1.Układ termodynamiczny i jego rodzaje, parametry i funkcje stanu. Układ termodynamiczny rodzaj układu fizycznego czyli następuje wzajemne oddziaływanie pól i ciał, które mogą wymieniać energię i materię. Może on być: -Zamknięty – przez powierzchnie kontrolne nie jest wymieniana substancja -Otwarty – zachodzi wymiana substancji Parametry stanu – wielkości stałe lub zmienne charakteryzujące stan substancji i powiązane równaniem stanu. Zmiana jednego parametru zmienia stan układu. Funkcje stanu – zależne od parametru stanu, np. objętość właściwa (v), energia wewnętrzna (U), entropia (s), entalpia (H), egzergia (b). 2.Zasada zachowania energii i jednostki jej pomiaru. W zjawiskach fizycznych liczba cząsteczek nie zmienia się oraz nie zmienia się liczba atomów podczas reakcji chemicznych. Jednostki pomiaru: liczba Avogarda NA, masa, objętość, temperatura, ilość materii,długość,czas. 3.Definicja ciśnienia jego rodzaje oraz jednostki i sposoby pomiaru ciśnień. Ciśnienie to stosunek prostopadłej do powierzchni siły F wywieranej na tą powierzchnię do pola tej powierzchni A. p=F/A Pomiary ciśnień wyższych od atmosferycznego dokonuje się manometrami wskazującymi nadciśnienie. Pomiary ciśnień niższych od atmosferycznego wykonywane są za pomocą wakuometrów, które wskazują wartość podciśnienia. Jednostki ciśnienia: 1Pa=1N/m^2=1kg/ms^2; 1MPa=10^6Pa; 1bar=10^5Pa≈0,091MPa; 1mm słupa wody=1kG/m^2=9,80665Pa; 1Tr=1mmHg=1333224Pa; pn=1atm=760Tr=101325Pa 4.Pojęcie temperatury i skale pomiaru temperatury. Temperatura – pojęcie pierwotne i podstawowe, nie definiowane za pomocą innych wielkości. Temperatura określa stopień nagrzania ciała, odróżnia ciało cieplejsze od zimniejszego. Skale pomiaru: Celsjusza - 1°C,Farenheita - 1°F,Reomiura - 1°R,Rankine’a - 1°Ra Skala praktyczna – oparta o 11 punktów: krzepnięcia, wrzenia i punktów potrójnych róznych substancji. 5.Zerowa zasada termodynamiki i jej interpretacja fizyczna oraz prawo Richmanna i doświadczenie Joule’a. Zerowa zasada termodynamiki jeśli układy A i B są w równowadze termicznej i równocześnie B i c są również w równowadze termicznej to także A i C są w równowadze termicznej. Prawo Richmanna (prawo bilansu cieplnego): ilość ciepła oddana przez ciało jest równa ilości ciepła pobranego przez ciała otaczające. Doświadczenie Joule’a: na jego podstawie wyznaczono cieplny równoważnik pracy mechanicznej 1kcal=427kGm. W oparciu o to doświadczenie sformułowano prawo Joule’a: praca sił tarcia jest ciepłem. 6.Definicja gazu doskonałego i półdoskonałego, termiczne parametry stanu oraz prawo Boyle’a i Mariotte’a oraz Gay-Lussaca. Gaz doskonały: hipotetyczny gaz, którego drobiny nie przyciągają się wzajemnie, są nieskończenie małe i sztywne (wewnątrz drobin nie występują drgania oraz gaz nie jest pozbawiony lepkości) Gaz półdoskonały: w cząsteczkach tego gazu występują drgania co oznacza, że atomy w cząsteczce są powiązane sprężyście. Termiczne parametry stanu: