Ćwiczenie 22

28.04.2010r.

Choroby wirusowe układu oddechowego.

Choroby układu oddechowego:

• Grypa

• Herpeswirusowe infekcje

• Inne:

  • Rinowirusy

  • Reowirusy

  • Adenowirusy

    • Wszystkie 3 nazywane są zakaźnym nieżytem dróg oddechowych. Odpowiednik katarów ludzkich (zagęszczenie młodych i wrażliwych osobników).

Grypa

Rozpoznanie:

• Informacje z wywiadu:

  • Kaszel napadowy, silny (częste napady), męczący, może nawet bolesny

  • Szczepienie: kiedy ?

    • Szczepienie nie wyklucza możliwości zarażenia

  • Wiek: w każdym wieku

• Szybkość zmiany antygenowej wirusa mniejsza niż u ludzi (wolniejszy dryf antygenowy) – mniej więcej co 4 lata zmieniać powinno się szczepionkę.

• W efekcie najprawdopodobniej będą chorować koni „młodszych”, których nie było przy ostatniej epidemii grypy (jakieś 5-6 lat temu).

  • Dlatego można pomylić z herpeswirusowymi infekcjami – trzeba uważać !!!

• Drobne ogniska grupy u młodzieży są dość częste.

• Szybkość szerzenia się grypy: jedna z najgwałtowniejszych chorób koni (podobnie jak zołzy – ale przy zołzach tylko młode).

Objawy:

• Inkubacja: 1-3 dni – SZYBKO !!!

• Duża zaraźliwość !!!

  • Roznoszenie choroby na inne koni, na inne wsie -> bardzo szerzy się !!! Może szerzyć się dość łatwo pośrednimi drogami.

  • Na niezbyt duże odległości wiatr może przenieść grypę.

Różnica od herpeswirusów: grypa przenosi się szybciej i szybciej rozwija się choroba.

• Sporadycznie może dojść do zarażenia innego gatunku.

Objawy c.d.:

• Gorączka – do tygodnia (przy niepowikłanej)

• Brak apetytu, słaby apetyt

• Niechęć do ruchu

  • Ból mięśni -> białka ostrej fazy pozyskiwane z mięśni.

  • Łamanie w kościach -> kompleksy antygenowe (?)

• Kaszel – suchy (zawsze przy wirusowych infekcjach) – napadowy, stłumiony, głuchy,

  • kaszel reaktywny

• Okolica nosa: wypływ na początku surowiczy -> surowiczo-śluzowy -> śluzowo-ropny -> ropny. Niezbyt obfity

  • Przy zołzach wypływ byłby od początku ropny i obfity (+ powiększone znacznie węzły chłonne). Na zołzy chorują młode konie.

• Powiększenie węzłów chłonnych

• Te same wydzieliny z worków spojówkowych.

• Opukiwanie -> przy grypie powinien być wypuk normalny (brak zapaleniu płuc!!!)

• Osłuchiwanie -> zaostrzony szmer (brak rzężeń przy suchym kaszlu)

• Koń ma niechęć do ruchu -> stoi -> obrzęk zastoinowy kończyn miednicznych (najwyżej na pęcinach).

  • Nie pomylić z wirusowym zapaleniem tętnic -> obrzęki w innym miejscu

• Kaszel – po gorączce pojawia się kaszel wilgotny przez tydzień dwa

Grypa powikłana:

• Zapalenie płuc:

  • Stan ogólny gorszy

  • Wypływ z nosa obfitszy

  • Opukiwanie ! -> pola stłumienia nad płucami

  • Osłuchiwanie ! -> rzężenia, trzaski na wdechu (!), tarcia opłucnej (zapalenie opłucnej), chlupanie, przelewanie, świstanie itp. itd.

• Biegunka

• Żółtaczka

• Zapalenie mięśnia sercowego

AP:

• Obraz zapalenia płuc (jeśli było zapalenie płuc ;P)

Diagnostyka laboratoryjna:

• PCR – drogie

• Szybkie testy:

  • Directigen Flu A

    • Przeznaczony dla ludzi, ale się nadaje

    • Do wymazu bierzemy konia który dopiero zaczyna chorować -> lekko wilgotny nos (bało bakterii, dużo wirusa)

    • Stwierdzenie wirusa grypy typy A -> koń nie może być nosicielem !!! (tylko ptaki mogą być tylko nosicielami)

• Serologicznie -> w kierunku wirusa H3N8

  • Np. miano 1:40 = teraz ma grypę, kiedyś miał kontakt z wirusem, albo był kiedyś szczepiony

  • Dlatego, trzeba zbadać konia jeszcze raz za 2 tygodnie -> miano 1:320 (koń ma lub miał w tym czasie grypę !!!)

