Podstawy nauki o przedsiębiorstwie – wykaz zagadnień na zaliczenie.
Wyjaśnij pojęcia:
Osoba przedsiębiorcza – wyróżnia się następującymi cechami – umiejętnością dostrzegania potrzeb i doskonalenia pomysłów, zdolnością do wykorzystywania nadarzających się okazji, gotowością do podejmowania ryzyka, racjonalnym planowaniem oraz postrzeganiem szans i ich wykorzystaniem
Przedsiębiorca to osoba fizyczna lub prawna i jednostka niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Przedsiębiorczość to skłonność do wykonywania działań, do inicjowania czegoś, np. pracy, pomocy, zabawy.
Jest to zespół cech warunkujących bycie dobrym przedsiębiorcą, czyli osiąganie sukcesów w organizowaniu i kierowaniu przedsiębiorstwami.
Gotowość i zdolność podejmowania i rozwiązywania w sposób twórczy i nowatorski nowych problemów, umiejętność wykorzystywania pojawiających się szans i okazji.
Przedsiębiorczość korporacyjna (ang. Intrapreneurship, Corporate Enterpreneurship) – inicjatywa o cechach przedsiębiorczych, podejmowane w obrębie istniejących, najczęściej dużych, organizacji.
„uprawianie” przedsiębiorczości (ang. Corporate Venturing) – pobudzanie wewnętrznej przedsiębiorczości dużej korporacji poprzez nakłanianie najbardziej twórczych pracowników do zakładania własnych firm dzięki wsparciu kapitałowemu macierzystej korporacji.
Wskaż znane tobie podstawowe numery identyfikacyjne osób fizycznych i przedsiębiorców i wyjaśnij do czego służą.
PESEL to 11-cyfrowy, stały symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący określoną osobę fizyczną. Numer ten jest wykorzystywany w rejestrze PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności). Służy także osobom fizycznym jako identyfikator podatkowy.
NIP to dziewięciocyfrowy numer służący do identyfikacji podatników w Polsce. Od 2011 roku osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej nie otrzymują numeru NIP i posługują się numerem PESEL jako identyfikatorem podatkowym.
REGON to 9-cyfrowy numer identyfikacyjny podmiotu gospodarki narodowej w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej. Rejestr ten jest bieżąco aktualizowanym zbiorem informacji o podmiotach gospodarki narodowej. Wpisowi do tego rejestru podlegają: osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Jak założyć działalność gospodarczą w Polsce z uwzględnieniem przepisów prawnych?
Na początku należy wypełnić wniosek CEiDG-1 oraz złożyć go w Urzędzie miasta lub gminy. Wniosek ten musi zawierać m.in. imię, nazwisko, adres wykonywania działalności, NIP (w przypadku , gdy przedsiębiorca nie posiada NIP-u, Urząd Skarbowy nada do w ciągu kilku dni), nazwę firmy, datę rozpoczęcia działalności, rodzaj działalności, wybór formy opodatkowania. Taki wniosek można również wypełnić elektronicznie na stronie internetowej www.ceidg.gov.pl. Jednak aby złożyć go w takiej formie należy posiadać podpis elektroniczny oraz profil zaufany.
Po złożeniu wniosku Urząd miasta lub gminy, przesyła dane do CEiDG, która dokonuje rejestracji działalności gospodarczej oraz przesyła informacje do Urzędu Skarbowego i ZUS o założonej właśnie działalności gospodarczej.
W terminie 7 dni od założenia firmy należy udać się do oddziału ZUS właściwego wg. miejsca zamieszkania i zgłosić przedsiębiorstwo jako ubezpieczonego obowiązkowymi ubezpieczeniami: rentowymi, emerytalnymi, zdrowotnymi.
W przypadku zakładania pierwszej działalności gospodarczej w ciągu 7 dni od przesłania przez CEiDG wniosku do właściwego Urzędu Statystycznego zostanie nadany numer REGON.
Następnie CEiDG przesyła do Urzędu Skarbowego wniosek CEiDG-1 z wyborem formy opodatkowania, który został przez nas wybrany i zaznaczony we wniosku.
W przypadku wyboru opodatkowania VAT-em należy złożyć we właściwym Urzędzie Skarbowym odpowiednie dokumenty oraz uiścić opłatę.
Ponadto:
Osoba prowadząca działalność gospodarczą zobowiązana jest do posiadania rachunku bankowego.
Przedsiębiorca może (lecz nie musi) wyrobić dodatkowo pieczątkę firmową.
