Fundusze unijne

Na lata 2007-2013 dla Polski przeznaczono ponad 67 miliardów euro. Pierwszym krokiem do sięgnięcia po „unijne miliardy” jest rozumienie podstawowych pojęć i skrótów związanych z systemem przyznawania dotacji w Polsce.

PO IG, RPO, PO KL, PO IiŚ, EFS, EFRR, FS – jak to rozumieć?

Wspomniane 67 miliardów euro pochodzić będzie z trzech funduszy unijnych – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności (FS). Fundusze stanowią swego rodzaju „worki z pieniędzmi” dedykowanymi na określone obszary działań. EFS to pieniądze na szkolenia, walkę z bezrobociem oraz modernizację rynku pracy. EFRR to środki przeznaczone na inwestycje dla przedsiębiorstw, Jednostek Samorządu Terytorialnego, Instytucji Otoczenia Biznesu, instytucji kultury, szpitali, uniwersytetów, szkół i przedszkoli. Pieniądze na duże inwestycje z zakresu ochrony środowiska oraz transportu tj. oczyszczalnie ścieków oraz autostrady zarezerwowane zostały w ramach Funduszu Spójności.

O ile poszczególne fundusze to zbiór środków na działania w określonych obszarach to zasady na jakich dystrybuowane są te pieniądze oraz priorytety (ew. konkretne typy projektów) , na które będą przeznaczane, określone zostały w dokumentach nazywanych Programami Operacyjnymi.

I tak PO KL to Program Operacyjny Kapitał Ludzki, który określa na co w Polsce wydawane będą pieniądze z EFS’u, a Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) reguluje na co będzie można pozyskać dotację z EFRR’u. Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności finansowane będzie wdrożenie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. PO IG oraz PO IiŚ są programami centralnymi tj. swoim zasięgiem obejmują cały kraj a projekty realizowane w ramach tych Programów będą miały zasięg ponadregionalny. PO KL jest programem, który zawiera zarówno komponent centralny, jak i regionalny. Oznacza to, że w Ramach priorytetów od I do V realizowane będą projekty o zasięgu ponadregionalnym, a w ramach priorytetów od VI do IX zawierają się projekty o zasięgu regionalnym. Ponadto każde województwo będzie miało dodatkowo swój własny program tzw. Regionalny Program Operacyjny (ogółem mamy zatem 16 RPO). W ramach każdego z Regionalnych Programów Operacyjnych zarezerwowane zostały środki na:

inwestycje w przedsiębiorstwach i rozwój instytucji otoczenia biznesu,

infrastrukturę transportową o zasięgu max. Regionalnym (lokalnym i regionalnym)

inwestycje w infrastrukturę społeczną, kulturalną, edukacyjną, sportową i zdrowotną

rozwój potencjału turystycznego, promocję walorów turystycznych i kulturowych regionu

rozwój e-administracji (budowanie Społeczeństwa Informacyjnego)

ochronę środowiska

Dodatkowo dla pięciu wschodnich województw stworzono oddzielny program finansowany z EFRR tj. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW). Zadaniem PO RPW jest wyrównanie dysproporcji w rozwoju pomiędzy pięcioma województwami: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, podkarpackim oraz świętokrzyskim a resztą kraju. PO RPW obejmuje takie obszary jak:

Innowacyjna gospodarka (w tym wsparcie innowacji)

Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

Systemy miejskiego transportu zbiorowego

Infrastruktura turystyki kongresowej i targowej

Infrastruktura drogowa i transportowa

Rozwój turystyki

Ile mamy do dyspozycji?

Powyższe kwoty są kwotami na poziomie makro pokazującymi nam na jakie priorytety postawiła Polska w latach 2007-2013.

Wszystkich nas tj. potencjalnych beneficjentów interesuje poziom mikro a mianowicie ile na dane przedsięwzięcie możemy pozyskać środków. Zadając pytanie o poziom dofinansowania należy zwrócić uwagę na kilka ogólnych zasad:

Przedsiębiorstwa: obowiązuje mapa pomocy publicznej (patrz. mapa poniżej, wyjątek - dotacje na szkolenia)

Przedsiębiorstwa delegujące pracowników na szkolenia otwarte realizowane w ramach PO KL, MSP – 80 % zwrotu kosztów, duże 60 % refundacji kosztów

Projekty realizowane przy współfinansowaniu z EFS (z wyjątkiem przedsiębiorców delegujących pracowników na szkolenia lub subsydiujących zatrudnienie) – 100 % kosztów poniesionych na realizację projektu pokrywają środki publiczne

Inwestycje w infrastrukturę społeczną, edukacyjną, sportową, kultury lub zdrowotną (z wyjątkiem przedsiębiorstw) – do 85% kosztów kwalifikowanych pokrywanych jest z środków publicznych

Projekty promocyjne – do 85% kosztów kwalifikowanych pokrywanych jest z środków publicznych

Mapa pomocy publicznej – fundusze na inwestycje dla przedsiębiorstw

* Dla mikro i małych przedsiębiorców limit udzielanej pomocy zwiększany jest o 20 punktów procentowych