Herpeswirusowe infekcje

	Grypa	Herpeswirusowe infekcje
Wiek :	Wszystkie	Młode
Objawy :	Podobne	Podobne
Szerzenie:	Szybko szerzą się w okolicy	Szerzą się tylko w danej stajni !
Przebieg:	Cięższa choroba	Lżejsza choroba
Kaszel:	Uporczywy i męczący	Pokasływanie

Diagnostyka:

• Trudna

• Wnioski ograniczone

• Wpierw wykluczamy grypę, jeśli nie jest to grypa to zakładamy, że jest to herpeswirusowe infekcje

Leczenie grypy i herpeswirusowych infekcji:

• Izolacja w stajni bez sensu. Jedyne co izolowanie od koni z zewnątrz, ani nowych do wewnątrz.

• Nie zaczynamy od antybiotyku (przynajmniej nie dla wszystkich).

• Do wyrka: stała temperatura . Zapewnienie stałej temperatury i odpoczynek. Zamknąć konia w stajni, bez przeciągu !!!, w miarę sucha, ciepła, dobrze wentylowana. Zwolnienie z pracy, koń ma zostać w stajni i się nie ruszać.

• Jak najmniej kurzu w stajni -> bo kurz pogarsza stan układu oddechowego, przenosi zarazki, bakterie, grzyby itp.

• Zmniejszenie ilości kurzu -> nie zamiatać, dawać lepszej jakości siano (ewentualnie zmoczone jak je zjedzą), można dodatkowo wytrzepać siano przed podaniem dla koni. Jeśli jest zielonka to podać zielonkę w większych ilościach zamiast siana.

• Ściółka: najlepsza ściółka: torf. Torf ma swoją wilgotność -> działa jak nawilżać.

• Żarcie: brak apetytu, więc podsuwać im smaczne kąski: np. mesz

Jeśli to nie wystarczy -> farmakologia. Zwykle gdy u koni występuje wyższa temperatury niż u reszty.

• Przeciwzapalne, przeciwgorączkowe:

  • Biovetalgin (metamizol)

  • Fluniksyna

  • Metoxicam (metacam)

Chodzi o to, żeby koń zaczął coś jeść !

Kaszel

Wpierw suchy potem przechodzi w wilgotny. Jeśli któregoś z koni za bardzo męczy:

• Inhalacje:

  • Gorąca woda – para wodna nawilża i rozcieńcza, a ciepło -> przekrwienie śluzówki.

  • Można dodać olejki eteryczne

• Wykrztuśne:

  • ERES (bromheksyna) (ludzki odpowiednik bromheksyny: flegamina)

  • Sputolizyn (Dembreksyna) – p.o.

  • Ventipulmin (klenbuterol) – rozszerza oskrzela (dlatego wskazania przy astmach), jest na liście leków dopingujących, lista leków pod szczególnym nadzorem – karencja !!! Raczej nie potrzebujemy w tym przypadku rozszerzenia oskrzeli.

Antybiotyki:

• W wielu przypadkach nie ma potrzeby stosowania antybiotyków.

• U koni wiele jest reakcji niepożądanych na antybiotyki.

• Antybiotyki których NIE należy stosować:

  • Enrofloxacyna i wszelkie chinolony

  • Lincospectin (linkomycyna !!!)

  • Erytromycyna p.o.

  • Tetracykliny p.o.

  • Tylozyna

• Antybiotyki które można stosować:

  • Penicyliny

  • Streptomycyna, gentamycyna etc.

  • Cefalosporyny: ceporex, ceftiofur (Excenel)

  • Oksytetracykline (oxyvet) – (NIE p.o. !!!)

• Sulfonamidy:

  • Szerokie spektrum działania, dobre, niedrogie

  • Wolne, potencjalizowane

    • Borgal (iniekcyjny – NIGDY dożylnie -> wstrząs !!!! - > by Gosia)

Podobne postępowanie przy źrebakach / młodych koniach chorych na herpeswirusowe infekcje.

Trzeba pamiętać o stałym dostępie do dobrej wody do picia !!! Bo mają gorączkę. Woda musi być odstała w stajni – przez parę godzin, żeby się odstała.

Ćwiczenie 23

05.05.2010r.

Diagnostyka różnicowa zakaźnych ronień klaczy

Herpeswirus (EHV – 1 )

Przebieg infekcji herpeswirusem koni (EHV-1):

• Zakażenia bezobjawowe

• Ronienia pod koniec ciąży

• Zapalenia dróg oddechowych

• Niedowłady i porażenia

• Śmiertelność noworodków

EHV patogeneza:

• …

EHV – 4 -> 100% populacji. EHV – 1 -> 30-50% populacji.

Epidemiologia:

• Zakażenie latntne -> permanentnie wirus krąży w środowisku.

• EHV 1 lubi przebiegać falowo !