ciśnienie, temperatura, objętość właściwa. Prawo Boyle’a i Mariotte’a: przy stałej ilości gazu doskonałego i przy stałej temperaturze iloczyn ciśnienia przez objętość tego gazu jest wielkością stałą. pV=const. Prawo Gay-Lussaca: przy stałej ilości gazu i przy stałym ciśnieniu objętość gazu podczas jego ogrzewania wzrasta zgodnie z zależnością V=Vo(1+αt) V- objętość gazu przy temp t Α- temperaturowy współczynnik rozszerzalności objętościowej gazu równej: α=1/273=0,00366/°C 7.Wyprowadzenie równania stanu gazu doskonałego oraz jego interpretacja fizyczna. Rozpatrywane są dwa procesy: Izotermiczny 2-m Izobaryczny 1-m W wyniku tych procesów gaz osiąga stan, który odpowiada punktowi m. Dla procesu 2-m prawdziwa jest zależność: p2v2=pmvm. Dla procesu 1-m prawdziwa jest zależność: $$\frac{v_{m}}{v_{1}} = \frac{T_{m}}{T_{1}} \Longrightarrow v_{m} = v_{1}\frac{T_{m}}{T_{1}} = v_{1}\frac{T_{2}}{T_{1}}$$ $$p_{m}v_{m} = p_{m}v\frac{T_{2}}{T_{1}} = p_{2}v_{2}$$ $$p_{m}\frac{v_{1}}{T_{1}} = p_{2}v_{2}\frac{1}{T_{2}}$$ $$p_{m} = p_{1} \Rightarrow \frac{p_{1}v_{1}}{T_{1}} = \frac{p_{2}v_{2}}{T_{2}} = \frac{p_{m}v_{m}}{T_{m}} = \text{const}.$$ Można użyć więc zapisać: $$\frac{\text{pv}}{T} = \text{const}.$$ Stała w tym równaniu nie zależy od stanu gazu, zależy tylko od właściwości gazu i jest ona stała dla każdego gazu , Dlatego nazywamy ją indywidualną stałą gazową: pv = RT Jest to równanie Clapeyrona dla 1k gazu doskonałego. 8.Prawo Avogarda i wynikające z niego wnioski oraz uniwersalna stała gazowa. W równych objętościach różne gazy doskonałe znajdujące się w jednakowych ciśnieniach i temperaturach zawierają równe liczny cząsteczek. $$\frac{m_{I}}{m_{\text{II}}} = \frac{N*\mu_{\text{CI}}}{N*\mu_{\text{CII}}} = \frac{n_{I}M_{\text{μI}}}{n_{\text{II}}M_{\text{μII}}}$$ N – liczba cząsteczek µC – masa cząsteczkowa n – liczba moli gazu Mµ - masa molowa Wnioski: przy jednakowych p i T w jednakowych V zawarte są liczby kmoli; przy jednakowych p i T gęstości gazów są wprost proporcjonalne, a objętości odwrotnie proporcjonalne do ich mas cząsteczkowych (molowych) przy jednakowych p i T objętości molowe różnych gazów są jednakowe. Uniwersalna stała gazowa: Ṝ odniesiona do 1kmola ilości substancji ma jednakową wartość dla wszystkich gazów doskonałych: Ṝ=(8314,29±0,3)J/kmolK

18.Przemiana politropowa i sposób wyprowadzenia jej równania. Jest to przemiana podczas której ciepło właściwe jest wielkością stałą: C=const, a zatem dq=CdT. dq=CdT=CvdT+pdv z równania stanu pV=RT wynika, że $\text{dT} = \frac{\text{pdv} + \text{vdp}}{R}$ Podstawiając tą wartość do powyższego równania otrzymujemy: $$C\frac{\text{pdv} + \text{vdp}}{R} = C_{v}\frac{\text{pdv} + \text{vdp}}{R} + \text{pdv}$$ C(pdv+vdp) = Cv(pdv+vdp) + Rpdv Cpdv + cvdp = Cvpdv + Cvvdp + Cppdv − Cvpdv (C−Cvp)pdv + (C−Cv)vdp = 0 $$\frac{C - C_{\text{vp}}}{C - C_{v}}\text{pdv} + \text{vdp} = 0$$ Oznaczając $\frac{C - C_{\text{vp}}}{C - C_{v}} = m$ otrzymujemy, że: mpdv + vdp = 0 $$m\frac{\text{dv}}{v} + \frac{\text{dp}}{p} = 0$$ Po scałkowaniu otrzymujemy: mlnv+lnp=const. A zatem pv^m=const. Jest to równanie przemiany politropowej. 