Modele wolnej gospodarki

• Model międzynarodowy

  • Decyzje podejmowane są przez przedsiębiorstwa państw członkowskich

  • Mała rola organów państwowych

  • Państwo staje się opiekunem

  • Instytucje integracyjne czuwają ad prawidłowym działaniem integracji jako całości

  • Wolny rynek powoduje, że gospodarka samodzielnie reguluje się bez pomocy prawa

• Model Ponadnarodowy

  • Ośrodki państwowe i ponadpaństwowe mają istoty wpływ na działanie procesu integracyjnego

  • Gospodarkę można regulować poprzez wprowadzanie ceł, taryf etc.

Etapy Integracji:

• Strefa wolnego handlu – wolna od ceł i innych ograniczeń

• Unia celna – unifikacja i limitowanie handlu z krajami trzecimi poprzez wprowadzenie jednolitych ceł zewnętrznych, a ograniczaniu jej z krajami trzecimi.

• Unia walutowa – pozwala ona na ograniczanie wahań kursów czy tż tworzenie wspólnych rezerw walutowych

• Wspólny rynek:

  • Zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzenie wspólnej taryfy celnej wobec krajów trzecich.

  • Integracja rynków czynników produkcji poprzez eliminację barier w swobodnym przepływie tych czynników

• Unia gospodarcza:

  • Integracja walutowa

  • Tworzenie wspólnych rezerw walutowych i wprowadzenie jednolitej waluty

• Pełna integracja gospodarcza:

  • Jednolita polityka gospodarcza

  • Powołany organ ponad narodowy wydający decyzje o charakterze wiążącym

• Unia polityczna – utworzenie nowego organizmu politycznego.

Badania empiryczne międzynarodowej integracji gospodarczej koncentrują się dotychczas na trzech kompleksowych problemach:

• Stopniu rozwoju integracji wewnątrz grupy regionalnej lub między różnymi grupami;

• Pozytywnym wpływie integracji na gospodarki krajów członkowskich lub na kraje trzecie, przy czym negatywne skutki integracji analizowane są przede wszystkim przez państwa nie uczestniczące w integracji;

• Podziale efektów integracji między kraje członkowskie.

W teorii integracji wyróżnia się integrację:

• Negatywną – polega tylko na likwidacji barier, które ograniczają swobodny przepływ dóbr, kapitału i siły roboczej

• Pozytywną – wymaga tworzenia wspólnych praw i realizacji wspólnej polityki.

Plusy i minusy integracji

Minusy Integracji	Plusy integracji
Konflikty	Wzrost tempa rozwoju i handlu przy równoczesnym zwiększeniu poziomu dochodu narodowego
Różnice interesów	Rozwój infrastruktury, komunikacji, transportu, systemów komunalnych etc.
ROZWIĄZANIE – KOMPROMIS	Opracowanie strategii np. ochrona środowiska

Źródła potencjalnych korzyści z integracji:

• Podniesienie efektywności produkcji spowodowane wzrostem specjalizacji, opartej na przewagach komparatywnych lub konkurencyjnych;

• Zwiększenie poziomu produkcji związane z lepszym wykorzystaniem korzyści skali, które są następstwem wzrostu rozmiarów rynku;

• Poprawa międzynarodowej pozycji ugrupowania (a więc także każdego z krajów i części przedsiębiorstw) będąca następstwem jego wielkości i siły ekonomicznej;

• Wymuszanie wzrostu rentowności i skuteczności działania firm jako konsekwencji zaostrzenia konkurencji;

• Wzrost liczby i jakości czynników wytwórczych spowodowany rozwojem technologicznym;

• Koordynacja polityki monetarnej i fiskalnej;

• Wyższego tempa wzrostu gospodarczego i w konsekwencji zmniejszenia stopy bezrobocia, a także lepszego zastosowania i wykorzystania zasobów dla realizacji ujednoliconych lub wspólnych zadań.

Instytucjonalne formy integracji gospodarczej

Typ integracji	Przykłady
Integracja umowna państw suwerennych	EWG, EFTA, LAFTA, NAFTA, ASEAN
Integracja umowna państw dobrowolnie ograniczających suwerenność na rzecz instytucji integracyjnych	Do te formy zbliżają się EWG
Integracja politycznie nierówno prawna, tzn. politycznie podporządkowanie jednemu krajowi	Anglia i jej kolonie, Francja i jej kolonie
Integracja gospodarczo nierówno prawna, tzn. gospodarcze podporządkowanie jednemu krajowi	Meksyk - USA

Przeciwnicy twierdzą, że: Integracja stanowi zagrożenie suwerenności dla krajów integrujących się.

Integracja nie zagraża suwerenności żadnego z państw.

Powołane w niej instytucje mają charakter niewiążący.

Decyzje wydawane przez te instytucje nie mają mocy prawnej, a bardziej formę zalecenia i nie obligują żadnego z państw do stosowania się do ich zaleceń.

Zalecenia mają moc prawną i charakter wiążący wtedy, gdy rząd danego kraju zalecenie zatwierdzi i przekształci w obowiązujący akt prawny.