• Co 6 – 8 lat zachorowania i ronienia przebiegają masowo i katastrofalnie. Opisane jest, że klacze w wyniku herpesa roni raz.

EHV – 1 szerzenie się zakażenia:

• Zakażenie szerzy się przez kontakt bezpośredni i pośredni

• Najczęstszą drogą zakażenia jest układ oddechowy (aerosol)

• Konie z objawami klinicznymi uważane są za zaraźliwe

• Konie dorosłe mogą być siewcami bezobjawowymi

• Poronione płody, łożysko, wody płodowe zawierają duże ilości

Poroniony płód jest rześki, świeży. Zwykle płód ma wykształcone kopyta, zwykle sierść itp. Zwykle łożysko lekko zmienione zapalnie.

Może także urodzić się już chory źrebak.

Jak rozpoznać czy poronienie z powodu herpesa?

Trzeba zrobić sekcję !

• zwykle źrebak w środku jest żółty

• dużo włóknika

• obrzęk mózgu, płuc

Pobieramy do późniejszych badań fragmenty:

• płuca

• wątroby

• śledziony

I zamrozić.

Postać neurologiczna EHV – 1

Problem w USA. W Polsce jeszcze nie stwierdzono występowania tej postaci.

EHV – 1 objawy nerwowe:

• Uszkodzenie naczyń w mózgu i rdzeniu kręgowym

• Ogólna osowiałość

• Częściej tylnej części konia:

  • Wiotkość ogona

  • Porażenie nerwów zwieraczy

  • Niedowłady

  • Ataksja

  • Zaleganie

  • Wyciek moczu

• Zaleganie

• Przyjmowanie innych pozycji:

  • Pozycja siedzącego psa

Przy tym zdarzają się upadki śmiertelne, lub konie czasem poddawane są eutanazji.

W Polsce nie potwierdzono, żadnej choroby nerwowej u koni. Nie znaczy, że choroby te nie występują.

Zapobieganie ronieniom na tle EHV :

• Szczepić regularnie klacze źrebne i inne konie (żeby ograniczyć występowanie tego wirusa)

• Unikać stresorów dla źrebnych klaczy

• Izolować źrebne klacze od odsadków, młodzieży, innych koni

• Źrebne klacze trzymać w izolacji w małych grupach (oddzielnie pierwiastki, oddzielnie wieloródki)

  • Jeśli jedna klacz poroni reszta ma duży styk z taką chorobą.

• Izolować nowoprzybyłe konie przez 2-3 tygodnie

W przypadku poronienia u klaczy:

• Płód i łożysko do szczelnego pojemnika i do laboratorium

• Jeśli w stajni: spryskać środkiem dezynfekcyjnym, zebrać, usunąć (spalić)

• Wydezynfekować stajnię i sierść klaczy

• Do czasu otrzymania wyników z laboratorium:

  • Izolacja klaczy

  • Nie przemieszczać innych koni mających kontakt z nią, lub z materiałem (nie AM prawnych uregulowań !!!)

• Jeśli badanie potwierdzi EHV – 1:

  • Klacze podejrzane o zakażenie podzielić na jeszcze mniejsze grupy

  • Ewentualnie szczepić „interwencyjnie”

    • U nas klacze i ogólnie konie nie są szczepione na herpesa.

    • Na pewno nie zaszkodzi odszczepić interwencyjnie, ale nie wiadomo czy pomoże.

    • Są zarejestrowane szczepionki

Arteritis – EAV

II miejsce odnośnie ronień.

Ale ronienia NIE są masowe.

Kiedyś były problemy z tym – bo badano ogiery i nasienie. Teraz już nie ma obowiązku badania = 2x serododatnich osobników.

Po kryciu dochodzi do zakażenia. Choroba szerzy się poziomo poprzez wydzielinę z dróg oddechowych, przez personel. Młode nie chorują (odporność bierna). Zaś ogierki mogą zostać stałymi siewcami.

Pojedyncze ronienia.

Objawy – EVA

• Okres inkubacji 1-6 dni

• Wzrost ciepłoty ciała 39-41st C

• Wypływ z nosa surowiczy/ śluzowo …

  • Wygląda tak samo przy zołzach, grypie, herpesie i arteritis !!!

• Zapalenie spojówek – pink-eye (typowe, ale nie zawsze występuje)

• Mogą pojawić się:

  • Obrzęki

  • Objawy kolkowe

  • Itp.

• Obrzęki u ogierów – moszna -> chwilowy spadek spermatogenezy (potem wieloletnie siewstwo)

• Obrzęk wymienia

• Obrzęki nad dołami oczodołowymi

• Obrzęki kończyn (nierówne)

• Pokrzywka

• Wybroczyny (dziąsła, wargi, pod językiem)

EVA – objawy u źrebiąt:

• Żrebięta mogą być zakażone podczas porodu – rodzą się normalnie:

  • Chorują po 1-4 dniach

  • Gorączka, depresja, osłabienie, obrzęk warg i głowy, duszność

• Zwykle kończy się śmiercią

EVA – ronienia:

• Ronienia występują w 12-30 dni po zakażeniu

  • Przy herpesie – III trymestr !!!

