ANALIZA FINANSOWA dr Bartłomiej Gabriel
Ocena 4,5 i 5 zwalnia z egzaminu.
Testy na slajdach, jednokrotnego wyboru, tylko jedną odpowiedź można poprawić.
Literatura podstawowa:
M. Jerzemowska (red.) „Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie” PWE, Warszawa 2006
L. Bednarski „Analiza finansowa w przedsiębiorstwie” PWE, Warszawa 2006
M. Sierpińska, T. Jachna „Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych”, PWN, Warszawa 2009
Literatura uzupełniająca:
Waśniewski T., Skoczylas W. „Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie” Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2004
Wykład 1 (02.03.2013)
Głównym celem zarządzania finansami przedsiębiorstwa, a zarazem decydującym kryterium oceny alternatywnych strategii, jest maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa dla jego właścicieli.
Realizację tego celu umożliwia zastosowanie trzech podstawowych zasad:
Zwrot z zainwestowanego kapitału przewyższa średni ważony koszt kapitału,
Rozmiary inwestycji są na tyle znaczące, aby przyrost wartości był odczuwalny,
Okres występowania przewagi konkurencyjnej nad innymi podmiotami jest na tyle długi, aby umożliwiał realizację ponadprzeciętnych zwrotów z kapitału w stosunkowo długim okresie.
[WARTOŚĆ KSIĘGOWA PRZEDSIĘBIORSTWA – WSZYSTKIE KAPITAŁY W BILANSIE FIRMY]
[BILANS SPORZĄDZANY NA DANY DZIEŃ, A RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ZA PEWIEN OKRES]
Analiza ekonomiczna
(analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstw)
| Analiza finansowa | Analiza techniczno-ekonomiczna |
|---|---|
| Zajmuje się wielkościami ekonomicznymi w ujęciu pieniężnym, w tym stanem majątkowo-finansowym przedsiębiorstwa w określonym momencie (ujęcie statyczne) oraz wynikami finansowymi przedsiębiorstwa ustalanymi narastająco za pewien okres (ujęcie dynamiczne) | Oparta jest na badaniu wielkości ekonomicznych w ujęciu rzeczowym i osobowym – koncentruje się na ocenie poszczególnych odcinków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa (np. badania i rozwój, zarządzanie kadrami, logistyka, organizacja produkcji itd.) |
Analiza ekonomiczna, a zwłaszcza finansowa, jest zatem szczególnie istotna jako czynnik dostarczający informacji, pozwalający ocenić alternatywy oraz podjąć uzasadnioną ekonomicznie decyzję w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa.
Analiza jako dyscyplina naukowa bada bowiem nie tylko elementy składowe zjawisk i ich współzależności, ale również pozwala symulować efekty podjęcia działań lub ich zaniechania na podstawie tych badań.
Jako, że analiza, to metoda badawcza zakładająca podział zjawisk na poszczególne ich części, mająca doprowadzić do poznania ich struktury oraz powiązań przyczynowo - skutkowych, można stwierdzić ścisły związek między analizą finansową i techniczno-ekonomiczną. Np. aby wyjaśnić dlaczego wynik finansowy lub inny wskaźnik uległ takiej, a nie innej zmianie, należy znaleźć jej przyczynę metodami analizy techniczno-ekonomicznej.
Zatem te dwa zakresy analizy ekonomicznej wzajemnie się uzupełniają.
Analiza finansowa jako skuteczna metoda badania i realizacji celu zarządzania finansami firmy (maksymalizacji jej wartości), wymaga więc powiązania jej ze zbadaniem procesów zachodzących wewnątrz przedsiębiorstwa (analiza techniczno-ekonomiczna) oraz na rynku – w otoczeniu przedsiębiorstwa (analiza otoczenia).
Rodzaje analizy finansowej:
Podział ze względu na okres, którego dotyczy przeprowadzana analiza
Analiza retrospektywna (ex-post) – dotyczy zjawisk przeszłych i jest punktem odniesienia dla dwóch pozostałych rodzajów
Analiza bieżąca (operatywna) – dotyczy zjawisk w krótkich odcinkach czasu (dni), wykrywa ewentualne zakłócenia w realizacji podjętych zadań
Analiza prospektywna (ex-ante) – dotyczy wartości wskaźników w przyszłości …………………….
Podział ze względu na przedmiotowy zakres badań
Analiza odcinkowa (problemowa) – dotyczy fragmentu działalności przedsiębiorstwa (np. kosztów produkcji i bliskich zależności)
Analiza całościowa – obejmuje całą działalność przedsiębiorstwa – pełne badanie zależności przyczynowo - skutkowej aby ustalić przyczynę pierwotną.
Stąd w analizie finansowej występuje najpierw tok dedukcyjny – od syntezy zjawiska do poszczególnych jego cząstek, aby następnie przejść do toku indukcyjnego – powrót od tych cząstek do całości.
