Cele:
usprawnianie percepcji słuchowej
ćwiczenia odtwarzania rytmu na podstawie układów przestrzennych – wyklaskiwanie, wystukiwanie ołówkiem, pałeczką na bębenku
ćwiczenia różnicowania dźwięków – rozpoznawanie dźwięków różnych instrumentów muzycznych, odgłosów zwierząt, dobieranie par tych samych dźwięków,
usprawnianie percepcji wzrokowej
ćwiczenia w zapamiętywaniu jak największej liczby przedmiotów znajdujących się na obrazku i wyliczenie ich zaraz po przerwie
wyszukiwanie różnic między obrazkami
wyszukiwanie ukrytych szczegółów na obrazku
układanie obrazka według wzoru (puzzle, uzupełnianie brakujących elementów na rysunkach, obrazkach)
usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej
zabawy z piłką, balonem, woreczkiem... - podrzucanie, łapanie, toczenie;
rzuty do celu (piłeczek, kulek papierowych itp.);
naśladowanie ruchów innych osób, ich mimiki, czynności precyzyjnych (zabawa w "lustro");
ćwiczenia równoważne, zabawy bieżne, skoczne, z woreczkami, piłkami, obręczami...;
rozpoznawanie przedmiotów przy pomocy zmysłu dotyku;
dopasowywanie elementów o tych samych kształtach;
kreślenie linii, łuków, kół, szlaczków - w powietrzu, na papierze, tablicy, w piasku, na dywanie, po gęstej warstwie kleju (kredką, ołówkiem, kredą, palcem, pędzlem, pisakami, piórkiem, kłębkiem waty, patyczkiem, dłonią);
zamalowywanie dużych powierzchni - pędzlem, dłonią, gąbką...;
malowanie form kolistych - ćwiczenie precyzji ruchu (zawsze zaczynając od góry, w lewą stronę - tj. pisanie litery "o");
kreślenie linii pionowych, ukośnych, poziomych (zawsze z góry na dół i z zachowaniem kierunku od lewej do prawej);
jednoczesne malowanie obydwoma rękami na dużych powierzchniach - np. kartonach przypiętych do tablicy (odwzorowywanie kształtów, linii, figur...)
obrysowywanie szablonów, wycinanie ich, kopiowanie, zamalowywanie...
kopiowanie przez kalkę;
malowanie wewnątrz konturu różnej wielkości;
rysowanie po śladzie, łączenie kropek;
kolorowanie obrazków o różnym poziomie trudności;
zagadki rysunkowe;
labirynty, "plątaninki";
lepienie z masy solnej, plasteliny, modeliny, gliny, zagniatanie ciasta, formowanie na blaszce;
wydzieranki (różnej wielkości - od konkretnych kształtów, do małych skrawków lub pasków papieru), wycinanki, naklejanki, collage;
zabawy konstrukcyjne, majsterkowanie;
układanie kompozycji wg wzoru, nakładanie na wzór, mozaiki, loteryjki;
nawlekanie koralików, tworzenie kompozycji przestrzennych z różnego rodzaju materiałów - koralików, klocków, tasiemek, patyczków, wełny itp.;
gry zręcznościowe;
wskazywanie figur demonstrowanych przez terapeutę (spośród własnego zbioru);
odtwarzanie wzorów z pamięci (z różnego rodzaju materiałów - klocków, patyczków, ilustracji, stempli...);
układanie rozciętych ilustracji (pocztówek, zdjęć, liter, cyfr...) wg wzoru i bez niego;
własne kompozycje z różnego rodzaju materiałów (przyrodniczych, papierowych, drewnianych - tematycznych i atematycznych);
usprawnianie motoryki małej
Ćwiczenia dłoni
dotykanie dłoni, pocieranie ich „mycie" (wyczuwanie dłoni)
zaciskanie i otwieranie dłoni
klaskanie: swobodne, rytmiczne
gniecenie gąbki lub piłeczki piankowej
wyciskanie wody z nasączonej gąbki
ugniatanie papieru, bibuły itp.