• W okresie od 3-10 m-ca ciąży

Poronienia poprzedzone 2-3 tyg wcześniej przez objawy (gorączka, obrzęki, wypływ z nosa, pokrzywka, wybroczyny). Najlepiej wtedy kiedy mamy pierwszy wyciek z nosa pobrać i wysłać do instytutu w Puławach.

EVA – diagnostyka:

• Zmiany AP:

  • Obrzęk powiek i tkanki podskórnej

  • Żółty wysięk w jamie opłucnej i worku osierdziowym

  • Obrzęk i śródmiąższowe zapalenie płuc

  • Wybroczyny i wylewy w błonie śluzowej jamy brzusznej i jelit, w …

• Poronione płody:

  • Zwykle brak typowych zmian

  • Czasem autoliza

  • Niekiedy śródmiąższowe zapalenie płuc i zapalenia omocznio-kosmówki

Herpes – poronienie w miarę świeże

Arteritis – 2-4 tyg wcześniej były jakieś objawy i płód chwilę poleży w macicy zanim zostanie wydalony (płód nadpsuty).

EVA – diagnostyka:

• Histopatologia:

  • Zwyrodnienie szkliste w małych tętnicach

    • Test IF wykrywa antygen w komórkach endotelium naczyń

EVA – profilaktyka:

• Brak regulacji prawnych

  • Podlega tylko obowiązkowi rejestracji

• Zapobieganie wprowadzeniu wirusa do stada – KWARANTANNA

• Ogiery – badanie serologiczne przed sezonem rozrodczym (zloty standard SN)

• Ogier siewca – krycie klaczy serododatnich (izolacja na 3-4 tygodnie)

• Badanie poronionych płodów

Leptospiroza koni

Teoretycznie klacz może poronić w każdej chorobie przebiegającej z wysoką gorączką, bakteriemią, wiremią itp.

Objawy kliniczne:

• Ślepota miesięczna

Zmiany AP:

• Poroniony lub martwo urodzony płód koni:

  • …

  • …

  • …

• …

Salmonelloza koni

W Polsce nigdy nie stwierdzona.

Objawy:

• Poronienie

• Zapalenie kłębu

• Zapalenie jąder

• Septicemia

• Zapalenie stawów

• Biegunka

• Gorączka

Zakaźne zapalenie macicy klaczy

Taylorella equigenitalis

Maluchy zarażają się od klaczy w czasie porodu. Jeśli maluch ogierem – może być zarażony (?). Takie ogierki jeśli mają stwierdzone występowanie T.equigenitalis należy przeleczyć i stwierdzić czy nadal T.e. występuje.

IMMUNOPROFILAKTYKA

• Zakażenia wirusowe dróg oddechowych

• Ronienia klaczy

Formalnie szczepimy tak jak mówi producent szczepionki.

Dorosłe konie mają stabilny system odpornościowy, ale młode nie !

Ważne przy zakażeniach wirusowych dróg oddechowych i przy zakażeniach źrebaków. Pobudzić odporności źrebaka nie da się – możemy dopiero go pobudzić gdy źrebak ma dopiero 6-8 m-cy (wtedy układ odpornościowy wykształcony).

Szczepionki – NIE MA W POLSCE:

• Żywa modyfikowana – Arvac (Fort Dodge) – USA

  • Szczepi się młode ogiery 6-8 miesięczne i nieźrebne klacze

  • 1 rok ochrony przed chorobą, nie przed zakażeniem

  • Szewstwo wirusa szczepionkowego z wydzielina z nosa i gardła oraz z kałem

  • Izolowano wirus szczepionkowy z poronionych płodów

  • Niebezpieczne …

• Zabita – Artervac (Fort Dodge) – Europa (GB, Niemcy, Francja)

  • Nie zabezpiecza przed zakażeniem

  • Chroni przed …

Grypa:

• Wirus krążące w populacji koni podlegają ciągłej zmienności, zmienność antygenowa znacząco obniża wartość szczepień

• Najlepiej szczepić konie na typy występujące na danym terytorium !