Podział ze względu na szczegółowość badań
Analiza ogólna – dotyczy całokształtu działalności (np. analiza kondycji finansowej) i dokonywana jest za pomocą syntetycznych wskaźników, bez ustalania przyczyn sytuacji i wzajemnych powiązań
Analiza szczegółowa – bada związki i zależności między zjawiskami – precyzyjnie i szczegółowo określa zależności przyczynowo - skutkowe
Analiza ilościowa (kwantytatywna) – wyraża konkretne liczby – np. zysk netto
Analiza jakościowa (kwalitatywna) – wyrażona określoną relacją wskaźników ilościowych – np. rentowność majątku = zysk netto / aktywa ogółem
Ze względu na przeznaczenie [albo na to, kto ją sporządził – mój dopisek]
Analiza zewnętrzna – kierowana do otoczenia, które interesuje się przedsiębiorstwem (np. giełda, banki) – bardziej całościowa i mogą występować w niej porównania do innych firm z branży, może być przeprowadzana przez osoby z zewnątrz – np. analityków branżowych, przeprowadzana rzadko – zwykle raz na rok lub pół roku
Analiza wewnętrzna – głębsza, bardziej szczegółowa – samoocena, wykonuje ją dla siebie firma w celu eliminacji ewentualnych nieprawidłowości, pełni ważną rolę w zarządzaniu firmą, korzystać może także z danych niepublikowanych
Ze względu na zakres przestrzenny badań
Analiza pojedynczego przedsiębiorstwa
Analiza międzyzakładowa
Metody analizy finansowej
W analizie finansowej występuje dedukcyjno – indukcyjny tok badań.
W jego ramach zastosowanie znajdują dwie główne metody analizy finansowej:
Analiza porównawcza
W ramach tej metody wystąpić mogą:
* porównania z danymi postulowanymi (szczególnie z planem)
* porównania w czasie:
a) zwykłe – o stałej podstawie (np. odniesienie wartości wskaźników z wszystkich analizowanych lat do wartości z pierwszego roku)
b) łańcuchowe – o podstawie zmiennej (odniesienie wartości każdorazowo do wartości z roku poprzedniego).
Pozwalają ocenić dynamikę zjawisk, tempo zmian wskaźników.
* porównania w przestrzeni – podobne do wielkości porównywane są między jednostkami
a) wewnętrzne (np. między wydziałami)
b) zewnętrzne – międzyzakładowe (np. do najlepszego przedsiębiorstwa w branży, średniego w branży, kilku w branży, średniej branżowej, innych branż, standardów obowiązujących w gospodarce krajowej lub międzynarodowej.
Na tej podstawie zostało zbudowane zjawisko tzw. Benchmarkingu.
Jest to postępowanie organizacji cechujące się dążeniem do dorównania stworzonemu wcześniej wzorcowi (benchmarkowi). Ów wzorzec postępowania bazuje na chęci osiągnięcia jak najlepszych wyników poprzez uczenie się od innych (najlepszych) i wykorzystanie ich doświadczenia.
Zakłócenia przy porównaniach:
metodologiczne – te same wskaźniki w różnych przypadkach mogą być w różny sposób obliczane. Mogą istnieć różnice w systemach rachunkowości, a w szczególności sprawozdawczości finansowej np. z uwagi na zmianę przepisów prawnych w tym zakresie lub na to, że porównanie zachodzi między jednostkami z różnych krajów;
finansowe – na skutek inflacji (wzrost cen w gospodarce występujący między poszczególnymi okresami) lub innych zmian – np. stawek podatkowych, amortyzacyjnych, kosztu kredytów itp.;
Organizacyjne – np. restrukturyzacje, prywatyzacje, fuzje, przejęcia, w wyniku których powstają nowe struktury organizacyjno-prawne, co rodzi konieczność uwzględnienia wpływu tych zmian na wskaźniki;
Przedmiotowe – zmiana przedmiotu działalności firmy w mniejszym lub większym stopniu rzutuje na porównywalność danych w czasie. Nie ogranicza się to wyłącznie do przypadku zmiany asortymentu produkowanych wyrobów, ale również do zmian na skutek postępu technicznego powodujących np. obniżenie kosztów produkcji.
Analiza przyczynowa.
Pozwala na ustalenie stopnia wpływu zmian wartości poszczególnych elementów składających się na dany wskaźnik, na zmianę wartości całego wskaźnika.
Można to ustalić za pomocą różnych metod m.in.:
* metody kolejnych podstawień
a) ujęcie rozwinięte (metoda podstawień łańcuchowych)
b) ujęcie uproszczone (metoda różnicowania)
* metody funkcyjnej
Formy prezentacji analizy finansowej
- opisowo - tabelaryczna
- tabelaryczna
- tabelaryczno - wykresowa
- opisowa (opis z przytoczonymi liczbami i wskaźnikami).