Poniżej podaję wzór zapisywania informacji o źrodłach wykorzystanych do przygotowania m.in. prezentacji maturalnej z języka polskiego.
Jest on zgodny z normami PN-ISO 690: 2002 (Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura) i PN-ISO 690-2: 1999 (Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części), czyli dostosowany do standardów międzynarodowych.
Jednak zapis bibliograficzny podawany w różnych źródłach może różnić się, zwłaszcza w zakresie stosowanej interpunkcji, ale zawiera zwykle te same niezbędne elementy, ułożone w takiej samej kolejności. Odmienny zapis w zakresie znaków interpunkcyjnych można znaleźć także w materiałach publikowanych na stronach CKE.
Podany niżej wzór zapisu proponowany jest jako wzór uczniom naszej szkoły i akceptują go wszyscy nauczyciele języka polskiego. Jednak możliwe jest także uznanie innego zapisu bibliograficznego, pod warunkiem, że zostaną uwzględnione podstawowe elementy, a odmienna interpunkcja będzie stosowana konsekwentnie.
Opis bibliograficzny książki, pracy zbiorowej zawiera:
1. Nazwisko i imię autora (raczej pełne imię niż inicjał, dla pełnej identyfikacji autora);
2. Tytuł w formie występującej w źródle (zaleca się stosowanie kursywy);
3. Wydanie (które z kolei; jeśli nie jest podane lub jest to wydanie pierwsze, tę część zapisu pomijamy);
4. Miejsce wydania;
5. Nazwa wydawcy (wydawnictwa); [Uwaga: można stosować skróty nazw znanych wydawnictw, np. WSiP, PWN, Ossolineum)];
6. Rok wydania;
7. Numer ISBN * (stare wydania mogą go nie posiadać, wtedy tę część zapisu pomijamy).
Uwaga: jeśli autor nie jest znany lub jeśli autorów jest więcej niż trzech - opis zaczynamy od tytułu; w tym drugim przypadku można też wymienić tylko pierwszego z nich z dopiskiem i.in. (łac. et.al.). Jeżeli jest do trzech autorów, podajemy personalia wszystkich, oddzielając je przecinkami.
* Kolorem niebieskim zaznaczono obowiązkowe elementy opisu bibliograficznego.
Przykłady:
Lemmerman, Heinz. Komunikacja werbalna: szkoła retoryki. Wrocław: Wydawnictwo Astrum, 1999. ISBN 83-87197-08-4.
Bocheńska, Katarzyna. Sztuka retoryki-uczeń w roli mówcy. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne [lub WSiP], 2004. ISBN 83-02-09312-2.
Kapuściński, Ryszard. Heban. Wyd.7. Warszawa: Czytelnik, 2003. ISBN 83-07-02948-1.
Kompendium wiedzy o ekologii. Red. Jan Strzałko, Teresa Mossor- Pietraszewska. Wyd.2 popr. i uzup. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13589-1.
Opis bibliograficzny rozdziału, wiersza, opowiadania itp. ze zbioru tego samego autora) zawiera takie same elementy opisu, z dodaniem: nr części lub tomu; tytułu rozdziału, wiersza, opowiadania; nr strony/stron.
Przykłady:
Poezja polska 1914-1939: antologia. Wybór i oprac. Ryszard Matuszewski, Seweryn Pollak. Wyd.3 poszerz., Cz. 1. Warszawa: Czytelnik, 1984. ISBN 83-07-00395-4. [zaznaczenie przy korzystaniu tylko z jedego tomu, części pracy]
Hutnikiewicz, Artur. Od czystej formy do literatury faktu. Wyd.5. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988. ISBN 83-7052-804-XZ. Ekspresjonizm, s.70-92. [tytuł rozdziału, numery stron]
Lipska, Ewa. Ja. Kraków: Wydawn. Literackie, 2004. ISBN 83-7889-57-67. A jednak miłość, s.41. [tytuł wiersza, numery stron]
Opis bibliograficzny artykułu z pracy zbiorowej (wiersza, opowiadania itp. różnych autorów) [pod tym pojęciem rozumie się tekst, stanowiący część większej publikacji] zawiera:
1. Nazwisko i imię autora;
2. Tytuł artykułu w formie występującej w źródle;
3. Łącznik, który może mieć formę W:
4. Tytuł dzieła;
5. Redaktor całości dzieła (osoba, która dokonała wyboru)
6. Wydanie [uwagi j.w.]
7. Miejsce wydania;
8. Nazwa wydawcy
9. Rok wydania;
10. Numer ISBN;
11. Numery stron wskazujące na lokalizację artykułu w obrębie książki.
Przykład:
Hutnikiewicz, Artur. Badania nad literaturą Młodej Polski. W: Rozwój wiedzy o literaturze polskiej po 1918 roku. Warszawa: Czytelnik,1986. ISBN 83-4567-37-87, s.192-224.
Stachura, Edward. Wielki Testament. W: Od Kochanowskiego do Szymborskiej: antologia poezji poskiej. Wybór Marek Wawrzkiewicz.1999, s. 380-381.
Opis bibliograficzny artykułu z czasopisma zawiera:
1. Nazwisko i imię autora;
2. Tytuł artykułu w formie występującej w źródle;
3. Tytuł czasopisma [konieczne jest umieszczenie tytułu w cudzysłowie];
4. Dokładna lokalizacja, tj. rocznik, numer czasopisma, numery stron.
Przykłady:
Ulewicz, Tadeusz. Niespodzianka humanistyczna: Fraszki Kochanowskiego w przekładzie włoskim. "Ruch Literacki" 1996, z.4, s. 389-396.
