TRANSPORT W TURYSTYCE

zapewnia możliwość przemieszczania się podróżnym. Stanowi podstawowy warunek uprawiania turystyki. Dostępność komunikacyjna danego regionu kształtuje ruch turystyczny → rozwój transportu w pożądanych kierunkach.

• DOSTĘPNOŚĆ TRANSPORTOWA → warunek rozwoju ruchu turystycznego w danym regionie w skali makro i mikro.

• USŁUGI TRANSPORTOWE → podstawowymi usługami turystycznymi. Występują obok działalności hotelarskiej, gastronomicznej, sportowo-rekreacyjnej lub rozrywkowo-kulturalnej

Transport Autokarowy:

• Autobus = pojazd samochodowy z nadwoziem o zamkniętej konstrukcji, przeznaczony do przewozu, według przepisów w większości krajów - co najmniej 10 osób, łącznie z kierowcą.

• Autokar = autobus, przeznaczony do przewozu 40 – 50 pasażerów w komfortowych warunkach jazdy

Charakterystyka:

• Jedno – lub dwupokładowy

• Nadwozie ma duże oszklone powierzchnie i wysoki poziom podłogi, nad schowkami bagażowymi

• Fotele lotnicze

• Wyposażenie w układ wentylacyjno – klimatyzacyjny, sanitariat, minibarek, telewizję pokładową i elektroniczne układy ABS (system przeciwdziałający blokadzie kół pojazdu przy hamowaniu) i ASR (system zapobiegający zerwaniu przyczepności napędowych kół pojazdu)

Kategoryzacja autokarów

Na wzór hoteli czy obiektów gastronomicznych, także i usługi świadczone przez przewoźników autokarowych powinny być w jakiś sposób skategoryzowane. Tym bardziej, że coraz częściej spotykamy się ze zdaniem: "Autokar autokarowi nie równy”

Taki system "kategoryzacji" autokarów istnieje już na zachodzie. Oparty jest on, podobnie jak w hotelach, na gwiazdkach a te przyznaje poszczególnym autokarów organizacja Gütegemeinschaft Buskomfort e.V. - mówimy tutaj przykładowo o Niemczech.

GBK jest organizacją zrzeszającą blisko 500 przewoźników autokarowych z całych Niemiec, do których łącznie należy prawie 1200 autokarów, które są oznaczone wg obowiązującego tam standardu.

Podczas kategoryzacji autokarów bierze się m.in. takie czynniki pod uwagę jak liczba miejsc czy odstępy między rzędami siedzeń. Zamontowane elementy wyposażenia (toaleta, klimatyzacja, minibar, system audio-video, itp.) podwyższają już posiadany standard.

SLAJD – PARAMETRY!!!

Rodzaje Przewozów:

• Międzynarodowe przewozy pasażerskie:

  • Regularne (tzw. linówka)

  • Okazjonalne ( tzw. objazdówka)

  • wahadłowe

Rejsy Regularne:

• Są to linie autobusowe prowadzące regularny przewóz pasażerów na określonych trasach.

• Biuro musi posiadać:

  • koncesję wydawaną przez Ministerstwo Infrastruktury

  • zezwolenie liniowe (= dokument umożliwiający realizację stałych połączeń komunikacyjnych, zgodnie z przebiegiem trasy podanym na zezwoleniu liniowym).

Rejsy okazjonalne:

• Polegają na przewozie z kraju do kraju danej grupy osób i jej powrocie, tym samym pojazdem do kraju, z którego wyjechali. Ma to zastosowanie głównie przy realizacji imprez objazdowych.

• • Przewoźnik winien tu posiadać koncesję na przewozy międzynarodowe z MI.

• • Pilot grupy lub kierowca musi mieć wypełnioną EUROLISTĘ. (opcjonalnie książka jazdy)

• Zawartość EUROLISTY:

  • nr rejestracyjny pojazdu

  • nazwiska i imiona pasażerów

  • plan podróży

Rejsy wahadłowe:

• Stosowane są przy obsłudze pewnego cyklu imprez, gdzie w jedną stronę są przewożeni uczestnicy rozpoczynającego się turnusu, a z powrotem autokar przewozi uczestników kończącej się imprezy.