Niektóre branże wymagają dodatkowych zezwoleń lub koncesji, dlatego przed rozpoczęciem działalności należy się upewnić, czy takie dodatkowe zezwolenia są potrzebne.
Jakie znasz i na czym polegają atrybuty przedsiębiorstwa?
Atrybuty przedsiębiorstwa to cechy odróżniające przedsiębiorstwo od innych jednostek organizacyjnych.
Wyodrębnienie ekonomiczne (alienacja)
Przedsiębiorstwo ma odrębność majątkową.
Reprodukuje zużywane zasoby poprzez sprzedaż wyrobów lub usług i osiąganie odpowiedniej rentowności.
Dochody pracowników zależą od wyników produkcyjnych firmy – wspólny interes.
Działalność gospodarcza związana jest z ryzykiem nie uzyskania oczekiwanych dochodów lub poniesienia nieoczekiwanych strat.
Samodzielność – samodecydowanie przedsiębiorstwa przejawia się autonomią wewnętrzną i zewnętrzną,
Wyodrębnienie prawne
Osobowość prawna uzyskana przez wpis do KRS.
Zdolność firmy do podejmowania działań prawnych, takich jak zawarcie umów, zaciąganie kredytów.
Wyodrębnienie techniczno-organizacyjne
Firma posiada sobie tylko właściwą strukturę organizacyjną , pozwalającą jej w zorganizowany sposób wykonywać określone zadania.
Co to jest PKD i do czego jest wykorzystywane?
PKD - Polska Klasyfikacja Działalności jest umownie przyjętym i hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują jednostki (podmioty gospodarcze). PKD ustala nazwy i symbole na pięciu poziomach: sekcja, dział, grupa, klasa i podklasa, a te ostatnie są wpisywane do właściwych rejestrów. Obowiązek posługiwania się klasyfikacją PKD dotyczy zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowaną w gminnej ewidencji działalności gospodarczej jak i przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w formie spółki i podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Co to jest CEiDG?
CEiDG to Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej prowadzona w systemie teleinformatycznym przez Ministra Gospodarki. CEiDG jest ogólnodostępną i bezpłatną bazą danych o osobach prowadzących działalność gospodarczą.
Miejsce właściciela przedsiębiorstwa w kontekście: rozdziału własności i zarządzania, procesu decyzyjnego?
Rozdział własności i zarządzania
Miejsce wynagrodzenia właściciela w finansach spółki kapitałowej – rozdział zatrudnienia i własności.
Rola właściciela balansuje między udziałowcem (dywidenda) a pracownikiem (pensja).
Pensja przedsiębiorcy w spółce kapitałowej zmniejsza zysk do podziału pomiędzy właścicieli.
Pozyskiwanie inwestora skutkuje fundamentalnym przekształceniem zasad funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Proces decyzyjny w spółce kapitałowej – procedury
Podejmowanie decyzji opiera się na przepisach Kodeksu Spółek Handlowych, umowy spółki oraz regulaminów wewnętrznych.
Decyzje podejmowane są w drodze negocjacji, konsultacji, lub za zgodą wspólników (udziałowców).
Procedury zwoływania posiedzeń i obradowania Zarządu, Rady Nadzorczej oraz Zgromadzenia Wspólników.
Wraz ze wzrostem przedsiębiorstwa rośnie potrzeba formalizacji zarządzania.
Jaka jest ogólna odpowiedzialność Zarządu w spółkach kapitałowych?
Członkowie Zarządu Spółki oraz prezes Zarządu ponoszą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za swoje działania lub zaniechania związane z prowadzeniem spraw Spółki oraz zobowiązania Spółki w przypadku sytuacji, gdy egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność ta jest ponoszona od chwili powołania członków Zarządu. Zasady odpowiedzialności członków Zarządu opisana jest w Kodeksie Spółek Handlowych.
Jakie są generalne różnice między spółkami osobowymi a kapitałowymi?
| SPÓŁKI OSOBOWE | SPÓŁKI KAPITAŁOWE | |
|---|---|---|
| Osobowość prawna | Nie | tak |
| Odpowiedzialność za obowiązania | wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem | wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania swoim majątkiem, a jedynie do wysokości wkładów |
| Ilość wspólników | co najmniej 2 | co najmniej 1 |
| Zmiany wspólników w czasie „trwania” spółki | niedopuszczalne (z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej) |
dopuszczalne |
| Zarządzanie spółką | wspólnicy osobiście zajmują się sprawami spółki i ja reprezentują | do zarządzania spółką powołane są specjalne organy takie jak zarząd czy rada nadzorcza |
| Kapitał początkowy | niewymagany | wymagany przepisami |
Porównaj ogólne kompetencje Zarządu i Rady Nadzorczej jako organów w spółce kapitałowej.
