Systemy teoretyczne na gruncie antropologii

1. Ewolucjonizm

zakładał, że rozwój społeczny to jest to samo, co rozwój kultury. Człowiek wykazuje zawsze te same cechy psychiczne, niezależnie od rasy, epoki i środowiska. Doświadczenie ludzkie postępuje zawsze tymi samymi drogami ( zasada jedności rozumu ludzkiego - Adolf Bastion ). Wszyscy mamy takie same możliwości, niemniej możemy funkcjonować na innym poziomie rozwoju historycznego. Kultury rozwijają się w takim razie tak samo.

2. Dyfuzjonizm

pogląd opozycyjny do ewolucjonizmu. Jest to podejście badawcze obejmujące różne orientacje, wychodzące z podstawowego założenia, że wszystkie kultury rozwinęły się z jednej, lub najwyżej kilku wybranych kultur i od nich pochodzą kultury wtórne. Dyfuzja ( przenikanie ) kultur miesza je wzajemnie ze sobą.

3. Funkcjonalizm

rozwinął się w latach 20-tych XX w. dzięki badaniom Bronisława Malinowskiego ( Polska ) i Radclifa Browna ( Europa ) i dał początek nowoczesnej antropologii

Funkcjonalizm wg Malinowskiego - jest to orientacja teoretyczna i metodologiczna wg której kultura tworzy integralna i złożona całość, składającą się ona z instytucji oddziaływujących na siebie. Powinny być one poznane przez badacza w procesie analizy ich funkcji, czyli przez efekt oddziaływania tych instytucji na siebie . Jest to analiza pierwotnych instytucji w ich obecnym działaniu, czyli w praktyce, a nie rekonstrukcji hipotetycznej przeszłości.

- sprzeciw przeciwko ewolucjonizmowi,

- punktem wyjścia i dojścia antropologa powinien być teren ( badania empiryczna ),

- założenie o holistycznym charakterze zjawisk kulturowych i społecznych.

Funkcjonaliści twierdzili, że społeczeństwo i kultura stanowią niepodzielną całość i tylko tak można je rozpatrywać, z tym, że Radclif Brown uważał, że badać należy struktury społeczne i zachowania oraz produkty tych zachowań z przeszłości, a Bronisław Malinowski, że instytucje kulturowe. Niemniej wszystkie zjawiska społeczne i kulturowe spełniają określone funkcje w ramach swojego systemu.