ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ
Głównym celem odżywiania jest dostarczenie człowiekowi energii niezbędnej do życia.
Zapotrzebowanie człowieka na energię jest wyznaczone poziomem przemiany materii będącej sumą wszystkich procesów metabolicznych zachodzących w org.
KATABOLIZM- procesy rozkładu złożonych zw. Organicznych zachodzące w żywym org. (dotyczy głównie os starszych)
ANABOLIZM- procesy syntezy złożonych struktur i zw chemicznych z elementami prostych np. białek ustrojowych (dotyczy os. Młodych)
1 kcal= 1000 cal
1 kcal- jest to ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1kg chemicznie czystej wody o 1 st C przy ciśnieniu 1 atmosfery.
4 kcal- 1g białka
9 kcal- 1g tłuszczu
7 kcal- 1g alkoholu
2 kcal- 1g błonnika
4 kcal- 1g węglowodanów
INDYWIDUALNE ZAPOTRZEBOWANIE NA ENEGRIE (WHO)
Jest to taka ilość energii zawarta w dostarczanym pożywieniu, która równoważy jej wydatek zależny od wymiarów i składu ciała oraz poziomu aktywności fizycznej a równocześnie zapewni utrzymanie dobrego stanu zdrowia przez długi czas a przy wykonywaniu wszystkich czynności ekonomicznie niezbędnych i społecznie uzasadnionych.
PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII (ppm)/ (bmr)
Najniższy poziom przemian energetycznych warunkujących podtrzymanie zycia, przebieg podst czynności fizjologicznych przy założeniu, ze człowiek znajduje się w optymalnych warunkach bytowych.
Optymalne warunki:
Człowiek znajduję się na czczo, w pozycji leżącej, w zupełnym spokoju fizycznym i psychicznym oraz w otoczeniu o odpowiednim mikroklimacie.
PONAD PODSTAWOWA PRZEMIANA MATERII (pPPM)
Warunkująca prawidłowe funkcjonowanie człowieka w środowisku
TERMOGENEZA POPOSIŁKOWA
Oznacza okresowy wzrost przemiany materii spowodowane spożyciem pokarmu, jego trawienia, wchłaniania i transportem składników odżywczych.
CAŁKOWITA PRZEMIANA MATERII (CMP)
Obejmuje wszystkie wydatki energetyczne zachodzące w org.
CMP= PPM + pPPM
CMP= 100%
PPM= 50-75%
Teromogeneza poposiłkowa= 10%
WYZNACZANIE ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO
Dla dorosłego mężczyzny zapotrzebowanie energetyczne na PPM
1 kcal/ 1h/ 1 kg masy ciała
Dla kobiety
0,95 kcal/ 1h/ 1 kg masy ciała
WZÓR HARRISA BENEDICTA – PPM
Dla M- 66,5 + 13,75 x W + 5,003 x H – 6,775 x A
Dla K- 665,1 + 9,563 x W + 1,85 x H – 4,676 x A
Gdzie:
W- masa ciała w kg
H- wzrost w cm
Wiek w latach
PAL:
1,4 lub 1,6- niska aktywność fizyczna
1,75 lub 2,0- umiarkowana
2,2 lub 2,4- wysoka
WZÓR BROCA: należna masa ciała
Wzrost w cm – 100 – 10% (dla K), -5% (dla M)
WZÓR LORENZA
K= H- 100- (H-150)/2
M= H-100 – (H- 150)/4