1. Wymień i omów podstawowe zasady konstrukcji

z.k.ogólne:

a)konstrukcja powinna spełniać wszystkie podstawowe warunki konstrukcji wynikające ze szczególnych zasad. W stopniu równym lub wyższym od założonego

b)konstrukcja powinna być optymalna w danych warunkach ze względu na podstawowe kryterium optymalizacji.

z.k. szczególne: -konstrukcja powinna być funkcjonalna, -funkcjonalność,
-niezawodność i trwałość, -sprawność,
-lekkość, -taniość i dostępność materiałów,
-technologiczność, -trwałość eksploatacji,
-ergonomiczność, -zgodność z obowiązującymi normami i przepisami.

2. Wymień i omów trzy wybrane szczegółowe zasady konstrukcji

a) technologiczność- dopasowanie konstrukcji do wymagań technologicznych,

b) niezawodność- prawdopodobieństwo pracy bez usterek przez założony czas,

c)sprawność- to stosunek energii, którą urządzenie w sposób efektywny przekształca na pracę do tej, którą pobiera z zewnętrznych źródeł.

3. Jak ocenić jakość konstrukcji.

Jakosc wyrobu: jakość typu; jakosc wykonania( np.dokładność wymiaru,

powierzchni )

4. Omów kryteria doboru materiału konstrukcyjnego

-mat. musi być tani i łatwo dostępny,

-konstrukcja powinna być lekka (z pewnymi wyjątkami) przy zachowaniu wymaganej wytrzymałości,

-mat. powinien być dobrany do przewidywanej obróbki.

5. W jaki sposób ocenić wytrzymałość elementu obciążonego przez stałe co do wartości i kierunku naprężenia rozciągające

Dla materiałow kruchych (np. Ŝeliwo)

k=Rm/xm

xm = 3,5

Dla materiałow z wyraźną granicą plastyczności (np. stal)

k=Re/xe

xe = 2 ¸ 2,3

Dla materiałow z umowną granicą plastyczności

k=R0,2/xe

xe = 2 ¸ 2,3

6. Jakie wielkości wpływają na wytrzymałość zmęczeniową elementów konstrukcyjnych

Wytrzymałość zmęczeniowa (wykresy zmęczeniowe) jest ustalana doświadczalnie dla

znormalizowanych próbek wytrzymałościowych. Rzeczywisty element może mieć inne właściwości i

wytrzymałość zmęczeniowa części maszyny mo e być inna ni wytrzymałość próbki z tego samego

materiału.

Wytrzymałość zmęczeniowa danego elementu rzeczywistego zale y od:

- kształtu elementu

- stanu powierzchni

- stanu warstwy wierzchniej (obróbka cieplna, zgniot itp.)

- wymiaru

- sposobu obcią enia

- aktywności ośrodka otaczającego element

7. Co to jest współczynnik bezpieczeństwa i od czego zależy jego wartość

współczynnik bezpieczeństwa «liczba wyrażająca stosunek obciążenia niszczącego konstrukcję do obciążenia dopuszczalnego»

Określa zapas bezpieczeństwa konstrukcji. Wartości współczynnika bezpieczeństwa, przyjmowane w obliczeniach wytrzymałościowych, zależą od:

- rodzaju materiału,

- rodzaju konstrukcji oraz sposobu jej obciążenia.

8. Jak wyznacza się moduł Younga

Moduł Younga -E można określić jako współczynnik proporcjonalności

pomiędzy umownymi wartościami odkształcenia i naprężenia.

Moduł Younga znajduje się zazwyczaj doświadczalnie wykonując statyczną

próbę rozciągania materiału. Możemy również wyznaczyć moduł sprężystości

np. na podstawie pomiaru ugięcia belki. Ugięcie belki jest funkcją jej

wymiarów, obciążenia i modułu sprężystości materiału. Aby więc znaleźć

moduł Younga tym sposobem należy wykonać z badanego materiału belkę,

zbudować proste stanowisko do jej obciążania, zmierzyć w wybranym

punkcie belki ugięcie przy znanym obciążeniu, obliczyć w tym samym

punkcie ugięcie teoretyczne i przekształcić odpowiednio otrzymaną

zależność. E = σ / ε

9. Jak wyznacza się granice plastyczności

Dla uzyskania konserwatywnego wyniku w analizie naleŜy stosować minimalną

wartość granicy plastyczności ze zbioru danych {Re} wg następnych zasad:

– dla materiału z wyraźną granicą plastyczności w analizie wykorzystuje się minimalna

wartość dolnej granicy plastyczności, ReL;

– jeśli w posiadanych wynikach jest podana wartość wyraźnej granicy plastyczności, a

nie ma pewności, Ŝe jest to dolna granica, to przyjmuje się ją jako górna wartość granicy

plastyczności i naleŜy ją zredukować o 5% (Re=0.95ReH gdzie ReH jest minimalną

wartością ze zbioru wszystkich wyników doświadczenia);

– jeśli materiał nie posiada wyraźnej granicy plastyczności, to do obliczenia Lr stosuje

się umowna granica plastyczności z tym, Ŝe ze zbioru wszystkich wyników {R0.2} wybiera

się najmniejszą wartość;

10. Jak wyznacza się naprężenia dopuszczalne.

Naprężenia, które mogą występować w materiale bez obawy naruszenia warunku wytrzymałości i warunku sztywności, nazywamy naprężeniami dopuszczalnymi.

W przypadku rozciągania materiałów kruchych

k_r=R_m/n

Dla materiałów plastycznych

k_r=R_e/n

gdzie: R_m - granica wytrzymałości na rozciąganie, otrzymana w wyniku prób wytrzymałościowych, R_e - granica plastyczności, n – współczynnik bezpieczeństwa.

11. Jak wyznaczamy naprężenia w rzeczywistej konstrukcji.

Elastooptyka (metoda badania stanu naprężeń na większych obszarach) może być stosowana tylko do obiektów płaskich (tarcz) o jednakowej grubości, dając informację tylko o płaskim stanie naprężeń. Elastooptyka stanowi grupę metod optycznych służących do doświadczalnego wyznaczania stanu naprężenia i odkształcenia.

W elastooptyce wykorzystuje się światło monochromatyczne. Wektor światła drga w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku rozchodzenia się światła a kierunek tych drgań jest - w ogólności - dowolny. Często jednak mamy do czynienia z uporządkowaną orientacją drgań. Mówimy wówczas o świetle spolaryzowanym.

Izoklina jest miejscem grupy punktów modelu, w których kierunki naprężeń głównych są takie same. Kąt nachylenia jednego z kierunków głównych względem przyjętego układu odniesienia nazywamy parametrem izokliny. Obraz izokliny jest zależny od ustawienia polaryzatora i analizatora.

W przypadku gdy nastąpi wzajemne wygaszenie się składowych promienia, (takie przesunięcie fazowe składowych promienia, które jest krotnością okresu drgań) mówimy o izochromach.

Izochroma jest miejscem grupy punktów modelu, w których różnica naprężeń głównych ma wartość stałą. Jest więc zarazem warstwicą ekstremalnych naprężeń stycznych, które nie zmieniają położenia wskutek obrotu skrzyżowanych ze sobą polaryzatora i analizatora.

tensometria oporowa(łatwe i tanie)

Metoda tensometrii oporowej jest jedną z najważniejszych doświadczalnych metod badania stanów odkształcenia i naprężenia. Ze względu zaś na dokładność, niskie koszty i prostotę badań, jest najczęściej stosowaną metodą w laboratoriach przemysłowych. Pomiar odkształceń tą metodą opiera się na zjawisku zmiany oporu elektrycznego przewodnika, spowodowanej zmianą jego wymiarów. Odpowiednio dobrany przewodnik, zwany oporowym czujnikiem tensometrycznym, łączy się trwale z wybranym miejscem badanego ciała. Pod wpływem obciążeń badany element odkształca się wywołując jednocześnie identyczne odkształcenia czujnika, a tym samym zmianę jego rezystancji

12. Omów wykres Wohlera

Jest to wykres zależności między wartością naprężeń niszczących próbkę danego materiału i ilością cykli zmian obciążenia tej próbki (np. rozciągania i ściskania, obustronnego zginania); pozwala wyznaczyć wytrzymałość zmęczeniową.