• Nie wiadomo jaki typ aktualnie występuje w Polsce

Szczepienie – grypa:

• Equilis

• Wirus rekombinowany

Schemat:

• 5-6 miesiąc – pierwsza dawka

• Po 1-1,5 m-ca później – druga dawka

• Pierwszy rok – trzecia dawka

Jedyna szczepionka w Polsce która zmniejsza ryzyko ronień – Duvaxyn

• Szczepienie podstawowe: od 5 m-ca życia, odszczepienie po 4-6 tyg

• Szczepienia przypominające: co 6 m-cy

Prequenza:

• 1’sze

• 2’gie po 4 tyg

• 3’cie po

• Kolejne co 12 miesięcy

  • Ale jeśli koń chodzi w zawodach – co 6 miesięcy !!!

Termin szczepień koni sportowych i hodowlanych przeciw EHV – 1 i grypie wg. Burki

• Źrebięta:

  • 4. / 5./ 7./ 10. Miesiąc

  • Trening immunologiczny

• Roczniaki:

  • Dotychczas regularnie szczepione: kwiecień, wrzesień

  • Dotychczas nie szczepione: 1. Dowolny czas/ 2. Po 6-9 tyg/ 3. Po 6 m-cach

• Dwulatki i starsze:

  • Dotychczas regularnie szczepione: kwiecień, wrzesień

  • Dotychczas nie szczepione: 1. Dowolny czas/ 2. Po 6-9 tyg/ 3. Po 6 m-cach

    • Następne szczepienie: styczeń – wrzesień

• Klacze źrebne:

  • Dotychczas regularnie szczepione: 4./ 9. Miesiąc ciąży

    • Następnie: …

  • Dotychczas nie szczepione:

    • …

Ćwiczenie 24

12.05.2010r.

Zołzy

• Chorują głównie zwierzęta młode od 2-3 miesięcy do 2-3 lat (bo zwykle starsze już miały z tym styk, ale może zachorować nawet 20 letni koń)

• Chorobę wyzwalają czynniki stresowe

  • Transport

  • Zmiany pogody

  • Intensywne treningi

  • Infekcje pikorna- i /lub adenowirusami

• Każdy koń który nie miał do czynienia z paciorkowcem końskim jest podatny

• Choroba sezonowa (późna jesień, zima)

• W stadninach i stadach szerzy się przez kontakt

• Może przebiegać w postaci enzootii stajennych

Etiologia:

• Może wszystko zniszczyć wirusa (jest dość wrażliwy), ale w stajni może długo przetrwać

Epizootiologia:

• Zakażenie:

  • Droga kropelkowa lub inhalacyjna

  • …

• Przebieg choroby zależy od warunków środowiskowych

• 1 raz w stadzie

  • Zachorowalność 100%

  • Śmiertelność do 10%

• Kolejne zachorowania:

  • Zachorowalność 50%

  • Śmiertelność do 7%

• Upadki to zwykle powikłania albo przebieg nietypowy

Objawy kliniczne:

• Okres wylęgania 4-8 dni

• Przebieg

  • Typowy

  • Powikłany (atypowy)

• Przebieg typowy

  • Posmutnienie

  • Utrata apetytu

  • Gorączka 41-42stC

  • Przekrwienie błony śluzowej nosa

  • Obustronny wyciek z otworów nosowych (surowiczy – ropny)

• Po 2-3 dniach

  • Obrzęk węzłów chłonnych żuchwowych

  • Węzły twarde i bolesne

  • Obrzęk głowy

  • Duszność

  • Utrudnione przyjmowanie płynów

• Węzły chłonne

  • Stopniowo rozmiękają, ulegają zropieniu

  • Po 8-12 dniach powstaje przetoka

  • Ropa: ciągliwa, bladożółtawa

    • Typowa ropa przy zołzach

      • Nie śmierdzi

      • Gęste, lepkie ciągnące się

      • Twarda, zbita ropa !!!

• Poprawa stanu ogólnego

  • Powraca apetyt

  • Temperatura w normie

  • Zanik obrzęku

  • Zmniejszenie jakości wydzieliny

  • …

• Przebieg atypowy

  • U koni starszych z osłabioną odpornością

  • Zakażenie formą bezo toczkową

• Choroba obejmuje:

  • Ślinianki

  • Zatoki szczękowe i/lub czołowe

  • Gardło

  • Okoliczne węzły chłonne płuca

• Powikłania

  • Worki powietrzne

  • Zapalenie płuc – zachłystowe, albo ropne

  • Ślinianki

  • Zatoki szczękowe i/lub czołowe

  • Gardło

  • Okoliczne węzły chłonne

  • Płuca

  • Przerzuty do innych narządów

    • Mózg

    • Wątroba

    • Śledziona

    • Nerki

    • Stawy

• Pomimo leczenia

  • Gorączka utrzymuje się

  • Obrzęk okolicy gardła powiększa się

  • …

• Zakażenie podczas krycia (teoretycznie)

• Następstwa choroby:

  • Dychawica świszcząca -> ucisk w okolicy gardła / krtani

  • Zapalenie mięśnia sercowego (autoagresywne?)

