1. Metoda genewska

- opracowana przez Instytut Badania Rozwoju Społecznego ONZ

- syntetyczny wskaźnik oceny poziomu życia ludności, opartego na stopniu zaspokojenia zarówno potrzeb podstawowych jak i potrzeb wyższego rzędu

-potrzeby podstawowe: wyżywienie, mieszkanie, zdrowie, rekreacja, wykształcenie, zabezpieczenie społeczne

- potrzeby wyższego rzędu: FSW, turystyka zagraniczna

- Każdą grupę potrzeb ocenia się przy pomocy mierników cząstkowych a następnie buduje się miernik syntetyczny poziomu życia ludności.

1. Forma, fundusz, funkcje konsumpcji

Formy spożycia:

• spożycie osobiste/indywidualne:

  • konsumpcja dóbr i usług przez ludność z dochodów osobistych zakupionych na rynku

  • konsumpcja naturalna: wyroby własne i darowizny

• spożycie zbiorowe:

  • spożycie ogólnospołeczne: nakłady determinujące byt narodowy i funkcjonowanie państwa: nakłady na administrację, wymiar sprawiedliwości, obronę narodową, badania naukowe, dyplomację, bezpieczeństwo wewnętrzne

  • spożycie publiczne: nakłady na utrzymanie infrastruktury publicznej i urządzeń komunalnych(oczyszczanie miast, parki, muzea, domy kultury, ochrona środowiska naturalnego

  • spożycie społeczne: dotyka konsumentów indywidualnych, obejmuje bezpłatne i częściowo odpłatne świadczenie w postaci dóbr i usług, bezpośrednie transfery pieniężne ( renty, emerytury, stypendia) i pośrednie transfery pieniężne( dotacje, ulga na bilet)

Fundusz spożycia;

- inaczej fundusz konsumpcji

- część dochodu narodowego przeznaczona na zaspokojenie potrzeb obywateli w zakresie spożycia (konsumpcji)

- występuje w ujęciu wartościowym(pieniężnym) i ujęciu rzeczowym

Fundusz spożycia dzieli się na spożycie

• indywidualne: spożycie przez ludność dóbr i usług z dochodów, obejmuje dobra i usługi zakupione na rynku, wytworzone we własnym gospodarstwie oraz umownie wartość zużycia budynków mieszkalnych

• zbiorowe: obejmuje zużycie materialne w przedsiębiorstwach i instytucjach sfery nieprodukcyjnej oraz spożycie przez ludność dóbr materialnych i usług dostarczanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie( leki, sanatorium)

Funkcje spożycia: role które konsumpcja pełni w życiu gospodarczym i społecznym

• funkcje ekonomiczne

  • f. reprodukcyjna: odtwarzają się nasze siły

  • f. motywacyjna

  • f. infrastrukturalna

• funkcje pozaekonomiczne: zwiększeniem możliwości ich zaspokajania, humanistyczna rola spożycia

1. Racjonalność konsumenta: Racjonalną konsumpcję należy rozumieć taką konsumpcję, która znajduje pokrycie w budżecie konsumenta, przyczynia się do jego prawidłowego fizycznego i psychicznego rozwoju, jest zgodna z jego systemem wartości i nie stoi w sprzeczności z interesami innych ludzi

2. Podział czynników:

ekonomiczne obiektywne wewnętrzne:

• poziom i źródła dochodów,

• kredyty,

• oszczędności,

• poziom konsumpcji naturalnej,

• wyposażenie gospodarstwa domowego,

• dotychczasowy poziom i struktura spożycia.

ekonomiczne obiektywne zewnętrzne:

• podaż,

• poziom i relacje cen,

• infrastruktura handlowo-usługowa,

• system informacji instytucjonalnej,

• polityka sprzedaży.

Pozaekonomiczne obiektywne wewnętrzne:

• demograficzne: wiek, płeć, wielkość gospodarstwa domowego;

• społeczno zawodowe: rodzaj i poziom wykształcenia, aktywność zawodowa, zawód;

• społeczne: rodzina, grupy odniesienia, liderzy opinii.

Pozaekonomiczne obiektywne zewnętrzne:

• cywilizacyjno kulturowe;

• geograficzno-przyrodnicze: klimat, położenie, zanieczyszczenie środowiska;

• organizacja życia społecznego.

Czynniki subiektywne:

• nawyki, zwyczaje, tradycje;

• postawy;

• motywy;

• proces uczenia się;

• postrzeganie;

• osobowość;

• informacja prywatna.

1. Rola konsumpcji

2. Modele

3. Związek między sferą spożycia a otoczeniem: Sfera spożycia - ogol aktów zaspokojenia potrzeb konsumpcji oraz czynniki której na nie wpływają pozytywnie lub negatywnie, pobudzająco lub hamująco. Oraz jest to sfera w której używane lub zużywane są wszelkie dobra i usługi w celu zaspokojenia potrzeb ludności.

4. Fundusz nabywczy, fundusz swobodnej decyzji

Fundusz nabywczy - pieniężne dochody ludności, w rezultacie potracenia obowiązkowych i dobrowolnych świadczeń z jednoczesnym uwzględnieniem zmian oszczędności i rezerw pieniężnych oraz z uwzględnieniem salda kredytów konsumpcyjnych.

Fundusz nabywczy = pieniężne dochody ludności - płatności nietowarowe + saldo oszczędności +/- saldo kredytów dla ludności

Fundusz swobodnej decyzji- ta część dochodów rozporządzalnych, która pozostaje konsumentowi po zakupieniu podstawowych, koniecznych do życia dóbr konsumpcyjnych.

1. Minimum socjalne= granica niedostatku

• koszyk dóbr i usług, które zaspokajają całość potrzeb podstawowych na poziomie uznanym za społecznie niezbędny w danym społeczeństwie i czasie; oprócz składników minimum życiowego obejmuje środki zaspokajające potrzeby w zakresie higieny, informacji, kultury

• UJĘCIE WARTOŚCIOWE: najmniejsza ilość pieniędzy niezbędna do zaspokojenia całości potrzeb podstawowych na poziomie uznanym za społecznie niezbędny

• UJĘCIE ILOŚCIOWE: konkretny zestaw dóbr i usług w koszyku

Metody ustalania minimum socjalnego. Metoda ekspertów polega na oszacowaniu udziału wydatków na żywność w wydatkach ogółem. Minimalne wydatki na żywność są ustalane zgodnie z naukowymi normami w zakresie żywienia. Metoda koszyka dóbr i usług stosowana jest przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.

1. Potrzeba jako kategoria ekonomiczna:

Potrzeba jest jedną z centralnych kategorii ekonomicznych. Występowanie potrzeb rozumianych jako subiektywnie odczuwana rozbieżność pomiędzy status quo a stanem pożądanym jest najważniejszym motywem podejmowania procesu gospodarowania, polegającego na przekształcaniu zasobów w dobra ekonomiczne, które służą zaspokajaniu potrzeb.