13. Czym wykres Smitha różni się od wykresu Haigha

Wykres Smitha W układzie wspołrzędnych:smax smin (sm)

Wykres HaighaW układzie wspołrzędnych:sa (sm)

14. Co to jest klasa FAT (kategoria zmęczeniowa)

największa wartość naprężenia niepowodująca pęknięcia próbki materiału przy określonej liczbie (zwykle 10⁶–10⁸) cykli zmiennego obciążenia; krótkookresowa (pęknięcie próbki przed upływem 10⁴–10⁵ cykli) lub długookresowa;

15. Co to jest granica zmęczenia

Granica zmęczenia to najwyższy poziom cyklicznego naprężenia który nie powoduje zniszczenia próbek poddanych badaniu do umownej, granicznej liczby cykli. Na wykresie zmęczeniowym granica zmęczenia uwidacznia się w postaci części poziomej.

16. Co to za materiały: S185, S235JR, E360, EN-GJL-200

S185 - blacha konstrukcyjna Re=175-185 N/mm²

S235JR - stal konstrukcyjna o minimalnej gr. plast 235MPa o próbie udarności 27J w temp. 20st C

E360 -Stal węglowa konstrukcyjna

E- stale maszynowe S- stale konstrukcyje R-pokojowa temperatura

EN-GJL-200 – żeliwo szare

G- materaial odlewniczy J- zeliwo L-grafit platkowy

17. Od czego zależy sprawność gwintu

Sprawność gwintu zależy od tarcia, obciążenia, momentu skręcającego i kąta wzniosu

18. Jakim obciążeniom poddana śruba w mechanizmie śrubowym

Gwint jest zginany sciskany zgniatany

Śruba jest zakręcona, a następnie obciążana siłą osiową (np. wisząca lampa). Wtedy śruba jest rozciągana (ściskana).

Śruba zakręcana pod obciążeniem (np. auto na podnośniku). Śruba jest wtedy narażona na ściskanie (rozciąganie) i na skręcanie.

Złącze śrubowe skręcane z napięciem wstępnym (siłą osiową) i następnie obciążone siłą roboczą (np. śruba szpilkowa w silniku spalinowym lub połączenie kołnierzowe 2 rur).

Połączenie śrubowe narażone na działanie sił poprzecznych.

19. Na podstawie jakich warunków wyznacza się wymiary śruby w mechanizmie śrubowym

Wymiary śruby określa się na podstawie warunków wytrzymałościowych na wyboczenie.

20. Wyprowadź wzór na średnicę podziałową gwintu

Dlugosc okregu podzialowego jest rowna obwodowi kola podzialowego czyli

zp=pi*d

a stad srednica podzialowa

d=z*p/pi

Ilosc zeber*modul

21. W jakim celu podczas obliczania średnicy rdzenia śruby w mechanizmie śrubowym zwiększa się obciążenie o 30%.

Ustalenie wartości zacisku wstępnego Q_o jest bardzo trudne, ponieważ zależy on od wielu czynników, w tym od żądanego zacisku resztkowego Q_r, sztywności śruby i elementów łączonych oraz od materiału śruby, nakrętki i elementów łączonych (wraz z materiałem uszczelki).

Do obliczeń przybliżonych przyjmuje się, że zacisk resztkowy Q_r powinien wynosić (0,2-0,3)Q, stąd  

Q_o = (l,2-1,3)Q

22. Jak wyznacza się wymiary wpustu.

Szerokość i wysokość dobiera się z tablic na podstawie średnicy wałka. Długość wpustu wyznaczana jest na podstawie obliczeń wytrzymałościowych (z nacisków powierzchniowych).

p=F/A≤ko F=2M/d A=lw*n*h/2 p=4M/d*h*lw*n≤ko lw≥4M/d*h*ko*n

n- liczba wpustow M- moment skrecajacy

23. W jakim celu we wzorze do obliczania połączenia wielowypustowego wprowadzono współczynnik 0,75 ( ) 0 0 75 ,0k n hl F p

Praktycznie nie można zapewnic takiego wykonanjia wielowypustu aby naciski wystepowaly rownoczesnie na wszystkich wpustach. Przyjmuje się ze tylko 75% wpustow przenosi obciażenie.

