POLSKI ROMANTYZM KRAJOWY

TEOFIL LENARTOWICZ (1822-1893) - jego poezja była prosta, zwyczajna, toteż z łatwością trafiał do ludzi, którzy go uwielbiali. Jego melodyjne wiersze przywołują obrazy swojskiego pejzażu, autor bywa nazywany „lirnikiem mazowieckim”. Zyskał uznanie samego Adama Mickiewicza. Złoty Kubek.

WINCENTY POL (1807-1872) – Pisał pierwsze utwory o Bieszczadach. Przykład XIX-wiecznego artysty niemieckiego pochodzenia, który świadomie wybrał polskość. Wybitny geograf i badacz folkloru, jego twórczość literacka, pisana wierszem i prozą, nawiązuje do tradycji gawędzy szlacheckiej. Mazur [Piękna nasza Polska cała…]

WŁADYSŁAW SYRYKOMLA (1823-1862) – właśc.. Ludwik Kondratowicz, pisał świadomie uproszczonym, komunikatywnym językiem. Jego twórczość – wierszowane gawędy – były aktem solidarności z drobną szlachtą zaściankową i ludem, niosła pochwałę dla swojskiego życia na prowincji. Pieśń wieczorna

KORNEL UJEJSKI (1823-1897) – poeta kontynuujący tradycję wielkich romantyków polskich, podejmujący wątki patriotyczne, uwypuklający wartość walki narodowowyzwoleńczej i mesjanicznego ofiarnictwa. Często sięgał po motywy biblijne i antyczne. Skargi Jeremiego, Chorał, Tłumaczenia Szopena

JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI (1812-1887) – autor 222 powieści o różnorodnej tematyce. Najwartościowsze są powieści historyczne, odtwarzające z drobiazgowością świat przeszłości od czasów przedchrześcijańskich. Utwory w XIX wieku pełniły funkcje edukacyjną. Stara Baśń, Bruhl, Hrabina Cosel

ALEKSANDER FREDRO (1793 – 1876) – jako jedyny z dramaturgów polskich mógł oglądać realizacje sceniczne swoich utworów. Komediowa zawartość utworów nie budziła zastrzeżeń cenzury zaborców, a ich złożona kameralność przystawała do skromnych możliwości krajowych teatrów. Autor w sposób humorystyczny bawił się romantycznymi tematami, postaciami, konwencjami. Zemsta, Śluby panieńskie, Pan Jowialski.