Znieczulanie ogólne u małych zwierząt
Anestezjologia weterynaryjna
1. Premedykacja – farmakologiczne przygotowanie pacjenta do znieczulenia, którego celem jest:
a) zniesienie niepokoju i stresu.
b) ograniczenie lub zniesienie bólu.
c) zwiotczenie mięśni – ograniczenie ruchu.
d) zmniejszenie wydzielania śliny, co pozwala na zmniejszenie ilości dawki leków znieczulających.
e) działanie przeciwwymiotne.
2. Leki premedykacyjne działają: a) obniżająco na metabolizm.
b) uspokajająco i przeciwbólowo.
c) powodując zmniejszenie bólu pooperacyjnego.
3. Środki premedykacyjne: a) pochodne fenotiazyny: *ogólnie cała grupa:
•powodują: -hamowanie aktywności współczulnej
-depresję tworu siatkowego mózgu
-hamują transmisję synaptyczną w układzie DOPA i noradrenergicznym
•wpływają na układ krążenia: -obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
-rozszerzenie naczyń obwodowych
-zwiększenie objętości wyrzutowej serca
•wpływają na układ oddechowy: -zmniejszenie ilości oddechów
-zwiększenie objętości oddychania
•wpływają na układ pokarmowy: -hamowanie wymiotów
-zmniejszenie ilości śliny i potu
-opóźnienie przejścia treści pokarmowej przez jelita
•wpływają na termoregulację: -obniżenie temperatury ciała
-obniżenie ilości potu
-obniżenie napięcia mięśni;
*acepromazyna: •większa dawka: -działa sedatywnie = uspokajająco i rozkurczowo
-powoduje hypotermię
•mniejsza dawka: -ogranicza motorykę
-obniża ciśnienie tętnicze
-u psów powoduje bradykardię
-działa przeciwwymiotnie
•zwiększenie dawki nie pogłębia efektu sedatywnego tylko powiększa efekty uboczne
•sedacja: -3 do 6 godzin
-pojawia się po 5 min in vivo, 20 min domięśniowo podawana i po 1 h doustnie podawana
•dawka: -iniekcjyjne: 0,025 – 0,1 mg/kg masy ciała
-doustnie dla psów: 1-3 mg/kg masy ciała;
*wady pochodnych fenotiazyny: •brak działania przeciwbólowego
•obniżenie ciśnienia tętniczego
•depresja ośrodka oddechowego
•długie działanie
•hipotermia.
b) pochodne benzodiazepiny: * •działanie: -inhibitory ATPazy mózgowej
-związanie GABA-moduliny => hamowanie OUN
-miorelaksacja
•działanie mechaniczne/mechanizm: -usuwanie niepokoju
-zwiotczenie mięśni
-przeciwdrgawkowe działanie
•np. diazepam w relanium
•wpływ na układ krążenia: -brak obniżenia ciśnienia tętniczego
-szybkie i duże działanie
-dożylne rozszerzenie naczyń włośniczkowych
-rozpuszczalnik: glikol propylenowy => depresję oddychania i krążenia
•wpływ na układ oddechowy: brak wpływu
•wpływ na układ pokarmowy: -brak nudności lub wymiotów
-zmniejszenie ilości śliny i potu
-pobudzenie łaknienia
•wady: -brak działania przeciwbólowego
-długi czas działania
-utrudnione działanie i wchłanianie przy podawaniu domięśniowym
•dawki w mg/kg masy ciała: -psy: dożylnie 0,1-0,5 i domięśniowo 0,3-0,5
-koty: dożylnie 0,1-0,5 i domięśniowo 0,3-1
-konie: dożylnie 0,05-0,2 i domięśniowo 1,2
-owce, bydło: tylko domięśniowo 0,5-1,1
-świnie: tylko domięśniowo 0,5-1
•przykładowe preparaty: -Relanium
-Relaninal;
*midazolan: rozpuszczalny w wodzie i szybko wchłania się domięśniowo;
*dawki dla psów i kotów: •diazepam: 0,5 mg/kg
•midazolan: 0,2-0,5 mg/kg
•chomazepam: 0,5 mg/kg.
c) Flumaznil: *antagonista benzodiazepin;
*odwraca działanie midazolanu i diazepamu na OUN;
*100% wchłaniane w wątrobie;
*T1/2 = 30 min;
*dawka: 0,001-0,01 mg/kg masy ciała.