Zarząd:
Prowadzi bieżące sprawy Spółki.
Reprezentuje Spółkę w czynnościach sądowych i pozasądowych.
Jest organem wykonawczym i zarządzającym.
Podejmuje decyzje gospodarcze, strategiczne oraz dba o rozwój Spółki.
Rada Nadzorcza:
Sprawuje stały nadzór nad działalnością Spółki.
Powołuje i odwołuje członków Zarządu Spółki.
Kontroluje zgodność działań Zarządu z przepisami prawa.
Zatwierdza roczne plany działania Spółki.
Bada rachunek zysków i strat oraz bilans i porównuje go z księgami.
Reprezentuje Spółkę w razie sporu z Zarządem.
Kontroluje sprawozdania Zarządu, co do podziału zysków i pokrycia strat oraz składa walnemu zgromadzeniu sprawozdanie z tej kontroli.
Wyjaśnij odpowiedzialność wspólników w spółkach:
Partnerskiej
Wszyscy partnerzy solidarnie odpowiadają za zaciągnięte przez spółkę zobowiązania, które wiążą się z jej zwykłym funkcjonowaniem. Partnerzy w spółce partnerskiej nie ponoszą odpowiedzialności za szkody spowodowane działaniem innych wspólników.
Komandytowej
W spółce komandytowej tylko część wspólników, tzw. komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej (co może oznaczać sumę wniesionych wkładów). Reszta wspólników, tzw. komplementariusze odpowiadają za zobowiązania całym swoim majątkiem.
Z ograniczoną odpowiedzialnością
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem. Odpowiada za nie sama spółka swoim majątkiem utworzonym z wkładów wspólników. Ponadto, za zobowiązania spółki mogą odpowiadać także członkowie zarządu.
Jak można zdefiniować otoczenie przedsiębiorstwa i jakie znasz kryteria jego podziału?
Otoczenie przedsiębiorstwa:
Ogół warunków i odziaływanie różnych organizacji, wpływających na zachowanie się poszczególnych przedsiębiorstw.
Elementy, procesy i zjawiska, które występują na zewnątrz przedsiębiorstwa.
Zbiór różnego rodzaju uwarunkowań oddziałujących w sposób pośredni i bezpośredni na zachowanie się podmiotów gospodarczych, tworząc szanse i zagrożenia dla działalności przedsiębiorstwa.
Podział otoczenia przedsiębiorstwa:
Wewnętrzne
Zewnętrzne
Dalsze (makrootoczenie)
Bliższe (mikrootoczenie)
Jakie znasz elementy otoczenia przedsiębiorstwa z uwzględnieniem kryteriów podziału?
| MAKROOTOCZENIE | MIKROOTOCZENIE | WEWNĘTRZNE |
|---|---|---|
|
|
|
Jak rozróżnić otoczenie celowe i otoczenie makro przedsiębiorstwa?
Makrootoczenie tworzone jest przez zmienne, które w bezpośredni sposób wpływają na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, ale samo przedsiębiorstwo nie ma możliwości ich kształtowania (przynajmniej w krótkim czasie). Natomiast mikrootoczenie obejmuje podmioty, które determinują działanie danej firmy z tą różnicą, że dana firma ma możliwość oddziaływania na te podmioty.
Co to jest i na czym polega analiza SWOT?
Jest to jedna z podstawowych metod analizy strategicznej, może być także wykorzystywana w działalności doradczej jako technika diagnozy organizacji. Przeprowadzając analizę trzeba dokonać diagnozy – określić silne i słabe strony firmy oraz prognozy – opisać szanse i zagrożenia. Następnie należy wskazać najlepsze rozwiązanie, kierunek działań do osiągnięcia celów obiektu przy minimalizacji zagrożeń, ograniczaniu słabych stron oraz wykorzystaniu szans i mocnych stron.
Jakie znasz kryteria podziału zasobów w przedsiębiorstwie? Wskaż przykłady zasobów według znanych tobie kryteriów podziału.
Na czym polega i do czego wykorzystywana jest amortyzacja w przedsiębiorstwie?
Amortyzacja jest to wyrażone wartościowo zużycie środków trwałych odniesione w ciężar kosztów działalności jednostki. Polega na systematycznym odpisywaniu części jego wartości w koszty, w związku z jego użyciem. Z pomocą amortyzacji nakłady na zakup czy wytworzenie środka trwałego są stopniowo zaliczane w koszty poszczególnych okresów, co pozwala zgromadzić fundusze na zakup nowych środków trwałych po całkowitym zamortyzowaniu starych.