zgniatanie z papieru, bibuły itp. „kul" i rzucanie nimi w określonym kierunku
przesuwanie różnej wielkości przedmiotów na stole (oburącz, jedną dłonią)
chwytanie i przenoszenie przedmiotów całą dłonią
naciskanie dłoni na blat stołu - robimy „odcisk" swojej dłoni
maczanie dłoni w tacce z farbą - odciskanie dłoni na kartonie
wyczuwanie różnych powierzchni - dotykanie, odgadywanie: „Co trzymam w ręku?", „Co wyciągnęłam z woreczka?"
głaskanie materiałów o różnej fakturze
wkładanie i wyjmowanie przedmiotów małych, dużych
przekładanie przedmiotów z ręki do ręki
otwieranie i zamykanie różnego rodzaju pudełek
zakręcanie i odkręcanie kranu
zabawa „wkręcamy żarówki", „świeci słonko" itp.
odkręcanie i zakręcanie nakrętek w butelce, słoiku
otwieranie i zamykanie zamków kluczem
czynności samoobsługowe: mycie rąk, wycieranie, czesanie się,
nawijanie nitki na kłębek lub tekturę
owijanie sznurka na swoim nadgarstku (ćwiczenie wykonuje jedna i druga ręka)
przeciąganie sznurka, liny w parach
pociąganie za sznurki
„suche" malowanie całą dłonią linii prostych, falistych na ścianie, ławce, kartonie
malowanie umoczoną dłonią w farbie linii prostych, falistych na kartonach, szarym papierze
„suche" malowanie dłonią kształtów okrągłych, kół itp. na ścianie, ławce, kartonie
malowanie umoczoną dłonią w farbie kształtów okrągłych, kół itp. na kartonach, szarym papierze
zabawy z wodą: wlewanie, przelewanie wody z dłoni, strząsanie wody z palców
zabawy z różnymi masami plastycznymi (glina, masa solna, plastelina): - ugniatanie – rozrywanie – rozgniatanie – wałkowanie - lepienie
zabawy z gazetami: - przeglądanie (kartkowanie) – zgniatanie - prostowanie (rozwijanie, głaskanie)- zgniatanie ponowne - prostowanie („prasowanie" całą powierzchnią dłoni) - darcie gazety - zgniatanie podartych kawałków - rzucanie ich do określonego miejsca
składanie papieru np. łódki, czapeczki (origami z koła, kwadratu, origami płaskie i przestrzenne)
rysowanie kredą na tablicy, asfalcie
zabawy konstrukcyjne: - składanie zabawek z oddzielnych części - budowanie z klocków różnorodnych budowli - wykonywanie różnych prac z papieru, kartonu, butelek, pudełek i innych „nieużytków" według pomysłu własnego lub według wzoru - składanie obrazków z części - składanie liter i cyfr z części - układanie domina - układanie-tworzenie obrazów z różnorodnych elementów i materiałów (np. z kamieni, liści, owoców, ziaren, patyków, kasztanów) - budowanie z naturalnych materiałów (piasek, śnieg)
Ćwiczenia palców
dotykanie swoich palców
przykładanie kolejno palców każdej dłoni: kciuk do kciuka, wskazujący do wskazującego itd. np. paluszki się witają, kłaniają
kiwanie palcami na pożegnanie
dotykanie podłoża każdym palcem dłoni
stukanie palcami w podłogę, ławkę „pada drobny deszczyk", ,jest ulewa"
naśladowanie gry na pianinie, flecie, trąbce, nosie
struganie marchewki - wskazujące palce obu rąk naśladują obieranie marchewki
wysuwanie palców z piąstki - liczenie palców
przebieranie palcami „Idzie rak..."
doskonalenie chwytu pęsetkowego: palec wskazujący i kciuk, np. solenie, skubanie, przewracanie kartek książki, przekładanie kart do gry, przypinanie spinaczy do bielizny na brzeg pudełka kartonowego
splatanie palców „koszyczek"
zabawy paluszkowe „Idzie kominiarz", „Sroczka kaszkę warzyła", itp.
