Struktura i funkcje okresów szkoleniowych
Kierowanie procesem treningu to świadome przystosowanie systemu treningu do indywidualnych cech zawodnika.
Określenie indywidualnych cech i możliwości i uwzględnienie uprawianej dyscypliny sportu
Określenie celów treningu i dróg ich realizacji
Określenie konkretnych zadań nauczania
Wybór środków i metod treningu oraz jego cyklów i okresów
Opracowanie indywidualnego planu treningu
Realizacja planu i regulowanie obciążeń treningowych i startowych
Makrocykl - cykl roczny
Gotowość do współzawodnictwa ma charakter fazowy.
I faza - następuje wzrastanie funkcjonalnej doskonałości organizmu. Występuje działanie wszechstronne doskonalące zdolności kondycyjne i koordynacyjne.
II faza - powinna ją charakteryzować stabilność gotowości ustroju do osiągania wysokich rezultatów sportowych. Występują działania doskonalące cechy istotne w warunkach współzawodnictwa sportowego.
III faza - występuje w niej przestrojenie funkcji organizmu na wysiłek o wszechstronnym charakterze.
Organizacja makrocyklu polega na wyznaczeniu treningu osiągania celu i wyliczenie czasu przeznaczonego na trening.
Cykle półroczne - występują w tych dyscyplinach sportowych gdzie są 2 sezony przygotowań.
Wyróżniamy:
Cykl półroczny z 1 okresem przejściowym - wprowadzane są wtedy, gdy wydłużone okresy startowe uniemożliwiają zachowanie 1 z okresów przejściowych. Po okresie startowym jednego cyklu następuje okres przygotowawczy cyklu drugiego.
Cykle półroczne z 2 okresami przejściowymi - mają zastosowanie wtedy, gdy mniejsza ilość startów umożliwia zachowanie 2 pełnych cykli w roku.
Okres przygotowawczy - ma na celu przygotowanie zawodnika do uzyskiwania jak najlepszych wyników w okresie startowym. Wyróżniamy 2 podokresy:
Podokres przygotowania ogólnego - stosuje się ćwiczenia ogólnorozwojowe oraz techniczne. Występują również 2 typy mezocykli: wprowadzające i zasadnicze.
Specjalnego - występują ćwiczenia techniczne, taktyczne i specjalne oraz mezocykle: kontrolno - przygotowawczy i szlifujący.
Mezocykl wprowadzający - objętość pracy treningowej 70 - 90 % objętości max. Intensywność utrzymuje się na stałym poziomie. Występuje w sprawnościach i technice.
Mezocykl zasadniczy - objętość 100%, a intensywność nie ulega zmianie. Zwiększa się ilość ćwiczeń sprawnościowych, specjalistycznych i technicznych.
Mezocykl kontrolno - przygotowawczy - charakteryzuje się zmniejszeniem objętości pracy do 80 - 90 % objętości max. i stopniowym oraz dość szybkim przyrostem intensywności. Zwiększa się również ilość ćwiczeń specjalistycznych oraz taktycznych.
Mezocykl szlifujący - objętość pracy zmniejsza się do 70 - 80 %, intensywność wzrasta gwałtownie. Zawodnicy biorą udział w zawodach kontrolnych.
Okres startowy:
Wyróżniamy mezocykle:
Startowy- intensywność utrzymuje się na wysokim poziomie, objętość ulega wahaniom w zależności od ilości startów. Długość waha się od 2 do 6 tygodni i obejmuje 2 starty zasadnicze i kilka przygotowawczych.
Pośredni - jego rola polega na możliwości zwiększania obciążeń treningowych. Dwa rodzaje:
regenerująco - przygotowawczy - zbudowany na wzór mezocyklu zasadniczego okresu przygotowawczego.
Regenerująco - podtrzymujący - charakteryzuje się niższą intensywnością treningu, stosowane po serii napiętych startów.
Okres przejściowy:
Bierny wypoczynek od 4 do 6 tygodni
Stosujemy sporty zastępcze od 4 do 8 tygodni
Praca treningowa charakterystyczna dla pierwszych tygodni okresu przygotowawczego i oznacza to rezygnację z okresu przejściowego.
Mikrocykl - trwa od 3 -4 dni do 2 tygodni. Zabezpiecza współdziałanie sąsiadujących ze sobą jednostek treningowych. Musi uwzględniać intensywność i obciążenie treningowe, musi zapewnić proces odnowy, a przerwy powinny być racjonalnie dawkowane. Muszą wystąpić jednostki treningowe o różnym charakterze (przygotowująca, główna, regenerująca i teoretyczna). Głównym elementem mikrocyklu jest odpowiedni związek między obciążeniem a wypoczynkiem.