PSYCHOLOGIA KLINICZNA

24.04.2013

1-3% ilości osób z niepełnosprawnością intelektualną wśród populacji

Najczęściej występuje zróżnicowanie częstości między dziećmi i młodzieżą(2-3%) a dorosłymi(1%).

Zjawisko paradoksu niepełnosprawności intelektualnej- różnica pomiędzy liczbą dzieci i młodzieży a dorosłymi.

Przyczyny:

• większa śmiertelność populacji osób z niepełnosprawnościa intelektualną (ze st. głębokim)

• osoby z lekką niepełnosprawnością nabywają szereg umiejętności w okresie dorosłości

85% z lekką niepełnosprawnością

15% z głębszą niepełnosprawnością

Niepełnosprawność lekka pojawia się u osób o niskim statusie społecznym (biedniejsi) czy nieprawidłowo funkcjonujących ekonomicznie.

Głębszy stopień pojawia się z równa częstotliwością w różnych warstwach społecznych.

Więcej niepełnosprawnych jest wśród mężczyzn 1,5(M) : 1(K)

Niepełnosprawność intelektualna:

1500 r.p.n.e. – różnicowano osoby z niepełnosprawnością (papirus Eberta znaleziony w Tebach)

1876 r. – Amerykańskie Towarzystwo (AAJDD- American Association of Intelectual and Development Disability)

Oligofrenia albo dzieci słabe na umyśle- stan spowodowany organicznym uszkodzeniem mózgu.

Emil Kraepelin stwierdził, iż oligofrenia jest to niepełny rozwój umysłu spowodowany organicznym uszkodzeniem mózgu. Wprowadził 3 stopnie oligofrenii:

• idiotyzm- niewyuczalne, niewyćwiczalne

• imbecylizm- wyćwiczalne, ale niewyuczalne

• debilizm- wyuczane

Wyróżnił te grupy na podstawie obserwacji i różnych prób eksperymentów, następnie wprowadził testy intelektualne.

W 1959r. wprowadzono nowoczesne, ogólne zasady rozpoznania niepełnosprawności intelektualnej, nowa klasyfikacja.

1959r.- Rick Heber – redaktor AAJDD, wprowadzono 3 kryteria diagnozy intelektualnej:

• kryterium funkcjonowania poznawczego (aby rozpoznać niepełnosprawność należy stwierdzić niższy poziom funkcjonowania intelektualnego)

• kryterium zachowania przystosowawczego wraz z niższą inteligencją należy u osoby stwierdzić zaburzenia/niepełnosprawność w zakresie rozwoju społecznego (zachowanie przystosowawcze).

• Kryterium wieku rozwojowego (do 14r.ż.)

Klasyfikacja wg. Hebera:

- lekki, - umiarkowany, - znaczny, - głęboki

Jest to niższy niż przeciętny ogólny poziom rozwoju intelektualnego współwystępujący z zaburzeniami w zakresie zachowania przystosowawczego (do 16r.ż.)

Poziom niższy od śr. o 1 odchylenie standardowe (sigma- jednostka skali ilorazowej- odpowiada 15pkt.)

16,5% wg. Webera było niepełnosprawnych.

W 1973r. Grossman- I kryterium uległo zmianie, zredagował kolejną prod. AAJDD

„upośledzenie umysłowe”- jest to istotnie niższy niż przeciętny ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego współwystępujący z zaburzeniami w zakresie zachowania przystosowawczego, pojawiające się w okresie rozwojowym (do 18r.ż.)

Istotnie niższy niż przeciętny, tzn. niższy od średniej o 2 odchylenia standardowe

Stopień niepełnosprawności:

- lekki (55-69)

- umiarkowany (40-54)

- znaczny (25-39)

- głęboki (<24)

Zachowanie przystosowawcze- jest to efektywne, samodzielne i odpowiedzialne zachowanie stosowne do wieku i środowiska, w którym żyje osoba.

R. Luckasson 2002 X

R. Schalock (red.) 2010 XI

Niepełnosprawność intelektualna jest charakteryzowana przez istotne ograniczenia zarówno w intelektualnym funkcjonowaniu jak i zachowaniu przystosowawczym, które wyrażane jest w pojęciowych społecznych, praktycznych umiejętnościach (przed 18r.ż.)