Frunze – O stosunku Lenina do Trockiego

Październik 11, 2010

Michał Frunze – Z referatu pt. „Lenin i Armia Czerwona” (O stosunku Lenina do Trockiego)

Referat wygłoszony na posiedzeniu akademii wojskowej RKKA poświęconym rocznicy śmierci Lenina.

M.Frunze, Dzieła Wybrane, Wydawnictwo MON, 1953. Pierwodruk „Wojna i rewolucija”, nr 1, 1925 r.
Str. 352-354

[…]Oceniając ogólnie sytuację, jaka wytworzyła się w wyniku zwycięstwa październikowego, towarzysz Lenin brał oczywiście za punkt wyjścia konieczność rozszerzenia bazy naszej rewo­lucji. Zdawał on sobie doskonale sprawę z tego, że o ostatecznym utrwaleniu państwowości radzieckiej, o utrwaleniu zwycięstwa pracy w naszym kraju będzie można mówić dopiero wówczas, gdy obok nas stanie chociażby kilka większych państw zachod­nio-europejskich. Jednakże Włodzimierz Iljicz widział również i to, że moment ostatecznego starcia jeszcze nie dojrzał; musimy teraz myśleć o nagromadzeniu sił, naszym obecnym zadaniem jest stworzyć taką sytuację, która pozwoliłaby nam w chwili decydującego starcia stanąć w pełnym uzbrojeniu. Wypływało stąd konkretne zadanie chwili: wyjść z wojny i przystąpić do przygotowania sił zbrojnych, do umocnienia naszej gospodarki.

Rokowania z Niemcami rozpoczęte w Brześciu ujawniły oczy­wiście obłudę niemieckiego imperializmu, ujawniły jego drapieżną naturę, jego dążenie do wykorzystania naszej sytuacji i wy­muszenia na nas jak największych ustępstw. Przedłożone nam warunki pokoju były niewątpliwie ciężkie, były grabieżcze. Mi­mo to towarzysz Lenin już na samym początku zdecydowanie i bezwarunkowo, bez jakichkolwiek wahań, powiedział: warunki te trzeba przyjąć, pokój ten trzeba podpisać. Trzeba to zrobić dlatego, że w ten sposób będziemy mogli odpocząć, zebrać siły. Powinniśmy to zrobić, ponieważ wymagają tego elementarne za­sady strategii. Podpisując pokój dokonujemy odwrotu strategicz­nego. Należy na to pójść nawet wówczas, gdy będzie to związa­ne z wyrzeczeniem się części naszego terytorium, ponieważ prze­prowadzając ten odwrót otrzymujemy możność zebrania sił, aby potem zadać nowe uderzenie w bardziej sprzyjającej sytuacji.

Oto, jaki był bieg strategiczny myśli Lenina i oto decyzja, która stąd wypływała.

Niestety, jak powiedziałem, towarzysz Lenin nie mógł od razu zrealizować swej decyzji. Znalazło się u nas wielu strategów od siedmiu boleści, którzy zamiast zawarcia pokoju wysuwali ideę wojny rewolucyjnej. Ten punkt widzenia przyjęli tak zwani „lewicowi komuniści”. Oto jak charakteryzuje to stanowisko to­warzysz Lenin w artykule „O frazesie rewolucyjnym”:

„Kto się nie da ukołysać słowami, deklamacjami, okrzykami, ten nie może nie widzieć, że «hasło» wojny rewolucyjnej w lutym 1918 roku jest najbardziej czczym frazesem, za którym nie kryje się nic realnego, nic obiektywnego. Uczucie, życzenie, oburzenie, gniew — oto jedyna treść tego hasła w obecnej chwili. Hasło zaś, posiadające jedynie taką treść, nazywa się właśnie frazesem rewolucyjnym”.*

 

Był również inny prąd, z Trockim na czele. Prąd ten, wycho­dząc w istocie z tej samej oceny co i „lewicowi komuniści”, wy­suwał formułę „ani pokoju — ani wojny”: Nie podpisywać poko­ju brzeskiego, lecz i wojny nie prowadzić.

Towarzysz Lenin popierany przez podstawowy trzon pracow­ników partii poddał to stanowisko najbardziej bezlitosnej i surowej krytyce. Dowodził on, że jest to stanowisko drobnomieszczańskiego inteligenta, który nie posiada wyrobienia rewolucyjnego, który nie potrafi w należyty sposób manewrować i dzia­łać oraz hołduje frazesom, nie liczy się z realnym stosunkiem sil i skłonny jest wierzyć w tego rodzaju rzeczy, które w istocie w żaden sposób nie dadzą się udowodnić. Na przykład zarówno Trocki, jak i „lewicowi komuniści” wysuwali w swej argumen­tacji między innymi takie momenty jak to, że Niemcy nie będą mogły na nas nacierać, ponieważ tam też dojrzewa rewolucja proletariacka i klasa robotnicza do tego nie dopuści.    Istniały rzeczywiście pewne fakty wskazujące na taką możliwość, jednak że fakty te były zbytnio przeceniane. Towarzysz Lenin oświad­czył, że przypuszczenia takiego nie da się udowodnić: oświadczał on, że imperializm niemiecki jest na razie dość silny: ,,ta bestia”, jak obrazowo się wyrażał,    ,,zdolna jest skakać dość szybko”. Historia rozstrzygnęła to zagadnienie również na korzyść towa­rzysza Lenina. W referacie o pokoju brzeskim na VII Zjeździe RKP towarzysz Lenin podsumowuje ten spór w sposób nastę­pujący:

„…Powiadacie, że Niemiec nie jest zdolny do natarcia. Z waszej tak­tyki wynikało, że można ogłosić wojnę za przerwaną. Historia dała wam nauczkę, rozwiała to złudzenie. To prawda, rewolucja niemiecka narasta. ale nie tak, jak byśmy pragnęli, nie z taką szybkością, która by zadowo­liła inteligentów rosyjskich,  nie w takim  tempie,  jakie w października wzięła  nasza  historia  —  kiedy  przybywaliśmy  do  pierwszego  lepszego miasta, proklamowaliśmy Władzę Radziecką i po kilku dniach dziewięć­dziesiątych robotników przychodziło do nas. Nieszczęściem rewolucji nie­mieckiej jest to, że nie posuwa się ona tak szybko. A kto z kim powi­nien się liczyć: my z nią, czy też ona z nami? Życzyliście sobie, żeby ona liczyła się z wami, ale historia dała wam nauczkę…**[...]

*Cytowano według:  W. Lenin, O walce przeciwko wojnie imperia­listycznej, wyd.  „Książka i Wiedza”  1950 r., str. 313.

** Cytowano według: W.Lenin, Dzieła wybrane, tII, wyd. ” Książka i Wiedza” 1951 r., str. 314.