Zarys Koncepcji Metod i Problemów Zarządzania - Jerzy Bogdanienko minus 2 i 5 rozdział
Kierowanie - działalność sprawcza powodująca, że organizacja funkcjonuje zgodnie z celem dla którego została powołana.
Zarządzanie - to szczególny rodzaj kierowania, wynikający z prawa własności lub upoważnienia udzielonego przez właściciela, w którym podstawą oddziaływania na wykonawców jest hierarchiczna nadrzędność osoby kierującej, wynikająca ze struktury formalnej.
Organizacja:
- Ujęcie rzeczowe - jako system społeczno-techniczny. Ludzie wyposażenie w odpowiednie środki dla osiągnięcia określonych celów
- Rozumienie czynnościowe - proces wprowadzania ładu do organizacji w sensie rzeczowym
- Ujęcie atrybutowe - ocena jakości zorganizowania organizacji w sensie rzeczowym.
Znaczenie ujęcia rzeczowego:
- powierzchniowe
- społeczne
- ekonomiczne
Analogia organizacji maszyny
- organizacja jest instrumentem realizacji jednego precyzyjnie określonego celu, który jest dany z zewnątrz
- uczestnicy organizacji powinni być posłusznymi narzędziami
- dąży się do standaryzacji wykonawców
- występuje jednostronne prawo kierownika do wydawania poleceń egzekwowania posłuszeństwa.
Warunki w jakich sprawdza się mechanistyczne podejście do ogranizacji
- kiedy organizacja jest niewielka
- kiedy jest do wykonania jakieś proste zadanie
- kiedy otoczenie jest wystarczająco stabilne
- kiedy chce się wytwarzać ciągle te same produkty
- kiedy ludzkie "części maszyny" są uległe i lojalne - zachowują się tak jak zaplanowano
Analogia organizacji do organizmu
- organizacja jest złożoną całością
- jej główny cel to przetrwanie i rozwój
- organizacja pozostaje w stałych związkach z otoczeniem które oddziałuje na organizację
- występuje stała wymiana między organizacją a otoczeniem
- organizacja powinna dążyć do stanu równowagi co jest naturalnym stanem funkcjonowania organizacji (konieczna jest równowaga materialna i społeczna).
Analogia organizacji do gry:
- cele uczestników organizacji są różne i niesprowadzalne do wspólnego mianownika
- organizacja jest sztuczną konstrukcją społeczną, która tworzą autonomiczni uczestniczy
- głównym sposobem działalności organizacji jest przetarg realizowany między poszczególnymi uczestnikami, którzy handlują swymi atutami dla uzyskania przewagi.
Podstawowe grupy poglądów
Klasyczna szkoła organizacji (naukowa)
- kierunek fizjologiczny (inżynierski)
- kierunek administracyjny (uniwersalistyczny)
Nurt psycho-socjologiczny (behawioralny)
- szkoła zachowań
- szkoła stosunków międzyludzkich
Podejście współczense do zarządzania
- ujęcie ilościowe
- ujęcie systemowe
- koncepcja potencjału intelektualnego
- koncepcje organizacji sieciowej i wirtualnej
- nurt sytuacyjny
Adam Smith (1723-1790)
Wskazywał na następujące korzyści specjalizacji:
- unika się strat czasu wynikających ze zmiany wykonywanej czynności
- następuję wzrost wydajności wskutek doskonalenia umiejętności
- następuje zmniejszanie kosztów i czasu przyuczenia do prac
- występuje łatwość wymiany wykonawców
Charles Babbage (1792-1871)
- sformułował zasadę progów - wydajność wzrasta tylko do pewnego poziomu, a po jego przekroczeniu znowu ulega obniżeniu
Fredrick Winslow Taylor (1856-1916)
Zasady naukowego zarządzania sfomułowane przez Taylora:
- należy przesunąć cała odpowiedzialność za organizowanie prazy z robotnika na kierownika
- należy używać metod naukowych, aby określić najefektywniejszy sposób wykonywania pracy
- należy dobrać najlepszą osobę i narzędzie do wykonywania tak zaplanowanej pracy
- należy szkolić i kontrolować działania robotnika, aby zapewnić, że będzie on przestrzegał odpowiednich procedur i osiągał odpowiednie wyniki
Frank i Lillian Gilbreth - badania dotyczące optymalizacji ruchów roboczych
- obie ręce powinny brać czynny udział w wykonywaniu pracy
- ruchy rąk powinny odbywać się w dwóch kierunkach
- pożądane jest wykorzystanie siły grawitacji
- ruchy ciągłe, płynne są korzystniejsze od łamanych
- drogi ruchy rąk powinny mieścić się w określonym zasięgu
Harrington Emerson - ogólne, uniwersalne zasady zarządzania:
- zasada podziału
- zasada koncentracji
- zasada optymalnej produkcji
- zasada harmonii
Zasady fordyzmu:
- standaryzacja produkcji
- maksymalna specjalizacja i podział pracy jako podstawa produkcji masowej
- wykorzystanie automatycznej taśmy produkcyjnej
- autokratyczny system kierowania
- akordowy system wynagradzania
Zasługi H. Forda
- zrewolucjonizował system produkcji aut wprowadzając ruchomą taśmę produkcyjną i trzyzmianowy dzień pracy
- powszechna dostępność aut Forda zrewolucjonizowała styl życia w USA
- ukształtowały się nowe układy ekonomiczne w USA dzięki udzielaniu kredytów na auta.