• Wymogi:

  • koncesja na przewozy międzynarodowe

  • zezwolenie na organizację przewozów wahadłowych do kraju docelowego i przez kraje tranzytowe wydawane przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników, wg planu kursów wahadłowych

  • EUROLISTA każdorazowo przewożonych pasażerów posiadana przez kierowcę. (opcjonalnie książka jazdy)

Przepisy prawne:

• UMOWA EUROPEJSKA → określa przepisy dotyczące pracy kierowców autokarowych, wykonujących międzynarodowe przejazdy drogowe (AETR)

• Czas przejazdu planowanej trasy → pochodną:

• programu imprezy, czyli odległości planowanych do przebycia

• przerw na zwiedzanie lub postoje

• przepisów ruchu drogowego w danym kraju

• przepisów odnośnie pracy kierowcy

• UMOWA INTERBUS – w transporcie międzynarodowym

TRANSPORT MORSKI

Promy:

• Regulują go przepisy Konwencji Ateńskiej z 1974 r. o przewozie pasażerów i bagażu drogą morską.

• Promy morskie są przystosowane do przewozu oprócz pasażerów także pojazdów kołowych oraz szynowych

Ze względu na specyfikę i zakres wykonywanych usług transportowych w żegludze morskiej wyróżniamy trzy podstawowe formy działalności przewozowej

• Pasażerska żegluga liniowa

• Pasażerska żegluga wycieczkowa

Pasażerska żegluga promowa

Pasażerska żegluga liniowa:

Linowa żegluga pasażerska polega na utrzymaniu stałych połączeń pomiędzy określonymi portami morskimi przy wykorzystaniu linii żeglugowych tj statków wykonujących rejsy w sposób systematyczny. Wyznaczone porty sa obsługiwane zgodnie z rozkładem rejsów i w określonej częstotliwości

Pasażerska żegluga wycieczkowa:

Pasażerska żegluga wycieczkowa ( cruising) to zwiedzanie świata z portu do portu statkami wycieczkowymi. Istotą funkcjonowania żeglugi wycieczkowej jest świadczenie usług turystycznych i wczasowych, a nie przewożenie pasażerów pomiędzy portami

Żeglugo Promowa:

• Żegluga promowa rozwinęła się w latach sześćdziesiątych XXw gdy zaczęła obsługiwać połączenia regularne na trasach krotko – i średniodystansowych. Charakterystyczną cechą żeglugi promowej jest zdolność do przedłużania lądowych systemów transportowych, przez co umożliwia się kontynuowanie procesów przewozowych droga morska

Bilety promowe:

• Mogą być nabyte zarówno z rezerwacją (kabina, miejsce lotnicze) jak i bez rezerwacji.

• Cenę biletu kształtuje standard oraz termin podróży. Dodatek stanowi także opłata za przewóz danego pojazdu.

• Istnieją taryfy specjalne dla grup

• Kupony tworzące bilet promowy:

• pierwszy - dla wystawcy biletu

• drugi i trzeci - dla armatora

• czwarty - dla pasażera

• piąty - do rozliczenia

• Ważność biletu: 6 miesięcy. Brak możliwości przenoszenia go na inne osoby bez zgody przewoźnika

• W przypadku nabywania biletu otwartego rezerwacji na powrót należy dokonać najpóźniej 24 godziny przed odpłynięciem promu.

TRANSPORT KOLEJOWY

• I. Rodzaje pociągów pasażerskich:

Osobowe:

• Normalne - zatrzymujące się na wszystkich stacjach pośrednich – kursujące na krótkich lub w miarę krótkich trasach oraz w obrębie niektórych aglomeracji miejskich jako aglomeracyjne, np. w Trójmieście – SKM, w okolicach Warszawy - WKD (w przyszłości także SKM) i w aglomeracji krakowskiej.

• RegioPlus – przyspieszone, z ograniczoną liczbą przystanków – kursujące na nieco dłuższych trasach (obowiązuje w nich taryfa dla pociągów osobowych)

Dalekobieżne:

• a) pospieszne → bez miejscówek

• ekspresowe → za dopłatą ceny miejscówki:

• normalne → krajowe, bez dopłaty za poczęstunek

• Intercity (IC) → krajowe, za dopłatą za poczęstunek

• Eurocity (EC) → międzynarodowe, za dopłatą za poczęstunek

• hotelowe → skład zestawiony wyłącznie z wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia (kuszetek)

Uwaga:

• Część pociągów dalekobieżnych, przynajmniej na pewnych odcinkach trasy jest objęta taryfami zniżkowymi Last Minute lub Tanie Linie Kolejowe

• Pociągi ekspresowe podlegają PKP Intercity Sp. z o. o.