  • Wybrocznica

  • Niedokrwistość

• Nosicielstwo

  • Około 6 tygodni

• Odporność

  • Po przechorowaniu na całe życie (zazwyczaj)

  • Zależy od poziomu IgA …

Rozpoznanie:

• Na podstawie objawów klinicznych

• Diagnoza różnicowa:

  • Streptococcus equi subsp. Zooepidemicus

  • Nosacizna

  • EHV-4

  • EAV

  • …

• Zmiany AP:

  • Zmiany w górnych drogach oddechowych

  • Ropnie

• Badanie bakteriologiczne:

  • Wymaz z nosa

  • Ropa z węzła -> ropę pobrać nie z zewnątrz, ale ze środka (wymazówką poharatać ściankę !!!)

Postępowanie:

• Odizolowanie koni chorych i podejrzanych

• Wstrzymanie obrotu końmi na czas trwania choroby

• Ograniczenie liczby zarazka w środowisku – codzienne odkażanie

Leczenie:

• Antybiotykoterapia

  • Penicyliny

  • Tetracykliny

  • Streptomycyna

  • Erytromycyna

  • Koniom młodym profilaktycznie penicyliny i przedłużonym działaniu

• Nawadnianie

• Oczyszczanie węzłów chłonnych z ropy

• Wit A …

Szczepionka:

• Podspojówkowo -> odporność na kilka miesięcy

Kulawki

• Ostre posocznice noworodków

• Przebiegające z zapaleniem stawów

• Występujące masowo w stadninie

• Stanowią duży problem i są przyczyną znacznych strat …

• Choroba bardzo młodych koni

• Decydując znaczenie ma pobranie w odpowiednim czasie odpowiedniej ilości dobrej jakości siary

• 15-20% źrebiąt ma osłabioną odporność bierną

• Jakość siary

  • Problem ciąży – bliźniaki, wcześniaki, ciężkie porody

  • Wiek klaczy

  • Niedoborowe żywienie klaczy

  • „wyciekanie” siary przed porodem

• Problemy z pobraniem i wchłanianiem przez źrebię

Czynniki sprzyjające wstąpieniu choroby:

• Zła higiena

• Stres porodu

Etiologia:

• Kulawki wczesne – pierwsze godziny, dni życia

  • Actiniobacillus equuli

• Kulawki późne – 2-3 tydzień życia

  • Streptococcus equi subsp. Zooepidemicus

  • E.coli

  • Klebsiella pneumoniae

  • Staphylococcus …

Epizootiologia:

• Źródło zakażenia klacz nosiciel i/lub skażone środowisko

• Drogi zakażenia

  • Pępowina

  • Droga doustna

  • droga inhalacyjna

patogeneza:

• szybkie namnażanie się ….

Objawy kliniczne:

• Kulawki wczesne (aktonobacyloza)

  • …

  • Niechęć do ssania i ospałość

  • Gorączka 40-41 stC

  • Przyśpieszenie tętna i oddechów

  • Zaczerwienienie błon śluzowych

  • Biegunka o różnym nasileniu – kał wodnisty, ze śluzem i strzępkami krwi

• Pępowina obrzękła, przekrwiona lub niezmieniona

• Zapalenie kłębuszków nerkowych

  • Napinanie się

  • Oddawanie małych ilości moczu

• Szybkie pogarszanie się stanu ogólnego

  • Zaleganie

  • Śpiączka
    (hipoglikemia, …)

• Szok septyczny

  • Nagła utrata świadomości

  • Bladość błon śluzowych

• Zapalenie opon mózgowych i płuc

• Zakażenie śródmaciczne

• U źrebiąt po napiciu się siary lżejszy przebieg

• Postać stawowa

  • Zapalenie stawów skokowych i/lub kolanowych

• Kulawki późne

  • Biegunka

  • Stawy skokowe i nadgarstkowe

    • Znacznie powiększone

    • Obrzęknięte

    • Ciepłe

    • Chełboczące

  • Sztywny chód

  • Żółtaczka

Rozpoznanie:

• Objawy kliniczne

• Badanie bakteriologiczne:

  • Wymazy z odbytu i pępowiny

  • Krew

  • Płyn stawowy

  • Posiew z narządów wewnętrznych

• Zmiany AP:

  • Wybroczyny na błonach śluzowych

  • …

Leczenie:

• Antybiotykoterapia

  • Antybiogram !!! – brak czasu na testowanie !

• Płyny

• Leki absorbujące i osłaniające

• NSAIDs

• Heparyna

• Witamina A, E selen

• Immunostymulatory ->nic nie dadzą

• Immunoglubiny (surowica matki?)