24. Omów technologie wytwarzania elementów połączenia wpustowego.

Toczenie

a) przez przesunięcie konika

b) przez skręcenie suportu

Na frezarce poziomej

Frezem tarczowym

Frezem na wpusty czółenkowe

Na frezarce pionowej

Frezem palcowym

Specjalnym frezem do rowkow

25. W jaki sposób wytwarza się połączenie wielowypustowe.

a) Frezowanie kształtowe wielowypustu frezem tarczowym na frezarce poziomej

b) Frezowanie obwiedniowe wielowypustu frezem ślimakowym na frezarce obwiedniowej

26. Kiedy sworzeń sprawdza się na zginanie.

W przypadku połączenia przegubowego, w którym sworzeń jest luźno osadzony w oprawie.

27. Wymień sposoby wykonania połączenia wciskowego

- wtłoczenie jednego elementu w drugi - do poprawnego wtłoczenia czop i tuleję wykonuje się ze ścięciami

- ogrzanie elementu zewnętrznego lub oziębienie elementu wewnętrznego do temperatur umożliwiających swobodne złożenie elementów - powrót do temperatury otoczenia powoduje zacisk jednego elementu na drugim.

28. Wymień wady i zalety połączenia wciskowego

Zalety:

- dokładna współosiowość;

- brak elementów dodatkowych;

- brak karbów

- duża obciążalność złącza (obciążenia zmienne i udarowe).

Wady:

- znaczne obciążenia montażowe;

- trudność uzyskania żądanego wcisku;

- dodatkowe zabezpieczenia.

-wrażliwość na temperaturę pracy

-zachowania dużych dokładności wymiarów i

-małych chropowatości powierzchni

29. Jakie czynniki uwzględnia się przy wyznaczaniu wytrzymałości zmęczeniowej spoin

Sposób przygotowania powierzchni klejonych

Typ połączenia

Rodzaj kleju i klejonych materiałów

Grubość spoin

- konstrukcyjne (spiętrzenie naprężeń wywołanych karbem; kształt złącza spawanego ma zasadniczy wpływ na rozkład naprężeń),

- technologiczne (procesy termiczne towarzyszące kształtowaniu złącza powodują powstanie naprężeń spawalniczych),

- struktura złącza, wady wykonania (procesy metalurgiczne krzepnięcia i topnienia spoiny wywołują szereg przemian strukturalnych).

30. W jaki sposób określa się wytrzymałość statyczną spoin

W polaczeniach spawanych wysteruje znaczne spiętrzenie naprężeń wywolane zmiana kasztaltu elementow przez spoine. Spiętrzenie to wiaze się z przejsciem od struktury materialu do struktury spoinu a na skutek skurczu spoiwa i przemian fazowych pojawiaja się również naprężenia wlasene. W obluczeniach polacznen spawanych przyjmuje się równomierny rozklad naprężeń w caym przekroju spoiny a wplye w wspomnianej nierównomierności koryguje się odpowiednim współczynnikiem.

31. Na czym polega zgrzewanie elementów

Zgrzewanie elementów polega na podgrzaniu jednego lub obu elementów do odpowiednio wysokiej temperatury i pod wpływem docisku następuje połączenie tych elementów.

32. Wymień zalety i wady połączenia nitowego

Złącze nitowe odznacza się

-laczenie materiałów trudno spawalnych

-odpornosc na zmiany temperatury

-wysokim napięciem wstępnym

-znaczną podatnością i stosunkowo niską temperaturą procesu technologicznego.

- nie występują naprężenia własne, co umożliwia łączenie różnych materiałów.

Do wad zalicza się jego

-nierozłączność,

-osłabienie łączonych elementów przez wiercenie otworu,

-trudności konstrukcyjne,

-trudności z uzyskaniem szczelności

-pracochłonność.

33. Jakie warunki wytrzymałościowe należy sprawdzić przy obliczaniu połączenia nitowego

Należy sprawdzić nity na ścinanie oraz materiał na rozciąganie i nacisk powierzchniowy.

F<=pi*d²*n*k_o/4

34. Wymień zalety i wady przekładni zębatych

Zalety:

- łatwość wykonania,

- stosunkowo małe gabaryty,

- stosunkowo cicha praca, gdy odpowiednio smarowane,

- duża równomierność pracy,

- wysoka sprawność dochodząca do 98%.

Wady:

- stosunkowo niskie przełożenie dla pojedynczego stopnia,

- sztywna geometria,

- brak naturalnego zabezpieczenia przed przeciążeniem.