19.Praca absolutna, techniczna i ciepło przemiany politropowej. Pracę absolutną przemiany politropowej między stanami 1 i 2 odniesioną do 1kg wyznacza się w wyniku scałkowania wyrażenia pdv z uwzględnieniem, że $$p\left( v \right) = p = \frac{1}{v^{m}}p_{1}v_{1}^{m}$$ $$l_{1,2} = p_{1}v_{1}^{m}\int_{v_{1}}^{v_{2}}{\frac{\text{dv}}{v^{m}} = \frac{p_{1}v_{1} - p_{2}v_{2}}{m - 1}}$$ Uwzględniając równanie stanu pv=RT, otrzymujemy: $l_{1,2} = \frac{R}{m - 1}\left( T_{2} - T_{1} \right) = \frac{RT_{1}}{m - 1}\left\lbrack 1 - \left( \frac{v_{1}}{v_{2}} \right)^{m - 1} \right\rbrack = \frac{RT_{1}}{m - 1}\left\lbrack 1 - \left( \frac{p_{1}}{p_{2}} \right)^{\frac{m - 1}{m}} \right\rbrack = \frac{p_{1}v_{1}}{m - 1}\left\lbrack 1 - \left( \frac{v_{1}}{v_{2}} \right)^{m - 1} \right\rbrack = \frac{p_{1}v_{1}}{m - 1}\left\lbrack 1 - \left( \frac{p_{1}}{p_{2}} \right)^{\frac{m - 1}{m}} \right\rbrack$ Pracę techniczną przemiany politropowej można wyznaczyć: Lt1, 2 = L1, 2 − (p2v2 − p1v1) Lt1, 2 = mL1, 2 Ciepło przemiany politropowej: q1, 2 = ∫T1^T2C(T)dT = U2 − U1 + ∫1^2pdv 20.Ciepło właściwe przemiany politropowej i jego zależności od wykładnika przemiany politropowej. Ciepło przemiany politropowej jest: q1, 2 = ∫T1^T2C(T)dT = U2 − U1 + ∫1^2pdv Uwzględniając, że dU=CV(T)dT otrzymujemy, że $$C\left( T \right) = C_{v}\left( T \right) + p{(\frac{\text{dv}}{\text{dT}})}_{m}$$ Logarytmując i różniczkując równania Tv^m-1=const otrzymujemy: $\frac{\text{dT}}{T} + \left( m - 1 \right)\frac{\text{dv}}{v} = 0$ ${(\frac{\text{dv}}{\text{dT}})}_{m} = - \frac{1}{m - 1}\frac{v}{T}$ Równanie ciepła przemiany politropowej ma postać: $C\left( T \right) = C_{v}\left( T \right) - \frac{R}{m - 1}C_{v}\left( T \right)\frac{m - \kappa(T)}{\kappa - 1} = \frac{R}{m - 1}\frac{m - \kappa}{m} = \frac{R}{\kappa - 1}\frac{m - 1 - \kappa + 1}{m - 1} = R\left\lbrack \frac{1}{\kappa - 1} - \frac{1}{m - 1} \right\rbrack = R\left\lbrack \frac{\kappa}{\kappa - 1} - \frac{m}{m - 1\rbrack} \right\rbrack = C_{v}\frac{m - \kappa}{m - 1}$ Jeżeli m<1 lub m>κ to C(T)>0 Zależność ciepła właściwego przemiany politropowej gazów doskonałych o stałym cieplne właściwym od wykładnika politropy m: $$C_{m}\left( T \right) = C_{v}\frac{m - \kappa}{m - 1}$$ dla przemian izobarycznych m=0: Cm(T)=Cvκ=Cp dla p. izotermicznych m=1: Cm(T)=C(T)=∞ dla p. izentropowych m=κ: Cm(T)=Cs=0 dla p. izochorycznych m=∞: Cm(T)=Cv 21.Zmiana entropii i jej wyznaczanie dla przemiany politropowej oraz interpretacja podstycznej tej przemiany. Przyrost entropii dla przemian politropowych ma postać:$\ ds = \frac{\text{dq}}{T} = C\frac{\text{dT}}{T}$ Całkując to równanie otrzymujemy: S=clnT+C Zmiana entropii dla wzorów powyżej: $s_{2} - s_{1} = \text{cln}\frac{T_{2}}{T_{1}}$ wykres 22.Zjawisko