• Retro → skład zestawiony z wagonów zabytkowych, prowadzony przez lokomotywę także zabytkową, które można było spotkać na danej trasie kilkadziesiąt lat temu. Stanowić może jedną z atrakcji turystycznych danego regionu. Mogą obowiązywać taryfy specjalne.

Wąskotorowe → z reguły w formie pociągu retro, o zmiennym rozkładzie jazdy. Obecnie nie podlegają PKP Przewozom Regionalnym sp. z o.o., lecz samorządom lokalnym. Obowiązują w nich taryfy specjalne.

TRANSPORT LOTNICZY

• Przewozy na liniach lotniczych:

  • regularne (rejsowe)

  • czarterowe (wynajmowane, na zlecenie)

• Międzynarodowe umowy i porozumienia ® regulują sprawy lotnictwa komunikacyjnego.

• Konwencja chicagowska (1944 r.) ® reguluje organizację cywilnego transportu lotniczego w większości państw.

• ICAO (International Civil Aviation Organisation) (= Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego) ustala normy i przepisy dla lotnictwa komunikacyjnego krajów – sygnatariuszy konwencji chicagowskiej.

• IATA (International Air Transport Association) = Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego skupia linie lotnicze i ustala rozkłady lotów, taryfy i ogólne warunki przewozowe.

• Powstała w 1919 r. i zrzesza większość przewoźników lotniczych w obsłudze ruchu międzynarodowego, obecnie 150.

• Członkowie IATA przewoźnicy krajów członków ICAO (International Civil Aviation Organisation) (= Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego)

• Podstawa działania IATA Konwencja Warszawska z 1929 r. w sprawie ujednolicenia niektórych prawideł dotyczących międzynarodowych przewozów lotniczych (odpowiedzialność przewoźnika za przewóz pasażerów i bagażu oraz kwestia międzynarodowych dokumentów przewozowych)

• Cele działania IATA:

  • popieranie rozwoju międzynarodowego transportu lotniczego

  • ujednolicanie przepisów, dokumentów i rozliczeń

  • eliminacja konkurencji między przewoźnikami poprzez określanie taryf minimalnych

  • określanie taryf lotniczych

Sposób działania IATA: komitety:

• techniczny

• finansowy

• handlowy

• prawny

Liberalizacja i globalizacja gospodarki zmniejszenie roli IATA. Linie lotnicze tworzą ze sobą sojusze:

• alianse (najpopularniejsze)

• konsorcja

• porozumienia handlowe

Np. STAR ALLIANCE – największy sojusz lotniczy na świecie. PLL LOT przystąpiły do niego dnia 26.10.2003

Taryfy lotnicze:

• Taryfa lotnicza = opłata pobierana przez przewoźnika lotniczego za przewóz pasażera na danej trasie.

• Język angielski obowiązujący język w międzynarodowym transporcie lotniczym. Skróty, zwroty, terminy i kody w procedurze przewozowej są zatem używane w języku angielskim.

Traffic Conferences (TC) (=obszary - konferencje, na które podzielono świat dla łatwiejszego określenia taryf):

• TC-1 obie Ameryki + przyległe wyspy: Grenlandia, Bermudy, Antyle, Wyspy Karaibskie i Hawaje

• TC-2 Europa (do Uralu), Afryka + przyległe wyspy, Azja (do Iranu)

• TC-3 Azja (na wsch. od Uralu i Iranu) + przyległe wyspy, Australia, Nowa Zelandia, wyspy Pacyfiku

Międzynarodowe taryfy lotnicze:

a) Normalna najwyższa taryfa dla danej klasy podróży, której stosowanie nie wymaga spełnienia żadnych dodatkowych warunków

b) Specjalna niższa od normalnej, dotycząca zwykle podróży w obie strony lub okrężnych. Określa minimalny pobyt w kraju, z którego następuje powrót (lub w innym kraju, niż kraj rozpoczęcia podróży). Ich ważność przeważnie < 1 rok. Wyróżniamy:

• t. s. publiczną

• t. s. inclusive tours

Taryfy specjalne (publiczne):

wycieczkowe dla klientów indywidualnych. Typy:

• APEX wymaga wykupienia biletu w wyznaczonym terminie, np. 21 dni przed wylotem. Wszystkie odcinki podróży muszą być objęte rezerwacją. Jej zmiana bez ponoszenia dodatkowych kosztów dotyczących dopłat do różnic taryfowych wynikających z niedotrzymania warunku uzyskania zniżki jest niemożliwa.