-cieżkie

35. O czym informuje i jak wyznacza się sprawność

Sprawność jest to stosunek mocy lub energii użytecznej (na wyjściu) do mocy lub energii włożonej (na wejściu). Informuje nas o efektywności oraz o stratach energii podczas pracy, np. przekładni.

36. Co to jest przełożenie przekładni

Przełożenie przekładni jest to parametr ją charakteryzujący, określany jako stosunek prędkości wału napędzającego do napędzanego.

37. Co to jest kąt przyporu

Kąt zawarty miedzy tym odcinkiem, a linią styczną do kół tocznych w punkcie tocznym - α, jest zwany kątem przyporu

38. Omów sposoby wytwarzania kół zębatych

-obrobki skrawaniem

-odlewnicze

-odlewnicze pod cisnieniem z termoplastycznych tworzyw sztucznych

-wukrawane z blachy

Frez ślimakowy:

Metoda kształtowa:

W metodzie kształtowej stosuje się narzędzie mające ostrza o zarysie wrębu koła nacinanego. Z uwagi na małą dokładność obróbki metody kształtowe uważać należy za zastępcze. Jest to spowodowane trudnością wykonania dokładnego zarysu narzędzia oraz trudnością ustawienia narzędzia w płaszczyźnie symetrii wrębu, co w rezultacie daje tzw. wręby przesadzone. Ponadto duże znaczenie ma wielkość zagłębienia, gdyż niepoprawne zagłębienie zniekształca zarys zęba.

Do wad metody kształtowej zalicza się również konieczność stosowania dużej liczby narzędzi. Teoretycznie metoda kształtowa wymaga dla każdej liczby zębów, dla każdego modułu i kąta przyporu innego narzędzia. W praktyce warunki te nie są ściśle przestrzegane, co powoduje zmniejszenie dokładności tej metody.

Metoda obwiedniowa:

W metodzie obwiedniowej zarysy boków zęba są obrabiane przez kolejne położenia krawędzi skrawających narzędzia, wykonującego - oprócz ruchu roboczego - ruch toczny z obrabianym kołem. Ruch toczny może być zrealizowany na zasadzie współpracy kół zębatych, z których jedno jest narzędziem, lub na zasadzie współpracy obrabianego koła zębatego z narzędziem w kształcie zębatki.

Zalety metody obwiedniowej

+ Jest to metoda wydajna i dokładna,

+ narzędzia są uniwersalne dla kół o jednakowym module,

+ narzędzia obróbcze mają stosunkowo proste kształty co

wpływa na ich cenę.

39. W jakim celu wykonuje się korekcję uzębienia

Cele stosowania korekcji:

- uniknięcie podcięcia stopy zęba przy liczbie zębów z < z_gr (to daje korekcja plusowa)

- powiększenie grubości stopy zęba – zwiększenie wytrzymałości

- powiększenie promienia krzywizn zarysu boków zębów

- możliwość doboru (zmiany) odległości miedzyosiowej

- korzystne warunki poślizgu międzyzębnego

Zastosowanie przesunięcia zarysu pozwala, przy zachowaniu tych samych średnic podziałowych, wykonywać koła o większych modułach. Stosowanie korekcji jest więc szczególnie korzystne w przekładniach drobnomodułowych.

Modul – to odległość między punktami przecięcia sąsiednich zębów ze średnicą podziałową koła podzielona przez pi.

Jeśli potrzebujemy liczby zębów mniejszej od granicznej. (chyba :P)

40. Omów zalety przesunięcia zarysu

Ewentualne przesunięcie zarysu może mieć szereg zalet:

-Unikniecie podciecia

-Zwiekszenie grubości zeba

-Polepszenie wytrzymałości zeba

-zmniejsza poślizg

-dowolna odleglos pomiedzy osiami kol wspolpracujacych

- zmniejszenie naprężeń stykowych w wyniku zmniejszenia krzywizny ewolwenty

41. Co to jest czołowy wskaźnik zazębienia

Dla zapewnienia ciągłości pracy kół zębatych, ząb następny musi wejść w zazębienie zanim poprzedni wyjdzie z zazębienia. W przypadku zębów prostych jest konieczne, aby odcinek przyporu był większy od odległości pomiędzy zębami mierzonej wzdłuż tego odcinka a równej podziałce zasadniczej. Wymaga się, aby odcinek przyporu był o 20% większy od podziałki zasadniczej. Stosunek tych odcinków nazywamy wskaźnikiem przyporu czołowego lub czołową liczba przyporu.