dławienia i jego rodzaje. Dławieniem nazywamy zjawisko polegające na ty, że praca ekspansji czynnika zostaje zużyta na pokonanie tarcia.Dławienie jest typowym zjawiskiem nieodwracalności dynamicznej i lepkościowej występującym na zaworach i szczelinach przedmuchujących. Rodzaje: -Dławienie adiabatyczno –izentalpowe 23.Zasada wzrostu entropii i pojęcie funkcji dysypacji oraz sformułowanie słowne drugiej zasady termodynamiki. Zasadę wzrostu entropii stosuje się, aby przeprowadzić ocenę sprawności odwracalnych i nieodwracalnych obiegu silników cieplnych. funkcja dysypacji ψ w postaci: dLw = dQw = Tdsw = dψ 2 zasada termodynamiki -W układzie termodynamicznie izolowanym w dowolnym procesie entropia nigdy nie maleje. 25.Silnikowy obieg Carnota we współrzędnych p-V i T-s oraz jego sprawność: Sprawność cieplna dla biegu Carnota: $\eta_{\text{tc}} = \frac{Q_{d} - \left| Q_{\text{od}} \right|}{Q_{d}} = 1 - \frac{\left| Q_{\text{od}} \right|}{Q_{d}} = 1 - \frac{T_{\text{od}}\left( s_{1} - s_{2} \right)}{T_{d}\left( s_{4} - s_{3} \right)} = 1 - \frac{T_{\text{od}}}{T_{d}}$ ponieważ : s1 − s2 = s4 − s3lub s1 − s4 = s2 − s3

9.Mieszanina gazów doskonałych i wielkości określające jej skład oraz własności. Mieszanina: substancja składająca się z kilku czystych substancji. Skład mieszaniny: mieszanina to układ wieloskładnikowym, w którym każdy składnik rozmieszczony jest równomiernie w całej objętości. Skład mieszaniny: -udział masowy: stosunek ilości składnika określonego za pomocą masy do ilości m całej masy mieszaniny $g_{i} = \frac{m_{i}}{m}$ -udział molowy: stosunek ilości moli składnika do liczny moli całej mieszaniny: $z_{i} = \frac{n_{i}}{n}$ -udział objętościowy: stosunek objętości V składnika, do objętości całej mieszaniny przy tym samym -ciśnieniu i temperaturze: $r_{i} = {(\frac{V_{i}}{V})}_{p,T}$ -wielkość składnikowa: wielkość określona dla składnika rozmieszczonego w całej objętości przy tej samej temperaturze -gęstość mieszaniny -stężenie roztworu -objętościowe stężenie kilo molowe składnika: stosunek liczby moli składnika do objętości mieszaniny gazu $C_{i} = \frac{n_{i}}{V}$ 10.Ciśnienie udziałowe i prawo Daltona oraz stała gazowa mieszaniny. Ciśnienie udziałowe: ciśnienie jakie wywierałby składnik gdyby sam tylko zajmował całą objętość V, przy tej samej temperaturze T, jaką posiada mieszanina: dla całej mieszaniny pV=RT Prawo Daltona: suma ciśnień udziałowych wszystkich składników mieszaniny gazów doskonałych jest równa ciśnieniu mieszaniny $$\sum_{i = 1}^{n}{p_{i} = \sum_{}^{}{z_{i}*p = p\sum_{}^{}{z_{i} = p_{m}}}}$$ Stała gazowa mieszaniny: $R_{m} = \frac{\sum_{}^{}{m_{i}*R_{i}}}{m} = \sum_{}^{}{g_{i}*R_{i}}$ 11.Ciepło właściwe gazów i jego rodzaje oraz jednostki ich pomiaru. Ciepło właściwe: ilość ciepła koniecznego do ogrzania gazu o 1 stopień. Ciepło właściwe m kg danej substancji definiuje się jako pochodną ciepła wymienionego podczas przemiany względem temperatury danej