Zapobieganie:

• Poprawa warunków środowiskowych

• Ograniczenie nosicielstwa

• Profilaktyczne podawanie klaczy antybiotyków o przedłużonym działaniu przed porodem

• Dobra opieka okołoporodowa

• Nie ma szczepionek

Rodokokoza źrebiąt

Występowanie:

• Występuje na całym świecie:

  • Endemicznie w części stadnin

  • W części sporadycznie

  • W większości nie stanowi problemu

• Częściej u koni ras gorącokrwistych

• Droga zakażenia

  • Inhalacyjna (pyliste wybiegi i pastwiska)

  • Pokarmowa

• Okres inkubacji - od 30 do 90 dni

• Chorują źrebięta od 3 tyg do 6 m-cy

  • 80-90% przypadków w wieku od 1 do 3 m-cy

• Chorobowość 5-15% (100%)

• Śmiertelność

  • Nieleczona 80%

  • Leczonych 15-20% (odpowiednio !!!!!!!)

• Czas trwania choroby od kilku dni do 3 m-cy

  • 80-90% przypadków od 3 do 5 tyg

Zachorowania od końca kwietnia (szczyt maj-czerwiec) do lipca

Objawy kliniczne:

• Zapalenie płuc

  • Duszność -> potrafi pojawić się nagle. Źrebaki „robią bokami” –> zwykle to są te żywiołowe źrebaki, tylko w czerwcowy duszny dzień, gdy powietrze stoi

  • Gorączka

  • Kaszel

  • Wypływ z nosa

• Przewód pokarmowy

  • Biegunka

  • Bóle morzyskowe

  • Wyniszczenie

• Tło immunologiczne

• Inne:

  • Poliathritis

  • Zapalenie szpiku kostnego

  • Zapalenie naczyń chłonnych

  • Zapalenie otrzewnej, wodobrzusze

Rozpoznanie:

• Diagnoza jest bardzo trudna

  • Objawy podobne do zapalenia płuc

  • Trudno wykrywalne …

• Badanie mikrobiologiczne:

  • Materiał do badań

    • Popłuczyny z dolnych dróg oddechowych

Izolacja R.equi popłuczyn z dolnych dróg oddechowych „złoty standard”

• Wymazy z ropni ?

• Wymazy z jamy nosowej ?!

• Izolacja szczepów R.equi (temp 37stC, warunki tlenowe, 48-72h)

  • Podłoża namnażające

• Badania serologiczne

  • Brak zastosowania w praktyce

• Badania hematologiczne (co 2 tyg)

  • Liczba leukocytów (WBC)

    • Norma: 8-12 G/l

    • Powyżej 13,0 G/l – 14,0 G/l

  • Koncentracja fibrynogenu

    • Norma: waha się od 1 do 5 g/l

    • Rokoko koza – sięga 10 – 12 g/l

Diagnoza:

• USG -> ogony komety !!!!

  • Głowica między 6-8 p.m.ż.

Zmiany AP:

• Włóknikowe zmiany opłucnej / otrzewnej

• Mikroropnie w płucach (wręcz brak pęcherzyków płucnych ;/)

• Ropnie w przewodzie pokarmowym

• Ropień zamiast przewodu pokarmowego >.<

• Serce – skrzep żółty (włóknik – długo umiera…)

Leczenie:

• Czas trwania leczenia

Antybiotyk	Dawka	Antybiotyk	Dawka
KLARYTROMYCYNA			RYFAMPICYNA
AZYTROMYCYNA
ERYTROMYCYNA
TULATROMYCYNA			RYFAMPICYNA

Ćwiczenie 25

19.05.2010r.

Niedokrwistość zakaźna koni

Niedokrwistość zakaźna koni -> RUMUNIA !!!, pojedyncze ogniska, Słowacja, Czechy, Niemcy.

Niedokrwistość zakaźna przebiega:

• Ostro

• Podostro

• Przewlekle -> w najbliższych krajach przebiega przewlekle.

W PL konie od dawna nie stykały się, więc są bardziej wrażliwe na zakażenia. Więc na początku epidemii będziemy mieć do czynienia z postacią ostrą/nadostrą.

Ale nie wiemy czy Polskie konie się może stykają z niedokrwistością, i może się okazać, że jesteśmy w późnej fazie – kiedy mamy do czynienia postacią … .

We Włoszech badali nasze konie idące na rzeź badali – wychodziły pojedyncze sztuki zakażone. Pod Piasecznem były konie immunizowane na surowice i u nich podczas sekcji były obrazy podobne do niedokrwistości.

Poza tym pojawiają się pojedyncze ogniska pojawiają się wokół polski, to czemu w Polsce nie może się to pojawić?

