Wykład 6 Woda i elektrolity

1) Bilans wodny

WODA POBRANA

-żywność 0.7

-napoje 0.5-2.5(1.5)

-metabolizm 0.3

Suma: 1.6-3.6(2.5)

WODA WYDALONA

-mocz 0.6-2.6(1.5)

-pot 0.5

-płuca 0.4

-kał 0.1

Suma: 1.6-3.6(2.5)

DOBOWY DZIENNY POBÓR I WYDALANIE: 2.5L

2) Podział wody

Woda całkowita: mężczyźni-60% masy ciała, kobiety 55% m.c.

Woda wewnątrzkomórkowa 70% (zewnątrznaczyniowa 68%, wewnątrznaczyniowa 2%-erytrocyty,leukocyty,płytki)

Woda zewnątrzkomórkowa 30% (wewnątrznaczyniowa-transcelularna 23%- płyn mózgowa-rdzeniowy, komór oka,otrzewnowy,opłucnowy..; wewnątrznaczyniowa-osocze 7%)

Krew-7% masy ciała (średnio 5l)

3) Woda w tkankach

-większość tk. Zawiera wodę w ilości 70-80%

-kości 20%

-tłuszczowa 10-15%

-osocze-woda 93%

4) Zależność od wieku

-niemowlęta 77%

-dzieci 65%

-dorośli 60%

-osoby starsze 55%

5)Definicja mEq- mEq jest jednostką miary stężeń używaną w chemii i naukach biologicznych; jest miarą zdolności substancji do łączenia z innymi substancjami;

Na+ 140mmol/l 140mEq/l

K+ 2.5mmol/l 5mEq/l

60) Stężenia elektrolitów

• Komórka

Na 12

K 140 190mEq/l

Pozostałe 38

Cl 4

HCO3 12 190mEq/l

Białko 65

Pozostałe 109

• Płyn m/komórkowy

Na 142

K 4.5 151mEq/l

Ca 2.5

Mg 2.0

Cl 113

HCO3 27 151mEq/l

Białko 4

Resztkowe 7

• Osocze

Na 140

K 4.0 151mEq/l

Ca 5.0

Mg 2.0

Cl 102

Hco3 24 151mEq/l

Białko 17

Resztkowe 8

7) luka anionowa= Na- (Cl+HCO3)

Na 140; Cl 102; HCO3 24

Jest to różnica między suma anionów nieoznaczalnych a sumą kationów resztkowych.

- aniony nieoznaczalne: białka 15mEq/l; kwasy organiczne 5; fosforany 2; siarczany 1

SUMA 23mEq/l

-kationy resztkowe: wapń 5; potas 4.5; magnez 1.5

SUMA 11mEq/l

8) zjawisko osmozy; osmolalność płynu wewnątrzkomórkowego jest taka sama jak zewnątrzkomórkowego-te dwa kompartymenty zawierają izotoniczne roztwory. Woda utrzymuje te same ciśnienia osmotyczne, mimo że może to powodować obkurczanie lub pęcznienie komórki.

Osmotycznie czynna substancja redukuje liczbę cząsteczek wolnej wody.

Osmolalność osocza:

-pomiar osmolalności przy użyciu osmometru

-osmolarność obliczona= 2Na (140) + glukoza (5) + mocznik (5)= 290mM (275-290)

-osmolarność efektywna obliczona= 2Na (140) + glukoza (5)= 285mM (270-285)

9) luka osmolarna=osmolalnośc zmierzona-osm. Obliczona. Luka pojawia się wtedy,gdy osmolalność zmierzona przekracza osm. obliczona o więcej niż 10mOsm. W przypadku jej wzrostu należy przeprowadzić badania diagnostyczne w celu stwierdzenia jej przyczyny i podjęcia leczenia.

najczęstsze przyczyny wzrostu luki to: etanol, metanol, alkohol izopropylowy, mannitol, glikol etylenowy.

10) Oznaczanie stężenia Na

Starsza metoda oparta na fotometrii płomieniowej została zastąpiona przez pomiar przy użyciu elektrod jonoselektywnych (ISE).

Niedobór Na mEq= ( 135- (Na+) ) *masa ciała (kg) * 0.6

11) Potas- znaczenie kliniczne

-odpowiada za objętość wody wewnątrzkomórkowej

-odpowiada za polaryzację błon i dynamikę skurczu mięśni (zaburzenia pracy mięśni szkieletowych i serca)

EKG w hiperkaliemii:

-K ok. 6-7 mEq/l wzrost załamka T

-ok. 7-8 mEq/l załamek T wyższy i węższy

- 8-10 mEq/l amplituda załamków obnizona, odcinek PR wydłużony, QRS poszerzone

- powyżej 10 załamek P znika a QRS staje się sinusoidą.

Oznaczanie stężenia-tak jak przy Na.

-artefakty: pseudohipokaliemia występująca w przebiegu białaczki szpikowej z leukocytozą powyżej 100tys/mikroL; pseudohiperkaliemia występująca podczas hemolizy, szczególnie podczas nieprawidłowego pobrania krwi lub opóźnionego oddzielania krwinek od surowicy i rozpadu płytek krwi w trakcie wykrzepiania.

12) Wapń-znaczenie kliniczne

-mineralizacja kości (krzywica, osteoporoza)

-pobudliwość nerwowo-mięśniowa (tężyczka)

-IV czynnik krzepnięcia

-uszczelnianie śródbłonków

-hamowanie reakcji alergicznych.

Homeostaza wapnia

-źródłem wapnia jest wchłanianie w przewodzie pokarmowym i metabolizm tkanki kostnej

-przebudowa kości jest procesem stałym0 kość stale jest resorbowana i tworzona

-zalezy od trzech systemów: nerek, kości i przewodu pokarmowego oraz od trzech hormonów: PTH, kalcytoniny i vit.D3

Wapń w osoczu

-dializujący: zjonizowany- 40-50%, związany 5%

-niedializujący: związany z białkami- 30-50%

Wpływ zaburzeń równowago kwasowo- zasadowej na stężenie wapnia zjonizowanego:

-zaburzenia rk-z zmieniają to stężenie przez zmianę frakcji Ca związanej z albuminami

-albuminy posiadaja ładunek ujemny i wiążą jony Ca i H

-kwasica nasila jonizację jonów Ca oraz zwiększa stężenie jonów H+ ,które wiążą się z albuminami, utrudniając wiązanie jonów Ca++

-alkaloza hamuje jonizacje jonów wapnia oraz zmniejsza stężenie H+, które uwalniają miejsca wiążące Ca++ na albuminach. Tak więc w alkalozie (np. ostrej oddechowej) stężenie wapnia zjonizowanego ulega obniżeniu, co może powodować tężyczkę.

13) Gospodarka wapniowo-fosforanowa

-wapń całkowity i zjonizowany w surowicy

-fosforany w surowicy

-wapń i fosforany w moczu-wydalanie dobowe

-PTH, kalcytonina,kalcytriol.

Fosforany-znaczenie kliniczne

-mineralizacja kości

-główny składnik buforu fosforanowego

-składnik fosfolipidów, białek, związków wysokoenergetycznych (ATP)

Magnez-znaczenie kliniczne

-wraz z Ca wpływa na pobudliwość nerwowo-mięśniową

-jest kofaktorem około 300 enzymów

Jon chlorkowy-znaczenie kliniczne

-elektroobojętność płynów pozakomórkowych

-produkcja HCL z żołądku

Wodorowęglany

-główny składnik anionu (buforu) wodorowęglanowego.

---