• BUDGET pasażer jest zobowiązany do wykupienia biletu z wyprzedzeniem, wskazując tydzień kalendarzowy, w którym chciałby odbyć podróż. Wraz z upływem określonego czasu (np. 7 dni) przewoźnik wyznacza dzień podróży pasażera i odtąd zmiana terminu rezerwacji jest niemożliwa.

• Młodzieżowe i studenckie tylko dla młodzieży w określonym przedziale wiekowym i dla studentów studiów dziennych

• Grupy specjalne (incentive) dla grup złożonych z pracowników (oraz ich najbliższych rodzin) tej samej instytucji, dla których wycieczka jest w formie nagrody. Koszt takiej wycieczki (transport + pozostałe świadczenia) pokryty w całości przez instytucję nagradzającą)

• Taryfy specjalne Inclusive Tour dla touroperatorów. Oprócz kosztów przelotu wliczone są w pakiet także noclegi, zwiedzanie itp. Wycieczki te mogą być zarówno grupowe, jak i indywidualne, organizowane przez biuro podróży. Od innych taryf odróżnia je brak możliwości samodzielnego stosowania i reklamy (są niepubliczne).

Tanie linie lotnicze (TLL) kursujące z Polski

• (Air Polonia Centralwings, Direct Fly – polskie firmy nieistniejące)

• Aer Lingus, Ryanair, EasyJet - irlandzkie

• Wizz Air - węgierskie

• Germanwings, Dau Air - niemieckie

• Norwegian - norweskie

Skróty, zwroty i terminy przy stosowaniu taryf i wystawianiu biletów:

Taryfy:

• AD – Agency Discount. Zniżka agencyjna przyznawana przez linie lotnicze. Dochodzi do 75% i każde biuro podróży prowadzące sprzedaż biletów na dowolną trasę ma do niej prawo. Liczbę biletów ustala umowa agencyjna

• AP - Taryfa typu APEX

• B - Taryfa typu BUDGET

• BT - Bulk Intensive Tour dla grup zorganizowanych przez touroperatorów

• C - Business standard obsługi pomiędzy klasą Y, a F. Na niektórych trasach zastępuje klasę F.

• CD - Senior Citizen zniżka dla osób w podeszłym wieku

• CH - Child zniżka dziecięca

• E - Excursion taryfa wycieczkowa

• EG – Group Education Trip zniżka dla agentów podróży odbywających wycieczkę szkoleniową (study tour)

• F - First class taryfa dla pierwszej klasy podróży, wyższa od klasy Y od 20 do > 100%.

• High season najwyższy poziom taryfy sezonowej

• IN - Infant zniżka dla niemowląt poniżej 2 lat

• IT - Inclusive Tour wycieczka lotnicza z opłaconymi kosztami podróży i pobytu. Oznacza też taryfę IT, ale indywidualną

• N - Night taryfa dla rejsów nocnych

• NONREF – Non Refundable całość lub część opłaty nie podlega zwrotowi

• NS – Non Seat niemowlę, któremu nie przysługuje miejsce siedzące

• PEX – Public Excursion taryfa specjalna na przewozy rozkładowe między określonymi miastami i obwarowana pewnymi warunkami (rezerwacja, zapłata i wystawienie biletu muszą być dokonane w tym samym czasie, ale niekoniecznie z zachowaniem określonego minimalnego terminu, w którym możliwa jest rezerwacja). Anulowanie rezerwacji wymaga dodatkowych opłat.