przemiany. Jest wielkością ekscensywną gdyż zależy od masy. Rodzaje: -masowe ciepło właściwe -molowe ciepło właściwe -objętościowe ciepło właściwe 12.Prawo zachowania i przemiany energii oraz przemiany termodynamiczne i ich rodzaje. Prawo zachowania i przemiany energii: fundamentalne prawo przyrody, o charakterze ogólnym. ‘’Energia nie zanika i nie powstaje, ulega ona tylko przemianie z jednej postaci na drugą podczas różnych procesów fizycznych i chemicznych”. Przemiana termodynamiczna: zjawisko zmiany stanu układu polegające na zmianie przynajmniej jednego parametru stanu. Rodzaje : izochoryczne: V=idem izobaryczne: p=idem izotermiczne: T=idem izentropowe: s=idem politropowe: pV^n=idem 13.Bilans energii układu termodynamicznego i perpetuum mobile pierwszego rodzaju. Bilans ten wynika z Zasady zachowania energii i stanowi podstawę do rozwiązania zagadnień termodynamiki technicznej.Ed=Ew+ΔEu Ed- energia doprowadzona do układu Ew-energia wyprowadzona z układu ΔEu-zmiana energii układu perpetuum mobile pierwszego rodzaju, tzn. silnika pracującego bez zasilania go energią z zewnątrz. 14.Definicje energii wewnętrznej i entalpii statycznej oraz interpretacja fizyczna prawa Joule’a-Thomsona. Energia wewnętrzna jest wielkością wystarczająco określającą energię ciała w stosunku do próżni. Entalpia statyczna: wielkość h będąca suma energii wewnętrznej i pracy umieszczenia. Entalpia statyczna gazu doskonałego zależy tylko od temperatury. Ponadto entalpia jest funkcja stanu tych samych parametrów stanu co energia wewnętrzna. Prawo Joule’a-Thomsona: energia wewnętrzna gazu doskonałego zależy tylko od temperatury i może być zmieniona przez izochoryczny wkład ciepła: du=CvdT=dqv 15.Ciepło przemiany termodynamicznej oraz średnie ciepło właściwe i jego interpretacja. Przyrost temperatury ciała wynika z doprowadzenia ciepła z zewnątrz i ciepła tarcia powstałego wewnątrz ciała. Całkowite ciepło QC1,2 pobrane przez ciało w zakresie temp od T1 do T2 jest suma ciepła doprowadzonego z zewnątrz (Q1,2) i ciepła powstałego wewnątrz ciała (Qw): QC1,2= Q1,2+ Qw. Średnie ciepło właściwe odczytuje się z tablic. Wartość T0 jest tutaj przyjętą temperaturą graniczną (zwykle T0=0K). 16.Praca absolutna i praca techniczna oraz ich przedstawienie w układzie p-V. Praca absolutna: praca wykonana przez czynnik termodynamiczny przy zmianie jego objętości. ekspansja dV>0 dL>0 kompresja dV<0 dL<0 Zależności te są prawdziwe dla zamkniętych i otwartych układów termodynamicznych. Uwzględniając pracę tarcia: dL = pdV − dLW = pdV − dQW Praca techniczna: Lt=Ln+L1,2-LW=L1,2+p1V1-p2V2 rozprężanie dp<0 dLt>0 sprężanie dp>0 dLt<0 17.Sformułowanie pierwszej zasady termodynamiki i postacie równań ją wyrażające. I zasada termodynamiki: doprowadzone z zewnątrz ciepło do zamkniętego układu termodynamicznego zużywane jest na zwiększenie energii zewnętrznej oraz wykonanie energii zewnętrznej (bezwzględnej). Postacie równań wyrażające I zasadę termodynamiki: pierwsza dq=CvdT+pdv druga dq=CpdT-vdp trzecia $\text{dq} = \frac{1}{\kappa - 1}(\text{vdp} + \text{κpdv})$

