ROZWÓJ MORALNY
STADIA ROZWOJU ROZUMOWANIA MORALNEGO
WEDŁUG J. PIAGETA
REALIZM MORALNY:
czyn oceniany ze względu na jego skutki
ważne są obiektywne, fizyczne aspekty sytuacji
dobro i zło spostrzegane w kategoriach „czarno-białych”
brak rozumienia celu obowiązywania reguł
sztywne trzymanie się reguł
immanentna sprawiedliwość
zależność od autorytetu dorosłych
rozumowanie moralne pozostaje pod wpływem egocentryzmu i centracji myślenia
RELATYWIZM MORALNY:
przy ocenie sytuacji dziecko bierze pod uwagę różne jej elementy
czyn jest oceniany ze względu na motywy, intencje
reguły są traktowane jako ustalenia umowne
większa skłonność do działań dla dobra innych
STADIA ROZWOJU ROZUMOWANIA MORALNEGO
WEDŁUG L. KOHLBERGA
POZIOM 1.:
MORALNOŚĆ PRZEDKONWENCJONALNA
STADIUM 1.:
EGOCENTRYCZNY PUNKT WIDZENIA
Dobre jest unikanie kary.
Moralność wywodzi się z władzy i autorytetu.
STADIUM 2.:
INDYWIDUALISTYCZNY PUNKT WIDZENIA
Dobre jest to, co służy zaspokajaniu własnych potrzeb.
Moralność to troszczenie się o siebie samego.
POZIOM 2.:
MORALNOŚĆ KONWENCJONALNA
STADIUM 3.:
PERSPEKTYWA JEDNOSTKI POZOSTAJĄCEJ W ZWIĄZKACH Z INNYMI JEDNOSTKAMI
Dobre jest to, co aprobują inni.
Moralność oznacza robienie tego, za co jest się lubianym.
STADIUM 4.:
SPOŁECZNY PUNKT WIDZENIA
Dobre jest przestrzeganie prawa i porządku.
Moralność jest niezbędna dla podtrzymania systemu społecznego.
POZIOM 3.:
MORALNOŚĆ POKONWENCJONALNA
STADIUM 5.:
PERSPEKTYWA UMOWY SPOŁECZNEJ
Dobre jest przestrzeganie wartości społecznych i praw jednostki.
Moralność służy obronie indywidualnych praw człowieka.
STADIUM 6.:
PERSPEKTYWA UNIWERSALNYCH ZASAD ETYCZNYCH
Dobre jest przestrzeganie zasad etycznych.
Moralność jest sprawą własnego sumienia.
CO SPRZYJA ROZWOJOWI EMPATII I ZACHOWAŃ PROSPOŁECZNYCH?
1. Wysoka jakość relacji uczuciowej pomiędzy dzieckiem a jego rodziną
- zaspokojone potrzeby emocjonalne dziecka,
- poczucie bezpieczeństwa i zaufania,
- doświadczenie empatycznej opieki jako podstawa podobnych reakcji wobec innych,
- zachowanie rodziców jako wzorzec
2. Styl wychowawczy i sposób osiągania dyscypliny: indukcja
- poszukiwanie z dzieckiem wyjaśnienia dlaczego pewne zachowania są niedozwolone
- podkreślanie konsekwencji zachowań dziecka doświadczanych przez innych
3. Dyspozycje empatyczne rodziców
- zachowania rodziców jako wzorzec,
- wpływ empatii na style wychowawcze,
- bezpośredni przekaz genetyczny
4. Uczenie postaw prospołecznych
- modelowanie,
- powierzanie zadań,
- wzmacnianie zachowań pożądanych,
- budowanie pozytywnej samooceny
WYBRANE PRZYCZYNY ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH WŚRÓD DZIECI.
WYBRANE MOŻLIWOŚCI PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI.
1. Agresja jako reakcja na frustrację, jako zły sposób wyrażania złości.
Uczyć innych sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami.
2. Agresja instrumentalna - jej celem jest uzyskanie określonej korzyści.
Nie ulegać agresji instrumentalnej.
3. Agresja naśladowcza - jako efekt obserwowania zachowań agresywnych u innych.
Pokazywać zachowania pożądane.
4. Agresja jako forma zwracania na siebie uwagi, czasem jako wołanie o pomoc.
Nagradzać zachowania pożądane.
Dbać o poczucie bezpieczeństwa dziecka.