskania formalnej zgody na wprowadzenie (sprzedaż) ich wyrobów. Taki sposób postępowania nazwano "procedurą oceny zgodności".

1

---