Rewalidacja

Podstawowe założenia pracy rewalidacyjnej z upośledzonymi umysłowo, zasady rewalidacji

Główne przyczyny wzrostu znaczenia pracy rewalidacyjnej z upośledzonymi umysłowo

• rozwój idei humanizmu

• postęp naukowy (szczególnie medycyny, fizjologii, psychologii, nauk społecznych)

• względy społeczno-ekonomiczne i prawne

Ogólne założenia (zasady) rewalidacji wynikają ze stwierdzenia, że podstawowe cele kształcenia upośledzonych umysłowo zmierzają do ich optymalnego rozwoju i pełnego przystosowania do życia społecznego w granicach indywidualnej wydolności każdej jednostki.

Wg O. Lipkowskiego (1977) są to:

1. zasada akceptacji,

2. zasada pomocy,

3. zasada indywidualizacji,

4. zasada terapii pedagogicznej,

5. zasada współpracy z rodziną.

M. Grzegorzewska (1968) wymienia następujące zadania pracy rewalidacyjnej:

• kompensacja- zastąpienie zamkniętych, uszkodzonych dróg kontaktów ze światem, aby poznanie zastępować w różny sposób, na innych, pośrednich drogach,

• korektura niesprawnie działających narządów upośledzonych, wykorzystując leczenia, uczynnianie, uaktywnianie,

• usprawnianie możliwie wszystkich nietkniętych przez upośledzenie czynności danego osobnika, a więc zasobu najsprawniej działających funkcji, bez uszkodzeń, bez braków, jakie mają stanowić główną podstawę dla przebiegu działalności rewalidacyjnej.

Praca rewalidacyjna z dziećmi umysłowo upośledzonymi opiera się na następujących założeniach:

• duża plastyczność i zdolność kompensacyjna rozwijającego się mózgu umożliwia w znacznym stopniu zmniejszenie objawów niedorozwoju,

• mimo zaburzeń w rozwoju dziecka, można i należy wszechstronnie rozwijać i kształtować jego osobowość,

• rozwój dziecka umysłowo upośledzonego nie zatrzymuje się na poziomie określonego okresu dzieciństwa lecz przebiega swoiście, tzn. jest to rozwój o swoistych właściwościach, potrzebach i możliwościach.

Nieprawidłowe, niesprawne funkcje intelektualne dziecka upośledzonego umysłowo, spowodowane osłabieniem regulacji czynności kory mózgowej należy kompensować (wg Marii Grzegorzewskiej) drogą stwarzania specjalnych warunków pracy rewalidacyjnej, czyli sprzyjających takiemu poznaniu rzeczywistości, środowiska, świata, gdzie umożliwia mu się poznawanie wszystkimi zmysłami, ograniczając materiał pracy, zwalniając jej tempo, stopniując trudności i wprowadzając w pracy społecznej warunki konieczności wiązania zdobytych wiadomości z pracą ręczną.

Placówki rewalidacyjne dla upośledzonych umysłowo

(w stopniu lekkim)

Zadanie systemu kształcenia specjalnego dzieci upośledzonych umysłowo -

• stworzenie pełnych warunków dla ich rozwoju na miarę indywidualnych możliwości każdej jednostki odchylonej od normy.

H. Borzyszkowska (1985) do specyficznych celów kształcenia dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo zalicza:

1. korygowanie zaburzonych, usprawnianie nie zaburzonych funkcji psychicznych,

2. wyrabianie sprawności ruchowych i umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu,

3. kształtowanie nawyków i praktycznych umiejętności niezbędnych w życiu społecznym i zawodowym,

4. kształcenie właściwej postawy społecznej oraz wpajanie podstawowych zasad kultury życia codziennego,

5. wyrabianie samoobsługi i samodzielności w różnych przejawach życia codziennego.

Realizując cele ogólne szkoła kształtuje odpowiednie postawy u uczniów oraz wyposaża ich w potrzebne wiadomości i umiejętności.

System kształcenia i opieki specjalnej dla dzieci upośledzonych umysłowo obejmuje:

1. publiczne szkoły specjalne podstawowe z internatami i bez internatów,

2. klasy specjalne przy szkołach powszechnych normalnych,

3. szkoły zawodowe z internatami i bez internatów,

4. klasy i szkoły integracyjne,

5. indywidualne nauczanie w środowisku rodzinnym.

Rozporządzenie MEN i S z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (DzU nr 15, poz.142)

- załącznik nr 2 i nr 3 (SP),

• załącznik nr 5 i nr 6 (Gim.)

Kształcenie specjalne ma:

• wyposażyć uczniów upośledzonych umysłowo w zasób wiedzy, umiejętności i sprawności wyznaczone programem,

• przygotować do życia,

• rozwijać ich osobowość.

Placówki rewalidacyjne dla upośledzonych umysłowo

( w stopniu umiarkowanym , znacznym i głębokim)

1. Wczesna interwencja.

2. Przedszkola specjalne.

3. Szkoły specjalne dla upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, tzw. „Szkoły Życia”

4. Grupy rewalidacyjno-wychowawcze.

---