chwytanie i podnoszenie drobnych przedmiotów palcami (chwyt pęsetkowy)
chwytanie drobnych przedmiotów palcami i manipulowanie nimi (oburącz, jedną ręką)
wkładanie drobnych przedmiotów do pudełka
podnoszenie koralików i nawlekanie ich na sznurek
nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory
wszelkie wyszywanki bez igły
szycie ściegiem fastrygowym - przekłuwanie papieru igłą z nitką w miejscach oznaczonych kropkami
przewlekanie guzików
sznurowanie butów
wiązanie supełków
wyginanie drucików „kreatywne zabawy"
wciskanie w tablicę korkową pinezek, wyjmowanie ich
układanki: - układanie z elementów geometrycznych postaci ludzi, zwierząt, dowolnych obrazów - układanie z patyczków, wykałaczek np. płotu, domku, drabiny itp.
lepienie z plasteliny - wałkowanie cienkich wałeczków i obwodzenie nimi figur geometrycznych, listków, owoców itp.
ugniatanie plasteliny i wypełnianie nią narysowanych figur geometrycznych (rozciąganie jej)
rozdzieranie papieru palcami, wydzieranki: - wydzieranie części składowych obrazka np. koła do samochodu, okienka do domku - wydzieranie łatwych kształtów np. piłki, balony,
stemplowanie: - stemplowanie gotowymi stempelkami - tworzenie obrazków z odciskanych stempli na całej powierzchni kartonu - stemplowanie różnymi przedmiotami pozostawiającymi ślady (korki, nakrętki, gumki, warzywa - np. przekrojony ziemniak)
wodzenie palcem po śladzie
wodzenie palcem w powietrzu
kreślenie palcem, patykiem, odwróconym pędzlem, piórkiem na tackach z materiałem sypkim, dowolnych wzorów lub wskazanych
malowanie pęczkiem waty
ścieranie namalowanego obrazu za pomocą wacika
wdrażanie do prawidłowego posługiwania się nożyczkami. Prawidłowy chwyt i bezpieczne posługiwanie się nimi
przecinanie pasków papieru, sznurka
cięcie po linii prostej
wycinanie po liniach falistych, łamanych
wycinanie figur geometrycznych
wycinanie dowolnych przedmiotów ze ścinków tekstylnych o różnej fakturze
wycinanie części obrazków do składania
wycinanie kwiatów, zwierząt, ludzi itp.
wycinanie i wykonywanie prac konstrukcyjnych np. kapelusz, domek, rakieta, pudełko
Ćwiczenia grafomotoryczne
kreślenie palcem prostych kształtów (dowolnych lub określonych linii prostych, ukośnych, falistych, okrągłych itp.)
dowolne kreślenie pędzlem, kredą na dużych powierzchniach
pogrubianie prostych wzorów (linii, kół)
pogrubianie konturów prostych kształtów
zamalowywanie (kredą, farbą, węglem) dowolnej przestrzeni dużych płaszczyzn
malowanie kolorowych pasów pionowych (z góry na dół - ruchem ciągłym)
malowanie kolorowych pasów poziomych (od lewej do prawej)
zamalowywanie ograniczonej przestrzeni - wypełnianie dużych wzorów (palcem lub pędzlem: farbą, kredą, węglem, kredką)
rysowanie kredką dowolnych rysunków
rysowanie kredką linii pionowych, poziomych, ukośnych
próby rysowania postaci
rysowanie na wybrany temat (dziecko samo określa, co narysuje)
rysowanie na podany temat (np. narysuj słońce, domek)
rysowanie według poleceń: w górę, w dół, w prawo, w lewo itp.
obrysowywanie szablonów od zewnątrz i od wewnątrz
kalkowanie kopiowanie obrazów, wzorów przez kalkę techniczną, maszynową
łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą w celu uzyskania zaplanowanego konturu np. domku, samochodu, choinki itp.
