Cechy odrębności bud- nieruchomość wytwarzanego produktu, zmienność zadań inwestycyjn, sezonowość, dekoncentracja prod bud, długi cykl budowy, indywidualny charakt prod bud, długi cykl budowy, transportochłonność, energochłonn, trwałość produktu, oddziaływanie na wrażenia estetyczne, prod dużej liczby odpadów.

Formy wynagrodzenia w budownictwie:

- ryczałtowe- z góry ustalona kwota, stała w trakcie robót, korzystne dla inwestora, ważny zakres i kwota

- ryczałtowo-ilościowa- z góry ustalona stała kwota za jednostkę wykonania robót

- quasi-ryczałtowe- ustalona z góry max kwota, rzeczywista wartość wynagrodz dla wykonawcy wynika z udokumentowanych przez wykonawcę kwot powstałych w procesie realiz, kalkulacja kosztów musi być dokonana przed realizacją robót, przed negocjacją ceny, przed podpisaniem umowy

- ryczałtowo-ilościowe- z góry ustal kwota za jednostkę robót, niezmienna w trakcie realizacji, całkowite wynagrodzenie jest funkcją zmiennej ilości robót i przyjętych stawek cenowych dla jednostki robót

- obmiarowo-kosztorysowe- na podstawie rzeczywiście wykonanych robót, podstawą jest księga obmiaru robót, wysokość całkowitego wynagrodzenia ustalana po realizacji

- przez wskazanie podstaw kalkulacji- ustalane są podstawy kalkulacji w drodze negocjacji, dotyczą stawek cenowych robocizny bezpośredniej, wskaźników kalkulacyjnych, poziomu cen materiałów.

Stawka godzinowa roboczogodziny bezpośredniej - STR:

Płace zasadnicze, premie regulaminowe, płace dodatkowe, płace uzupełniające, obciążenia płac

(tj. składki ZUS, fundusz pracy, Fund Gwarantow Świadczeń Pracowniczych, fundusz socjalny)

Podstawy ustalenia: dane z wcześniej zawartych umów, kalkulacj własna, dane wynikowe

STR zależy od: relacji pom popytem a podażą, koniunktury na rynku bud, stanu gospodarki, usytuowaniu budowy na mapie, kwalifikacji pracowników, stopnia trudności pracy.

STR może być powiększona z tytułu: pracy na wysokości, w war zimowych, w czynnych zakładach, w użytkowanych pomieszczeniach, warunki niebezpieczne, szkodliwe

Nakłady- dobra wykorzystywane w działalności gospodarczej, inwestycje to nakłady na wybudowanie obiektów budowlanych, zakup i montaż maszyn i urządz, przygot obiektu do realiz, wyraż w jednostkach naturalnych lub w jedn pieniężnych (nakł finansowe)

Klasyf. nakładów: na przygot inwestycj i projektow, na nadzór i obsługę inwestorską, na roboty budowla, na wyposaż inwestyc, na przygot incest do eksploatacji.

Koszty działalności przedsiębiorstw:

- jawne- wydatki na zakup czynników wytwórczych i amortyzacja

- ukryte- wydatki jakie musiałaby ponieść firma zakupując czynniki wytwórcze

- ekonomiczne- jawne+ukryte

- księgowe- tylko jawne

- własne- odzwierciedlenie jakości pracy

Klasyfikacja kosztów:

1) Rodzajowy rachunek- grupuje koszty wg rodzajów- amortyzacja, materiały i energia, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników,

Środki trwałe- używamy dłużej niż rok i droższy niż 3000zł

Amortyzacja- przeniesienie wartości środka trwałego na wykonyw pracę

2) Funkcjonalny rachunek kosztów (podmiotowy)- koszty fazy zakupu, fazy produkcji, f sprzedaży, koszty zarządu: BHP, logistyka, marketing

3) Kalkulacyjny rachunek kosztów (przedmiotowy)- stanowi rozwinięcie 1 i 2, obejmuje koszty pośrednie i bezpośrednie

Klasyfikacja kosztów dla celów decyzyjnych:

Koszty istotne i nieistot dla decyzji, utracone (nie do odzyskania), koszty utraconych możliwości, koszty całkowite, stałe i zmienne.

