WYKŁAD 03.10.2009R. 15 godzin teorii
RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA EGZAMIN- TEST
Literatura przedmiotu:
- S. Sojak; J. Stankiewicz; „Podstawy rachunkowości” TNOIK, Toruń 2007
- Grażyna Vos; „ Zbiór zadań z zasad rachunkowości” CKU, Toruń
- Ustawa o rachunkowości z 29.09.1994r.
Rachunkowość wchodzi w skład nauk ekonomicznych, a z kolei nauki ekonomiczne wchodzą w skład nauk społecznych. Rachunkowość współcześnie nazywana jest językiem biznesu gdyż wyraża wszelkie procesy zachodzące w przedsiębiorstwie w mierniku pieniężnym. Współcześnie rachunkowość dzieli się na:
- rachunkowość finansową (ma ona charakter obowiązkowy)
- rachunkowość zarządczą (ma ona charakter dobrowolny)
Niektórzy ekonomiści uważają, że można wyróżnić następujące części składowe rachunkowości:
- księgowość (rachunkowość finansowa)
- sprawozdawczość (analiza finansowa)
- kalkulacja (rachunek kosztów)
W Polsce podstawowym dokumentem prawnym regulującym rachunkowość jest ustawa o rachunkowości nazywana inaczej prawem bilansowym.
Ustawa o rachunkowości składa się z 11 rozdziałów:
- rozdział 1 – przepisy ogólne (wskazuje podstawowe pojęcia stosowane w rachunkowości oraz ukazuje zasady rachunkowości)
- rozdział 2 – prowadzenie ksiąg rachunkowych
- rozdział 3 – inwentaryzacja (porównanie stanu rzeczywistego w magazynie ze stanem księgowym. Nadwyżka nazywana jest superatą, niedobór – manko.
- rozdział 4 – wycena aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego (zysk bądź strata)
- rozdział 5 – charakterystyka sprawozdań finansowych
Obowiązkowo podmioty gospodarcze sporządzają bilans, RZiS, informację dodatkową. Natomiast dodatkowo podmioty badane przez biegłego rewidenta muszą sporządzić:
rachunek przepływów pieniężnych
zestawienie zmian w kapitale własnym
sprawozdanie zarządu
- rozdział 6 – sprawozdanie finansowe jednostek powiązanych (dotyczy to grup kapitałowych przy czym spółka „MATKA” to jednostka dominująca, natomiast spółki „CÓRKI” to jednostki powiązane)
- rozdział 7 – badania i ogłoszenie sprawozdań finansowych (Badanie przeprowadzona biegły rewident w sposób nie zależny, a za zadanie ma przedstawić bezstronną i wiarygodną opinię o sytuacji ekonomiczno- finansowej przedsiębiorstwa. Badanie te nazywa się rewizją finansową, a podlegają mu duże przedsiębiorstwa.)
- rozdział 8 – ochrona danych
- rozdział 9 – odpowiedzialność karna
- rozdział 10 – przepisy szczególne i przejściowe
- rozdział 11 – zmiany w przepisach obowiązkowych
Definicja rachunkowości:
Rachunkowość stanowi zamknięty system identyfikacji, pomiaru, przetwarzania i przekazywania informacji o sytuacji ekonomiczno- finansowej przedsiębiorstwa oraz uzyskiwanego przez niego wyniku finansowego .
ZYSK => PRZYCHÓD > KOSZT
STRATA => KOSZT > PRZYCHÓD
Informacje dostarczane przez rachunkowość służą celom sprawozdawczym i decyzyjnym przy czym są wykorzystywane przez użytkowników wewnętrznych i zewnętrznych.
Rachunkowość można również zdefiniować jako system informacyjno – kontrolny, który odzwierciedla przebieg i rezultaty działalności prowadzonej przez podmiot gospodarczy, przy czym jest to system uniwersalny i elastyczny.
System uniwersalny oznacza iż ma on zastosowanie w różnych warunkach, czyli możliwy jest do zastosowania do różnego zakresu i rodzaju prowadzonej działalności.
System elastyczny oznacza iż możliwy jest do zastosowania w każdej jednostce.
Użytkownicy informacji w rachunkowości:
Użytkownicy ci wykorzystują informacje generowaną przez rachunkowość a można ich podzielić na:
- użytkownicy wewnętrzni są to osoby i podmioty bezpośrednio zatrudnione w przedsiębiorstwie np. pracownicy, związki zawodowe, kadra zarządzająca.
- użytkownicy zewnętrzni są to podmioty, które zbierają informacje o naszym przedsiębiorstwie na podstawie realizowanych transakcji (inwestorzy, instytucje finansowe, dostawcy i odbiorcy, organy podatkowe, rząd i jego agendy, lokalna społeczność).
Ustawa o rachunkowości w artykule 4 wskazuje obszary rachunkowości w przedsiębiorstwie (są to typowe obszary dla rachunkowości finansowej) w tym przypadku rachunkowość obejmuje:
Określenie zasad rachunkowości
Prowadzenie ksiąg rachunkowych na podstawie dowodów księgowych w sposób chronologiczny i systematyczny
Określenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów w wyniku okresowej inwentaryzacji
Określenie sposobów wyceny aktywów i pasywów
Wskazanie zasad sporządzania sprawozdań finansowych
Gromadzenie i przechowywanie danych księgowych
Spełnieniu warunków do badania i ogłaszania sprawozdań finansowych
Należy pamiętać iż kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości, chyba że wskaże w formie pisemnej osobę odpowiedzialną.
W przypadku gdy kierownictwo stanowi organ wieloosobowy to wówczas odpowiedzialność solidarną ponoszą wszystkie osoby, chyba że wyłonią spośród siebie osobę odpowiedzialną.