łączenie liniami wyznaczonych punktów - na tablicy, na kartce
uzupełnianie niedokończonych rysunków (np. dorysowywanie postaci włosów, oczu, nosa,
uszu, kolorowanie ubioru)
kreskowanie - wypełnianie rozmaitych konturów małymi kreskami stawianymi pionowo,
poziomo, ukośnie pamiętając o zachowaniu kierunku prawidłowego kreślenia
wypełnianie różnych konturów liniami spiralnymi
prowadzenie linii między dwiema liniami szerzej ustawionymi w stosunku do siebie np.
wędrówki w labiryntach, między przedmiotami
rozwiązywanie i tworzenie własnych labiryntów
rysowanie szlaczków w powiększonej liniaturze, a potem w liniaturze w zeszycie:
- pogłębianie konturu, czyli wodzenie mazakiem, ołówkiem po śladzie
- kończenie zaczętego wzoru
- odwzorowywanie szlaczków według zademonstrowanych wzorów
- próby odtwarzania demonstrowanych wzorów z pamięci
- samodzielne rysowanie różnorodnych szlaczków
rysowanie po śladzie
kończenie szlaczków
rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter
odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem
kreślenie w liniach kształtów literopodobnych
pisanie liter ruchem ciągłym
pisanie liter, sylab, wyrazów i zdań w liniaturze
usprawnianie motoryki dużej
Zabawy z elementami płynnych ruchów obu ramion.
Toczenie, pełzanie, rzucanie, chwytanie, odbijanie. Można wykorzystać piłki, woreczki, kółka, obręcze itp.
Zabawy z elementami rytmicznych ruchów zmiennych obu ramion.
Ruchy płynne, rytmiczne ruchy zmienne, naśladowanie ptaków, samolotów, "orły na śniegu" itp.
Manipulowanie różnymi przedmiotami - Skakanka, balon, piłka, woreczek, kule papierowe.
Kreślenie dużych płynnych ruchów różnego typu linii - w powietrzu, na tablicy, na dywanie, na dużym arkuszu papieru, gazecie.
Ćwiczenia równowagi i orientacji
Chodzenie po narysowanej linii, ławeczce gimnastycznej, równoważni, krawężniku itp.
Chody i marsze ze zmianą kierunku ruchu na określony sygnał (dźwiękowy, wzrokowy).
Usprawnianie czynności samoobsługowych
Zapinanie guzików, zawiązywanie, sznurowanie.
Zabawy zręcznościowe w sali
Zagadki ruchowe
Imitowanie i odgadywanie czynności jako ćwiczenia wyobraźni i pamięci ruchowej
usprawnianie myślenia i mowy
Ćwiczenia rozwijające i wzbogacające słownik dziecka i pamięć słowną
poznawanie części ciała;
oglądanie książek tematycznych;
słuchanie prostych rymowanek;
zabawa „co to jest”;
liczenie zabawek ze wskazaniem;
zabawa „jaki to kolor”;
samodzielne nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów.
Zabawy i ćwiczenia rozwijające rozumienie prostych zdań, poleceń, czynności i prostych związków logicznych
naśladowanie ruchów prostych czynności ( „rób to, co ja”, „ weź do ręki taki sam przedmiot”);
słuchanie i rozumienie prostych poleceń słownych (wyszukiwanie i podawanie przedmiotów, wkładanie w wyznaczone miejsce);
ćwiczenia samodzielnego wypowiadania się ( zabawy tematyczne, zabawy konstrukcyjne);
prowokowanie do zadawania pytań (zabawy z porównywaniem przedmiotów;
rozszerzanie zasobu słownictwa dotyczącego treści zaobserwowanych w otoczeniu ( rozszerzenie pojęć ogólnych, stosowanie przymiotników, łączenie przedmiotów, ilustracji mających cechy przeciwstawne);
słuchanie i opowiadanie bajek
Ćwiczenia i zabawy rozwijające mowę i logiczne myślenie
rozwijanie umiejętności łączenie przyczyny ze skutkiem;
rozwijanie umiejętności słuchania ze zrozumieniem;
zabawa wyrazowa, układanie zdań z podanych wyrazów;
zabawa „szukaj a znajdziesz”;
zabawa w kończenie zdań;
określenie własnych emocji dotyczących przedstawionych sytuacji.