42. Omów mechanizmy niszczenia zębów w przekładni zębatej

Zużycie ścierne – występuje pod wypływem, obcych ciał (zanieczyszczeń) dostających się miedzy żeby

Zatarcie – zużycie powstające na skutek wyrwania z zębów cząstek materiału, które sczepiły się z materiałem zębów kola współpracującego pod wpływem dużych nacisków a także wskutek stosowania niewłaściwych smarów

Pitting – zmęczenie powierzchniowe powstające pod wpływem powtarzających się okresowo nacisków powierzchniowych

Wgłębienia hartownicze – występuje w zębach hartowanych zarówno w skutek wad powierzchniowych jak i wskutek nadmiernych naprężeń po obróbce cieplnej

Odkształcenia plastyczne – polega na zmianie kształtu zęba pod wpływem znacznych obciążeń, przy czym odkształcenia tego typu występują głownie przy zębach nieutwardzonych

Złamania zmęczeniowe – najczęstsza postać złamania wynikająca z cyklicznie zmiennych naprężeń

43. Co opisuje i od czego zależy współczynnik nierównomierności rozkładu K

Wsp. nierównomierności rozkładu Kß to rozkład obciążenia zęba wzdłuż szerokości koła

Nierównomierny rozkład obciążenia na szerokości koła jest wywołany przyczynami:

-naciski powierzchniowe

-naprezenia gnace

-wadliwa obrobka mechaniczna (nierównoległość osi, wichrowatość osi i błąd kierunku linii zęba). Na skutek tych błędów zęby nie stykają się ze sobą na całej szerokości koła

-nieprawidlowy slad przylegania zebow.

-zmiana sztywności wzdłuż drogi zazębienia, zmiany te powstające jednocześnie na całej szerokości koła nie wywołują nierównomiernego rozkładu obciążenia.

Złagodzenie :

-dotarcie zebow

-modyfikacja kierunku zeba

-beczulkowanie zebow

-podatnosc konstrukcji umozliwaijaca prawidłowe ustawnieni zeba przy montażu lub samo nastawienie podczas ekspolatacjii

44. Wymień wady i zalety zębów o małym module

Im mniejszy modul to mniejsza srednica zebow i wieksza ich liczba

Zalety:

- mniejsze zużycie materiału,

- mniejszy poślizg,

- krótszy czas produkcji,

- mniejszy hałas.

Wady:

- wymagana większa dokładność wykonania,

- wymagana większa sztywność przekładni,

- bardziej podatne na złamanie.

45. Wymień zadania stawiane przed sprzęgłem

Cel stosowania.

Sprzęgła są to urządzenia, które służą do łączenia wałów. Stosuje się je wówczas, gdy np.

a) ze względu na znaczną długość, nie możemy użyć wału z jednolitego materiału, lecz z kilku odcinków (np. długie wały transmisyjne); mamy wówczas do czynnika ze sprzęgłami stałymi (sztywnymi)

b) zachodzi potrzeba okresowego odłączenia pewnych części wału, aby nie przenosiły ruchu np. w obrabiarkach, samochodach itp.; mamy wówczas do czynienia ze sprzęgłami wyłączalnymi

c) wały nie są współosiowe, lecz równoległe lub pochylone o pewien kąt (np. wał pędny samochodowy ze sprzęgłem Cardana); mamy wówczas do czynienia ze sprzęgłami okuwanymi lub przegubowymi