26.Budowa i zasada działania teoretycznej sprężarki tłokowej oraz jej średnie nadciśnienie i wydatek sprężarki. Przy ssanym ruchu tłoka przez zawór do cylindra napływa gaz lub powietrze o ciśnieniu p1. W końcu suw ssania zamyka się zawór dolotowy i przy ruchu powrotnym tłoka spręża zawarty w cylindrze czynnik aż do osiągnięcia ciśnienia p2 i wtedy otwiera się zawór tłoczny i w końcowej fazie tego suwu następuje wytłaczanie czynnika z cylindra. Średnie nadciśnienie: $p_{t} = \frac{L_{t1,2}}{v_{s}}$ Wydatek sprężarki: sekundowy wydatek sprężarki jednocylindrowej i jednostronnej działania jest: $$m^{.} = m_{t}*n^{.} = \frac{p_{1}v_{s}}{RT_{1}}n^{.}$$ $${v^{.}}_{t} = {m^{.}}_{t}*v_{n} = \frac{p_{1}v_{s}}{RT_{1}}v_{n}*n^{.}$$ 27.Wpływ przestrzeni szkodliwej na pracę sprężarki oraz objętościowy współczynnik zasysania. Straty wydatku sprężarki powodowane są przede wszystkim istnieniem przestrzeni szkodliwej (Vsz ). wykres Objętościowy współczynnik zasysania: $\eta_{v} = \frac{m_{1}}{m_{t}} = \frac{\frac{p_{1}}{RT_{1}}\left( V_{\text{sz}} + V_{s} - V_{4} \right)}{\frac{p_{1}}{RT_{1}}V_{s}} = \frac{{(V}_{\text{sz}} + V_{s} - V_{4})}{V_{s}}$ 28.Spręż graniczny i jego interpretacja fizyczna Wykres.Sprężem granicznym nazywamy spręż przy którym objętościowy współczynnik zasysania jest równy 0.$\ \mathbf{1} - \mathbf{a}\left( \mathbf{D}^{\frac{\mathbf{1}}{\mathbf{m}}} - \mathbf{1} \right) = \mathbf{0}$ Spręż maksymalny: $\mathbf{D}_{\mathbf{\max}} = \left( \frac{\mathbf{1}}{\mathbf{a}} + \mathbf{1} \right)^{\mathbf{m}} = \frac{{\mathbf{p}_{\mathbf{2}}}_{\mathbf{\max}}}{\mathbf{p}_{\mathbf{1}}}$ 29.Omówić straty transportu gazu i oddziaływanie ścianek cylindrze na wartość współczynnika napełnienia cylindra sprężarki. W sprężarce rzeczywistej występują straty hydrauliczne spowodowane oporem przepływu gazu przez zawory. Powoduje to, że podczas procesu ssania w cylindrze panuje ciśnienie niższe od ciśnienia znamionowego p10, zaś podczas wytłaczania większe ciśnienie. Ponieważ gaz jest zassany przy niższym ciśnieniu, zatem jego ilość jest mniejsza. Wyższe o Δp2ciśnienie wytłaczania również powoduje zmniejszenie rzeczywistej ilości powietrze zassanego przez sprężarkę. Rzeczywisty cylinder nie jest doskonale szczelny a istnieją straty na nieszczelności zaworu tłoka i ewentualnie dławic, które powodują zmniejszenie wydatku sprężarki i straty pracy unoszonej z przetłaczającym się nieszczelności gazie. Oddziaływanie ścianek cylindra na wartość współczynnika napełnienia cylindra sprężarki – w sprężarce rzeczywistej kontakt ciepły gazu ze ściankami trwa cały czas przebywania w nim gazu. Mimo, że ścianka cylindra chłodzona jest z zewnątrz to istnieje różnica temperatur pomiędzy gazem a ścianką. Np. przy politropowym sprężaniu początkowo temperatura gazu jest niższa od temperatury ścianki, a następnie po wyrównaniu się temperatur następuje przeciwna relacja między tymi temperaturami. Uwzględniając spadek ciśnienia i różnicę temperatur pomiędzy gazem i ściankami cylindra, która powoduję wymiana ciepła wprowadzono pojęcie współczynnika napełnienia cylindra. 