• PG – pilgrime fare taryfa dla pielgrzymów

• R - Supersonic pierwsza klasa podróży w samolotach Concorde (lepszy standard obsługi i komfort lotu)

• SD – Student zniżka dla studentów

• Y - Economy klasa ekonomiczna – podstawowa pasażerska

• ZZ – taryfa młodzieżowa

• Cash – opłata za dokument przewozowy jest dokonywana w gotówce

• Credit - opłata za dokument przewozowy jest kredytowana

• Discount – zniżka [1] lub [%]

• FCU – fikcyjna waluta do konstruowania taryf

• Normal fare – najwyższa taryfa obowiązująca dla danej klasy podróży, nie wymagająca spełnienia żadnych dodatkowych warunków

• No show – pasażer, który nie wykorzystał zarezerwowanego miejsca lub nie odwołał rezerwacji w wymaganym terminie

• No show charge – opłata mogąca być pobrana od pasażera no show

• Refund – zwrot za całkowicie lub częściowo niewykorzystany dokument podróży

Bilety:

• CT - Corcole Trip podróż okrężna

• OK – rezerwacja miejsca potwierdzona przez przewoźnika

• OW – One Way podróż w jedną stronę

• PTA – Prepaid Ticket Advice zawiadomienie o przedpłacie na bilet

• PIR – Property Irregularity Report zawiadomienie o zgubieniu bagażu

• RQ – pasażer na liście oczekujących na potwierdzenie rezerwacji

• RT/R – Round Trip podróż tam i z powrotem

• SA – bilet bez prawa rezerwacji, pasażer odleci w miarę wolnych miejsc

• SP – Incapacitated Passenger pasażer niepełnosprawny

• TG – Tour Guide ® przewodnik grupy

• TKT – Ticket bilet pasażerski i kwit bagażowy

• E-Ticket – bilet elektroniczny (klient otrzymuje wydruk potwierdzający rezerwację miejsca w biurze lub pocztą elektroniczną)

• Bagaż bezpłatny – bagaż, który pasażer może przewieźć w ramach zakupionego biletu

• Bagaż płatny – bagaż przekraczający limit bagażu bezpłatnego

• Bagaż rejestrowany – bagaż zaopatrzony w wywieszkę bagażową, przewożony w lukach bagażowych. Odpowiada za niego przewoźnik.

• Bagaż kabinowy – bagaż przewożony pod opieką podróżnego w kabinie pasażerskiej. Przewoźnik nie odpowiada za jego uszkodzenie lub zaginięcie, jeśli nie nastąpiło to z winy przewoźnika.

• Bagaż podręczny – przedmioty używane w czasie podróży przez pasażera (torebka, książka)

• Interline – podróż samolotami co najmniej 2 przewoźników lotniczych

• Open – bilet bez potwierdzenia dnia i godziny powrotu

• Open jaw – bilet upoważniający powrót samolotem z innego miejsca, niż się przyleciało, dzięki czemu część trasy można pokonać drogą lądową

• Overbooking – sytuacja, gdy na liście jest więcej pasażerów, niż miejsc w samolocie

• Stopover – przerwa w podróży, która powinna być ustalana z góry z przewoźnikiem

• Reconfirmation – wymóg, by w określonych przypadkach pasażer potwierdził chęć wykorzystania zarezerwowanego dla niego miejsca

• Validity of the ticket – okres ważności biletu

• Validator – stempel służący do pieczętowania dokumentów przewozowych. Inaczej dokument jest nieważny.

Odcinki biletu:

• Audit Coupon (jasnozielony) – dołączany do dziennego zestawienia sprzedaży

• Flight Coupon (żółty) - uprawnia do przelotu pomiędzy podanymi na nim punktami

• Agent Coupon (różowy) – po wypełnieniu zostaje w aktach biura wystawiającego

• Passenger Coupon (biały) - na wewnętrznej stronie tylnej okładki, pozostaje u pasażera po zakończeniu podróży

Przykłady oznaczeń portów lotniczych:

• WAW – Warszawa

• KRK – Kraków

• BRU – Bruksela

• LHR – London Heathrow

• LGW – London Gatwick

• JFK – Nowy York lotnisko im. J. F. Kenedy’ego itd.

Przykłady oznaczeń linii lotniczych:

• LO – Polskie Linie Lotnicze LOT

• AA – American Airlines

• AF – Air France

• OK – Czech Airlines

Oznaczenia kierunków geograficznych podróży:

• AT – przez Atlantyk

• AP - przez Atlantyk i Pacyfik

• ET – w kierunku wschodnim

• NB - w kierunku północnym

• PF – przez Pacyfik

• PO – przez biegun

• SB – w kierunku południowym

• WB - w kierunku zachodnim