** Dla średnich przedsiębiorstw limit udzielanej pomocy zwiększany jest o 10 punktów proc.

Na co można pozyskać dotację – przykładowe projekty

We wprowadzającym materiale jakim jest niniejszy artykuł nie sposób jest przedstawić wszystkie istniejące możliwości pozyskania dofinansowania w Polsce w latach 2007-2013. Tym niemniej dla uporządkowania podstawowej wiedzy oraz w celu wyobrażenia różnorodności istniejących możliwości, poniżej zaprezentowano zestawienie przykładowych projektów kwalifikujących się do dofinansowania:

Przedsiębiorstwa – dotacje na inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia prowadzące do wprowadzenia nowej usługi lub produktu (dla projektów o wartości zrozumieć i w miarę sprawnie poruszać się w systemie dystrybucji środków unijnych w Polsce. Działanie można nazwać swego rodzaju podstawową komórką systemu przyznawania dotacji. Przykładowo – o dotację na szkolenia pracownicze będzie można się ubiegać w ramach Działania 2.1 PO KL (dokładnie poddziałania 2.1.1) lub Działania 8.1 PO KL; środki na inwestycje w przedsiębiorstwach zarezerwowane zostały w Działaniu 4.4 PO IG oraz różnie numerowanych w ramach każdego Programu Regionalnych Programach Operacyjnych.

Po drugie –.wszystkie niezbędne informacje dotyczące jaki projekt może otrzymać dotację w ramach danego Działania zawierać będą Wytyczne do danego działania. Wytyczne publikowane będą na stronach internetowych instytucji, które będą bezpośrednio odpowiedzialne za nabór wniosków. Wytyczne stanowią swego rodzaju „Biblię” dla każdego, kto chce samodzielnie zbudować projekt i sporządzić dokumentację aplikacyjną tj. wniosek o dofinansowanie wraz z niezbędnymi załącznikami.

Publikacji Wytycznych dla większości Działań możemy spodziewać się dopiero w I kwartale 2008 roku, razem z publikacją pierwszych ogłoszeń konkursowych (jak na razie pilotażowe konkursy w ramach komponentu regionalnego ogłosiły województwa: podkarpackie, dolnośląskie, podlaskie i warmińsko – mazurskie).

Ponadto dla projektów realizowanych z PO KL opracowywane będą Plany Działania tj. dokumenty programowe na każdy rok wdrażania PO KL. W Planach Działania określane będą typy projektów przewidzianych do realizacji, grupa docelowa, suma przeznaczonych środków finansowych, zasady i terminy aplikacji, harmonogram i szczegółowe zasady konkursów

Gdzie szukać dokumentów i wytycznych?

Centralne Programy Operacyjne oraz Szczegółowe Opisy Priorytetów tych programów publikowane są na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz na stronie www.funduszestrukturalne.gov.pl.

Regionalnych Programów Operacyjnych i bardziej szczegółowych informacji o możliwościach w danym regionie należy szukać na stronach internetowych poszczególnych Urzędów Marszałkowskich.

Wszystkie niezbędne Liki do tych informacji znajdziecie Państwo również na stronie serwisu Onet.

Jeżeli chodzi o Wytyczne to dostępne będą one na stronach instytucji, które bezpośrednio prowadzić będą nabór wniosków. Aby skutecznie szukać pamiętać należy o kilku zasadach:

Konkursy na dotacje dla przedsiębiorców w ramach PO IG (dla inwestycji powyżej 2 mln euro), na badania i wdrożenia wyników badań w ramach PO IG oraz wsparcie instytucji otoczenia biznesu będzie rozpisywać Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). PARP będzie również rozpisywać konkursy na dotację na szkolenia i studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw (w przypadku projektów ponadregionalnych) w ramach PO KL.

Jeżeli dane projekt wpisuje się dane Działanie w ramach RPO - ogłoszeń konkursowych należy szukać na stronach Urzędów Marszałkowskich

Jeżeli mamy projekt wpisujący się w działanie centralnego Programu Operacyjnego i nie jest to wsparcie dla przedsiębiorstw - należy w opisie danego Działania w Szczegółowym Opisie Priorytetów sprawdzić jaka instytucja jest Instytucją Wdrażającą, ponieważ to na stronie internetowej tej właśnie instytucji będą zamieszczone wytyczne i informacje o danym konkursie.

Kiedy?

Potencjalni beneficjenci środków unijnych już nerwowo przestępują z nogi na nogę w oczekiwaniu na konkursy i szczegółowe Wytyczne. Większość będzie aplikować o środki w procedurze konkursowej tj. będzie składać wniosek w odpowiedzi na ogłoszony konkurs. Wcześniej była mowa o tym, że pierwsze pilotażowe konkursy rozpisano już w kilku województwach. W ramach tych konkursów można pozyskać dotacje na projekty o zasięgu regionalnym typu: organizacji warsztatów oraz szkoleń z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy dla osób pozostających bez pracy, podnoszenie poziomu

wykształcenia mieszkańców obszarów wiejskich lub szkolenia dla osób pracujących powyżej 45 roku życia. Nabór wniosków trwa do 3 grudnia 2007.

Większość konkursów rozpisana będzie w pierwszym kwartale 2008 roku. Oznacza to, że Ci którzy uzależniają realizację danego projektu od otrzymania dofinansowania będą zmuszeniu poczekać z jego rozpoczęciem do drugiego kwartału 2008 roku (ponieważ należy wziąć pod uwagę okres oczekiwania na wyniki konkursu).

W kolejnym artykule: Jak nie zmarnować czasu oczekiwania na ogłoszenie konkursów i przygotować się do aplikowania?