Zadania własne gminy

Zadania własne gminy określa art. 7 ust. 1 ustawy o sam. gmin. Należą do nich w szczególności sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8) edukacji publicznej,

9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni gminnej i zadrzewień,

13) cmentarzy gminnych,

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18) promocji gminy,

19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Powyższy katalog zadań nie ma charakteru katalogu zamkniętego, co wynika z literalnej konstrukcji przepisu – ustawodawca wymienia bowiem sprawy „w szczególności” należące do zadań własnych gminy. O tym iż jest to katalog otwarty przesądza również brzmienie art. 6 ustawy o sam. gmin., zgodnie z którym do zakresu działania gminy nalezą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, jeżeli nie są zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dodatkowo katalog zadań własnych gminy określa również ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw . Tym samym można stwierdzić jednoznacznie, iż ustawodawca w art. 7 ust. 1 ustawy o sam. gmin. przedstawił otwarty katalog najistotniejszych zadań, mających na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej.

Zadania własne powiatu

Status powiatu w Polsce reguluje ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578).

Art. 4. 1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:

edukacji publicznej

promocji i ochrony zdrowia

pomocy społecznej

polityki prorodzinnej

wspierania osób niepełnosprawnych,

transportu zbiorowego i dróg publicznych,

kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

kultury fizycznej i turystyki,

geodezji, kartografii i katastru,

gospodarki nieruchomościami,

administracji architektoniczno-budowlanej,

gospodarki wodnej,

ochrony środowiska i przyrody,

rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,

porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,

przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,

ochrony praw konsumenta,

utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

obronności,

promocji powiatu,

współpracy z organizacjami pozarządowymi.

2. Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

Zadania własne województwa

Regionalne usytuowanie samorządu województwa sprawia, że jest on właściwy w sprawach określania strategii rozwoju województwa, realizowanej przez programy wojewódzkie, uwzględniającej zgodnie z ustawą następujące cele:

- pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców,

-pobudzanie aktywności gospodarczej,

- podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

- zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

- kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.