30. Kołowy silnikowy obieg termodynamiczny i warunki uzyskania jego największej pracy: Wykres. li = prv − psv = (pr − ps)v Δli jest tym większe im większa różnica pomiędzy ciśnieniem procesów. Warunki uzyskania największej pracy: -Czynnik roboczy powinien charakteryzować się dużym ciepłem właściwym Cv i dużym współczynnikiem κ=Cp/Cv -Duża różnica temperatur procesu sprężania i rozprężania -Jak najmniejsza wartość va – należy budować silniki o dużych ciśnieniach czynnika roboczego, gdyż to zmniejsza objętość właściwą czynnika 31.Teoretyczne wielkości termodynamiczne obiegu silnikowego. praca teoretyczna Lt = m * lt = m * ηt * qt = ηt * Qt lt = ηt * qt średnie teoretyczne nadciśnienie obiegu pracy silnika $\text{pt} = \frac{\int_{}^{}\text{pdv}}{\text{vmax} - \text{vmin}} = \ \frac{\text{lt}}{\text{vmax} - \text{vmin}} = \frac{\text{mηtqt}}{n - \Delta v} = \frac{\text{ηtQt}}{\Delta V} = \frac{\text{Lt}}{\text{Vmax} - \text{Vmin}} = \frac{\text{Lt}}{\text{Vs}}$ nadciśnienie teoretyczne - stopień wykorzystania materiału zużytego na wykonanie silnika oraz jego pracę przypadającą na jednostkę mocy silnika, czyli stosunek max nadciśnienia w cylindrze do średniego nadciśnienia $\lambda = \frac{\text{pmax}}{\text{pt}}$ wydatek ciepła pobranego przez silnik w ciągu 1 godziny BWu = Qt3600nτc całkowita pojemność skokowa silnika (litraż) Vss = Vs * c moc teoretyczna silnika $\text{Nt} = \text{pt}*A*S*n*\tau*c = \text{ptVsnτc} = \frac{\text{ηt}*B*\text{Wu}}{3600*n*\tau*\text{Vss}}*\text{nτVss} = \frac{\text{ηtBWu}}{3600}$ jednostkowe teoretyczne zużycie paliwa $\text{bt} = \text{gt} = \frac{B}{\text{Nt}} = \frac{3600}{\text{ηtWu}}$ 34.Skład elementarny paliwa ciekłego i sposób wyznaczania ilości i składu spalin. Elementarny skład paliwa ciekłego można określić za pomocą masowych udziałów pierwiastków (oznaczonych symbolami chemicznymi bez indeksów określających liczbę atomów w cząsteczce). Udziały te to: węgiel, palny wodór, siarka, tlen, azot, oraz wilgoć i popiół. C+H+S+O+N+W+p=1 C,H,S – palne O,N,W,p – balast Mc=12 kg/kmol Mh2=2 kg/kmol Ms=32 Mo2=32 Mn2=28 Mh2o=18 Molowy skład elementarny paliwa ciekłego: nc=C/12 kmolC/kg paliwa nh2=H/2 ns=S/32 no2=O/32 nn2=N/28 nh20=W/18 35.Zdefiniowac współczynnik nadmiaru powietrza λ oraz zjawisko kontrakcji i dysocjacji. Współczynnik nadmiaru powietrza to stosunek ilości powietrza (tlenu) L rzeczywiście doprowadzonego do spalania, do teoretycznej ilości powietrza (tlenu) Lt. Lt jest wyznaczane z równania stechiometrycznego. Kontrakcja jest to zmiana objętości reagentów podczas spalania. Jej powodem jest przyrost temperatury a także zmiana liczby kilo moli składników palnych.