Jak można rozumieć pojęcie ograniczoności zasobów w kontekście znanych tobie zasobów przedsiębiorstwa?
Potrzeby ludzkie są nieograniczone. Głównym kreatorem potrzeb jest produkcja i związany z nią postęp naukowo-techniczny. Dzięki niej potrzeby mogą być zaspokajane w coraz większym stopniu. Jednak wraz z zaspokojeniem jednych potrzeb pojawiają się następne. Celem produkcji jest zaspokajanie rosnących i zmieniających się potrzeb społeczeństwa. Zasoby czynników produkcji są jednak ograniczone (np. czas, materiały, kapitał).
W związku z tym, że potrzeby są nieograniczone a z drugiej strony zasoby służące do ich zaspokojenia są ograniczone występuje zjawisko rzadkości. Rzadkość jest konsekwencją ograniczoności zasobów.
Jakie są cele zarządzania poszczególnymi zasobami w przedsiębiorstwie?
Cele zarządzania kapitałem obrotowym:
Zachowanie płynności finansowej.
Prowadzenie bieżącej działalności.
Minimalizacja kosztów.
Optymalizacja wielkości i struktury aktywów.
Cele zarządzania zasobami ludzkimi:
Tworzenie strategicznego potencjału poprzez zagwarantowanie organizacji wykwalifikowanych, zaangażowanych i lojalnych pracowników.
Umożliwienie kierownictwu osiągnięcie wyznaczonych celów przez zaangażowanie personelu .
Całkowite wykorzystanie możliwości i umiejętności wszystkich zatrudnionych osób.
Jakie znasz podstawowe narzędzia do zarządzania zasobami w przedsiębiorstwie?
Mierniki:
EOQ (Metoda Ekonomicznej Wielkości Zamówienia)
Model Baumola
Model Millera-Orra
EVA
Monitor aktywów niematerialnych Sveiby’ego
Strategiczna karta wyników Kaplana i Nortona
Wyjaśnij pojęcie kapitału obrotowego netto.
Nazywany również kapitałem pracującym. Jest różnicą między aktywami bieżącymi przedsiębiorstwa a jego zobowiązaniami krótkoterminowymi. Kapitał obrotowy netto jest częścią kapitału stałego przedsiębiorstwa., który przekracza wartość majątku trwałego i finansuje majątek obrotowy.
Co oznacza optymalna wielkość zamówienia w modelu Baumola (EOQ) zarządzania zapasami w przedsiębiorstwie?
Optymalna wielkość zamówienia to taka wielkość zamówienia, przy której przebieg procesu produkcji jest niezakłócony oraz następuje minimalizacja kosztów związanych z magazynowaniem i przechowywaniem. Wielkość ta kształtowana jest na takim poziomie, aby łączne koszty utrzymywania zapasów były jak najniższe. Optymalna wielkość zamówienia determinuje także optymalną częstotliwość dostaw.
Na czym polega kredyt kupiecki?
Kredyt kupiecki udzielany jest przez firmę innemu przedsiębiorstwu, które jest odbiorcą towaru lub usługi. Daje więc on możliwość zakupu niezbędnych produktów przy odroczeniu płatności na późniejszy termin, ustalony z dostawcą.
Wyjaśnij następujące kategorie w finansach:
Zysk netto – pozycja w rachunku zysków i strat. Zysk netto jest wyrażony w jednostkach pieniężnych. Przedstawia dodatnią wartość wyniku finansowego netto. Obliczany jest jako wynik finansowy brutto pomniejszony o obowiązkowe obciążenia.
EBIT (Earnings Before Interest and Taxes) jest to zysk przed odsetkami i opodatkowaniem, czyli inaczej zysk operacyjny. EBIT wykorzystywany jest w analizie finansowej jako miernik wyników finansowych.
NOPAT (Net Operating Profit After Tax) jest to zysk operacyjny po opodatkowaniu.
Jakie kategorie finansowe brane są pod uwagę w kalkulacji EVA?
EVA = ROIC * IC – WACC * IC ROIC = EBIT * (1 – T)
EVA = NOPAT – WACC * IC
ROIC – rentowność zainwestowanego kapitału
IC – wartość kapitału, która została zainwestowana przez właścicieli oraz wartość oprocentowanego kapitału wierzycieli
WACC – średni ważony koszt kapitału
NOPAT – zysk operacyjny po opodatkowaniu
EBIT – zysk operacyjny przed opodatkowaniem
T – stopa podatku dochodowego