Jaworski, Marcin. Różewicz- ostatni modernista. „Polonistyka” 2005, nr 5, s. 18-24.
Opis bibliograficzny recenzji książki:
1. Nazwisko i imię autora recenzowanej książki;
2. Tytuł recenzowanej książki.
3. Wydanie, Rok wydania, ISBN.
4. Rec. - imię i nazwisko autora recenzji;
5. Tytuł recenzji
6. Tytuł czasopisma [konieczne jest umieszczenie tytułu w cudzysłowie];
7. Rok, numer czasopisma, strony zajęte przez recenzję.
Przykład:
Kuczok, Wojciech. Gnój. Warszawa 2003. Rec. Piotr Śliwiński: Normalni, wydrążeni, źli. „Tygodnik Powszechny” 2004, nr 32, s. 11.
Opis bibliograficzny wywiadu:
1.Nazwisko i imię osoby, która udzieliła wywiadu;
2. Tytuł wywiadu.
3. Rozm. przepr. - imię i nazwisko osoby prowadzącej wywiad;
4. Tytuł czasopisma [konieczne jest umieszczenie tytułu w cudzysłowie];
5. Rok, numer czasopisma, numer strony.
Przykład:
Kuczok, Wojciech. Jestem bardzo pokrzywdzony. Rozm. przepr. Barbara Pietkiewicz. „Polityka” 2004, nr 3, s. 58-59.
Opis bibliograficzny filmu:
Cudzoziemka [film]. Reż. Ryszard Ber [kas. VHS] , Warszawa: AGF, 1986.
Opis bibliograficzny reprodukcji obrazu (rzeźby, dzieła architektury):
Velasquez, Diego. Infantka Małgorzata[il]. W: Rzeplińska Maria;
Siedem wieków malarstwa europejskiego. Wyd. 2 popr. i uzup.
Wrocław: Ossolineum, 1986. ISBN 83-5768-35-x, nr il. XLVI. [lub nr strony]
Opis bibliograficzny dokumentu dźwiękowego:
Bach, Jan sebastian. Brandemburg Concertos [Dokument dźwiękowy]. Warszawa: Pomaton EMI, 1999. 1 płyta CD.
Pawlikowska-Jasnorzewska, Maria. Wiersze. [Dokument dźwiękowy]. Warszawa: Polskie Nagrania 1988. Taśma magnet.
Opis bibliograficzny dokumentów elektronicznych:
Książka na płycie CD- ROM:
Kopaliński, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD- ROM]. Wersja 1. 03. 16. Łódź: Promedia CD, 1998. ISBN 83-7231-3.
Książka w internecie:
Hłasko, Marek. Ósmy dzień tygodnia [on line] [dostęp 19 września 2005]. Dostępny w internecie: http://www.literatura.zapis.net.pl/okresy/wspolczesnosc/hlasko/osmy.htm.
Strona www:
Skórka, Stanisław. Wirtualna historia książki i bibliotek [on line]. Kraków: Akademia Pedagogiczna, Instytut Informacji Naukowej [dostęp 4 lutego 2005]. Dostępny w internecie: http://www.ap.krakow.pl/wh
Artykuł w czasopiśmie internetowym:
Karpiel, Anna. Motyw szatana w literaturze romantycznej. „Konspekt”
[on line]. 2005 nr 2 [dostęp 22 września 2005]. Dostępny w internecie: http://www.wsp.krakow.pl/konspekt/22/Karpiel.htm.
Listy dyskusyjne:
Studencki Klub Turystyczny Politechniki Gdańskiej „FIFY” [lista dyskusyjna online]. Gdańsk: SKT PG „FIFY” [dostęp 07 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.pg.gda.pl-fify/listy.php
Opis reprodukcji obrazu (rzeźby, dzieła architektury):
Matejko, Jan. Rejtan [online] [dostęp 03 marca 2008]. Dostępny w World Wide Web: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Matejko/Rejtan.htm
INNE INFORMACJE DLA ZDAJĄCYCH
Bibliografia każdej prezentacji maturalnej winna składać się z literatury podmiotu i literatury przedmiotu.
Literatura podmiotu to omawiane podczas prezentacji teksty, czyli wszystko to, co uczniowie zamierzają poddać analizie podczas wystąpienia maturalnego. Mogą to być dzieła literackie, dzieła sztuki, fragmenty muzyczne, fotografie, plakaty, materiał językowy i inne.
Literatura przedmiotu to pozycje krytyczno-literackie, które posłużyły autorowi prezentacji do opracowania tematu.
Pozycje przywoływane w opisie bibliograficznym muszą być uporządkowane alfabetycznie (ewentualnie według cytowania w tekście) i kolejno ponumerowane.
Warto pamiętać o tym, że potrzebnych do opisu informacji poszukujemy na karcie tytułowej, a nie na okładce książki.
Niewskazane jest umieszczanie w bibliografii maturalnej bardzo popularnych opracowań zagadnień, typu: Słownik motywów literackich. Zalecane jest natomiast powoływanie się na słowniki, w których opracowanie haseł zajmuje więcej niż 1 stronę, np. Słownik literatury staropolskiej albo Słownik literatury XIX wieku. W żadnym wypadku nie należy podawać w dokumentacji stron internetowych takich jak www.sciaga.pl
Przed oddaniem bibliografii warto sprawdzić, czy nie ma błędów w zapisie (ortografia, interpunkcja, literówki). Tego typu zaniedbania mogą zostać odczytane przez komisję egzaminacyjną jako niedbalstwo podczas przygotowywania się do całej prezentacji maturalnej.