EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE
W.5.
CZŁOWIEK A ŚRODOWISKO. ODPADY. KLASYFIKACJA ODPADÓW. STRUKTURA ODPADÓW. ODPADY PRZEMYSŁOWE. ODPADY NIEBEZPIECZNE. ODPADY KOMUNALNE.
Negatywny wpływ człowieka na środowisko jest szczególnie widoczny na terenach o znacznej koncentracji przemysłu czy dużym zagęszczeniu ludności. W pobliżu dużych skupisk ludzkich, spośród wielu zagrożeń środowiska, istotnym problemem stają się ogromne ilości odpadów, których powstawanie jest nierozerwalnie związane z niemal każdym rodzajem aktywności człowieka. Od sprawności w rozwiązywaniu problemu odpadów zależy jakość życia zamieszkałych tam ludzi oraz stan otaczającego środowiska.
Definicja odpadów.
Odpady - to wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nie przydatne w miejscu lub czasie w którym powstały. Za odpady uważa się również osady ściekowe.
Klasyfikacja odpadów.
Istnieje szereg sposobów klasyfikowania odpadów. Najczęściej spotykany podział odpadów w którym jako kryterium podziału przyjmuje miejsce powstania odpadu. Inne kryteria podziału odpadów to stopień zagrożenia dla środowiska i człowieka (stopień szkodliwości), struktura odpadów, stopień biodegradowalności, objętość (gabaryty) czy inne właściwości fizyko-chemiczne.
Gospodarkę odpadami regulują:
Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 (Dz.U. 01.62.628) - wielokrotnie nowelizowana - ostatni tekst jednolity (Dz.U. 07.39.251)
Rozporządzenie MOŚZNiL w sprawie klasyfikacji odpadów z 24 grudnia 1997 (Dz.U. 97.162.1135).
Rozporządzenie z roku 1997 klasyfikuje odpady w zależności od źródła ich powstawania, dzieląc je na 20 grup, w czym 19 grup to odpady przemysłowe.
Podział odpadów według źródła powstawania
poszukiwanie, wydobywanie i wzbogacanie rud oraz innych surowców mineralnych
rolnictwo i przetwórstwo rolno spożywczego
przemysł drzewny i produkcja papieru
przemysł skórzany i tekstylny
przeróbka ropy, gazu ziemnego i wysokotemperaturowa przeróbka węgla
produkcja związków nieorganicznych
przemysł syntezy organicznej
produkcja i stosowanie powłok ochronnych (farby, lakiery)
przemysł fotograficzny
odpady nieorganiczne z procesów termicznych
produkcja i obróbka metali oraz metali nieżelaznych
przemysł tworzyw sztucznych
oleje odpadowe
przemysł rozpuszczalników organicznych
przemysł opakowań
przemysł samochodowy
budownictwo i odpady drogowe
działalność medyczna i weterynaryjna
urządzenia do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczanie ścieków
odpady komunalne
ODPADY PRZEMYSŁOWE
Odpady przemysłowe to substancja, która powstaje jako produkt uboczny, nie znajdujący zastosowania w danej określonej gałęzi przemysłu.
Niekorzystna sytuacja w zakresie odpadów przemysłowych jaka istnieje w Polsce wynika ze stosowania przestarzałych technologii, wysokiej materiałochłonności procesów produkcyjnych, braku kompleksowej i racjonalnej organizacji wydobycia surowców mineralnych.
ODPADY KOMUNALNE
Za odpady komunalne uważa się odpady powstające w wyniku działalności bytowo - gospodarczej człowieka w środowisku miejskim i wiejskim, do których zalicza się także działalność handlowo - usługową, oświatową, kulturalną, ochronę zdrowia i zarządzanie.
Z uwagi na skład, właściwości technologiczne, stopień szkodliwości dla środowiska oraz warunki i miejsce powstawania można wyróżnić następujące rodzaje odpadów komunalnych:
odpady domowe związane z bytowaniem ludzi w domach mieszkalnych,
odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności - m.in. z obiektów administracji, oświaty, służby zdrowia, handlu, usług itp. W wyliczeniach na ogół pierwsze dwa rodzaje odpadów przyjmuje się łącznie - stanowią one podstawową grupę 80÷90% odpadów komunalnych,
odpady z terenów otwartych, są to odpady uliczne z koszy, zmiotki, odpady z placów targowych, cmentarzy, zieleni miejskiej itp., stanowią one 5÷10% całej masy odpadów komunalnych,
odpady wielkogabarytowe, jak zużyte meble, sprzęt gospodarstwa domowego, zużyty sprzęt elektroniczny, opakowania przestrzenne itp., stanowią 5÷10% masy odpadów.
CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW
Struktura odpadów
Przemysł wydobywczy i energetyka - 60 - 65% odpadów
Przemysł chemiczny i maszynowy - około 20% masy odpadów (najbardziej uciążliwe)
Rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy - 5 - 10% odpadów
Odpady komunalne - 4 - 7%
Podział wg dominującego składnika:
odpady mineralne - ok. 85%
odpady przemysłowe niemetaliczne - ok. 4-5%
odpady przemysłowe metaliczne - ok. 1 - 1,5%
odpady przemysłowe inne - ok.. 7 - 8%
odpady komunalne pozostałe - ok.1,5 - 2%
Wg szkodliwości dla ludzi i środowiska:
odpady nieszkodliwe - ok. 80%
odpady częściowo szkodliwe - ok. 18% (w tym 2 - 3 % niebezpieczne)
odpady specjalne (szczególnie szkodliwe) - ok. 0,5%
Odpady niebezpieczne
- to te odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo zagrożenie dla środowiska.
Ocena strumienia odpadów
Charakterystyki strumienia odpadów określają:
ilościowe nagromadzenie odpadów
(m3/mieszkańca/rok), (kg/rok) itp.
własności fizyczne
gęstość w kg na 1 m3
frakcje wielkościowe - podział na grupy (analiza morfologiczna)
podział na cztery frakcje - 0 - 10, 10 - 40, 40 - 120 i powyżej 120 mm
własności paliwowe
wartość energetyczna
własności nawozowe
materia organiczna (przydatność do kompostowania)
1
2