Koszty stałe: stałe w ustalonym przedziale czasowym, koszt utrzymania stanu gotowości budowy do pracy, dla określonego wyposażenia budowy. Przykład zestawienie -wynagrodz person techniczn bud, koszt najmu sprzęt, zagospod placu bud, opłaty za usługi, energię elektryczną.

Koszty zmienne: uzależni są od ilości wykonywanych robót, zmienne z czasem oraz ilością realiz robót budowl, charaktery zmienności: 1) liniowo (proporcj) wzrost kosztów proporcj do jedn produkcji (zdolność prod 50%) 2) Degresywny- występ z chwil obniż kosztów prod i większ wydajn i jakością 50-

-70% 3) Progresywne- koszty rosną szybciej od wykonanej produkcji (pośpiech, zła jakość) 70-100%

Proces inwestycyjny w budownictwie- Zespół czynników z danymi projektowymi i ekonomicznymi

od chwili określenia potrzeb i wymagań budowy. (koncepcja, organizacja, realizacja bud./montaż/remont

Uczestnicy- inwestor, projektan, kierow. bud, kiero. robót, inspekt)

Szacowanie kosztów w fazie przygotow: Etapy: -Oprac koncepcji- 30-50%

-projektowania - 15-30% -prowadzenie robót 5-15%

Sposoby szacowania:

a) metodologia („na oko”), analogie kosztów

b) metoda kosztów jednostkowych -na etapie opracow budżetu -ustala plan docelowy

c) metoda szacowania po powierzchni -przemnażamy przez wskaźniki:

Algorytm postępowania: 1. ustalenie obiektu modelowego (ze wzg na: funkcję, lokalizację, parametry)

2. ustalenie szacunków bud. względem modelu (powierzchnia- według 2 norm) 3. przyjęcie wskaźnika powierzchni

d)metoda szacowania kubatury - Koszt=koszt/metry²xkubatuta łaczna

Algorytm: - 1-2 tak samo -3. -wkaźnik kubaturowy- (kubatura x współ. Jednost.)

e) oszacow kosztów poszczególn element -scal. elementów + ich ilości+przyj. wskaźnika+suma

Elementy:- ściany, stropy, tynki ect ect.

f) udział procentowy poszczeg. element. -określen. podział. procentowego element+

ustal. ilości robót+ustaleń. wskaźnika jednostki

ZZK (zbiorcze zestaw. kosztów) -rodzaj ich opracow.

CZ1. Studia, dokumentacja i przygotowanie terenu

-koszt dokumentacji projekt. (2,5-8%) -dokumentacja+ prace studalne 10-13%

CZ2. Obiekty podstawowe i pomocnicze

Podstaw obiekty produkcyjne, pomocnicze i usługowe, gospodarka energet, transportowe i łącznościowe

CZ3. Obiekty tymczasowe i urządz. zaplecza -zapl dla wykonawcy, tymczasowe dla inwestora

CZ4. Obsługa inwestorka (szkolenia kadr eksploatacyjnych)

CZ5. Rezerwa

CZ6. Inwestycje towarzyszące

WKI (wartość kosztorysów inwestycji) - zamówienia publiczne

(zbiorcze zestaw. kosztów, zlecenie inwestora na zaproj.+wykonan.

Grupa1. Pozyskanie ter. Gr.2 Przygot. terenu + instalacje zewn. Gr3. Budow Obiektów podstawowych Gr4. Instal. Wewn Gr5. Zagospodar. terenu. I obiektów. budow. Pomocniczych

Gr6. Wyposażenie Gr7. Prac. Przygotowaw. Projekt., obsługa inwestor

Systemy realizacji przedsięwz bud:

a) Wykonan własne - inwestor kieruje budow, - brak kosztorysów - roboty-podwykonawcy - na ryczałcie/ o dzieło

b) system konwencjonalny- wyspecjaliz firma- roboty na podstawie dokumentacji

- wartość robót - uzgodnienia

c) syst. projektow. i wykonania (pod klucz) -firma projekt i kieruje bud.

