Temat: Choroba Parkinsona.
Nieustalona przyczyna
Zwyrodnieniowy proces
Jedna z najczęstszych przyczyn zespołu parkisonowskiego
(np.” uboczne działanie leków)
Objawy wywołane są zmianami podkorowymi mózgu – kontrola czynności ruchowych:
Wyniki badań wskazują na:
Genetyczne czynniki uosabiają do zachorowania
Dziedziczenie choroby – niewielki odsetek
Neurotoksyny – uszkadzają komórki istoty czarnej (tlenek węgla, mangan, neuroleptyki)
Infekcyjne – parkinsonizm pozapalny
Urazy wielokrotne – u bokserów
Komórki wytwarzają dopaminę obumierają i zostaje zaburzony, a nawet przerwany system wewnątrzmózgowych połączeń komunikacyjnych
Objawy pojawiają się, gdy obumrze ok.80% komórek wytwarzających dopaminę – kompensacyjne zdolności mózgu.
Epidemiologia:
- średni wiek: 55-60 lat
- powyżej 70rż gwałtowanie wzrasta
- częściej chorują mężczyźni
- w Polsce powyżej 60rż: 1,5% populacji
- w Europie: 1,6% populacji
Objawy:
- bardzo podstępna, objawia się niespecyficznie: osłabieniem, zmęczeniem, łatwą męczliwością, objawy narastają stopniowo w ciągu kilkunastu lat
- początkowo pewne spowolnienie ruchowe
- pojawiają się problemy z pisaniem (mikrografizm – drobne pismo)
- spowolnieniu ulegają procesy psychiczne
- chorzy myślą, że są to zmiany reumatyczne lub wieku starczego
- potem pojawiają się zaburzenia równowagi
- bradykinezja – spowolnienie i zubożenie ruchów, szczególne problemy z czynnościami precyzyjnymi
- akinezja – trudność w rozpoczynaniu ruchów
- sztywność mięśniowa – plastyczne zwiększenie napięcia mięśniowego, twarz maskowata
- drżenie spoczynkowe – nie zawsze występuje
- niestabilność postawy:
+ retropulsja – tendencja do padania w tył
+ propulsja – tendencja do padania do przodu
+lateroplusja – tendencja do padania w bok
- objawy wegetatywne: ślinotok, łojotok, napadowe pocenie się
- przodopochylenie tułowia spowodowane znacznie wzmożonym napięciem mięśniowym
- zaburzenia chodu:
+ chód szurający, małe kroki
+ brak fizjologicznych współruchów (balansowania kończyn górnych)
- zaburzenia równowagi
- częste upadki
- niewyraźna, cicha mowa
- trudności w przełykaniu (rzadko)
- brak mimiki twarzy, twarz „pokerzysty”
- rzadkie mruganie powiekami
- drżenie rąk, ramion, nóg, żuchwy i twarzy (nie zawsze)
- sztywność kończyn i tułowia
- spowolniony przebieg procesó psychicznych
- osłabiona amięć i zdolność przypominania
- trudności z ruchami precyzyjnymi
- specyficzny rodzaj drżenia palców i kciuka określany jako „kręcenie pigułek” albo „liczenie pieniędzy”
- trudności w inicjacji ruchów dowolnych – zapięcia guzika, zakładanie zegarka
- ruchy automatyczne – mruganie, połykanie śliny, drobne ruchy tułowia – zubożałe
- tempo wypowiadanych słów przyśpieszone lub spowolnione – niezrozumiane
- po dłuższym trwaniu:
+ bradyfrenia - spowolnienie procesów poznawczych
+ pogorszenie sprawności intelektualnych, pamięci
+ utrata zainteresowań
- trudności w uczeniu się
- mogą wystąpić zaburzenia psychiczne – omamy wzrokowe, słuchowe
- zaburzenia koncentracji – zespół otępienny (20-30% chorych)
Etapy choroby Parkinsona:
- Stadium I: jednostronność i niewielkie nasilenie objawów
- Stadium II: dwustronność objawów, widoczne upośledzenie ruchów
- Stadium III: zaburzenia odruchów podstawowych i chodu
- Stadium IV: duże uzależnienie od otoczenia, częste upadki
- Stadium V: utrata całkowita zależności, postępujące wyniszczenie
Rozpoznanie:
wystąpienie 2 z 3 objawów:
drżenie spoczynkowe
plastyczne wzmożone napięcie mięśniowe
spowolnienie ruchowe
Leczenie:
- objawowe – farmakologia
- dieta, rehabilitacja, wsparcie chorych i ich rodzin
- najskuteczniejsza jest LEWODOPA
Przebieg:
- powolny, wieloletni, postępujący
- doprowadza do inwalidztwa
- nie jest śmiertelna choroba, ale bardzo pogarsza jakość życia
Grupy wsparcia:
- Stowarzyszenia i Koła Samopomocy
- Fundacja „żyć z chorobą Parkinsona”
JAKOŚĆ ŻYCIA W CHOROBIE PARKINSONA