Dr. Inż. Bogdan Drożdż bud. 17 p. 4, tel 59-3456 E-mail: [e-mail]

Zaliczenie: test mieszany (otwarte 50% i zamknięte pytania 50%)

Literatura:

Koprysz K. Roszkowski H. Zdun K. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej Wyd SGGW Warszawa 1994

Zdun Roszkowski Koprysz Ułański Budowa i regulacja maszyn i urządzeń do produkcji zwierzęcej Wyd. SGGW Warszawa 1988

Waszkiewicz Cz. Maszyny Rolnicze 2. Urządzenia do produkcji zwierzęcej WSiP Warszawa 1996

Kupczyk Mastyj Gaworski Dojarka mechaniczna. Budowa użytkowanie i aspekty rynkowe urządzeń do pozyskiwania mleka surowego. Wyd Pro Agricola Sp. Zoo Gietrzwald 2003

Źródła energii wykorzystywane w produkcji zwierzęcej.

Źródła energii:

• Energia chemiczna zawarta w paliwach stałych i gazowych
  (energia zawarta w paliwie energia cieplna energia mechaniczna itp.)

• Energia elektryczna
  (gotowa do bezpośredniego wykorzystania)

• Niekonwencjonalne źródła energii (OZE)
  W odniesieniu do biomasy biomasa wyprodukowana w danym miejscu powinna być w danym miejscu wykorzystana

Potrzeby energetyczne kraju wsi i rolnictwa:

Wyszczególnienie potrzeb energetycznych	Zużycie bezpośrednie nośników energii w PJ w latach:
	1996	2000	2005	2010	2015	2020
Potrzeby ogólnokrajowe

‘

Energia chemiczna zawarta w paliwach stałych:

Główne nośniki energii w produkcji rolniczej:

• Paliwa ciepłe

  • Ropa naftowa (olej napędowy) oraz benzyna

  • Oleje opałowe: ciężki – mazut, leki - Ekoterm

• Paliwa stałe

  • Węgiel kamienny i brunatny

  • Miał węglowy

• Paliwa gazowe:

  • Gaz ziemny

  • Metan (z kopalni węgla)

  • Propan

Środki mobilne:

• Ciągniki – są wykorzystywane bezpośrednio w produkcji zwierzęcej i produkcji rolniczej również

• Pojazdy samochodowe – do przewożenia na duże odległości

• Maszyny samobieżne – specjalistyczne maszyny wyposażone w elementy robocze, układy jezdne itp. Wykonuje pewne prace, do których została zbudowana

• Roboty – specjalistyczne maszyny wykorzystywane w różnego rodzaju pracach logistycznych (załadunek, rozładunek, przenoszenie produktów wytworzonych w gospodarstwach)

Ciągnik:

Warunki pracy:

• Podłoże: o różnej nośności, różnej przyczepności, zróżnicowane ukształtowanie podłoża

• Wysoka zawartość zanieczyszczeń w środowisku pracy (pyły, agresywne ciecze)

• Konieczności współpracy z różnorodnymi narzędziami

Jakie wymagania ogólne muszą być spełnione, aby pojazd był przydatny w rolnictwie?

• Sprawnie poruszać się zarówno na podłożu twardym jak i po podłożu odkształconym (niskiej nośności)

• Zachowywać stabilność w czasie pokonywania wzniesień terenu (pojazd, trawers)

• Sprawne pokonywać przeszkody terenowe

• Mieć możliwość zasilania innych odbiorników energii

• Niezawodność (!!!)

Wyposażenie gospodarstw w ciągniki rolnicze:

Wyszczególnienie	2000	2005	2009	2010
Ciągniki w tys., sztuk	1306,7	1437,2	1577,3	1470,9
Przeciętna nominalna moc silnika w k.W	31,8	39,3	39,9	27,6
Powierzchnia użytków rolnych na 1 ciągnik w ha	14	11	10	11

Ciągniki – to samobieżne maszyny robocze*, których głównym przeznaczeniem jest wykonywanie prac z wykorzystaniem siły uciągu lub siły pchania

^{*Jeżeli ich prędkość przekracza 5,5 m/s wtedy ciągnik zaliczamy do pojazdów samochodowych}

Główne kryteria podziału:

• Podłoże, na którym ciągnik ma pracować

• Przeznaczenie

• Rodzaj układu jezdnego

• Nominalna siła uciągu

Ciągnik ze względu na rodzaj podłoża, po którym się porusza:

• Drogowe

• Terenowe

Ciągniki drogowe:

• Balastowe

• Siodłowe

Ciągniki terenowe:

• Rolnicze

• Siodłowe

• Specjalne

Cechy konstrukcyjne:

• Duża zwartość konstrukcji

• Skuteczny system chłodzenia i olejenia – nawet na znacznych pochyłościach terenu

• Duża liczba biegów

• Zblokowany układ napędowy

• Specjalne ogumienie charakteryzujące się dużymi wymiarami kół napędowych, niskim ciśnieniem i dużymi występami bieżnika

Podział ciągników według typów mechanizmów jezdnych:

• Kołowe:
  są wyposażone w większości w koła ogumione. Ciągniki te są do pracy na gruntach.