-koszty szacow. wskaźnikowo -wartość robót- kosztorysowo - w opracowaniu

d) sys. Menagerski: -inwestor zawiera umowę na (planowanie+usługi proj.+

zapewnienie dostaw, zarządzanie bud.) -wartość zamówienia - na podstaw. wskaźników.

e) system generalnego wykonawstwa - jedna firma projekt, druga generalne wykonawstwo

-inwestor wybiera wykonawcę i obie strony robią kosztorys

Wartość kosztorysowa:

1.hipoteza ceny

2.najbardziej prawdopodobna cena

3.stanowi ona podstawe do utworzenia nowej ceny dla inwestora na potrzeby ustalenia przyszłego budżetu, dla ustalenia i wyboru wykonawcy robót

C=(R+M+S)+Kp+ZPvat

R-koszt robocizny bezpośredniej

M-Koszt materiałów

S-koszt pracy sprzętu

Kp-koszty pośrednie

Z- zysk

Pvat-podatek VAT

Udziały procentowe ceny kosztorysowej: mat 50-60%, k. pośr 15-20%, k. rob-12%, k. pracy sprzęt 4-8%.

Koszty pośrednie

-koszty ogólne bud.: koszty płac administracji, koszty zaplecza budowy, koszty bhp, koszty zatrudnienia pracowników, koszty biurowe

-koszty zarządzania (własne) przedsiębiorstwem: koszty utrzymania pracowników, k utrzymania budynków z majątku przedsiębiorstwa, k utrzymania samochodów służbowych, k biurowe, koszty wynalazczości, k racjonalizacji, koszt zużycia nakładów

Koszty własne: określają nakłady poniesione: - określają nakłady poniesione przez przed. budowlane.

W celu zrealizowania określonych zadań w ujęciu finansowym, które dla każdego przedsiębiorstwa zależą od poziomu techniki, organizacji produkcji, umiejętności kierowania

Funkcja ceny: informacyjna, ewidencyjna, popytowo-podażowa, stanowi podstawę funkcjonowania przedsiębiorstwa budowlanego

Spec. tech wykonania i odbioru robot:

-ogólny układ

Opis przedmiaru specyfikacji wyszczególnieniem prac. Zakres stosowania, wymagania

-szczegółowy układ

1.Wymagania dot. Materiałów, ich transportu, załadowywania i przechowywania i rozładunku + ich wymagania bezpieczeństwa

2.Wymagania dot. Sprzętu i maszyn

3. Wym dot. Sposobu wykonania robót

4. Dotyczące przerw technologicznych, zasad odbioru robót, sporządzania przedmiarów i obmiarów do kosztorysu, rozliczania robót, dokumenty odniesienia (normowe i systemowe)

Cykl życia budowy:

- faza 1 : przed - inwestycyjna - koncepcja , identyfikacja możliwości, selekcja, projekt, ocena i decyzje. Szacunek kosztów dla inwestora.

- faza 2 : (realizacji) projekt techniczny - negocjacje, budowa, szkolenia, odbiór i rozruch, oddanie bud. Do użytku. Ustalenie kosztów na podstawie dokumentacji

- faza 3 : eksploatacja - utrzymanie obiektu, utylizacja pozostałości likwidacja obiektów budowlanych

Kosztorys:

Rodzaje -kosztorys inwestorski(do określenia warunków przetargowych, do kontroli wykonawców, do ustalenia wysokości zabezpieczeń), ofertowy(jest odniesieniem do kosztorysu inwestorskiego, jest kalkulacją ceny ofertowej do nakładów planowania i realizacji), powykonawczy(rozliczeniowy i kontrolny, wykonawcy)

Etapy procesu - ustalenie celu sporządzenia, danych wyjściowych, sporządzenie obmiaru z podstawami wyceny, dokonanie wyceny, sporządzenie kompletnej dokumentacji

---