Klasyfikacja

a) sprzęgła sztywne

- sprzęgła tulejowe

- sprzęgła łubkowe

- sprzęgła tarczowe

b) sprzęgła samonastawne

- sprzęgła kołowe

- sprzęgła krzyżowe

- sprzęgła przegubowe

- sprzęgła zębate

- sprzęgła przegubowe zdwojone

- sprzęgła podatne

46. Porównaj najważniejsze cechy łożysk ślizgowych i tocznych

Łożyska toczne

Zalety

- mały współczynnik tarcia - niezależny od prędkości kątowej: 0,001 ÷ 0,003

- opory w czasie rozruchu prawie takie same jak dla ruchu ciągłego

- mniejsze zużycie smaru

- mniej wrażliwe na złe warunki smarowania

- małe wymiary wzdłużne, większe wymiary poprzeczne

- łatwa naprawa

- elementy znormalizowane, łatwo dostępne, znormalizowane według norm światowych

- małe koszty eksploatacji

Wady

- sztywność łożyskowania - duży hałas

- duże wymiary poprzeczne

- utrudniony montaż i demontaż wału

- duże koszty

- łożyska nie docierają się - duża dokładność montażu

Łożyska ślizgowe

47. Najważniejsze cechy smarów.

48. Co opisuje krzywa Stribecka.

49. W jaki sposób zmniejsza się działanie karbu w wałach.

50. Wymień elementy wałów i opisz ich funkcje.

51. Czym się różnią wały od osi

Wałem nazywamy część, której głównym zadaniem jest przenoszenie momentu skręcającego.

Osie to tylko takie elementy, których zadaniem jest tylko podtrzymywanie elementów ruchomych. Oś nie przenosi w zasadzie momentu skręcającego.

52. Na czym polega hartowanie

Hartowanie – polega na nagrzaniu do odpowiedniej temperatury i szybkim ochłodzeniu materiału. Stal staje się twarda i wytrzymała ale krucha. Stopień twardości zależy przede wszystkim od szybkości studzenia. Może się ono odbywać w wodzie , oleju, solach lub na powietrzu

53. Na czym polega odpuszczanie

Odpuszczanie, wyżarzanie odpuszczające, obróbka cieplna polegająca na nagrzaniu przedmiotów stalowych uprzednio zahartowanych (hartowanie) do określonej temperatury (zależnej od pożądanego efektu - 180-650°C), wygrzaniu w tej temperaturze, a następnie ochłodzeniu.
Zależnie od temperatury, w jakiej przebiega proces, rozróżnia się:
- odpuszczanie niskie, w zakresie temperatur 180-250°C, którego głównym celem jest usunięcie naprężeń hartowniczych z zachowaniem wysokiej twardości,
- odpuszczanie średnie, w zakresie temperatur 250-500°C, mające na celu nadanie przedmiotom dużej wytrzymałości i sprężystości przy dostatecznej udarności,
- odpuszczanie wysokie, w zakresie temperatur 500-650°C, mające na celu nadanie dużej wytrzymałości na rozciąganie, dużej twardości, z zachowaniem odpowiedniej plastyczności.

54. Co to jest ulepszanie cieplne

Ulepszanie cieplne – jest obróbką cieplną polegającą na połączeniu hartowania z wysokim (lub średnim) odpuszczaniem. Stosowany na odpowiedzialne wyroby stalowe, które poddawane są obróbce skrawaniem, takie jak wały okrętowe i samochodowe, wały korbowe, części broni maszynowej itp.

Ulepszanie cieplne prowadzi do:

• wzrostu właściwości plastycznych (udarności, wydłużenia do zerwania, przewężenia),

• wzrostu wytrzymałości na rozciąganie,

• wzrostu odporności na pękanie tzn. krytycznego współczynnika intensywności naprężeń w płaskim stanie odkształcenia lub krytycznej całki energii "całka Rice",

• spadku twardości.

Ulepszaniu cieplnemu poddaję się stale średnio węglowe, o odpowiedniej wysokiej hartowności, zwykle zawierając dodatek stopowy Cr, Mo, Ni. Właściwości stali po ulepszaniu cieplnym wynikają z mikrostruktury. Stal po ulepszaniu cieplnym charakteryzuję się strukturą sorbityczną.

55.Co to jest karb i jaki ma wpływ na wytrzymałość konstrukcji

Karb - w maszynie lub konstrukcji nagła zmiana przekroju elementu np. wgłębienia, rysa, pęknięcie; w otoczeniu karbu naprężenia spiętrzają się zmieniając wytrzymałość elementu (zwłaszcza przy obciążeniach przemiennych)

56. Omówić wykres FAD

57. Omówić rozkład naprężeń przed wierzchołkiem pęknięcia w materiale sprężystym.

58. Co to jest krytyczna wartość współczynnika intensywności naprężeń

Opisuje dolną , graniczna wartość odporności na pękanie, która może być użyta do określenia zależności między obiciążeniem niszczącym a wielkością pęknięcia

59. Omówić prawo Palmgrena-Minera

60. W jaki sposób można określić poziom naprężeń w rzeczywistej konstrukcji

61. Omówić prawo Parisa