Xingu - ostatni raj na Ziemi niedługo zniknie

Xingu i Belo Monte - te dwie nazwy są w świe​cie wy​ma​wia​ne w jed​nym zda​niu. W sercu Ama​zo​nii, w sta​nie Pará, rząd Bra​zy​lii bu​du​je na rzece Xingu - jed​nym z głów​nych do​pły​wów Ama​zon​ki - za​po​rę Belo Monte. Kom​pleks hy​dro​ener​ge​tycz​ny ma być trze​cim naj​więk​szym na świe​cie - po Tamie Trzech Prze​ło​mów w Chi​- nach i Ita​ipu na gra​ni​cy Bra​zy​lii i Pa​ra​gwa​ju.

Jeden z naj​bar​dziej kon​tro​wer​syjnych pro​jek​tów ostat​nich lat, przy któ​rym pra​cu​je ok. 20 tys. ro​bot​ni​- ków, ma po​kryć ro​sną​ce nie​wia​ry​god​nie szyb​ko za​po​trze​bo​wa​nie na ener​gię w Bra​zy​lii no​tu​ją​cej gwał​- tow​ny wzrost go​spo​dar​czy. Eks​per​ci twier​dzą, że Bra​zy​lia musi co roku ge​ne​ro​wać do​dat​ko​we 6000 MW ener​gii. Belo Monte ma osią​gać moc pro​duk​cyj​ną 11 tys. MW.

Wie​lo​stron​na walka o Belo Monte trwa od kil​ku​na​stu lat. Rząd i wiel​kie kon​cer​ny lob​bu​ją za ko​niecz​no​ścią jej po​wsta​nia, na​ukow​cy, eko​lo​dzy i ak​ty​wi​ści pod​wa​ża​ją eko​no​micz​ne uza​sad​nie​nie ist​nie​nia hy​dro​elek​trow​ni - ro​sną​cy cią​gle koszt bu​do​wy sza​cu​je się na 14-15 mld do​la​rów.

Prze​ciw​ni​cy pod​kre​śla​ją uni​kal​ność eko​sys​te​mu Xingu i za​krę​tu Volta Gran​de. Eks​per​ci twier​dzą, że basen Xingu jest jed​nym z naj​bo​gat​szych w ryby eko​sys​te​mów na kuli ziem​skiej. Dzie​wi​czy kra​jo​braz Ama​zo​nii z sze​ro​ką rzeką o ana​sto​mo​zu​ją​cym ko​ry​cie - two​rzą​cą nie​zli​czo​ną ilość wysp, wy​se​pek, łach, ka​na​łów i roz​le​- wisk, po​ro​śnię​tych gęstą selwą ma za​stą​pić po​tęż​ny zbior​nik oraz sys​tem zapór, gro​bli i be​to​no​wych ka​na​łów.

Za​la​ne zo​sta​nie ok. 500 km2 te​re​nów, wy​le​sio​ne trzy​krot​nie wię​cej, bu​do​wa za​po​cząt​ku​je pro​ces zmian kli​ma​tycz​nych, a Belo Monte ma prze​chwy​ty​wać ok. 80% prze​pły​wu rzeki Xingu, na co ab​so​lut​nie nie zga​dza​ją się In​dia​nie. Przy​mu​so​we prze​sie​dle​nia do​tkną 20 tys. osób, ale In​dia​nie zgod​nie twier​dzą, że to nie wszyst​ko. "Rzeka daje nam życie" - w niej łowią ryby i płazy, z niej czer​pią wodę, rzeką się prze​miesz​cza​ją.

W do​rze​czu Xingu, które do​tknie bu​do​wa Belo Monte żyje 0k.20 plemion,m.in.Xipaia,Kuruaia,Parakana , Arara, Ju​ru​na, As​su​ri​ni i naj​słyn​niej​si Kay​apo z le​gen​dar​nym wo​dzem Raoni. Wspól​nie z ba​da​cza​mi i ak​ty​wi​sta​mi (w spra​wę za​an​ga​żo​wał się m.​in. James Ca​me​ron) od trzech lat or​ga​ni​zu​ją pro​te​sty i sta​ra​ją się blo​ko​wać bu​do​wę. Po​mi​mo ma​łych suk​ce​sów - prace kil​ku​krot​nie wstrzy​my​wa​no - ich dzia​ła​nia są bez​sku​tecz​ne.

Basen Xingu na​ukow​cy i dzien​ni​ka​rze na​zy​wa​ją "ostat​nim rajem na Ziemi", a In​dia​nie sa​mych sie​bie - "ludem Wiel​kiej Wody". Od rzeki za​le​ży zdo​by​cie po​ży​wie​nia, plony, trans​port, ale też wiążą z nią swoją hi​sto​rię, tra​dy​cje, związ​ki z przod​ka​mi...