• Gąsienicowe
  mają zastosowaniem prac na ciężkich i wilgotnych gruntach. Podstawowymi korzyściami tych ciągników są mniejszy poślizg po gruncie oraz małe naciski jednostkowe na podłoże.

Podział ze względu na siłę uciągu: zdjęcie

Modele ciągników:

• AGRALE 4230 Specjal

• AGRALE 860V Trotter

• FERRARI Cobram 50 RSMFWD

• ALLIED 222F MFWD

Ciągnik do podstawowych prac polowych i uniwersalne:

• LAMBORGHINI R5. 130

• CASE 7210 Magnum

Rodzaje układów jezdnych:

• 4K2 – cztery koła, dwa napędowe

• 4K4a – cztery koła, cztery napędowe (nie na stałe napędzane)

• 4K4 – cztery koła cztery napędzane

CATERPILLAR D5BSA

JOHN DEERE 9520T – na gumowych gąsienicach

Roboty:

• CLAAS Ranger 920

Budowa ciągnika rolniczego:

• Sprzęgło – służy nie tylko tak jak w pojazdach samochodowych (zmiana biegów, ruchu), ale także, jeżeli chcemy zatrzymać ciągnik, ale nie odcinać energii (przeniesienie napędu) do maszyny podłączonej – sprzęgło dwustopniowe

• Skrzynia przekładniowa

• Tylny most – dodatkowa przekładnia, która zwiększa moment przenoszony na koła

• Podnośnik hydrauliczny

Układy zaczepowe i napędowe:

Zaczepy:

• Trójpunktowy układ zawieszenia

• Zaczep do przyczep dwuosiowych

• Zaczep do przyczep jednoosiowych

• Zaczep rolniczy:

Napędy:

• Mechaniczny – wałek odbioru mocy (WOM)

• Hydrauliczny – układ hydrauliki zewnętrznej

• Pneumatyczny (najczęściej do hamowania)

Rodzaje paliw stałych i gazowych wykorzystywanych w produkcji zwierzęcej:

Wykorzystywanie:

• Ogrzewanie pomieszczeń:

• Z wykorzystaniem centralnego układu ogrzewania (kocioł, paliwo, rura z czynnikiem ogrzewanym – najczęściej wodą, po podgrzaniu wędruje ona instalacją do wymienników, czyli kaloryferów/grzejników)

• Nagrzewnice np. gazowe lub olejowe. Zaleta to praktyczna sprawność konwencji energii 100%

• Dogrzewanie do miejscowe promienniki

• Podgrzewanie wody

• Przygotowanie pasz

Energia elektryczna:

Najprostsze wykorzystanie energii.

Wykorzystanie:

• Zasilanie maszyn i urządzeń:

  • Silniki elektryczne

  • Układy sterujące

• Oświetlenie pomieszczeń

• Dogrzewanie pomieszczeń

• Podgrzewanie wody

Niekonwencjonalne (odnawialne) źródła energii:

Pojawia się problem bo biomasa (jej produkcja), czy biodiesla czy biometan tam gdzie możemy wytwarzać żywność – nie konkurencyjne staje się uprawianie żywność, dlatego zmniejszono rygory

Do odnawialnych źródeł energii zaliczamy:

• Biomasa – największy %

• Energia wodna

• Energia geotermalna

• Energia wiatru

• Energia promieniowania słonecznego (kolektory słoneczne – do podgrzewania wody użytkowej, fotowoltanika – energia słoneczna na elektryczną)

Paliwa pierwszej generacji – u nas w Polsce

Świat jest już przy trzeciej generacji.

Jesteśmy zacofani.

Zapotrzebowanie energii rośnie: teraz ok 85%

Biomasa:

• Biopaliwa stałe – drewna, makulatura itd.

• Ciekłe – biodiesel, olej np. rzepakowy, metanol, etanol, benzyny i oleje

• Gazowe – biogaz rolniczy (fermentacja), przetwórstwo

Energia geotermalna:

• Pompy ciepła (odwrócony układ lodówki)

Układ pomp ciepła:

• grunt – woda,

• woda – woda,

• powietrze – woda

Na mniejszą skalę pompy ciepła wykorzystuje się do odzysku ciepła od mleka, (które ma temperaturę ok 37°C) w czasie jego chłodzenia.

Energia wiatru:

• Wiatraki
  o osi równoległej do kierunku przepływu
  o osi prostopadłe, poziome, pionowej, rotorowe

Energia promieniowania słonecznego:

• Kolektor cieczowy

• Fotowoltaika

Hybrydowe – łączenie różnych układów