Objawy:

• Nieswoiste

• Kondycja pogarsza się

• Chudnie (mimo apetytu)

• Kiepski, matowy włos

• Niedokrwistość – powoli będzie narastać

• Stopniowe uszkodzenie nerek -> kompleksy

Wirus zmienny antygenowo -> więc okresowa wiremia i okresowe narastanie wirusa / wiremii. Nie ma możliwości żeby koń się z tego całkiem oczyścił

• Raz na parę tygodni ./ miesięcy -> objawy gorączkowe

  • Niechęć do ruch

  • Apatia

  • itp

• krótkie okresy gorączki ustępują samoistnie – jeśli co parę tygodni – postać podostra; co parę miesięcy – postać przewlekła

Postać ostra: (raczej się nie zdarzy, raczej będziemy mieć do czynienia z przewlekłą postacią)

• gorączka

• wybroczyny

• zaburzenia koagulacyjne

• ostra hemoliza -> żółtaczka + blade błony śluzowe

• hemoglobinuria – ciemny mocz (brunatny)

• padnięcia koni

AP:

• ostre:

  • nerki uszkodzone – zwyrodnienie

  • blade błony śluzowe

  • wybroczyny

  • zniszczone narządy wewnętrzne:

  • powiększona, śledziona „malinowa” -> powiększone grudki + kolor malinowy

• przewlekła:

  • wychudzone zwłoki

  • blade

  • brak żółtaczki i wybroczyn

  • nerki zwyrodniale – glomerulonephritis

  • zmiany w wątrobie i śledzionie -> zmiany wytwórcze !!

    • wątroba muszkatołowa

    • śledziona – też poprzerastana

Rozpoznanie:

• szukamy przeciwciał – > test Cogginsa – tania metoda, czuła wykonywania na całym świecie

• można PCR – ale drogie.

Różnicowanie :

• postać przewlekła:

  • zarobaczenie -> żołądkowo-jelitowe robaki

    • wywiad: były odrobaczane ? Jeśli nie były w ostatnich 6 m-cach -> odrobaczyć

  • niedożywienie

• postać ostra:

  • piroplazmoza – (babeszjoza ) -> obrzęki na głowie, mocz ciemno-brązowy, oddechy podwyższone, tętno podwyższone, objawy kolko podobne, gorączka,

    • Taylerya equi = Babesia equi

    • Leczenie: imizol 13 ml/500kg 2 x co 48h

  • mięśniochwat – nie będzie wybroczyn, mięśnie twarde sztywne, koń nie jest się w stanie ruszyć + wywiad

  • leptospiroza – żółtaczka, gorączka,

Schemat zwalczania:

• w Polsce choroba podlega obowiązkowi rejestracji

• badamy konie -> i do powiatowego

• powiatowy: odizolować takiego konia – w stajni używać repelentów. Próby perswazji właściciela, żeby oddać konia do uboju. Prędzej czy później zaczną się problemy z koniem, zacznie chorować.

• W ustawie o chorobach zakaźnych zwierząt -> art. 41 – minister właściwy do spraw rolnictwa, może określić inne choroby do zwalczania z urzędu (na drodze rozporządzenia) na obszarze całego kraju lub jego części.

Nosacizna

Skryty rozwój, długi okres inkubacji -> więc raczej nie dotyczy młodych

Postacie:

• Skórna

  • Tylczak – na kończynach miednicznych

  • Przewlekle stany zapalne naczyń chłonnych pod skórą

  • Węzły chłonne powiększone

  • Kuleje, przerostowe zmiany w kierunku słoniowacizny

• Płucna

  • Ogólne objawy

  • Rozwój powolny

  • Pokasływanie

  • Stany gorączkowe

• Nosowa

  • Zaczerwienienia, guzki, wypływ ropny (z krwią czasem), jednostronnie może być silniejszy wypływ

  • Kondycja marna

  • Gorączkowanie

  • Włos kiepski

Różnicowanie:

• Postać nosowa:

  • Zołzy – ostra choroba, i u młodych – całkiem inny objaw

  • Grzybica worków powietrznych – przewlekły stan, przewlekły wypływ z nosa, raczej nie ma guzków na przegrodzie nosa

• Postać skórna:

  • Wrzodziejące zapalenie naczyń chłonnych – proces miejscowy kończyn (przy nosaciźnie – ogólny stan)

Potwierdzenie nosacizny:

• Maleinizacja -> Problem nie ma maleiny ;P

• OWD – robiony u koni eksportowych

Schemat zwalczania:

• Powiatowy

• Nosacizna jest zoonozą

  • Możliwość zwalczenia – na mocy ustawy o ochronie zdrowia ludzi ???? (jest na liście ???)

  • Jeśli nie ma na liście -> minister ds. rolnictwa

Ćwiczenie 26

28.04.2010r.

…

• …

Ćwiczenie 27

28.04.2010r.

…

• …

Ćwiczenie 28

28.04.2010r.

…

• …

Ćwiczenie 29

28.04.2010r.

…

• …

Ćwiczenie 30

28.04.2010r.

…

• …